Επίσημη Εφημερίδα
της Ευρωπαϊκής Ένωσης
EL
EUROOPA PARLAMENDI JA NÕUKOGU MÄÄRUS (EL) 2024/1689,
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2024/1689 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
millega nähakse ette tehisintellekti käsitlevad ühtlustatud õigusnormid ning muudetakse määruseid (EÜ) nr 300/2008, (EL) nr 167/2013, (EL) nr 168/2013, (EL) 2018/858, (EL) 2018/1139 ja (EL) 2019/2144 ning direktiive 2014/90/EL, (EL) 2016/797 ja (EL) 2020/1828 (tehisintellekti käsitlev määrus)
για τη θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 300/2008, (ΕΕ) αριθ. 167/2013, (ΕΕ) αριθ. 168/2013, (ΕΕ) 2018/858, (ΕΕ) 2018/1139 και (ΕΕ) 2019/2144 και των οδηγιών 2014/90/ΕΕ, (ΕΕ) 2016/797 και (ΕΕ) 2020/1828 (κανονισμός για την τεχνητή νοημοσύνη)
(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)
EUROOPA PARLAMENT JA EUROOPA LIIDU NÕUKOGU,
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,
võttes arvesse Euroopa Liidu toimimise lepingut, eriti selle artikleid 16 ja 114,
Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 16 και 114,
võttes arvesse Euroopa Komisjoni ettepanekut,
Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
olles edastanud seadusandliku akti eelnõu liikmesriikide parlamentidele,
Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,
võttes arvesse Euroopa Majandus- ja Sotsiaalkomitee arvamust (1),
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (1),
võttes arvesse Euroopa Keskpanga arvamust (2),
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (2),
võttes arvesse Regioonide Komitee arvamust (3),
Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών (3),
toimides seadusandliku tavamenetluse kohaselt (4)
Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (4),
ning arvestades järgmist:
(1)
Käesoleva määruse eesmärk on parandada siseturu toimimist ühtse õigusraamistiku kehtestamisega eeskätt tehisintellektisüsteemide arendamiseks, turule laskmiseks, kasutusele võtmiseks ja kasutamiseks liidus kooskõlas liidu väärtustega, et edendada inimkeskse ja usaldusväärse tehisintellekti levikut, tagades samal ajal tervise, turvalisuse, Euroopa Liidu põhiõiguste hartas (edaspidi „põhiõiguste harta“) sätestatud põhiõiguste, sealhulgas demokraatia ja õigusriigi kõrgetasemelise kaitse ning keskkonnakaitse, kaitsta tehisintellekti süsteemide kahjuliku mõju vastu liidus, ning toetada innovatsiooni. Käesoleva määrusega tagatakse tehisintellektil põhinevate kaupade ja teenuste vaba piiriülene liikumine, takistades seega liikmesriikidel kehtestamast piiranguid tehisintellektisüsteemide arendamisele, turustamisele ja kasutamisele, välja arvatud juhul, kui see käesoleva määrusega selgesõnaliselt lubatakse.
(1)
Σκοπός του παρόντος κανονισμού είναι να βελτιωθεί η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς με τη θέσπιση ενιαίου νομικού πλαισίου, ιδίως για την ανάπτυξη, τη διάθεση στην αγορά, τη θέση σε λειτουργία και τη χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης («συστήματα ΤΝ») εντός της Ένωσης, κατά τρόπο σύμφωνο με τις αξίες της Ένωσης, να προαχθεί η υιοθέτηση ανθρωποκεντρικής και αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), με παράλληλη εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας, της ασφάλειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»), συμπεριλαμβανομένης της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της προστασίας του περιβάλλοντος, να παρασχεθεί προστασία από τις επιβλαβείς επιπτώσεις των συστημάτων ΤΝ στην Ένωση και να στηριχθεί η καινοτομία. Ο παρών κανονισμός εξασφαλίζει την ελεύθερη διασυνοριακή κυκλοφορία αγαθών και υπηρεσιών που βασίζονται στην ΤΝ, εμποδίζοντας έτσι τα κράτη μέλη να επιβάλλουν περιορισμούς στην ανάπτυξη, την εμπορία και τη χρήση συστημάτων ΤΝ, εκτός εάν αυτό επιτρέπεται ρητά από τον παρόντα κανονισμό.
(2)
Käesolevat määrust tuleks kohaldada kooskõlas põhiõiguste hartas sätestatud liidu väärtustega, hõlbustades füüsiliste isikute, ettevõtjate, demokraatia ja õigusriigi kaitset ning keskkonnakaitset, edendades samal ajal innovatsiooni ja tööhõivet ning viies liidu usaldusväärse tehisintellekti laialdaselt kasutuselevõtmises juhtpositsioonile.
(2)
Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται κατά τρόπο σύμφωνο προς τις αξίες της Ένωσης όπως κατοχυρώνονται στον Χάρτη, διευκολύνοντας την προστασία των φυσικών προσώπων, των επιχειρήσεων, της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και του περιβάλλοντος, ενισχύοντας παράλληλα την καινοτομία και την απασχόληση και καθιστώντας την Ένωση πρωτοπόρο στην υιοθέτηση αξιόπιστης ΤΝ.
(3)
Tehisintellektisüsteeme saab kergesti juurutada paljudes erinevates majandussektorites ja ühiskonna osades, sealhulgas piiriüleselt, ning need saavad kergesti levida kogu liidus. Teatavad liikmesriigid on juba uurinud võimalust võtta vastu riigisisesed õigusnormid, et tagada tehisintellekti usaldusväärsus ja ohutus ning selle arendamine ja kasutamine kooskõlas põhiõigustealaste kohustustega. Erinevad riigisisesed õigusnormid võivad tuua kaasa siseturu killustumise ja võivad vähendada tehisintellektisüsteemide arendamise, impordi või kasutamisega tegelevate operaatorite õiguskindlust. Seepärast tuleks usaldusväärse tehisintellekti saavutamiseks tagada kõikjal liidus kaitse järjekindlus ja kõrge tase ning ühtlasi hoida ära erinevusi, mis kahjustavad tehisintellektisüsteemide ja nendega seotud toodete ja teenuste vaba ringlust, innovatsiooni, juurutamist ja levikut siseturul; selleks tuleks operaatoritele kehtestada ühetaolised kohustused ja tagada kaalukate üldiste huvide ja isikute õiguste ühtne kaitse siseturul, lähtudes Euroopa Liidu toimimise lepingu (ELi toimimise leping) artiklist 114. Kuivõrd käesolev määrus sisaldab konkreetseid õigusnorme, mis puudutavad üksikisikute kaitset isikuandmete töötlemisel ja millega piiratakse tehisintellektisüsteemide kasutamist õiguskaitse eesmärgil toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise jaoks, tehisintellektisüsteemide kasutamist õiguskaitse eesmärgil toimuva füüsiliste isikutega seotud riskihindamise jaoks ja tehisintellektisüsteemide kasutamist õiguskaitse eesmärgil toimuva biomeetrilise liigitamise jaoks, on asjakohane võtta nende konkreetsete normide puhul käesoleva määruse aluseks ELi toimimise lepingu artikkel 16. Neid konkreetseid õigusnorme ja ELi toimimise lepingu artiklile 16 tuginemist silmas pidades on asjakohane konsulteerida Euroopa Andmekaitsenõukoguga.
(3)
Τα συστήματα ΤΝ μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν σε ευρύ φάσμα κλάδων της οικονομίας και σε πολλούς τομείς της κοινωνίας, μεταξύ άλλων και σε διασυνοριακό επίπεδο, μπορούν δε να κυκλοφορούν εύκολα σε ολόκληρη την Ένωση. Ορισμένα κράτη μέλη έχουν ήδη μελετήσει το ενδεχόμενο θέσπισης εθνικών κανόνων για να διασφαλίσουν ότι η ΤΝ είναι αξιόπιστη και ασφαλής, καθώς και ότι αναπτύσσεται και χρησιμοποιείται με τρόπο σύμφωνο προς τις υποχρεώσεις όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα. Η θέσπιση αποκλινόντων εθνικών κανόνων ενδέχεται να οδηγήσει στον κατακερματισμό της εσωτερικής αγοράς και να μειώσει την ασφάλεια δικαίου για τους φορείς εκμετάλλευσης που αναπτύσσουν, εισάγουν ή χρησιμοποιούν συστήματα ΤΝ. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ένα συνεκτικό και υψηλό επίπεδο προστασίας σε ολόκληρη την Ένωση, προκειμένου να επιτευχθεί αξιόπιστη ΤΝ, ενώ θα πρέπει να προληφθούν αποκλίσεις που εμποδίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία, την καινοτομία, την εφαρμογή και την υιοθέτηση συστημάτων ΤΝ και συναφών προϊόντων και υπηρεσιών εντός της εσωτερικής αγοράς με τον καθορισμό ενιαίων υποχρεώσεων για τους φορείς εκμετάλλευσης και με τη διασφάλιση της ενιαίας προστασίας του υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος και των δικαιωμάτων των προσώπων σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά βάσει του άρθρου 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Στον βαθμό που ο παρών κανονισμός περιέχει ειδικούς κανόνες για την προστασία των ατόμων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα όσον αφορά περιορισμούς στη χρήση συστημάτων ΤΝ για την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση για σκοπούς επιβολής του νόμου, στη χρήση συστημάτων ΤΝ για την εκτίμηση κινδύνων σχετιζόμενων με φυσικά πρόσωπα για σκοπούς επιβολής του νόμου, καθώς και στη χρήση συστημάτων ΤΝ βιομετρικής κατηγοριοποίησης για σκοπούς επιβολής του νόμου, ενδείκνυται ο παρών κανονισμός να βασιστεί, όσον αφορά αυτούς τους ειδικούς κανόνες, στο άρθρο 16 ΣΛΕΕ. Λαμβανομένων υπόψη των εν λόγω ειδικών κανόνων και της προσφυγής στο άρθρο 16 ΣΛΕΕ, ενδείκνυται να ζητηθεί η γνώμη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων.
(4)
Tehisintellekt on kiiresti arenev tehnoloogiaharu, mis aitab saavutada mitmesuguseid majanduslikke, keskkondlikke ja ühiskondlikke hüvesid kõigis tööstusharudes ja ühiskondlikes tegevustes. Tänu täpsemale prognoosimisele, tegevuse ja ressursijaotuse optimeerimisele ning üksikisikutele ja organisatsioonidele kättesaadavate digilahenduste personaliseerimisele võib tehisintellekti kasutamine anda ettevõtjatele olulise konkurentsieelise ning toetada ühiskonna ja keskkonna jaoks soodsate tulemuste saavutamist näiteks sellistes valdkondades nagu tervishoid, põllumajandus, toiduohutus, haridus ja koolitus, meedia, sport, kultuur, taristuhaldus, energeetika, transport ja logistika, avalikud teenused, turvalisus, õigus, ressursi- ja energiatõhusus, keskkonnaseire, elurikkuse ja ökosüsteemide säilitamine ja taastamine ning kliimamuutuste leevendamine ja nendega kohanemine.
(4)
Η ΤΝ είναι ένα ταχέως εξελισσόμενο σύνολο τεχνολογιών που συμβάλλει στην επίτευξη πολλών και ποικίλων οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών οφελών σε ολόκληρο το φάσμα των κλάδων της οικονομίας και των κοινωνικών δραστηριοτήτων. Με τη βελτίωση της πρόβλεψης, τη βελτιστοποίηση των λειτουργιών και της κατανομής των πόρων, καθώς και την εξατομίκευση των ψηφιακών λύσεων που διατίθενται σε άτομα και οργανισμούς, η χρήση ΤΝ μπορεί να παράσχει βασικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στις επιχειρήσεις και να στηρίξει κοινωνικά και περιβαλλοντικά επωφελή αποτελέσματα, για παράδειγμα όσον αφορά την υγειονομική περίθαλψη, τη γεωργία, την ασφάλεια των τροφίμων, την εκπαίδευση και κατάρτιση, τα μέσα ενημέρωσης, τον αθλητισμό, τον πολιτισμό, τη διαχείριση υποδομών, την ενέργεια, τις μεταφορές και την εφοδιαστική, τις δημόσιες υπηρεσίες, την ασφάλεια, τη δικαιοσύνη, την αποδοτικότητα των πόρων και την ενεργειακή απόδοση, την περιβαλλοντική παρακολούθηση, τη διατήρηση και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων, καθώς και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν.
(5)
Samas võib tehisintellekt olenevalt konkreetse rakenduse asjaoludest, kasutusest ja tehnoloogilise arengu tasemest tekitada ka riske ning kahjustada avalikke huve ja liidu õigusega kaitstud põhiõigusi. Selline kahju võib olla varaline või mittevaraline, sealhulgas füüsiline, psühholoogiline, ühiskondlik või majanduslik.
(5)
Ταυτόχρονα, ανάλογα με τις περιστάσεις που αφορούν την εκάστοτε εφαρμογή και χρήση της και το επίπεδο της τεχνολογικής της ανάπτυξης, η TN μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους και να αποβεί επιβλαβής για τα δημόσια συμφέροντα και τα θεμελιώδη δικαιώματα που προστατεύονται από το δίκαιο της Ένωσης. Η βλάβη αυτή μπορεί να είναι υλική ή άυλη, μεταξύ άλλων σωματική, ψυχολογική, κοινωνική ή οικονομική.
(6)
Võttes arvesse suurt mõju, mida tehisintellekt võib ühiskonnale avaldada, ja vajadust suurendada usaldust, on äärmiselt oluline, et tehisintellekti arendamisel ja selle õigusraamistiku väljatöötamisel järgitaks Euroopa Liidu lepingu (ELi lepingu) artiklis 2 sätestatud liidu väärtusi ning aluslepingutes ja ELi lepingu artikli 6 kohaselt põhiõiguste hartas sätestatud põhiõigusi ja -vabadusi. Tuleks seada eeltingimuseks, et tehisintellekt peab olema inimkeskne tehnoloogia. See peaks olema vahend, mis teenib inimesi ja mille lõppeesmärk on suurendada inimeste heaolu.
(6)
Δεδομένων του σημαντικού αντικτύπου που μπορεί να έχει η ΤΝ στην κοινωνία και της ανάγκης οικοδόμησης εμπιστοσύνης, έχει ζωτική σημασία η ΤΝ και το κανονιστικό της πλαίσιο να αναπτυχθούν με τρόπο σύμφωνο προς τις αξίες της Ένωσης όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), προς τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες και, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 6 ΣΕΕ, προς τον Χάρτη. Ως προαπαιτούμενο, η ΤΝ θα πρέπει να είναι μια τεχνολογία ανθρωποκεντρική. Θα πρέπει να χρησιμεύει σαν εργαλείο για τους ανθρώπους, με απώτατο στόχο την αύξηση της ανθρώπινης ευημερίας.
(7)
Selleks et tagada järjekindel ja kõrgetasemeline avalike huvide kaitse tervise, turvalisuse ja põhiõiguste vallas, tuleks suure riskiga tehisintellektisüsteemide jaoks kehtestada ühised õigusnormid. Need õigusnormid peaksid olema kooskõlas põhiõiguste hartaga, mittediskrimineerivad ja järgima liidu rahvusvahelisi kaubanduskohustusi. Samuti tuleks nende õigusnormide puhul arvesse võtta Euroopa deklaratsiooni digiõiguste ja -põhimõtete kohta digikümnendiks ja kõrgetasemelise tehisintellekti eksperdirühma suuniseid usaldusväärse tehisintellekti arendamiseks.
(7)
Προκειμένου να εξασφαλιστεί συνεκτικό και υψηλό επίπεδο προστασίας των δημόσιων συμφερόντων όσον αφορά την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα, θα πρέπει να θεσπιστούν κοινοί κανόνες για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου. Οι εν λόγω κανόνες θα πρέπει να συνάδουν με τον Χάρτη, να μην εισάγουν διακρίσεις και να είναι σύμφωνοι με τις διεθνείς εμπορικές δεσμεύσεις της Ένωσης. Θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη την ευρωπαϊκή διακήρυξη σχετικά με τα ψηφιακά δικαιώματα και τις ψηφιακές αρχές για την ψηφιακή δεκαετία, καθώς και τις κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας για αξιόπιστη ΤΝ της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για την τεχνητή νοημοσύνη (ΟΕΥΕ για την ΤΝ).
(8)
Seepärast on vaja liidu õigusraamistikku, milles nähakse ette tehisintellekti käsitlevad ühtlustatud õigusnormid, et edendada siseturul tehisintellekti arendamist, kasutamist ja levikut, mille puhul oleks ühtlasi tagatud liidu õigusega tunnustatud ja kaitstud avalike huvide, näiteks tervise ja ohutuse ning põhiõiguste, sealhulgas demokraatia ja õigusriigi kõrgetasemeline kaitse ning keskkonnakaitse. Selle eesmärgi saavutamiseks tuleks kehtestada teatavate tehisintellektisüsteemide turule laskmist, kasutusele võtmist ja kasutamist reguleerivad õigusnormid, et seeläbi tagada siseturu sujuv toimimine ja võimaldada neil süsteemidel saada kasu kaupade ja teenuste vaba liikumise põhimõttest. Nimetatud normid peaksid olema põhiõiguste kaitsmisel selged ja töökindlad, toetades uusi innovatiivseid lahendusi ning võimaldades avaliku ja erasektori osalejate Euroopa ökosüsteemil luua tehisintellektisüsteeme kooskõlas liidu väärtustega ja vallandades digipöörde potentsiaali kõigis liidu piirkondades. Nimetatud õigusnormide kehtestamisega, samuti meetmete võtmisega innovatsiooni toetamiseks, keskendudes eriti väikestele ja keskmise suurusega ettevõtjatele (VKEd), sealhulgas idufirmadele, toetab käesolev määrus eesmärki edendada Euroopa inimkeskset lähenemisviisi tehisintellektile ning seda, et liidul oleks turvalise, usaldusväärse ja eetilise tehisintellekti arendamises ülemaailmne juhtroll, nagu sõnastati Euroopa Ülemkogul, (5) ning samas aitab see tagada eetiliste põhimõtete kaitse, mida on eraldi nõudnud Euroopa Parlament (6).
(8)
Ως εκ τούτου, για την προώθηση της ανάπτυξης, της χρήσης και της υιοθέτησης της ΤΝ στην εσωτερική αγορά, είναι αναγκαίο ένα ενωσιακό νομικό πλαίσιο που να θεσπίζει εναρμονισμένους κανόνες σχετικά με την ΤΝ και να ανταποκρίνεται, ταυτόχρονα, σε υψηλό επίπεδο προστασίας των δημόσιων συμφερόντων, όπως η υγεία, η ασφάλεια και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της προστασίας του περιβάλλοντος, όπως αυτά αναγνωρίζονται και προστατεύονται από το δίκαιο της Ένωσης. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, θα πρέπει να θεσπιστούν κανόνες που να ρυθμίζουν τη διάθεση στην αγορά, τη θέση σε λειτουργία και τη χρήση ορισμένων συστημάτων ΤΝ, ώστε να διασφαλίζεται έτσι η ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να μπορούν τα συστήματα αυτά να επωφελούνται από την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών. Οι κανόνες αυτοί θα πρέπει να είναι σαφείς και ισχυροί όσον αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, να υποστηρίζουν νέες καινοτόμες λύσεις, να καθιστούν δυνατή τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οικοσυστήματος δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που δημιουργούν συστήματα ΤΝ σύμφωνα με τις αξίες της Ένωσης, καθώς και να απελευθερώνουν το δυναμικό του ψηφιακού μετασχηματισμού σε όλες τις περιφέρειες της Ένωσης. Με τη θέσπιση των κανόνων αυτών, καθώς και μέτρων υπέρ της καινοτομίας με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), περιλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, ο παρών κανονισμός στηρίζει τον στόχο να δοθεί ώθηση στην ευρωπαϊκή ανθρωποκεντρική προσέγγιση για την ΤΝ και να αναληφθεί ηγετικός ρόλος παγκοσμίως στην ανάπτυξη ασφαλούς, αξιόπιστης και δεοντολογικής ΤΝ, όπως έχει δηλώσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (5), διασφαλίζει δε την προστασία των δεοντολογικών αρχών, όπως έχει ζητηθεί συγκεκριμένα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (6).
(9)
Suure riskiga tehisintellektisüsteemide turule laskmise, kasutusele võtmise ja kasutamise suhtes kohaldatavad ühtlustatud õigusnormid tuleks kehtestada kooskõlas Euroopa Parlamendi ja nõukogu määrusega (EÜ) nr 765/2008, (7) Euroopa Parlamendi ja nõukogu otsusega nr 768/2008/EÜ (8) ning Euroopa Parlamendi ja nõukogu määrusega (EL) 2019/1020 (9) (edaspidi „uus õigusraamistik“). Käesolevas määruses sätestatud ühtlustatud õigusnorme tuleks kohaldada kõigis sektorites ning kooskõlas uue õigusraamistikuga ei tohiks need piirata kehtivat liidu õigust, eeskätt andmekaitset, tarbijakaitset, põhiõigusi, tööhõivet ja töötajate kaitset ning tooteohutust käsitlevaid õigusakte, mida käesolev määrus täiendab. Sellest tulenevalt jäävad muutumatuks ja täielikult kohaldatavaks kõik õigused ja õiguskaitsevahendid, mis on liidu õiguses ette nähtud tarbijatele ja muudele isikutele, keda tehisintellektisüsteemid võivad negatiivselt mõjutada, sealhulgas seoses võimaliku kahju hüvitamisega vastavalt nõukogu direktiivile 85/374/EMÜ (10). Lisaks ei tohiks käesolev määrus tööhõive ja töötajate kaitse kontekstis mõjutada sotsiaalpoliitikat käsitlevat liidu õigust ega liidu õigusega kooskõlas olevat riigisisest tööõigust, mis käsitleb tööhõivet ja töötingimusi, sealhulgas töötervishoidu ja -ohutust ning tööandjate ja töötajate vahelisi suhteid. Käesolev määrus ei tohiks samuti mõjutada liikmesriikides ja liidu tasandil tunnustatud põhiõiguste, sealhulgas streigiõiguse või -vabaduse teostamist või õigust või vabadust võtta muid liikmesriikide töösuhete erisüsteemidega hõlmatud meetmeid, samuti õigust pidada läbirääkimisi kollektiivlepingute üle, neid sõlmida ja jõustada või kollektiivselt tegutseda kooskõlas riigisisese õigusega. Käesolev määrus ei tohiks mõjutada sätteid, mille eesmärk on parandada platvormitöö tingimusi, mis on sätestatud Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivis platvormitöö tingimuste parandamise kohta. Lisaks sellele on käesoleva määruse eesmärk tugevdada nimetatud kehtivate õiguste ja õiguskaitsevahendite tõhusust, kehtestades konkreetsed nõuded ja kohustused, sealhulgas seoses tehisintellektisüsteemide läbipaistvuse, tehnilise dokumentatsiooni ja andmete säilitamisega. Samuti ei tohiks käesoleva määruse alusel tehisintellekti väärtusahelas osalevatele eri operaatoritele pandud kohustuste kohaldamine mõjutada liidu õigusega kooskõlas olevate teatavate tehisintellektisüsteemide kasutamist piiravate riigisiseste õigusaktide kohaldamist, kui sellised õigusaktid jäävad käesoleva määruse kohaldamisalast välja või kui nendega taotletakse muid õiguspäraseid avaliku huvi eesmärke kui need, mida taotletakse käesoleva määrusega. Näiteks ei tohiks käesolev määrus mõjutada riigisisest tööõigust ja alaealiste, nimelt alla 18-aastaste isikute kaitset käsitlevaid õigusakte, võttes arvesse ÜRO lapse õiguste komitee üldist märkust nr 25 (2021) laste õiguste kohta seoses digikeskkonnaga, niivõrd, kuivõrd need ei ole tehisintellektisüsteemidele eriomased ja taotlevad muid õiguspäraseid avaliku huvi eesmärke.
(9)
Θα πρέπει να θεσπιστούν εναρμονισμένοι κανόνες που θα έχουν εφαρμογή στη διάθεση στην αγορά, τη θέση σε λειτουργία και τη χρήση συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου με τρόπο σύμφωνο προς τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 765/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7), την απόφαση αριθ. 768/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8), και τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1020 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) (νέο νομοθετικό πλαίσιο). Οι εναρμονισμένοι κανόνες που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλους τους τομείς και, σε ευθυγράμμιση με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, θα πρέπει να ισχύουν με την επιφύλαξη του υφιστάμενου ενωσιακού δικαίου, ιδίως όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, την προστασία των καταναλωτών, τα θεμελιώδη δικαιώματα, την απασχόληση και την προστασία των εργαζομένων και την ασφάλεια των προϊόντων, το οποίο συμπληρώνει ο παρών κανονισμός. Κατά συνέπεια, παραμένουν αμετάβλητα και εφαρμόζονται πλήρως όλα τα δικαιώματα και τα μέσα έννομης προστασίας που προβλέπει το εν λόγω ενωσιακό δίκαιο για τους καταναλωτές και τα λοιπά πρόσωπα που ενδέχεται να επηρεαστούν αρνητικά από τα συστήματα ΤΝ, μεταξύ άλλων όσον αφορά την αποζημίωση για ενδεχόμενες βλάβες δυνάμει της οδηγίας 85/374/ΕΟΚ του Συμβουλίου (10). Επιπλέον, στο πλαίσιο της απασχόλησης και της προστασίας των εργαζομένων, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει, για τον λόγο αυτό, να θίγει το ενωσιακό δίκαιο για την κοινωνική πολιτική ούτε το εθνικό εργατικό δίκαιο, σε συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο, που αφορά τις συνθήκες απασχόλησης και εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία, καθώς και της σχέσης μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Εξάλλου, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να θίγει την άσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται στα κράτη μέλη και στο επίπεδο της Ένωσης, όπως το δικαίωμα ή η ελευθερία απεργίας ή ανάληψης άλλων δράσεων που καλύπτονται από τα ειδικά συστήματα εργασιακών σχέσεων των κρατών μελών, καθώς και το δικαίωμα διαπραγμάτευσης, σύναψης και επιβολής συλλογικών συμφωνιών ή ανάληψης συλλογικής δράσης σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο. Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να θίγει τις διατάξεις που στοχεύουν στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας σε πλατφόρμες που καθορίζονται σε οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας σε πλατφόρμες. Επιπροσθέτως, ο παρών κανονισμός αποσκοπεί στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων δικαιωμάτων και μέσων έννομης προστασίας αυτού του είδους με τη θέσπιση ειδικών απαιτήσεων και υποχρεώσεων, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διαφάνεια, τον τεχνικό φάκελο και την τήρηση αρχείων των συστημάτων ΤΝ. Επιπλέον, οι υποχρεώσεις που επιβάλλονται σε διάφορους φορείς εκμετάλλευσης οι οποίοι συμμετέχουν στην αξιακή αλυσίδα της ΤΝ δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να εφαρμόζονται με την επιφύλαξη του εθνικού δικαίου, σε συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο, που έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων συστημάτων ΤΝ, όταν το δίκαιο αυτό δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού ή επιδιώκει θεμιτούς στόχους δημόσιου συμφέροντος πέραν εκείνων που επιδιώκονται με τον παρόντα κανονισμό. Για παράδειγμα, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να θίγει το εθνικό εργατικό δίκαιο ούτε το δίκαιο περί προστασίας των ανηλίκων, δηλαδή των προσώπων ηλικίας κάτω των 18 ετών, λαμβανομένου υπόψη του γενικού σχολίου αριθ. 25 (2021) της ΣΗΕΔΠ για τα δικαιώματα των παιδιών σε σχέση με το ψηφιακό περιβάλλον, στον βαθμό που δεν αφορούν συγκεκριμένα τα συστήματα ΤΝ και επιδιώκουν άλλους θεμιτούς στόχους δημόσιου συμφέροντος.
(10)
Põhiõigus isikuandmete kaitsele on tagatud eelkõige Euroopa Parlamendi ja nõukogu määrustega (EL) 2016/679 (11) ja (EL) 2018/1725 (12) ning Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiiviga (EL) 2016/680 (13). Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiiviga 2002/58/EÜ (14) kaitstakse lisaks eraelu puutumatust ja side konfidentsiaalsust, sealhulgas isikuandmete ja isikustamata andmete lõppseadmesse talletamist ja andmetele lõppseadmest juurdepääsu käsitlevate tingimuste sätestamise kaudu. Need liidu õigusaktid on aluseks kestlikule ja vastutustundlikule andmetöötlusele, sealhulgas juhtudel, kui andmestikud sisaldavad nii isikuandmeid kui ka isikustamata andmeid. Käesoleva määruse eesmärk ei ole mõjutada isikuandmete töötlemist reguleeriva kehtiva liidu õiguse kohaldamist, sealhulgas selliste sõltumatute järelevalveasutuste ülesandeid ja volitusi, kes on pädevad jälgima kõnealuste õigusaktide järgimist. Samuti ei mõjuta käesolev määrus tehisintellektisüsteemide pakkujate ja juurutajate jaoks liidu või liikmesriikide õigusest tulenevaid kohustusi, mis on seotud nende rolliga vastutava töötlejana või volitatud töötlejana ning mis käsitlevad isikuandmete kaitset, niivõrd, kuivõrd tehisintellektisüsteemide projekteerimine, arendamine või kasutamine hõlmab isikuandmete töötlemist. Samuti on asjakohane selgitada, et andmesubjektide jaoks säilivad kõik sellisest liidu õigusest tulenevad õigused ja tagatised, sealhulgas üksnes automatiseeritud üksikotsuste tegemisega (k.a profiilianalüüsiga) seotud õigused. Käesoleva määruse alusel kehtestatud tehisintellektisüsteemide turule laskmist, kasutusele võtmist ja kasutamist käsitlevad ühtlustatud õigusnormid peaksid hõlbustama andmesubjektide õiguste ja teiste liidu õiguse kohaselt isikuandmete kaitse ja muude põhiõigustega seoses tagatud õiguskaitsevahendite tulemuslikku rakendamist ning võimaldama nende kasutamist.
(10)
Το θεμελιώδες δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα διασφαλίζεται ιδίως με τους κανονισμούς (ΕΕ) 2016/679 (11) και (ΕΕ) 2018/1725 (12) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και με την οδηγία (ΕΕ) 2016/680 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13). Η οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (14) προστατεύει επιπλέον την ιδιωτική ζωή και το απόρρητο των επικοινωνιών, μεταξύ άλλων προβλέποντας όρους για την αποθήκευση δεδομένων προσωπικού και μη προσωπικού χαρακτήρα σε τερματικό εξοπλισμό και για την πρόσβαση σε τέτοια δεδομένα από τον εξοπλισμό αυτό. Οι εν λόγω ενωσιακές νομικές πράξεις παρέχουν τη βάση για βιώσιμη και υπεύθυνη επεξεργασία δεδομένων, μεταξύ άλλων όταν τα σύνολα δεδομένων περιλαμβάνουν συνδυασμό δεδομένων προσωπικού και μη προσωπικού χαρακτήρα. Ο παρών κανονισμός δεν επιδιώκει να θίξει την εφαρμογή του υφιστάμενου ενωσιακού δικαίου που διέπει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένων των καθηκόντων και των εξουσιών των ανεξάρτητων εποπτικών αρχών που είναι αρμόδιες για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις πράξεις αυτές. Επιπλέον, δεν θίγει τις υποχρεώσεις των παρόχων και των φορέων εφαρμογής συστημάτων ΤΝ στο πλαίσιο του ρόλου τους ως υπευθύνων επεξεργασίας δεδομένων ή εκτελούντων την επεξεργασία δεδομένων, όπως αυτές απορρέουν από το ενωσιακό ή εθνικό δίκαιο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, στον βαθμό που ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη ή η χρήση συστημάτων ΤΝ περιλαμβάνει την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Είναι επίσης σκόπιμο να διευκρινιστεί ότι τα υποκείμενα των δεδομένων εξακολουθούν να απολαύουν όλων των δικαιωμάτων και εγγυήσεων που τους παρέχονται από το εν λόγω ενωσιακό δίκαιο, μεταξύ των οποίων τα δικαιώματα που σχετίζονται με την αποκλειστικά αυτοματοποιημένη ατομική λήψη αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προφίλ. Οι εναρμονισμένοι κανόνες για τη διάθεση στην αγορά, τη θέση σε λειτουργία και τη χρήση συστημάτων ΤΝ οι οποίοι θεσπίζονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να διευκολύνουν την αποτελεσματική εφαρμογή και να καθιστούν δυνατή την άσκηση των δικαιωμάτων των υποκειμένων των δεδομένων και άλλων μέσων έννομης προστασίας που εγγυάται το δίκαιο της Ένωσης σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων.
(11)
Käesolev määrus ei tohiks mõjutada Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse (EL) 2022/2065 (15) vahendajatest teenuseosutajate vastutust käsitlevate sätete kohaldamist.
(11)
Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να θίγει τις διατάξεις σχετικά με την ευθύνη των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών όπως ορίζονται στον τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (15).
(12)
Tehisintellektisüsteemi mõiste tuleks käesolevas määruses selgelt määratleda ja see peaks olema tihedalt kooskõlas tehisintellekti valdkonnas tegutsevate rahvusvaheliste organisatsioonide tööga, et tagada õiguskindlus, hõlbustada rahvusvahelist lähenemist ja laialdast aktsepteerimist, võimaldades samal ajal paindlikkust, et võtta arvesse tehnoloogia kiiret arengut selles valdkonnas. Lisaks peaks see mõiste põhinema tehisintellektisüsteemide põhiomadustel, mis eristavad neid lihtsamatest traditsioonilistest tarkvarasüsteemidest või programmeerimisviisidest ega peaks hõlmama süsteeme, mis kasutavad toimingute automaatseks sooritamiseks üksnes füüsiliste isikute määratletud reegleid. Tehisintellektisüsteemide põhiomadus on nende võime teha järeldusi. See järelduste tegemise võime viitab protsessile, mis toodab selliseid väljundeid nagu prognoosid, sisu, soovitused või otsused, mis võivad mõjutada füüsilist ja virtuaalset keskkonda, ning tehisintellektisüsteemide võimele tuletada sisenditest või andmetest mudeleid või algoritme või mõlemaid. Meetodid, mis aitavad tehisintellektisüsteemi loomisel saavutada selle järelduste tegemise võime, hõlmavad masinõppemeetodeid, mis õpivad andmete põhjal, kuidas saavutada teatavaid eesmärke, ning loogika- ja teadmistepõhiseid lähenemisviise, mis teevad järeldusi kodeeritud teadmiste või lahendatava ülesande sümboolse esituse põhjal. Tehisintellektisüsteemi võime teha järeldusi ulatub kaugemale vaid andmete töötlemisest, võimaldades õppimist, arutlust või modelleerimist. Mõiste „masinpõhine“ viitab asjaolule, et tehisintellektisüsteemid kasutavad oma tööks masinaid. Viide otsestele või kaudsetele eesmärkidele rõhutab, et tehisintellektisüsteemid võivad toimida vastavalt selgetele määratletud eesmärkidele või kaudsetele eesmärkidele. Tehisintellektisüsteemi eesmärgid võivad teatud kontekstis erineda tehisintellektisüsteemi kasutusotstarbest. Käesoleva määruse kohaldamisel tuleks keskkondade all mõista konteksti, milles tehisintellektisüsteemid toimivad, samas kui tehisintellektisüsteemi loodud väljundid kajastavad tehisintellektisüsteemide erinevaid funktsioone ning hõlmavad prognoose, sisu, soovitusi ja otsuseid. Tehisintellektisüsteemid on projekteeritud töötama erinevatel autonoomsuse tasemetel, mis tähendab, et neil on teatav inimesest sõltumatu tegevusvabadus ja suutlikkus toimida ilma inimsekkumiseta. Kohanemisvõime, mida tehisintellektisüsteem võib pärast juurutamist demonstreerida, viitab iseõppimisvõimele, mis võimaldab süsteemil kasutamise ajal muutuda. Tehisintellektisüsteeme võib kasutada autonoomselt või mingi toote komponentidena, olenemata sellest, kas süsteem on füüsiliselt tootesse integreeritud (sisseehitatud) või teenib toote funktsionaalsust ilma, et oleks sellesse integreeritud (sisseehitamata).
(12)
Η έννοια του «συστήματος ΤΝ» στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να ορίζεται με σαφήνεια και να είναι στενά ευθυγραμμισμένη με το έργο διεθνών οργανισμών που ασχολούνται με την TN, με στόχο την ασφάλεια δικαίου και τη διευκόλυνση της διεθνούς σύγκλισης και της ευρείας αποδοχής, παρέχοντας παράλληλα ευελιξία για την προσαρμογή στις ταχείες τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα αυτόν. Επιπλέον, ο ορισμός θα πρέπει να στηρίζεται σε βασικά χαρακτηριστικά των συστημάτων TN τα οποία διακρίνουν τα συστήματα αυτά από απλούστερα παραδοσιακά συστήματα λογισμικού ή προσεγγίσεις προγραμματισμού, δεν θα πρέπει δε να καλύπτει συστήματα που βασίζονται στους κανόνες που ορίζονται αποκλειστικά από φυσικά πρόσωπα με σκοπό την αυτόματη εκτέλεση λειτουργιών. Βασικό χαρακτηριστικό των συστημάτων ΤΝ είναι η ικανότητά τους να συνάγουν συμπεράσματα. Η ικανότητα συναγωγής συμπερασμάτων αναφέρεται στη διαδικασία απόκτησης των στοιχείων εξόδου, όπως προβλέψεων, περιεχομένου, συστάσεων ή αποφάσεων, που μπορούν να επηρεάσουν υλικά και εικονικά περιβάλλοντα, καθώς και στην ικανότητα των συστημάτων ΤΝ να εξάγουν μοντέλα ή αλγορίθμους ή και τα δύο από στοιχεία εισόδου ή δεδομένα. Στις τεχνικές που επιτρέπουν τη συναγωγή συμπερασμάτων κατά τη δημιουργία ενός συστήματος ΤΝ περιλαμβάνονται προσεγγίσεις μηχανικής μάθησης που μαθαίνουν από δεδομένα πώς να επιτυγχάνουν ορισμένους στόχους, καθώς και προσεγγίσεις βασιζόμενες στη λογική και τη γνώση οι οποίες συνάγουν συμπεράσματα από κωδικοποιημένη γνώση ή συμβολική αναπαράσταση της προς εκτέλεση εργασίας. Η ικανότητα ενός συστήματος ΤΝ να συνάγει συμπεράσματα υπερβαίνει τη βασική επεξεργασία δεδομένων επιτρέποντας τη μάθηση, τη συλλογιστική ή τη μοντελοποίηση. Ο όρος «μηχανικά» αναφέρεται στο γεγονός ότι τα συστήματα ΤΝ λειτουργούν σε μηχανήματα. Η αναφορά σε ρητούς ή σιωπηρούς στόχους υπογραμμίζει ότι τα συστήματα ΤΝ μπορούν να λειτουργούν σύμφωνα με ρητούς καθορισμένους στόχους ή με σιωπηρούς στόχους. Οι στόχοι του συστήματος ΤΝ μπορεί να διαφέρουν από τον επιδιωκόμενο σκοπό του συστήματος ΤΝ σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ως «περιβάλλοντα» θα πρέπει να νοούνται τα πλαίσια εντός των οποίων λειτουργούν τα συστήματα ΤΝ, τα δε στοιχεία εξόδου που παράγονται από το σύστημα ΤΝ αντικατοπτρίζουν διαφορετικές λειτουργίες επιτελούμενες από τα συστήματα ΤΝ και περιλαμβάνουν προβλέψεις, περιεχόμενο, συστάσεις ή αποφάσεις. Τα συστήματα ΤΝ σχεδιάζονται ώστε να λειτουργούν με ποικίλα επίπεδα αυτονομίας, πράγμα που σημαίνει ότι διαθέτουν ορισμένο βαθμό ανεξαρτησίας να δρουν χωρίς ανθρώπινη συμμετοχή και ορισμένο βαθμό ικανότητας να λειτουργούν χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Η προσαρμοστικότητα που θα μπορούσε να επιδείξει ένα σύστημα ΤΝ μετά την εφαρμογή του αναφέρεται σε ικανότητες αυτομάθησης οι οποίες επιτρέπουν στο σύστημα να αλλάζει ενώ χρησιμοποιείται. Τα συστήματα ΤΝ μπορούν να χρησιμοποιούνται σε αυτόνομη βάση ή ως κατασκευαστικό στοιχείο προϊόντος, ανεξάρτητα από το αν το σύστημα έχει ενσωματωθεί υλικά στο προϊόν (ενσωματωμένο σύστημα) ή εξυπηρετεί τη λειτουργικότητα του προϊόντος χωρίς να έχει ενσωματωθεί σε αυτό (μη ενσωματωμένο σύστημα).
(13)
Käesolevas määruses osutatud juurutaja mõistet tuleks tõlgendada kui tehisintellektisüsteemi kasutavat mis tahes füüsilist või juriidilist isikut, sealhulgas avaliku sektori asutust, ametit või muud organit, kelle volitusel süsteemi kasutatakse, välja arvatud juhul, kui tehisintellektisüsteemi kasutatakse isikliku, mitte kutselise tegevuse jaoks. Olenevalt tehisintellektisüsteemi tüübist võib süsteemi kasutamine mõjutada lisaks juurutajale ka muid isikuid.
(13)
Η έννοια του «φορέα εφαρμογής» που αναφέρεται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να ερμηνεύεται ως καλύπτουσα κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων αρχών, υπηρεσιών ή άλλων φορέων, που χρησιμοποιεί σύστημα ΤΝ υπό την ευθύνη του, εκτός εάν το σύστημα ΤΝ χρησιμοποιείται στο πλαίσιο προσωπικής μη επαγγελματικής δραστηριότητας. Ανάλογα με το είδος του συστήματος ΤΝ, η χρήση του συστήματος μπορεί να επηρεάζει και άλλα πρόσωπα πέραν του φορέα εφαρμογής.
(14)
Käesolevas määruses kasutatavat biomeetriliste andmete mõistet tuleks tõlgendada lähtudes määruse (EL) 2016/679 artikli 4 punktis 14, määruse (EL) 2018/1725 artikli 3 punktis 18 ja direktiivi (EL) 2016/680 artikli 3 punktis 13 määratletud biomeetriliste andmete mõistest. Biomeetrilised andmed võivad võimaldada füüsiliste isikute autentimist, tuvastamist või liigitamist ning füüsiliste isikute emotsioonide tuvastamist.
(14)
H έννοια των «βιομετρικών δεδομένων» που χρησιμοποιείται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να ερμηνεύεται υπό το πρίσμα της έννοιας των βιομετρικών δεδομένων όπως ορίζονται στο άρθρο 4 σημείο 14) του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, στο άρθρο 3 σημείο 18) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725 και στο άρθρο 3 σημείο 13) της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680. Τα βιομετρικά δεδομένα μπορούν να επιτρέπουν την επαλήθευση της ταυτότητας, την ταυτοποίηση ή την κατηγοριοποίηση φυσικών προσώπων, καθώς και την αναγνώριση των συναισθημάτων φυσικών προσώπων.
(15)
Käesolevas määruses osutatud biomeetrilise tuvastamise mõiste tuleks määratleda kui inimeste füüsiliste, füsioloogiliste ja käitumuslike tunnuste, nagu nägu, silmade liikumine, kehakuju, hääl, prosoodia, kõnnak, kehahoiak, südame löögisagedus, vererõhk, lõhn, klahvivajutuste erijooned, automaatseks tuvastamiseks isiku isikusamasuse kindlakstegemise eesmärgil, võrreldes selle isiku biomeetrilisi andmeid isikute võrdlusandmebaasi salvestatud biomeetriliste andmetega, sõltumata sellest, kas isik on andnud selleks nõusoleku või mitte. See ei hõlma tehisintellektisüsteeme, mis on ette nähtud biomeetriliseks kontrolliks, kaasa arvatud autentimiseks, mille ainus eesmärk on kinnitada, et konkreetne füüsiline isik on see, kes ta väidab end olevat, ning füüsilise isiku isikusamasuse kinnitamiseks üksnes selleks, et saada juurdepääs teenusele, avada seade või saada juurdepääsuluba ruumidesse sisenemiseks.
(15)
Η έννοια της «βιομετρικής ταυτοποίησης» που αναφέρεται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να οριστεί ως η αυτοματοποιημένη αναγνώριση σωματικών, φυσιολογικών και συμπεριφορικών ανθρώπινων χαρακτηριστικών, όπως το πρόσωπο, η κίνηση των οφθαλμών, το σχήμα του σώματος, η φωνή, η προσωδία, o τρόπος βάδισης, η στάση, ο καρδιακός ρυθμός, η αρτηριακή πίεση, η οσμή ή ο τρόπος πληκτρολόγησης, για τον σκοπό της διαπίστωσης της ταυτότητας ενός ατόμου μέσω της σύγκρισης βιομετρικών δεδομένων του εν λόγω ατόμου με αποθηκευμένα βιομετρικά δεδομένα ατόμων σε βάση δεδομένων αναφοράς, ανεξάρτητα από το αν το άτομο έχει δώσει τη συγκατάθεσή του ή όχι. Εξαιρούνται τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για βιομετρική εξακρίβωση, η οποία περιλαμβάνει την επαλήθευση ταυτότητας, με μοναδικό σκοπό να επιβεβαιώνεται αν ένα συγκεκριμένο φυσικό πρόσωπο είναι το πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι είναι και να επιβεβαιώνεται η ταυτότητα ενός φυσικού προσώπου αποκλειστικά και μόνο για την πρόσβαση σε μια υπηρεσία, το ξεκλείδωμα συσκευής ή την πρόσβαση ασφαλείας σε εγκαταστάσεις.
(16)
Käesolevas määruses osutatud biomeetrilise liigitamise mõiste tuleks määratleda kui füüsiliste isikute jagamine teatud kategooriatesse nende biomeetriliste andmete alusel. Kõnealused konkreetsed kategooriad võivad olla seotud selliste aspektidega nagu sugu, vanus, juuksevärv, silmade värv, tätoveeringud, käitumine või isikuomadused, keel, usk, rahvusvähemusse kuulumine, seksuaalne või poliitiline sättumus. See ei hõlma biomeetrilise liigitamise süsteeme, mis on puhtalt lisafunktsioonid, mis on lahutamatult seotud teise äriteenusega, mis tähendab, et seda funktsiooni ei saa objektiivsetel tehnilistel põhjustel kasutada ilma põhiteenuseta ning selle funktsiooni või funktsioonistiku integreerimine ei ole vahend käesoleva määruse normide kohaldamisest kõrvalehoidmiseks. Sellised lisafunktsioonid võivad olla näiteks internetipõhistes kauplemiskohtades kasutatavad filtrid näojoonte või kehaehituse liigitamiseks, kuna neid saab kasutada ainult seoses põhiteenusega, mis seisneb toote müümises sellisel viisil, mis võimaldab tarbijal toote virtuaalset proovimist enda peal ja aidates selle abil tarbijal teha ostuotsust. Lisafunktsiooniks võib pidada ka veebipõhistes sotsiaalvõrgustike teenustes kasutatavaid filtreid, millega liigitatakse näojooned või kehaehitus, et võimaldada kasutajatel lisada või muuta pilte või videoid, kuna sellist filtrit ei saa kasutada ilma sotsiaalvõrgustiku teenuste põhiteenuseta, mis seisneb veebisisu jagamises.
(16)
Η έννοια της «βιομετρικής κατηγοριοποίησης» που αναφέρεται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να οριστεί ως η κατάταξη φυσικών προσώπων σε συγκεκριμένες κατηγορίες βάσει των βιομετρικών δεδομένων τους. Οι συγκεκριμένες αυτές κατηγορίες μπορούν να αφορούν πτυχές όπως το φύλο, η ηλικία, το χρώμα των μαλλιών, το χρώμα των οφθαλμών, η δερματοστιξία, τα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς ή προσωπικότητας, η γλώσσα, η θρησκεία, η ιδιότητα μέλους εθνικής μειονότητας, καθώς και ο γενετήσιος ή πολιτικός προσανατολισμός. Δεν περιλαμβάνονται τα συστήματα βιομετρικής κατηγοριοποίησης που αποτελούν αμιγώς βοηθητική δυνατότητα συνδεόμενη άρρηκτα με άλλη εμπορική υπηρεσία, δηλαδή όταν η δυνατότητα αυτή δεν μπορεί, για αντικειμενικούς τεχνικούς λόγους, να χρησιμοποιηθεί χωρίς την κύρια υπηρεσία, και η ενσωμάτωση αυτής της δυνατότητας ή λειτουργικότητας δεν αποτελεί μέσο για την καταστρατήγηση της εφαρμογής των κανόνων του παρόντος κανονισμού. Για παράδειγμα, τα φίλτρα που κατηγοριοποιούν χαρακτηριστικά προσώπου ή σώματος και χρησιμοποιούνται σε επιγραμμικές αγορές θα μπορούσαν να αποτελούν τέτοια βοηθητική δυνατότητα, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο σε σχέση με την κύρια υπηρεσία, που συνίσταται στην πώληση προϊόντος, παρέχοντας στον καταναλωτή τη δυνατότητα προεπισκόπησης ενός προϊόντος πάνω του και βοηθώντας τον να αποφασίσει αν θα προχωρήσει στην αγορά. Βοηθητική δυνατότητα θα μπορούσαν να θεωρηθούν επίσης φίλτρα χρησιμοποιούμενα σε επιγραμμικές υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης που κατηγοριοποιούν χαρακτηριστικά προσώπου ή σώματος για να μπορούν οι χρήστες να προσθέτουν ή να τροποποιούν εικόνες ή βίντεο, καθώς αυτού του είδους τα φίλτρα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς την κύρια υπηρεσία των υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης, που συνίσταται στην ανταλλαγή περιεχομένου μέσω του διαδικτύου.
(17)
Käesolevas määruses osutatud biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi mõiste tuleks määratleda funktsioonidest lähtuvalt kui tehisintellektisüsteem, mis on mõeldud füüsiliste isikute tuvastamiseks ilma nende aktiivse osaluseta, tavaliselt eemalt, võrreldes isiku biomeetrilisi andmeid võrdlusandmebaasis sisalduvate biomeetriliste andmetega, olenemata sellest, milliseid konkreetseid tehnoloogiaid ja protseduure või mis liiki biomeetrilisi andmeid selleks kasutatakse. Selliseid biomeetrilise kaugtuvastamise süsteeme kasutatakse tavaliselt mitme isiku või nende käitumise samaaegseks tajumiseks, et oluliselt hõlbustada füüsiliste isikute tuvastamist ilma nende aktiivse osaluseta. See ei hõlma tehisintellektisüsteeme, mis on ette nähtud biomeetriliseks kontrolliks, kaasa arvatud autentimiseks, mille ainus eesmärk on kinnitada, et konkreetne füüsiline isik on see, kes ta väidab end olevat, ning füüsilise isiku isikusamasuse kinnitamiseks üksnes selleks, et saada juurdepääs teenusele, avada seade või saada juurdepääsuluba ruumidesse sisenemiseks. Kõnealune väljajätmine on põhjendatud asjaoluga, et sellistel süsteemidel on tõenäoliselt väike mõju füüsiliste isikute põhiõigustele võrreldes selliste biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemidega, mida võidakse kasutada suure hulga isikute biomeetriliste andmete töötlemiseks ilma nende aktiivse osaluseta. Reaalajaliste süsteemide puhul toimub nii biomeetriliste andmete hõive, võrdlemine kui ka isikutuvastus koheselt, peaaegu koheselt või igal juhul ilma märkimisväärse viivituseta. Siinjuures ei tohiks jääda võimalust hoida väikeste viivituste kasutamisega kõrvale käesoleva määruse sätetest, mis käsitlevad asjaomaste tehisintellektisüsteemide kasutamist reaalajas. Reaalajalistes süsteemides kasutatakse kaamera või muu sarnase funktsiooniga seadmega tehtud otse edastatavat või peaaegu otse edastatavat materjali, näiteks videosalvestisi. Tagantjärele kasutatavate süsteemide puhul on aga biomeetriliste andmete hõive juba toimunud ning võrdlemine ja isikutuvastus toimub alles pärast olulist viivitust. Sealjuures kasutatakse sellist materjali nagu videovalvesüsteemi või isikliku seadmega tehtud pildid või videosalvestised, mis on tehtud enne, kui süsteemi konkreetse füüsilise isiku puhul kasutatakse.
(17)
Η έννοια του «συστήματος εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης» που αναφέρεται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να οριστεί λειτουργικά, ως σύστημα ΤΝ που προορίζεται για την ταυτοποίηση φυσικών προσώπων, χωρίς την ενεργό συμμετοχή τους, κατά κανόνα εξ αποστάσεως, μέσω της αντιπαραβολής των βιομετρικών δεδομένων ενός προσώπου με τα βιομετρικά δεδομένα που περιέχονται σε βάση δεδομένων αναφοράς, ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη τεχνολογία, τις συγκεκριμένες διαδικασίες ή τα συγκεκριμένα είδη βιομετρικών δεδομένων που χρησιμοποιούνται. Τέτοια συστήματα εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης χρησιμοποιούνται κατά κανόνα για την ταυτόχρονη εξέταση πολλαπλών προσώπων ή της συμπεριφοράς τους, προκειμένου να διευκολυνθεί σημαντικά η ταυτοποίηση φυσικών προσώπων χωρίς την ενεργό συμμετοχή τους. Εξαιρούνται τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για βιομετρική εξακρίβωση, συμπεριλαμβανομένης της επαλήθευσης ταυτότητας, με μοναδικό σκοπό να επιβεβαιώνεται αν ένα συγκεκριμένο φυσικό πρόσωπο είναι το πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι είναι και να επιβεβαιώνεται η ταυτότητα ενός φυσικού προσώπου αποκλειστικά και μόνο για την πρόσβαση σε μια υπηρεσία, το ξεκλείδωμα συσκευής ή την πρόσβαση ασφαλείας σε εγκαταστάσεις. Η εξαίρεση αυτή δικαιολογείται από το γεγονός ότι τα εν λόγω συστήματα είναι πιθανόν να έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα των φυσικών προσώπων σε σύγκριση με τα συστήματα εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης που μπορούν να χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία των βιομετρικών δεδομένων μεγάλου αριθμού προσώπων χωρίς την ενεργό συμμετοχή τους. Όσον αφορά τα συστήματα ταυτοποίησης σε «πραγματικό χρόνο», η λήψη των βιομετρικών δεδομένων, η αντιπαραβολή και η ταυτοποίηση πραγματοποιούνται αμέσως, σχεδόν αμέσως ή, σε κάθε περίπτωση, χωρίς σημαντική καθυστέρηση. Στο πλαίσιο αυτό, με την πρόβλεψη μικρών καθυστερήσεων δεν θα πρέπει να υπάρχει κανένα περιθώριο καταστρατήγησης των κανόνων του παρόντος κανονισμού σχετικά με τη χρήση των σχετικών συστημάτων ΤΝ «σε πραγματικό χρόνο». Τα συστήματα ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» περιλαμβάνουν τη χρήση υλικού σε «ζωντανή μετάδοση» ή «σχεδόν ζωντανή μετάδοση», όπως βίντεο, που δημιουργείται μέσω κάμερας ή άλλης συσκευής με παρόμοια λειτουργικότητα. Αντιθέτως, στην περίπτωση των συστημάτων ταυτοποίησης «σε ύστερο χρόνο», τα βιομετρικά δεδομένα έχουν ήδη ληφθεί και η αντιπαραβολή και η ταυτοποίηση πραγματοποιούνται μόνο με σημαντική καθυστέρηση. Πρόκειται για υλικό, όπως φωτογραφίες ή βίντεο από κάμερες συστημάτων τηλεόρασης κλειστού κυκλώματος ή ιδιωτικές συσκευές, το οποίο είχε δημιουργηθεί προτού χρησιμοποιηθεί το σύστημα για τα συγκεκριμένα φυσικά πρόσωπα.
(18)
Käesolevas määruses osutatud emotsioonituvastussüsteemi mõiste tuleks määratleda kui tehisintellektisüsteem, mille eesmärk on tuvastada või tuletada füüsiliste isikute emotsioone või kavatsusi nende biomeetriliste andmete põhjal. Selle mõistega viidatakse sellistele emotsioonidele või kavatsustele nagu õnnetunne, kurbus, viha, üllatus, vastikus, piinlikkus, elevus, häbi, põlgus, rahulolu ja lõbustatus. See ei hõlma füüsilisi seisundeid, nagu valu või väsimus, sealhulgas näiteks süsteeme, mida kasutatakse kutseliste pilootide või sõidukijuhtide väsimuse avastamiseks, et õnnetusi ära hoida. See ei hõlma ka pelgalt kergesti arusaadavate ilmete, žestide või liigutuste kindlakstegemist, välja arvatud juhul, kui neid kasutatakse emotsioonide tuvastamiseks või tuletamiseks. Nimetatud ilmed võivad olla tavalised näoilmed, näiteks kulmukortsutus või naeratus, või žestid, nagu käte- või pealiigutused, või isiku hääle erijooned, näiteks vali hääl või sosistamine.
(18)
Η έννοια του «συστήματος αναγνώρισης συναισθημάτων» που αναφέρεται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να οριστεί ως σύστημα ΤΝ με σκοπό τον προσδιορισμό ή τη συναγωγή συναισθημάτων ή προθέσεων φυσικών προσώπων βάσει των βιομετρικών δεδομένων τους. Η έννοια αφορά συναισθήματα ή προθέσεις όπως χαρά, θλίψη, θυμός, έκπληξη, απέχθεια, αμηχανία, ενθουσιασμός, ντροπή, περιφρόνηση, ικανοποίηση και ευθυμία. Δεν περιλαμβάνει σωματικές καταστάσεις, όπως πόνο ή κόπωση, συμπεριλαμβανομένων, για παράδειγμα, των συστημάτων που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση της κατάστασης κόπωσης επαγγελματιών χειριστών αεροσκαφών ή οδηγών για την πρόληψη ατυχημάτων. Δεν περιλαμβάνει ούτε την απλή ανίχνευση εύκολα αντιληπτών εκφράσεων, χειρονομιών ή κινήσεων, εφόσον δεν χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό ή τη συναγωγή συναισθημάτων. Οι εκφράσεις αυτές μπορούν να είναι βασικές εκφράσεις του προσώπου, όπως η συνοφρύωση ή το χαμόγελο, χειρονομίες όπως η κίνηση των χεριών, των βραχιόνων ή της κεφαλής, ή χαρακτηριστικά της φωνής ενός προσώπου, όπως η ύψωση του τόνου της φωνής ή το ψιθύρισμα.
(19)
Käesoleva määruse kohaldamisel tuleks avalikult juurdepääsetava ruumina käsitada mis tahes füüsilist ruumi, mis on määratlemata arvu füüsiliste isikute jaoks juurdepääsetav, olenemata sellest, kas kõnealune ruum on era- või avalik-õiguslikus omandis, olenemata tegevusest, mille jaoks ruumi võidakse kasutada, nagu kaubandus, näiteks kauplused, restoranid, kohvikud; teenused, näiteks pangad, ametialane tegevus, majutus; sport, näiteks ujumisbasseinid, võimlad, staadionid; transport, näiteks bussi-, metroo- ja raudteejaamad, lennujaamad, transpordivahendid; meelelahutus, näiteks kinod, teatrid, muuseumid, kontserdi- ja konverentsisaalid; vaba aja veetmine või muu, näiteks avalikud teed ja väljakud, pargid, metsad, mänguväljakud. Ruumi tuleks liigitada ka avalikult juurdepääsetavaks, kui olenemata võimalikest mahtuvus- või turvapiirangutest sõltub juurdepääs teatud eelmääratletud tingimustest, mida saab täita määratlemata arv isikuid, näiteks pääsme või sõidupileti ostmine, eelnev registreerimine või isikute teatav vanus. Seevastu ei tohiks ruumi pidada avalikult juurdepääsetavaks, kui juurdepääs on piiratud konkreetsete ja kindlaksmääratud füüsiliste isikutega kas liidu või liikmesriigi õiguse alusel, mis on otseselt seotud avaliku turvalisuse või julgeolekuga, või ruumi suhtes asjaomaseid volitusi omava isiku selge tahteavalduse alusel. Ainuüksi juurdepääsu faktiline võimalus, näiteks lukustamata uks, avatud aiavärav, ei tähenda, et ruum on avalikult juurdepääsetav, kui on olemas vastupidisele viitavad tähised või asjaolud, näiteks juurdepääsu keelavad või piiravad märgid. Ettevõtete ja tehaste ruumid ning kontorid ja töökohad, millele on juurdepääs ainult asjaomastel töötajatel ja teenuseosutajatel, on ruumid, mis ei ole avalikult juurdepääsetavad. Avalikult juurdepääsetavate ruumide hulka ei tohiks kuuluda vanglad ega piirikontrolliala. Mõned muud ruumid võivad koosneda nii avalikult juurdepääsetavatest kui ka avalikult mitte juurdepääsetavatest ruumidest, näiteks eraomandis oleva eluhoone koridor, mille kaudu on vaja minna arstikabinetti, või lennujaam. Selle mõiste alla ei käi küberruum, sest see ei ole füüsiline ruum. See, kas konkreetne ruum on avalikult juurdepääsetav, tuleks siiski otsustada igal üksikjuhul eraldi, võttes arvesse asjaomase olukorra iseärasusi.
(19)
Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, η έννοια του «δημόσια προσβάσιμου χώρου» θα πρέπει να θεωρείται ότι αφορά κάθε φυσικό χώρο προσβάσιμο σε απροσδιόριστο αριθμό φυσικών προσώπων, είτε ο χώρος αυτός είναι ιδιωτικός είτε δημόσιος, ανεξάρτητα από τη δραστηριότητα για την οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο χώρος, όπως για εμπόριο, π.χ. καταστήματα, εστιατόρια, καφετέριες, για παροχή υπηρεσιών, π.χ. τράπεζες, χώροι όπου διεξάγονται επαγγελματικές δραστηριότητες, χώροι φιλοξενίας, για αθλητισμό, π.χ. πισίνες, γυμναστήρια, στάδια, για μεταφορές, π.χ. σταθμοί λεωφορείων, μετρό και τρένων, αερολιμένες, μέσα μεταφοράς, για ψυχαγωγία, π.χ. κινηματογράφοι, θέατρα, μουσεία, συναυλιακοί και συνεδριακοί χώροι, ή για αναψυχή ή άλλη χρήση, π.χ. δημόσιες οδοί και πλατείες, πάρκα, δάση, παιδικές χαρές. Ένας χώρος θα πρέπει επίσης να χαρακτηρίζεται δημόσια προσβάσιμος, εάν, ανεξάρτητα από δυνητικούς περιορισμούς χωρητικότητας ή ασφάλειας, η πρόσβαση σε αυτόν υπόκειται σε συγκεκριμένους προκαθορισμένους όρους τους οποίους μπορεί να πληροί απροσδιόριστος αριθμός προσώπων, όπως η αγορά εισιτηρίου ή τίτλου μεταφοράς, η προηγούμενη εγγραφή ή ορισμένη ηλικία. Αντιθέτως, ένας χώρος δεν θα πρέπει να θεωρείται δημόσια προσβάσιμος, εάν η πρόσβαση σε αυτόν περιορίζεται σε συγκεκριμένα και καθορισμένα φυσικά πρόσωπα είτε μέσω του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου που σχετίζεται άμεσα με τη δημόσια ασφάλεια ή προστασία, είτε μέσω της σαφούς εκδήλωσης βούλησης του προσώπου που είναι αρμόδιο για τον συγκεκριμένο χώρο. Η δυνατότητα πρόσβασης αυτή καθαυτή, όπως μη κλειδωμένη πόρτα ή ανοικτή πύλη σε περίφραξη, δεν συνεπάγεται ότι ο χώρος είναι δημόσια προσβάσιμος, εάν υπάρχουν ενδείξεις ή περιστάσεις που υποδηλώνουν το αντίθετο, όπως σήματα που απαγορεύουν ή περιορίζουν την πρόσβαση. Οι εγκαταστάσεις εταιρειών ή εργοστασίων, καθώς και τα γραφεία και οι χώροι εργασίας όπου η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο στους οικείους υπαλλήλους και παρόχους υπηρεσιών, είναι χώροι μη δημόσια προσβάσιμοι. Στους δημόσια προσβάσιμους χώρους δεν θα πρέπει να περιλαμβάνονται οι φυλακές και οι χώροι συνοριακού ελέγχου. Ορισμένες άλλες περιοχές μπορούν να συνίστανται τόσο σε δημόσια προσβάσιμους όσο και σε μη δημόσια προσβάσιμους χώρους, όπως ο διάδρομος ενός ιδιωτικού κτιρίου κατοικιών που είναι απαραίτητος για την πρόσβαση σε γραφείο ιατρού ή οι αερολιμένες. Δεν καλύπτονται οι επιγραμμικοί χώροι, καθώς δεν είναι φυσικοί χώροι. Ωστόσο, το αν ένας συγκεκριμένος χώρος είναι προσβάσιμος στο κοινό θα πρέπει να καθορίζεται κατά περίπτωση, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων της εκάστοτε εξεταζόμενης κατάστασης.
(20)
Selleks et saada tehisintellektisüsteemidest võimalikult suur kasu, kaitstes samal ajal põhiõigusi, tervist ja ohutust, ning võimaldada demokraatlikku kontrolli, peaks tehisintellektipädevus andma pakkujatele, juurutajatele ja mõjutatud isikutele vajalikud mõisted tehisintellektisüsteemide kohta teadlike otsuste tegemiseks. Nimetatud mõisted võivad asjaomase konteksti poolest erineda ja võivad hõlmata arusaamist tehniliste elementide nõuetekohasest kohaldamisest tehisintellektisüsteemi arendusetapis, selle kasutamisel kohaldatavaid meetmeid, sobivaid viise tehisintellektisüsteemi väljundi tõlgendamiseks ja mõjutatud isikute puhul teadmisi, mis on vajalikud, et mõista, kuidas tehisintellekti abil tehtud otsused neid mõjutavad. Käesoleva määruse kohaldamisel peaks tehisintellektipädevus andma kõigile tehisintellekti väärtusahela asjaomastele osalejatele vajalikud teadmised, et tagada määruse asjakohane järgimine ja selle korrektne jõustamine. Lisaks võib tehisintellektipädevusega seotud meetmete laialdane rakendamine ja asjakohaste järelmeetmete kehtestamine aidata parandada töötingimusi ning lõppkokkuvõttes toetada usaldusväärse tehisintellekti konsolideerimist ja innovatsiooni liidus. Euroopa tehisintellekti nõukoda (edaspidi „nõukoda“) peaks toetama komisjoni, et edendada tehisintellektipädevusega seotud vahendeid, üldsuse teadlikkust ja arusaamist tehisintellektisüsteemide kasutamisega seotud kasust, riskidest, kaitsemeetmetest, õigustest ja kohustustest. Komisjon ja liikmesriigid peaksid koostöös asjaomaste sidusrühmadega hõlbustama vabatahtlike käitumisjuhendite koostamist, et edendada tehisintellektipädevust tehisintellekti arendamise, käitamise ja kasutamisega tegelevate isikute seas.
(20)
Για να αντληθούν τα μέγιστα δυνατά οφέλη από τα συστήματα ΤΝ, με παράλληλη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της υγείας και της ασφάλειας, καθώς και για να καταστεί δυνατός ο δημοκρατικός έλεγχος, ο γραμματισμός στον τομέα της ΤΝ θα πρέπει να εφοδιάζει τους παρόχους, τους φορείς εφαρμογής και τα θιγόμενα πρόσωπα με τις απαραίτητες έννοιες, ώστε να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τα συστήματα ΤΝ. Οι έννοιες αυτές μπορούν να ποικίλλουν ανάλογα με το εκάστοτε πλαίσιο και μπορούν να περιλαμβάνουν κατανόηση της ορθής εφαρμογής των τεχνικών στοιχείων κατά τη φάση ανάπτυξης του συστήματος ΤΝ, τα μέτρα που πρέπει να εφαρμόζονται κατά τη χρήση του, τους κατάλληλους τρόπους ερμηνείας των στοιχείων εξόδου του συστήματος ΤΝ, καθώς και, στην περίπτωση των θιγόμενων προσώπων, τις γνώσεις που απαιτούνται για να κατανοούν πώς θα τα επηρεάσουν οι αποφάσεις που λαμβάνονται με τη βοήθεια ΤΝ. Στο πλαίσιο της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ο γραμματισμός στον τομέα της ΤΝ θα πρέπει να εφοδιάζει όλους τους σχετικούς παράγοντες που συμμετέχουν στην αξιακή αλυσίδα της ΤΝ με την αντιληπτική ικανότητα που απαιτείται για την εξασφάλιση της δέουσας συμμόρφωσης με τον παρόντα κανονισμό και της ορθής επιβολής του. Επιπλέον, η εκτεταμένη εφαρμογή μέτρων γραμματισμού στον τομέα της ΤΝ και η θέσπιση κατάλληλων επακόλουθων δράσεων θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και, εν τέλει, στη στήριξη της εμπέδωσης και της πορείας καινοτομίας μιας αξιόπιστης ΤΝ στην Ένωση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης («Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης») θα πρέπει να στηρίζει την Επιτροπή για την προώθηση του γραμματισμού στον τομέα της ΤΝ, της ευαισθητοποίησης του κοινού και της κατανόησης των οφελών, των κινδύνων, των διασφαλίσεων, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που σχετίζονται με τη χρήση συστημάτων ΤΝ. Σε συνεργασία με τους σχετικούς συμφεροντούχους, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκολύνουν την κατάρτιση προαιρετικών κωδίκων δεοντολογίας με σκοπό την προώθηση του γραμματισμού στον τομέα της ΤΝ για τα άτομα που ασχολούνται με την ανάπτυξη, τη λειτουργία και τη χρήση ΤΝ.
(21)
Selleks et tagada võrdsed tingimused ning üksikisikute õiguste ja vabaduste tõhus kaitse kogu liidus, tuleks käesoleva määrusega kehtestatud õigusnorme kohaldada tehisintellektisüsteemide pakkujate suhtes mittediskrimineerival viisil, olenemata sellest, kas nad on asutatud liidus või mõnes kolmandas riigis, ja liidus asutatud tehisintellektisüsteemide juurutajate suhtes.
(21)
Προκειμένου να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού και αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των ατόμων σε ολόκληρη την Ένωση, οι κανόνες που θεσπίζονται με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εφαρμόζονται στους παρόχους συστημάτων ΤΝ χωρίς διακρίσεις, ανεξάρτητα από το αν είναι εγκατεστημένοι εντός της Ένωσης ή σε τρίτη χώρα, καθώς και στους φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ που είναι εγκατεστημένοι εντός της Ένωσης.
(22)
Kuna tehisintellektisüsteemid on digitaalsed, peaksid teatavad tehisintellektisüsteemid kuuluma käesoleva määruse kohaldamisalasse isegi siis, kui neid ei ole liidus turule lastud ega kasutusele võetud või kui neid liidus ei kasutata. See kehtib näiteks siis, kui liidus asutatud operaator sõlmib kolmandas riigis asutatud operaatoriga lepingu, et see osutaks teatavaid teenuseid, mis on seotud sellise tehisintellektisüsteemi teostatava tegevusega, mida peetakse suure riskiga tehisintellektisüsteemiks. Sellisel juhul võib operaatori kolmandas riigis kasutatav tehisintellektisüsteem töödelda andmeid, mis on seaduslikult liidus kogutud ja mida liidust edastatakse, ning anda liidus asuvale lepingu sõlminud operaatorile väljundi, mille see tehisintellektisüsteem kõnealuse töötlemise tulemusena genereeris, ilma et see tehisintellektisüsteem oleks liidus turule lastud, kasutusele võetud või kasutatav. Et hoida ära käesoleva määruse sätetest kõrvalehoidmist ja tagada liidus asuvate füüsiliste isikute tulemuslik kaitse, tuleks käesolevat määrust kohaldada ka tehisintellektisüsteemide kolmandas riigis asutatud pakkujate ja juurutajate suhtes niivõrd, kuivõrd nende süsteemide genereeritud väljundit kavatsetakse liidus kasutada. Võtmaks siiski arvesse olemasolevaid kokkuleppeid ja erivajadusi, mis puudutavad tulevast koostööd välispartneritega, kellega vahetatakse teavet ja tõendeid, ei tuleks käesolevat määrust kohaldada kolmanda riigi ametiasutuste ja rahvusvaheliste organisatsioonide suhtes, kui tegutsetakse koostöö või selliste rahvusvaheliste lepingute alusel, mis on liidu või riigi tasandil sõlmitud liidu või liikmesriikidega tehtava õiguskaitse- ja õigusalase koostöö kohta, tingimusel et asjaomane kolmas riik või rahvusvaheline organisatsioon pakub piisavaid kaitsemeetmeid üksikisikute põhiõiguste ja -vabaduste kaitseks. Vajaduse korral võib see hõlmata selliste üksuste tegevust, kellele kolmandad riigid on usaldanud konkreetsete ülesannete täitmise sellise õiguskaitse- ja õigusalase koostöö toetamiseks. Selliseid koostööraamistikke või lepinguid on sõlmitud kahepoolselt liikmesriikide ja kolmandate riikide vahel, aga ka Euroopa Liidu, Europoli ja muude liidu asutuste ning kolmandate riikide ja rahvusvaheliste organisatsioonide vahel. Pädevad asutused, kes vastutavad käesoleva määruse alusel õiguskaitse- ja õigusasutuste järelevalve eest, peaksid hindama, kas need koostööraamistikud või rahvusvahelised lepingud sisaldavad piisavaid kaitsemeetmeid üksikisikute põhiõiguste ja -vabaduste kaitseks. Vastuvõtvad riiklikud ametiasutused ning liidu institutsioonid, organid ja asutused, kes selliseid väljundeid liidus kasutavad, vastutavad selle tagamise eest, et väljundite kasutamine oleks kooskõlas liidu õigusega. Kui kõnealused rahvusvahelised lepingud vaadatakse läbi või sõlmitakse tulevikus uusi, peaksid lepinguosalised tegema kõik endast oleneva, et viia need lepingud vastavusse käesoleva määruse nõuetega.
(22)
Δεδομένου του ψηφιακού τους χαρακτήρα, ορισμένα συστήματα ΤΝ θα πρέπει να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ακόμη και σε περίπτωση που δεν διατίθενται στην αγορά, δεν τίθενται σε λειτουργία ή δεν χρησιμοποιούνται στην Ένωση. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, στην περίπτωση που φορέας εκμετάλλευσης εγκατεστημένος στην Ένωση αναθέτει ορισμένες υπηρεσίες σε φορέα εκμετάλλευσης εγκατεστημένο σε τρίτη χώρα σε σχέση με δραστηριότητα η οποία πρόκειται να εκτελεστεί από σύστημα ΤΝ το οποίο χαρακτηρίζεται υψηλού κινδύνου. Στις περιπτώσεις αυτές, το σύστημα ΤΝ που χρησιμοποιείται σε τρίτη χώρα από τον φορέα εκμετάλλευσης θα μπορούσε να επεξεργάζεται δεδομένα που έχουν συλλεχθεί και διαβιβαστεί νομίμως από την Ένωση και να παρέχει στον αναθέτοντα φορέα εκμετάλλευσης στην Ένωση τα στοιχεία εξόδου του συστήματος ΤΝ που προκύπτουν από την εν λόγω επεξεργασία, χωρίς το εν λόγω σύστημα ΤΝ να έχει διατεθεί στην αγορά, να έχει τεθεί σε λειτουργία ή να χρησιμοποιείται στην Ένωση. Για να αποφευχθεί η καταστρατήγηση του παρόντος κανονισμού και να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των φυσικών προσώπων που βρίσκονται στην Ένωση, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται και στους παρόχους και τους φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ που είναι εγκατεστημένοι σε τρίτη χώρα, στον βαθμό που τα παραγόμενα από τα εν λόγω συστήματα στοιχεία εξόδου προορίζονται για χρήση στην Ένωση. Ωστόσο, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι υφιστάμενες ρυθμίσεις και οι ειδικές ανάγκες για τη μελλοντική συνεργασία με αλλοδαπούς εταίρους με τους οποίους ανταλλάσσονται πληροφορίες και αποδεικτικά στοιχεία, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται σε δημόσιες αρχές τρίτης χώρας και σε διεθνείς οργανισμούς όταν ενεργούν στο πλαίσιο συνεργασίας ή διεθνών συμφωνιών που συνάπτονται σε ενωσιακό ή εθνικό επίπεδο για σκοπούς επιβολής του νόμου και δικαστικής συνεργασίας με την Ένωση ή τα κράτη μέλη, υπό την προϋπόθεση ότι η τρίτη χώρα ή οι διεθνείς οργανισμοί αυτοί παρέχουν επαρκείς διασφαλίσεις όσον αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των ατόμων. Κατά περίπτωση, μπορούν να καλύπτονται δραστηριότητες οντοτήτων στις οποίες έχει ανατεθεί από τρίτες χώρες η εκτέλεση ειδικών εργασιών προς υποστήριξη της επιβολής του νόμου και της δικαστικής συνεργασίας. Πλαίσια συνεργασίας ή συμφωνίες αυτού του είδους έχουν συναφθεί σε διμερές επίπεδο μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών ή μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπόλ και άλλων οργανισμών της Ένωσης και τρίτων χωρών ή διεθνών οργανισμών. Οι αρχές που είναι αρμόδιες για την εποπτεία των αρχών επιβολής του νόμου και των δικαστικών αρχών βάσει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να αξιολογούν αν τα πλαίσια συνεργασίας ή οι διεθνείς συμφωνίες περιλαμβάνουν επαρκείς διασφαλίσεις όσον αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των ατόμων. Οι εθνικές αρχές και τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμοί της Ένωσης που είναι αποδέκτες τέτοιων στοιχείων εξόδου και τα χρησιμοποιούν στην Ένωση παραμένουν υπόλογοι για τη διασφάλιση της χρήσης τους σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης. Σε περίπτωση αναθεώρησης των εν λόγω διεθνών συμφωνιών ή σύναψης νέων στο μέλλον, τα συμβαλλόμενα μέρη θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την ευθυγράμμιση των εν λόγω συμφωνιών με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού.
(23)
Käesolevat määrust tuleks kohaldada ka liidu institutsioonide, organite ja asutuste suhtes, kui need tegutsevad tehisintellektisüsteemi pakkuja või juurutajana.
(23)
Ο παρών κανονισμός θα πρέπει επίσης να εφαρμόζεται στα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης όταν ενεργούν ως πάροχοι ή φορείς εφαρμογής συστήματος ΤΝ.
(24)
Juhul kui ja sel määral mil tehisintellektisüsteeme lastakse turule, võetakse kasutusele või kasutatakse muudetud või muutmata kujul sõjalisel, kaitse- või riikliku julgeoleku eesmärgil, tuleks need käesoleva määruse kohaldamisalast välja jätta, olenemata sellest, mis liiki üksus neid tegevusi teostab, näiteks kas tegemist on avalik-õigusliku või eraõigusliku üksusega. Sõjalisel ja kaitse-eesmärgil on selline väljajätmine põhjendatud nii ELi lepingu artikli 4 lõikega 2 kui ka ELi lepingu V jaotise 2. peatükiga hõlmatud liikmesriikide ja ühise liidu kaitsepoliitika eripäradega, mille suhtes kohaldatakse rahvusvahelist avalikku õigust ning mis on seega sobivam õigusraamistik, et reguleerida tehisintellektisüsteeme surmava jõu kasutamise kontekstis ja muid tehisintellektisüsteeme sõjalise ja kaitsetegevuse kontekstis. Mis puudutab riigi julgeolekuga seotud eesmärke, siis on väljajätmine põhjendatud nii asjaoluga, et riigi julgeolek kuulub ELi lepingu artikli 4 lõike 2 kohaselt jätkuvalt liikmesriikide ainuvastutusse, kui ka riikliku julgeolekualase tegevuse eripära ja operatiivvajadustega ning selle tegevuse suhtes kohaldatavate konkreetsete riigisiseste õigusnormidega. Kui aga sõjalisel, kaitse- või riikliku julgeoleku eesmärgil välja töötatud, turule lastud, kasutusele võetud või kasutatavat tehisintellektisüsteemi kasutatakse ajutiselt või alaliselt muudel eesmärkidel, näiteks tsiviil- või humanitaareesmärkidel, õiguskaitse või avaliku julgeoleku eesmärgil, kuulub selline süsteem käesoleva määruse kohaldamisalasse. Sellisel juhul peaks üksus, kes kasutab tehisintellektisüsteemi muul kui sõjalisel, kaitse- või riikliku julgeoleku eesmärgil, tagama tehisintellektisüsteemi vastavuse käesolevale määrusele, välja arvatud juhul, kui süsteemi vastavus on juba tagatud. Tehisintellektisüsteemid, mis on turule lastud või kasutusele võetud määruse kohaldamisalast välja jäetud eesmärgil, nimelt sõjalisel, kaitse- või riikliku julgeoleku eesmärgil, ja ühel või mitmel määruse kohaldamisalasse kuuluval eesmärgil, näiteks tsiviileesmärgil või õiguskaitse eesmärgil, kuuluvad käesoleva määruse kohaldamisalasse ning nende süsteemide pakkujad peaksid tagama vastavuse käesolevale määrusele. Sellistel juhtudel ei tohiks asjaolu, et tehisintellektisüsteem võib kuuluda käesoleva määruse kohaldamisalasse, mõjutada riikliku julgeoleku, kaitse- ja sõjalise tegevusega tegelevate üksuste – olenemata sellest, mis liiki üksus seda tegevust teostab – võimalust kasutada tehisintellektisüsteeme riikliku julgeoleku, sõjalisel ja kaitseotstarbel, mis on käesoleva määruse kohaldamisalast välja jäetud. Tsiviileesmärgil või õiguskaitse eesmärgil turule lastud tehisintellektisüsteem, mida kasutatakse muudetud või muutmata kujul sõjalisel, kaitse- või riikliku julgeoleku eesmärgil, ei peaks kuuluma käesoleva määruse kohaldamisalasse, olenemata sellest, mis liiki üksus seda tegevust teostab.
(24)
Εάν και στον βαθμό που τα συστήματα ΤΝ διατίθενται στην αγορά, τίθενται σε λειτουργία ή χρησιμοποιούνται με ή χωρίς τροποποίηση για στρατιωτικούς ή αμυντικούς σκοπούς ή για σκοπούς εθνικής ασφάλειας, θα πρέπει να εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού ανεξάρτητα από το είδος της οντότητας που ασκεί τις εν λόγω δραστηριότητες, π.χ. ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για δημόσια ή ιδιωτική οντότητα. Όσον αφορά τους στρατιωτικούς και αμυντικούς σκοπούς, η εξαίρεση αυτή δικαιολογείται τόσο από το άρθρο 4 παράγραφος 2 ΣΕΕ, όσο και από τις ιδιαιτερότητες της αμυντικής πολιτικής των κρατών μελών και της κοινής ενωσιακής αμυντικής πολιτικής που καλύπτεται από τον τίτλο V κεφάλαιο 2 ΣΕΕ οι οποίες υπόκεινται στο δημόσιο διεθνές δίκαιο, το οποίο αποτελεί, συνεπώς, το καταλληλότερο νομικό πλαίσιο για τη ρύθμιση των συστημάτων ΤΝ στο πλαίσιο της χρήσης φονικής βίας και άλλων συστημάτων ΤΝ στο πλαίσιο στρατιωτικών και αμυντικών δραστηριοτήτων. Όσον αφορά τους σκοπούς εθνικής ασφάλειας, η εξαίρεση δικαιολογείται τόσο από το γεγονός ότι η εθνική ασφάλεια παραμένει αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 ΣΕΕ, όσο και από τον ειδικό χαρακτήρα και τις επιχειρησιακές ανάγκες των δραστηριοτήτων εθνικής ασφάλειας και από τους ειδικούς εθνικούς κανόνες που ισχύουν για τις εν λόγω δραστηριότητες. Ωστόσο, εάν ένα σύστημα ΤΝ που αναπτύσσεται, διατίθεται στην αγορά, τίθεται σε λειτουργία ή χρησιμοποιείται για στρατιωτικούς ή αμυντικούς σκοπούς ή σκοπούς εθνικής ασφάλειας χρησιμοποιείται, πέραν των σκοπών αυτών, σε προσωρινή ή μόνιμη βάση για άλλους σκοπούς, επί παραδείγματι για μη στρατιωτικούς ή ανθρωπιστικούς σκοπούς, για σκοπούς επιβολής του νόμου ή για σκοπούς δημόσιας ασφάλειας, το εν λόγω σύστημα θα εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Στην περίπτωση αυτή, η οντότητα που χρησιμοποιεί το σύστημα ΤΝ για σκοπούς πέραν των στρατιωτικών ή αμυντικών σκοπών ή των σκοπών εθνικής ασφάλειας θα πρέπει να διασφαλίζει τη συμμόρφωση του συστήματος ΤΝ με τον παρόντα κανονισμό, εκτός εάν το σύστημα συμμορφώνεται ήδη με αυτόν. Τα συστήματα ΤΝ που διατίθενται στην αγορά ή τίθενται σε λειτουργία για εξαιρούμενο σκοπό, δηλαδή για στρατιωτικό ή αμυντικό σκοπό ή για σκοπό εθνικής ασφάλειας, και για έναν ή περισσότερους μη εξαιρούμενους σκοπούς, όπως μη στρατιωτικούς σκοπούς ή σκοπούς επιβολής του νόμου, εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού και οι πάροχοι των εν λόγω συστημάτων θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με αυτόν. Στις περιπτώσεις αυτές, το γεγονός ότι ένα σύστημα ΤΝ ενδέχεται να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να επηρεάζει τη δυνατότητα των οντοτήτων που ασκούν δραστηριότητες εθνικής ασφάλειας και αμυντικές και στρατιωτικές δραστηριότητες, ανεξάρτητα από το είδος της οντότητας που ασκεί τις εν λόγω δραστηριότητες, να χρησιμοποιούν για σκοπούς εθνικής ασφάλειας και για στρατιωτικούς και αμυντικούς σκοπούς συστήματα ΤΝ των οποίων η χρήση εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Ένα σύστημα ΤΝ που διατίθεται στην αγορά για μη στρατιωτικούς σκοπούς ή σκοπούς επιβολής του νόμου και χρησιμοποιείται με ή χωρίς τροποποίηση για στρατιωτικούς ή αμυντικούς σκοπούς ή για σκοπούς εθνικής ασφάλειας δεν θα πρέπει να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ανεξάρτητα από το είδος της οντότητας που ασκεί τις εν λόγω δραστηριότητες.
(25)
Käesolev määrus peaks toetama innovatsiooni, peaks austama teadusvabadust ega tohiks kahjustada teadus- ja arendustegevust. Seepärast on vaja jätta selle kohaldamisalast välja tehisintellektisüsteemid ja -mudelid, mis on spetsiaalselt välja töötatud ja kasutusele võetud üksnes teadus- ja arendustegevuse eesmärgil. Lisaks on vaja tagada, et käesolev määrus ei mõjuta muul viisil tehisintellektisüsteemide või -mudelitega seotud teadus- ja arendustegevust enne nende turule laskmist või kasutusele võtmist. Samuti ei tohiks käesoleva määruse sätteid kohaldada tehisintellektisüsteemide või -mudelite tootepõhise teadus-, testimis- ja arendustegevuse suhtes enne nende süsteemide ja mudelite kasutusele võtmist või turule laskmist. See väljajätmine ei piira käesoleva määruse järgimise kohustust, kui sellise teadus- ja arendustegevuse tulemusena lastakse turule või võetakse kasutusele käesoleva määruse kohaldamisalasse kuuluv tehisintellektisüsteem, ega tehisintellekti regulatiivliivakasti ja tegelikes tingimustes testimist käsitlevate sätete kohaldamist. Lisaks peaksid käesoleva määruse kohaldamisalasse jääma kõik muud tehisintellektisüsteemid, mida võidakse kasutada mis tahes teadus- ja arendustegevuseks, ilma et see piiraks selliste tehisintellektisüsteemide väljajätmist, mis on spetsiaalselt välja töötatud ja kasutusele võetud üksnes teadus- ja arendustegevuse eesmärgil. Teadus- ja arendustegevus peaks igal juhul toimuma kooskõlas teadusuuringute tunnustatud eetiliste ja kutsestandarditega ning see peaks toimuma kooskõlas kohaldatava liidu õigusega.
(25)
Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να στηρίζει την καινοτομία, θα πρέπει να σέβεται την ελευθερία της επιστήμης και να μην υπονομεύει τις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης. Είναι, επομένως, απαραίτητο να εξαιρεθούν από το πεδίο εφαρμογής του συστήματα και μοντέλα ΤΝ τα οποία έχουν αναπτυχθεί ειδικά και τεθεί σε λειτουργία με αποκλειστικό σκοπό την επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι ο παρών κανονισμός δεν θίγει με άλλο τρόπο τις δραστηριότητες επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα των συστημάτων και μοντέλων ΤΝ πριν από τη διάθεση τους στην αγορά ή τη θέση τους σε λειτουργία. Όσον αφορά τις δραστηριότητες έρευνας, δοκιμής και ανάπτυξης που σχετίζονται με συστήματα και μοντέλα ΤΝ και είναι προσανατολισμένες προς προϊόντα, οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται πριν από τη θέση των συστημάτων και των μοντέλων αυτών σε λειτουργία ή τη διάθεσή τους στην αγορά. Η εξαίρεση αυτή ισχύει με την επιφύλαξη της υποχρέωσης συμμόρφωσης με τον παρόντα κανονισμό σε περίπτωση που ένα σύστημα ΤΝ το οποίο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού διατίθεται στην αγορά ή τίθεται σε λειτουργία ως αποτέλεσμα τέτοιου είδους δραστηριότητας έρευνας και ανάπτυξης και με την επιφύλαξη της εφαρμογής των διατάξεων που αφορούν τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια ΤΝ και τις δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες. Επιπλέον, με την επιφύλαξη της εξαίρεσης των συστημάτων ΤΝ που αναπτύσσονται ειδικά και τίθενται σε λειτουργία με αποκλειστικό σκοπό την επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη, κάθε άλλο σύστημα ΤΝ που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την άσκηση οποιασδήποτε δραστηριότητας έρευνας και ανάπτυξης θα πρέπει να συνεχίσει να υπόκειται στις διατάξεις του παρόντος κανονισμού. Σε κάθε περίπτωση, κάθε δραστηριότητα έρευνας και ανάπτυξης θα πρέπει να ασκείται σύμφωνα με αναγνωρισμένα δεοντολογικά και επαγγελματικά πρότυπα για την επιστημονική έρευνα και θα πρέπει να διεξάγεται σύμφωνα με το εφαρμοστέο ενωσιακό δίκαιο.
(26)
Selleks et kehtestada tehisintellektisüsteemide suhtes proportsionaalsed, mõjusad ja siduvad õigusnormid, tuleks järgida selgelt määratletud riskipõhist lähenemisviisi. Sellise lähenemisviisi kohaselt tuleks nende õigusnormide liiki ja sisu kujundada vastavalt nende riskide intensiivsusele ja ulatusele, mida tehisintellektisüsteemid võivad põhjustada. Seepärast tuleb keelata teatavad vastuvõetamatud tehisintellekti kasutusviisid, näha ette suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes kohaldatavad nõuded ja asjaomaste operaatorite kohustused ning kehtestada teatavatele tehisintellektisüsteemidele läbipaistvuskohustused.
(26)
Προκειμένου να θεσπιστεί ένα αναλογικό και αποτελεσματικό σύνολο δεσμευτικών κανόνων για τα συστήματα ΤΝ, θα πρέπει να ακολουθηθεί μια σαφώς καθορισμένη προσέγγιση βάσει κινδύνου. Η προσέγγιση θα πρέπει να προσαρμόζει το είδος και το περιεχόμενο των εν λόγω κανόνων στην ένταση και την έκταση των κινδύνων που μπορούν να δημιουργήσουν τα συστήματα ΤΝ. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να απαγορευτούν ορισμένες απαράδεκτες πρακτικές TN και να καθοριστούν απαιτήσεις για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, υποχρεώσεις για τους σχετικούς φορείς εκμετάλλευσης, καθώς και υποχρεώσεις διαφάνειας για ορισμένα συστήματα ΤΝ.
(27)
Kuigi riskipõhine lähenemisviis on proportsionaalsete ja tõhusate siduvate õigusnormide alus, on oluline meelde tuletada 2019. aasta eetikasuuniseid usaldusväärse tehisintellekti arendamiseks, mille töötas välja komisjoni määratud sõltumatu kõrgetasemeline tehisintellekti eksperdirühm. Kõrgetasemeline tehisintellekti eksperdirühm töötas nendes suunistes välja seitse mittesiduvat tehisintellekti eetikapõhimõtet, mille eesmärk on aidata tagada, et tehisintellekt on usaldusväärne ja järgib eetikanorme. Nende seitsme põhimõtte seas on: inimese toimevõime ja inimjärelevalve; tehniline töökindlus ja ohutus; privaatsus ja andmehaldus; läbipaistvus; mitmekesisus, mittediskrimineerimine ja õiglus; ühiskondlik ja keskkonnaalane heaolu ning vastutuse võtmine. Ilma et see piiraks käesoleva määruse ja mis tahes muu kohaldatava liidu õiguse õiguslikult siduvate nõuete kohaldamist, aitavad need suunised kujundada sidusat, usaldusväärset ja inimkeskset tehisintellekti kooskõlas põhiõiguste harta ja liidu alusväärtustega. Kõrgetasemelise tehisintellekti eksperdirühma suuniste kohaselt tähendab inimese toimevõime ja inimjärelevalve, et tehisintellektisüsteeme arendatakse ja kasutatakse vahendina, mis teenib inimesi, austab inimväärikust ja isiklikku sõltumatust ning toimib viisil, mille üle inimesed saavad nõuetekohaselt kontrolli ja järelevalvet teostada. Tehniline töökindlus ja ohutus tähendab seda, et tehisintellektisüsteeme arendatakse ja kasutatakse viisil, mis tagab probleemide esinemisel nende töökindluse ning vastupidavuse katsetele muuta tehisintellektisüsteemi kasutust või toimivust nii, et kolmandad isikud saaksid neid ebaseaduslikult kasutada, ning et minimeerida soovimatut kahju. Privaatsus ja andmehaldus tähendab, et tehisintellektisüsteeme arendatakse ja kasutatakse kooskõlas privaatsus- ja andmekaitsenormidega ning andmetöötlus vastab kõrgetele kvaliteedi ja tervikluse standarditele. Läbipaistvus tähendab, et tehisintellektisüsteeme arendatakse ja kasutatakse viisil, mis võimaldab asjakohast jälgitavust ja selgitatavust, andes samal ajal inimestele teada, et nad suhtlevad tehisintellektisüsteemiga, ning teavitades juurutajaid igakülgselt selle tehisintellektisüsteemi võimetest ja piiridest ning mõjutatud isikuid nende õigustest. Mitmekesisus, mittediskrimineerimine ja õiglus tähendavad, et tehisintellektisüsteeme arendatakse ja kasutatakse viisil, mis hõlmab erinevaid osalejaid ja edendab võrdset ligipääsu, soolist võrdõiguslikkust ja kultuurilist mitmekesisust, vältides samal ajal diskrimineerivat mõju ja ebaõiglast kallutatust, mis on liidu või liikmesriikide õigusega keelatud. Ühiskondlik ja keskkonnaalane heaolu tähendab, et tehisintellektisüsteeme arendatakse ja kasutatakse kestlikul ja keskkonnasõbralikul viisil, samuti viisil, mis toob kasu kõigile inimestele, jälgides ja hinnates samal ajal pikaajalist mõju üksikisikule, ühiskonnale ning demokraatiale. Nimetatud põhimõtete kohaldamine tuleks võimaluse korral üle kanda tehisintellektimudelite projekteerimisse ja kasutamisse. Igal juhul peaksid need olema aluseks käesoleva määruse alusel koostatavatele käitumisjuhenditele. Kõiki sidusrühmi, sealhulgas tööstust, akadeemilisi ringkondi, kodanikuühiskonda ja standardiorganisatsioone, julgustatakse vabatahtlike parimate tavade ja standardite väljatöötamisel võtma vastavalt vajadusele arvesse eetikapõhimõtteid.
(27)
Παρότι η προσέγγιση βάσει κινδύνου αποτελεί το θεμέλιο για ένα αναλογικό και αποτελεσματικό σύνολο δεσμευτικών κανόνων, είναι σημαντικό να υπενθυμιστούν οι κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας για αξιόπιστη ΤΝ του 2019, τις οποίες ανέπτυξε η ανεξάρτητη ΟΕΥΕ για την ΤΝ που είχε διοριστεί από την Επιτροπή. Στις κατευθυντήριες αυτές γραμμές, η ΟΕΥΕ για την ΤΝ ανέπτυξε επτά μη δεσμευτικές δεοντολογικές αρχές για την ΤΝ που έχουν στόχο να βοηθήσουν στη διασφάλιση της αξιοπιστίας και της δεοντολογικής ορθότητας της ΤΝ. Στις επτά αρχές περιλαμβάνονται η ανθρώπινη παρέμβαση και εποπτεία· η τεχνική στιβαρότητα και ασφάλεια· η ιδιωτική ζωή και διακυβέρνηση των δεδομένων· η διαφάνεια· η πολυμορφία, η απαγόρευση των διακρίσεων και η δικαιοσύνη· η κοινωνική και περιβαλλοντική ευημερία και η λογοδοσία. Με την επιφύλαξη των νομικά δεσμευτικών απαιτήσεων του παρόντος κανονισμού και κάθε άλλου εφαρμοστέου κανόνα του ενωσιακού δικαίου, οι κατευθυντήριες αυτές γραμμές συμβάλλουν στον σχεδιασμό συνεκτικής, αξιόπιστης και ανθρωποκεντρικής ΤΝ, σύμφωνης με τον Χάρτη και τις αξίες στις οποίες εδράζεται η Ένωση. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΟΕΥΕ για την ΤΝ, η αρχή της «ανθρώπινης παρέμβασης και εποπτείας» σημαίνει ότι τα συστήματα ΤΝ αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται ως εργαλείο που εξυπηρετεί τον άνθρωπο, σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την προσωπική αυτονομία και λειτουργεί κατά τρόπο που μπορεί να ελέγχεται και να εποπτεύεται καταλλήλως από τον άνθρωπο. Η τεχνική στιβαρότητα και ασφάλεια σημαίνει ότι τα συστήματα ΤΝ αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται κατά τρόπο που, αφενός, εξασφαλίζει στιβαρότητα σε περίπτωση προβλημάτων και ανθεκτικότητα έναντι προσπαθειών που έχουν στόχο να αλλοιωθούν η χρήση ή οι επιδόσεις του συστήματος ΤΝ και να καταστεί έτσι δυνατή η παράνομη χρήση του από τρίτους και, αφετέρου, ελαχιστοποιεί την ακούσια βλάβη. Η ιδιωτική ζωή και η διακυβέρνηση των δεδομένων σημαίνουν ότι τα συστήματα ΤΝ αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται κατά τρόπο σύμφωνο προς τους κανόνες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων, ενώ επεξεργάζονται δεδομένα που πληρούν υψηλά πρότυπα ποιότητας και ακεραιότητας. Η διαφάνεια σημαίνει ότι τα συστήματα ΤΝ αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται κατά τρόπο που επιτρέπει κατάλληλη ιχνηλασιμότητα και εξηγησιμότητα, ενώ παράλληλα καθίσταται σαφές στον άνθρωπο ότι επικοινωνεί ή αλληλεπιδρά με ένα σύστημα ΤΝ και ενημερώνονται δεόντως οι μεν φορείς εφαρμογής για τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του εν λόγω συστήματος ΤΝ, τα δε θιγόμενα πρόσωπα για τα δικαιώματά τους. Η πολυμορφία, η απαγόρευση των διακρίσεων και η δικαιοσύνη σημαίνουν ότι τα συστήματα ΤΝ αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται κατά τρόπο που συμπεριλαμβάνει ποικίλους παράγοντες και προωθεί την ίση πρόσβαση, την ισότητα των φύλων και την πολιτιστική πολυμορφία, αποφεύγοντας παράλληλα διακρίσεις και αθέμιτες προκαταλήψεις που απαγορεύονται από το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο. Η κοινωνική και περιβαλλοντική ευημερία σημαίνει ότι τα συστήματα ΤΝ αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται με βιώσιμο και φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο, καθώς και με τρόπο που ωφελεί όλους τους ανθρώπους, ενώ παράλληλα παρακολουθούνται και αξιολογούνται οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο άτομο, την κοινωνία και τη δημοκρατία. Η εφαρμογή αυτών των αρχών θα πρέπει να αποτυπώνεται, όποτε είναι δυνατόν, στον σχεδιασμό και τη χρήση μοντέλων ΤΝ. Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να χρησιμεύουν σαν βάση για την κατάρτιση κωδίκων δεοντολογίας δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Όλοι οι συμφεροντούχοι, συμπεριλαμβανομένων της βιομηχανίας, της ακαδημαϊκής κοινότητας, της κοινωνίας των πολιτών και των οργανισμών τυποποίησης, παροτρύνονται να λαμβάνουν υπόψη, όπως αρμόζει, τις δεοντολογικές αρχές για την ανάπτυξη προαιρετικών βέλτιστων πρακτικών και προτύπων.
(28)
Lisaks sellele, et tehisintellektil on mitmeid kasulikke rakendusvõimalusi, on seda võimalik ka väärkasutada ning luua uudseid ja võimsaid manipuleerimise, ärakasutamise ja sotsiaalse kontrolli vahendeid. Sellised kasutusviisid on eriti kahjulikud ja kuritarvituslikud ning tuleks keelata, sest need on vastuolus selliste liidu väärtustega nagu inimväärikuse austamine, vabadus, võrdsus, demokraatia ja õigusriik ning põhiõiguste hartas sätestatud põhiõigustega, kaasa arvatud õigusega mittediskrimineerimisele, andmekaitsele ja privaatsusele, aga ka lapse õigustega.
(28)
Πέρα από τις πολλές επωφελείς χρήσεις της ΤΝ, μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί αντικανονικά και να παράσχει νέα και ισχυρά εργαλεία για πρακτικές χειραγώγησης, εκμετάλλευσης και κοινωνικού ελέγχου. Οι πρακτικές αυτές είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς και καταχρηστικές και θα πρέπει να απαγορευτούν, διότι έρχονται σε αντίθεση με τις ενωσιακές αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της ισότητας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, καθώς και με τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη, συμπεριλαμβανομένων του δικαιώματος στη μεταχείριση χωρίς διακρίσεις, στην προστασία των δεδομένων και στην ιδιωτική ζωή και των δικαιωμάτων του παιδιού.
(29)
Tehisintellektil põhinevaid manipuleerimistehnikaid saab kasutada selleks, et veenda inimesi käituma soovimatult ja neid petta, suunates neid tegema otsuseid, mis pärsivad ja kahjustavad nende sõltumatust, otsuste tegemist ja valikuvabadust. Teatavad tehisintellektisüsteemid, mille eesmärk või tagajärg on inimeste käitumise suurel määral moonutamine, mis võib tõenäoliselt tekitada olulist kahju, eelkõige sellist, millel on piisavalt oluline kahjulik mõju füüsilisele ja psühholoogilisele tervisele või finantshuvidele, on eriti ohtlikud ja seetõttu tuleks nende turule laskmine, kasutusele võtmine ja kasutamine keelata. Sellistes tehisintellektisüsteemides kasutatakse alalävisele tajule suunatud elemente, nagu audio-, pildi- ja videostiimuleid, mida inimesed ei suuda tajuda, sest need stiimulid jäävad inimese tajust väljapoole, või muid manipuleerivaid või petlikke võtteid, mis vähendavad või kahjustavad isiku sõltumatust, otsuste tegemist või vaba valikut viisil, mille puhul inimesed ei ole nendest võtetest teadlikud, või isegi kui nad on teadlikud, on võimalik nad ikka eksiteele viia või nad ei ole võimelised neid kontrollima või nendele vastu seisma. Selleks võidakse kasutada näiteks aju-arvuti liideseid või virtuaalreaalsust, kuna need võimaldavad suuremat kontrolli selle üle, milliseid stiimuleid inimestele esitatakse, kuivõrd need võivad oluliselt moonutada nende käitumist märkimisväärselt kahjulikul viisil. Lisaks võivad tehisintellektisüsteemid muul viisil kasutada ära konkreetse isiku või isikute rühma haavatavusi, mis tulenevad nende vanusest, puudest Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivi (EL) 2019/882 (16) tähenduses või konkreetsest sotsiaalsest või majanduslikust olukorrast, mis tõenäoliselt muudab need isikud ärakasutamise suhtes kaitsetumaks, näiteks äärmises vaesuses elavad isikud, etnilised või usuvähemused. Selliseid süsteeme võidakse turule lasta, kasutusele võtta või kasutada selliselt, et nende eesmärk või tagajärg on isiku käitumise oluline moonutamine viisil, mis põhjustab või mõistliku tõenäosusega põhjustab olulist kahju sellele või mõnele teisele isikule või isikute rühmale, sealhulgas kahju, mis võib tekkida aja jooksul, ning seetõttu peaksid sellised süsteemid olema keelatud. Käitumise moonutamise kavatsust ei pruugi olla võimalik eeldada, kui moonutus tuleneb tehisintellektisüsteemi välistest teguritest, mis ei ole pakkuja või juurutaja kontrolli all, nimelt teguritest, mis ei pruugi olla mõistlikult prognoositavad ja seetõttu ei ole tehisintellektisüsteemi pakkujal või juurutajal võimalik neid leevendada. Igal juhul ei pruugi pakkujal või juurutajal olla kavatsust põhjustada olulist kahju, kui selline kahju tuleneb manipuleerivatest või ekspluateerivatest tehisintellektil põhinevatest kasutusviisidest. Selliseid tehisintellekti kasutusviise käsitlevad keelud täiendavad Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivi 2005/29/EÜ (17) sätteid, eelkõige seda, et ebaausad kaubandustavad, mis põhjustavad tarbijatele majanduslikku või rahalist kahju, on igal juhul keelatud, olenemata sellest, kas need on võetud kasutusele tehisintellektisüsteemide abil või muul viisil. Käesolevas määruses sätestatud manipuleerivate ja ekspluateerivate kasutusviiside keeld ei tohiks mõjutada õiguspärast ravi, näiteks psüühikahäire psühholoogiline ravi või füüsiline rehabilitatsioon, kui see toimub kooskõlas kohaldatava õiguse ja meditsiinistandarditega, näiteks üksikisikute või nende seaduslike esindajate selgesõnalisel nõusolekul. Samuti ei tohiks tavapäraseid ja õiguspäraseid kaubandustavasid, näiteks reklaami valdkonnas, mis on kooskõlas kohaldatava õigusega, pidada iseenesest kahjulikeks manipuleerivateks tehisintellektil põhinevateks kasutusviisideks.
(29)
Τεχνικές χειραγώγησης που βασίζονται στην ΤΝ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πεισθούν άτομα να επιδοθούν σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές ή για να εξαπατηθούν μέσω της εξώθησής τους στη λήψη αποφάσεων κατά τρόπο που υπονομεύει και περιορίζει την αυτονομία, την ικανότητα λήψης αποφάσεων και τις ελεύθερες επιλογές τους. Η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία ή η χρήση ορισμένων συστημάτων ΤΝ με στόχο ή αποτέλεσμα την ουσιώδη στρέβλωση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, λόγω της οποίας είναι πιθανή η πρόκληση σημαντικής βλάβης, ιδίως με αρκούντως σοβαρές δυσμενείς επιπτώσεις στη σωματική ή ψυχολογική υγεία ή στα οικονομικά συμφέροντα, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες και, για τον λόγο αυτό, θα πρέπει να απαγορεύονται. Αυτού του είδους τα συστήματα ΤΝ χρησιμοποιούν κατασκευαστικά στοιχεία που απευθύνονται στο υποσυνείδητο, όπως ερεθίσματα ήχου, εικόνας και βίντεο τα οποία τα πρόσωπα δεν μπορούν να αντιληφθούν, καθώς τα εν λόγω ερεθίσματα υπερβαίνουν την ανθρώπινη αντίληψη, ή άλλες τεχνικές χειραγώγησης ή παραπλάνησης που υπονομεύουν ή περιορίζουν την αυτονομία, την ικανότητα λήψης αποφάσεων ή τις ελεύθερες επιλογές του προσώπου με τρόπους με τους οποίους δεν αντιλαμβάνεται συνειδητά τις εν λόγω τεχνικές ή, εάν τις αντιλαμβάνεται, μπορεί παρά ταύτα να παραπλανηθεί ή δεν είναι σε θέση να τις ελέγξει ή να αντισταθεί σε αυτές. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε, για παράδειγμα, να γίνει ευκολότερο με διεπαφές μηχανήματος-εγκεφάλου ή με την εικονική πραγματικότητα, καθώς επιτρέπουν μεγαλύτερο έλεγχο των ερεθισμάτων που παρουσιάζονται στα πρόσωπα, δεδομένου ότι μπορούν να στρεβλώσουν ουσιωδώς τη συμπεριφορά τους με ιδιαίτερα επιβλαβή τρόπο. Επιπλέον, τα συστήματα ΤΝ μπορούν επίσης να εκμεταλλεύονται με άλλο τρόπο τα τρωτά σημεία ενός προσώπου ή μιας συγκεκριμένης ομάδας προσώπων λόγω της ηλικίας τους, της αναπηρίας τους κατά την έννοια της οδηγίας (ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16) ή μιας συγκεκριμένης κοινωνικής ή οικονομικής κατάστασης που πιθανόν καθιστά τα εν λόγω πρόσωπα περισσότερο ευάλωτα στην εκμετάλλευση, όπως τα άτομα που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας ή ανήκουν σε εθνοτικές ή θρησκευτικές μειονότητες. Τέτοια συστήματα ΤΝ μπορούν να διατίθενται στην αγορά, να τίθενται σε λειτουργία ή να χρησιμοποιούνται με στόχο ή αποτέλεσμα την ουσιώδη στρέβλωση της συμπεριφοράς ενός προσώπου κατά τρόπο που προκαλεί ή είναι ευλόγως πιθανόν να προκαλέσει σημαντική βλάβη στο εν λόγω πρόσωπο ή σε άλλο πρόσωπο ή ομάδες προσώπων, συμπεριλαμβανομένων βλαβών που μπορεί να συσσωρευθούν με την πάροδο του χρόνου, και συνεπώς θα πρέπει να απαγορευθούν. Ενδέχεται να μην είναι δυνατόν να εικασθεί πως υπάρχει πρόθεση στρέβλωσης της συμπεριφοράς, εάν η στρέβλωση προκύπτει από παράγοντες εκτός του συστήματος ΤΝ τους οποίους δεν μπορεί να ελέγξει ο πάροχος ή ο φορέας εφαρμογής, δηλαδή παράγοντες που ενδεχομένως δεν είναι ευλόγως προβλέψιμοι και, συνεπώς, ο πάροχος ή ο φορέας εφαρμογής του συστήματος ΤΝ δεν είναι δυνατόν να μετριάσει. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι απαραίτητο να έχουν ο πάροχος ή ο φορέας εφαρμογής την πρόθεση να προκαλέσουν σημαντική βλάβη, εφόσον η βλάβη αυτή προκύπτει από πρακτικές χειραγώγησης ή εκμετάλλευσης που βασίζονται στην ΤΝ. Η απαγόρευση των εν λόγω πρακτικών ΤΝ είναι συμπληρωματική προς τις διατάξεις της οδηγίας 2005/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (17), απαγορεύονται δε ιδίως σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από το αν ασκούνται μέσω συστημάτων ΤΝ ή με άλλο τρόπο, αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που προκαλούν οικονομικές ή χρηματοπιστωτικές βλάβες στους καταναλωτές. Η απαγόρευση των πρακτικών χειραγώγησης και εκμετάλλευσης στον παρόντα κανονισμό δεν θα πρέπει να θίγει νόμιμες πρακτικές στο πλαίσιο ιατρικής περίθαλψης, όπως η ψυχοθεραπεία για την αντιμετώπιση ψυχικής νόσου ή η φυσιοθεραπεία, όταν οι πρακτικές αυτές ασκούνται σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο και τα ιατρικά πρότυπα, για παράδειγμα με τη ρητή συγκατάθεση των ατόμων ή των νόμιμων εκπροσώπων τους. Επιπλέον, οι κοινές και νόμιμες εμπορικές πρακτικές, για παράδειγμα στο πεδίο της διαφήμισης, που είναι σύμφωνες με το εφαρμοστέο δίκαιο δεν θα πρέπει να θεωρούνται καθαυτές επιβλαβείς πρακτικές χειραγώγησης που βασίζονται στην ΤΝ.
(30)
Biomeetrilise liigitamise süsteemid, mis põhinevad füüsiliste isikute biomeetrilistel andmetel, näiteks isiku näol või sõrmejälgedel, et tuletada või järeldada isikute poliitilisi vaateid, kuulumist ametiühingusse, usulisi või filosoofilisi veendumusi, rassi, seksuaalelu või seksuaalset sättumust, tuleks keelata. See keeld ei tohiks hõlmata selliste biomeetriliste andmestike seaduslikku märgistamist, filtreerimist või liigitamist vastavalt biomeetrilistele andmetele, mis on saadud kooskõlas liidu või liikmesriigi õigusega, nagu kujutiste sorteerimist vastavalt juuksevärvile või silmavärvile, mida saab kasutada näiteks õiguskaitse valdkonnas.
(30)
Θα πρέπει να απαγορεύονται τα συστήματα βιομετρικής κατηγοριοποίησης που βασίζονται σε βιομετρικά δεδομένα φυσικών προσώπων, όπως το πρόσωπο ή το δακτυλικό αποτύπωμα ενός ατόμου, για να συμπεραίνονται ή να συνάγονται τα πολιτικά φρονήματα, η συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, οι θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, η φυλή, η σεξουαλική ζωή ή ο γενετήσιος προσανατολισμός του ατόμου. Η απαγόρευση αυτή δεν θα πρέπει να καλύπτει τη νόμιμη επισήμανση, το νόμιμο φιλτράρισμα ή τη νόμιμη κατηγοριοποίηση συνόλων βιομετρικών δεδομένων που έχουν αποκτηθεί σύμφωνα με το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο με βάση βιομετρικά δεδομένα, όπως η διαλογή εικόνων ανάλογα με το χρώμα των μαλλιών ή των οφθαλμών, τα οποία μπορούν, για παράδειγμα, να χρησιμοποιηθούν στον τομέα της επιβολής του νόμου.
(31)
Tehisintellektisüsteemid, mida kasutatakse avaliku või erasektori osalejate poolt füüsilistele isikutele sotsiaalpunktide andmiseks, võivad tuua kaasa diskrimineerimise ja teatavate rühmade kõrvalejätmise. Need süsteemid võivad rikkuda õigust väärikusele ja mittediskrimineerimisele ning olla vastuolus võrdsuse ja õigluse väärtustega. Sellised tehisintellektisüsteemid hindavad või liigitavad füüsilisi isikuid või nende rühmi, tuginedes paljudele andmepunktidele, mis on seotud nende sotsiaalse käitumisega eri kontekstides, või teadaolevatele, tuletatavatele või prognoositavatele isiku- või iseloomuomadustele teatava aja jooksul. Selliste tehisintellektisüsteemide antud sotsiaalpunktid võivad tuua kaasa füüsilisi isikuid või terveid inimrühmi kahjustavat või nende ebasoodsat kohtlemist sotsiaalses kontekstis, mis ei ole seotud kontekstiga, kus andmed algselt loodi või koguti, või kahjustavat kohtlemist, mis ei ole nende sotsiaalse käitumise problemaatilisusega võrreldes proportsionaalne või põhjendatud. Tehisintellektisüsteemid, millega kaasnevad sellised vastuvõetamatud punktide andmise tavad ja mis viivad selliste kahjustavate või ebasoodsate tulemusteni, tuleks seetõttu keelata. See keeld ei tohiks mõjutada füüsiliste isikute seaduslikku hindamist, mida tehakse konkreetsel eesmärgil kooskõlas liidu või liikmesriigi õigusega.
(31)
Τα συστήματα ΤΝ που παρέχουν κοινωνική βαθμολόγηση φυσικών προσώπων από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις και στον αποκλεισμό ορισμένων ομάδων. Μπορούν να παραβιάσουν το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια και στη μεταχείριση χωρίς διακρίσεις, καθώς και τις αξίες της ισότητας και της δικαιοσύνης. Τα συστήματα ΤΝ αυτού του είδους αξιολογούν ή ταξινομούν φυσικά πρόσωπα ή ομάδες φυσικών προσώπων με βάση πολλαπλά σημεία δεδομένων σχετιζόμενα με την κοινωνική τους συμπεριφορά σε πολλαπλά πλαίσια ή με βάση γνωστά, συναγόμενα ή προβλεπόμενα προσωπικά χαρακτηριστικά τους ή χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους για ορισμένα χρονικά διαστήματα. Η κοινωνική βαθμολογία που λαμβάνεται από τέτοια συστήματα ΤΝ μπορεί να οδηγήσει σε επιζήμια ή δυσμενή μεταχείριση φυσικών προσώπων ή ολόκληρων ομάδων φυσικών προσώπων σε κοινωνικά πλαίσια, τα οποία δεν σχετίζονται με το πλαίσιο στο οποίο παρήχθησαν ή συνελέγησαν αρχικά τα δεδομένα, ή σε επιζήμια μεταχείριση η οποία είναι δυσανάλογη ή αδικαιολόγητη σε σχέση με τη σοβαρότητα της κοινωνικής συμπεριφοράς τους. Τα συστήματα ΤΝ που περιλαμβάνουν τέτοιες απαράδεκτες πρακτικές βαθμολόγησης και οδηγούν σε επιζήμια ή δυσμενή αποτελέσματα αυτού του είδους θα πρέπει, συνεπώς, να απαγορεύονται. Η απαγόρευση αυτή δεν θα πρέπει να θίγει τις νόμιμες πρακτικές αξιολόγησης φυσικών προσώπων που διενεργούνται για συγκεκριμένο σκοπό κατά τρόπο σύμφωνο προς το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο.
(32)
Tehisintellektisüsteemide kasutamine avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse eesmärgil reaalajas toimuva füüsiliste isikute biomeetrilise kaugtuvastamise jaoks on eriti tõsine sekkumine asjaomaste isikute õigustesse ja vabadustesse, sest see võib mõjutada suure osa elanikkonna eraelu, tekitada pideva jälgimise tunde ning kaudselt veenda loobuma kogunemisvabaduse ja muude põhiõiguste kasutamisest. Füüsiliste isikute biomeetrilise kaugtuvastamise jaoks mõeldud tehisintellektisüsteemide tehniline ebatäpsus võib kaasa tuua tulemuste kallutatuse ja põhjustada diskrimineerimist. Sellised võimalikud kallutatud tulemused ja diskrimineeriv mõju on eriti olulised vanuse, etnilise päritolu, rassi, soo või puuete puhul. Kuna selliste reaalajas töötavate süsteemide kasutamise mõju on vahetu ja täiendava kontrolli või parandamise võimalused piiratud, seab selliste süsteemide kasutamine suuremasse ohtu õiguskaitsetoimingute mõjuvälja jäävate isikute õigused ja vabadused.
(32)
Η χρήση συστημάτων ΤΝ για την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση φυσικών προσώπων σε «πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου είναι ιδιαιτέρως παρεμβατική όσον αφορά τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των σχετικών προσώπων, στον βαθμό που μπορεί να επηρεάσει την ιδιωτική ζωή μεγάλου τμήματος του πληθυσμού, να δημιουργήσει την αίσθηση συνεχούς παρακολούθησης και να αποθαρρύνει έμμεσα την άσκηση της ελευθερίας του συνέρχεσθαι και άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων. Τεχνικές ανακρίβειες συστημάτων ΤΝ που προορίζονται για την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση φυσικών προσώπων μπορούν να οδηγήσουν σε μεροληπτικά αποτελέσματα και να επιφέρουν διακρίσεις. Τα μεροληπτικά αποτελέσματα και οι διακρίσεις αυτού του είδους σχετίζονται ιδίως με την ηλικία, την εθνοτική καταγωγή, τη φυλή, το φύλο ή τις αναπηρίες. Επιπλέον, η αμεσότητα των επιπτώσεων και οι περιορισμένες δυνατότητες για τη διενέργεια περαιτέρω ελέγχων ή διορθώσεων σε σχέση με τη χρήση τέτοιων συστημάτων που λειτουργούν σε πραγματικό χρόνο ενέχουν αυξημένους κινδύνους για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των ενδιαφερόμενων προσώπων στο πλαίσιο δραστηριοτήτων επιβολής του νόμου ή τα οποία υφίστανται τις επιπτώσεις τέτοιων δραστηριοτήτων.
(33)
Seepärast peaks selliste süsteemide kasutamine õiguskaitse eesmärgil olema keelatud, välja arvatud ammendavalt loetletud ja kitsalt määratletud olukordades, kus nende süsteemide kasutamine on rangelt vajalik selleks, et saavutada olulise avaliku huvi eesmärk, mille tähtsus kaalub riskid üles. Selliste olukordade hulka kuuluvad teatavate kuriteoohvrite, kaasa arvatud kadunud isikute otsimine, teatavad füüsiliste isikute elu või füüsilist turvalisust ähvardavad ohud või terrorirünnaku oht ning käesoleva määruse lisas loetletud kuritegude toimepanijate või sellistes kuritegudes kahtlustatavate asukoha kindlaks tegemine või nende tuvastamine, kui sellise kuriteo eest karistatakse asjaomases liikmesriigis vabadusekaotuse või vabadust piirava julgeolekumeetmega, mille maksimaalne pikkus on vähemalt neli aastat ning vastavalt kõnealuse kuriteo määratlusele selle liikmesriigi õiguses. Sellise ajalise piiri seadmine riigisisese õiguse kohasele vabadusekaotusele või vabadust piiravale julgeolekumeetmele aitab tagada, et reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemide kasutamine oleks õigustatud vaid piisavalt raskete rikkumiste korral. Peale selle põhineb käesoleva määruse lisas esitatud kuritegude loetelu 32 kuriteoliigil, mis on loetletud nõukogu raamotsuses 2002/584/JSK, (18) võttes arvesse, et mõned neist kuritegudest on praktikas tõenäoliselt teistest asjakohasemad, sest reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise kasutamise eeldatav vajalikkus ja proportsionaalsus võivad märkimisväärselt varieeruda, kui tegemist on loetelus nimetatud kuriteo toimepanija või sellises kuriteos kahtlustatava asukoha kindlaks tegemise või tema tuvastamisega ja kui võetakse arvesse võimalike negatiivsete tagajärgede raskusastme, tõenäosuse ja ulatuse tõenäolisi erinevusi. Vahetu oht füüsiliste isikute elule või füüsilisele turvalisusele võib tuleneda ka Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivi (EL) 2022/2557 (19) artikli 2 punktis 4 määratletud elutähtsa taristu tõsisest kahjustada saamisest, kui sellise elutähtsa taristu kahjustada saamine või hävimine ohustaks vahetult isiku elu või füüsilist turvalisust, sealhulgas elanikkonna esmatarbekaupadega varustamise või riigi põhiülesannete täitmise tõsise kahjustamise kaudu. Lisaks tuleks käesoleva määrusega säilitada õiguskaitse-, piirivalve-, rände- ja varjupaigaasutuste suutlikkus kontrollida isikusamasust asjaomase isiku juuresolekul vastavalt liidu ja liikmesriigi õiguses sellise kontrolli jaoks sätestatud tingimustele. Eelkõige peaks õiguskaitse-, piirivalve-, rände- ja varjupaigaasutustel olema võimalik kasutada liidu või liikmesriigi õiguse kohaselt infosüsteeme, et tuvastada isikud, kes isikusamasuse kontrolli käigus kas keelduvad isiku tuvastamisest või ei suuda oma isikut avaldada või tõendada, ilma et neilt nõutaks käesoleva määruse kohaselt eelneva loa saamist. Tegemist võib olla näiteks kuriteoga seotud isikuga, isikuga, kes ei soovi või kes õnnetuse või tervisliku seisundi tõttu ei suuda avaldada oma isikut õiguskaitseasutustele.
(33)
Η χρήση των συστημάτων αυτών για σκοπούς επιβολής του νόμου θα πρέπει, συνεπώς, να απαγορεύεται, με εξαίρεση εξαντλητικά απαριθμούμενες και αυστηρά καθορισμένες περιπτώσεις, στις οποίες η χρήση τους είναι απολύτως αναγκαία για την επίτευξη σκοπού ουσιαστικού δημόσιου συμφέροντος, η σπουδαιότητα του οποίου υπερτερεί των κινδύνων. Στις περιπτώσεις αυτές περιλαμβάνονται η αναζήτηση ορισμένων θυμάτων εγκληματικών πράξεων, συμπεριλαμβανομένων των εξαφανισμένων προσώπων· ορισμένες απειλές κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας φυσικών προσώπων ή απειλές τρομοκρατικής επίθεσης· και ο εντοπισμός ή η ταυτοποίηση δραστών ή υπόπτων για τις αξιόποινες πράξεις που απαριθμούνται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, εφόσον οι αξιόποινες αυτές πράξεις τιμωρούνται στο σχετικό κράτος μέλος με στερητική της ελευθερίας ποινή ή στερητικό της ελευθερίας μέτρο ασφάλειας ανώτατης διάρκειας τουλάχιστον τεσσάρων ετών και όπως ορίζονται κατά το δίκαιο του εν λόγω κράτους μέλους. Αυτό το όριο για τη στερητική της ελευθερίας ποινή ή το στερητικό της ελευθερίας μέτρο ασφάλειας σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο συμβάλλει στο να διασφαλιστεί ότι η αξιόποινη πράξη θα είναι αρκετά σοβαρή ώστε να δικαιολογεί δυνητικά τη χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο». Εξάλλου, ο κατάλογος αξιόποινων πράξεων που παρατίθεται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού βασίζεται στις 32 αξιόποινες πράξεις που απαριθμούνται στην απόφαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου (18), λαμβανομένου υπόψη ότι στην πράξη ορισμένες από αυτές είναι πιθανόν να παρουσιάζουν μεγαλύτερη συνάφεια από κάποιες άλλες, υπό την έννοια ότι είναι αναμενόμενο να ποικίλλει σημαντικά ο βαθμός στον οποίο η προσφυγή στην εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση «σε πραγματικό χρόνο» θα μπορούσε να είναι αναγκαία και αναλογική για την έμπρακτη επιδίωξη του εντοπισμού ή της ταυτοποίησης δράστη ή υπόπτου για τις διάφορες απαριθμούμενες αξιόποινες πράξεις και λαμβανομένων επίσης υπόψη των πιθανών διαφορών ως προς τη σοβαρότητα, την πιθανότητα και την κλίμακα της βλάβης ή των ενδεχόμενων αρνητικών συνεπειών. Η επικείμενη απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας φυσικών προσώπων θα μπορούσε επίσης να προκύψει από σοβαρή διατάραξη υποδομών ζωτικής σημασίας, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 4) της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (19), όταν η διατάραξη ή η καταστροφή των εν λόγω υποδομών ζωτικής σημασίας θα οδηγούσε σε επικείμενη απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας ενός προσώπου, μεταξύ άλλων μέσω σοβαρής βλάβης στην παροχή βασικών προμηθειών στον πληθυσμό ή στην άσκηση των βασικών λειτουργιών του κράτους. Επιπλέον, με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να διατηρείται η δυνατότητα των αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή του νόμου, τους συνοριακούς ελέγχους, τη μετανάστευση ή το άσυλο να διενεργούν ελέγχους ταυτότητας παρουσία του ενδιαφερόμενου προσώπου σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο για τους ελέγχους αυτούς. Ειδικότερα, οι αρχές που είναι αρμόδιες για την επιβολή του νόμου, τους συνοριακούς ελέγχους, τη μετανάστευση ή το άσυλο θα πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν συστήματα πληροφοριών, σύμφωνα με το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο, για την ταυτοποίηση προσώπων τα οποία, κατά τη διάρκεια ελέγχου ταυτότητας, είτε αρνούνται να ταυτοποιηθούν είτε δεν είναι σε θέση να δηλώσουν ή να αποδείξουν την ταυτότητά τους, χωρίς να απαιτείται βάσει του παρόντος κανονισμού λήψη προηγούμενης άδειας. Αυτό θα μπορούσε να αφορά, για παράδειγμα, ένα πρόσωπο που εμπλέκεται σε εγκληματική πράξη και δεν είναι πρόθυμο ή δεν είναι σε θέση, λόγω ατυχήματος ή ιατρικής πάθησης, να αποκαλύψει την ταυτότητά του στις αρχές επιβολής του νόμου.
(34)
Lisaks sellele on nende süsteemide vastutustundliku ja proportsionaalse kasutamise tagamiseks oluline panna paika, et igaühes neist ammendavalt loetletud ja kitsalt määratletud olukorrast tuleks arvesse võtta teatavaid elemente, eeskätt mis puudutab taotluse aluseks oleva olukorra olemust ja kasutamise tagajärgi kõigi asjaomaste isikute õigustele ja vabadustele ning kasutamise korral ettenähtud kaitsemeetmeid ja tingimusi. Peale selle tuleks reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteeme kasutada avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse eesmärgil üksnes selleks, et kinnitada konkreetselt sihtmärgiks oleva isiku isikusamasust, ning see peaks piirduma sellega, mis on rangelt vajalik seoses ajavahemiku ning geograafilise ja isikulise kohaldamisalaga, võttes eelkõige arvesse tõendeid või viiteid ohu, ohvrite või toimepanija kohta. Reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi kasutamine avalikult juurdepääsetavas ruumis peaks olema lubatud üksnes juhul, kui asjaomane õiguskaitseasutus on viinud lõpule põhiõigustele avalduva mõju hindamise, ja kui käesolevas määruses ei ole sätestatud teisiti, on ta süsteemi andmebaasis registreerinud, nagu on sätestatud käesolevas määruses. Isikute võrdlusandmebaas peaks olema igas eespool nimetatud olukorras iga kasutusmalli jaoks sobiv.
(34)
Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούνται κατά τρόπο υπεύθυνο και αναλογικό, είναι επίσης σημαντικό να καθοριστεί ότι, σε καθεμία από αυτές τις εξαντλητικά απαριθμούμενες και αυστηρά καθορισμένες περιπτώσεις, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ορισμένα στοιχεία, ιδίως όσον αφορά τη φύση της κατάστασης στο πλαίσιο της οποίας προκύπτει το αίτημα και τις συνέπειες της χρήσης για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ενδιαφερόμενων προσώπων, καθώς και τις εγγυήσεις και τους όρους που προβλέπονται για τη χρήση. Επιπλέον, η χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου θα πρέπει να γίνεται μόνο για την επιβεβαίωση της ταυτότητας του ειδικά στοχευόμενου ατόμου και θα πρέπει να περιορίζεται σε ό,τι είναι απολύτως αναγκαίο όσον αφορά τη χρονική περίοδο, καθώς και το γεωγραφικό και προσωπικό πεδίο εφαρμογής, λαμβανομένων ιδίως υπόψη των αποδεικτικών στοιχείων ή ενδείξεων σχετικά με τις απειλές, τα θύματα ή τον δράστη. Η χρήση του συστήματος εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης σε πραγματικό χρόνο σε δημόσια προσβάσιμους χώρους θα πρέπει να επιτρέπεται μόνο εάν η σχετική αρχή επιβολής του νόμου έχει ολοκληρώσει εκτίμηση επιπτώσεων στα θεμελιώδη δικαιώματα και, εκτός αν προβλέπεται άλλως στον παρόντα κανονισμό, έχει καταχωρίσει το σύστημα στη βάση δεδομένων όπως ορίζεται στον παρόντα κανονισμό. Η βάση δεδομένων αναφοράς για τα πρόσωπα θα πρέπει να είναι κατάλληλη για κάθε περίπτωση χρήσης σε καθεμία από τις περιπτώσεις που αναφέρονται ανωτέρω.
(35)
Iga kord, kui reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi kasutatakse avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse eesmärgil, peaks liikmesriigi õigusasutus või sõltumatu haldusasutus, kelle otsus on siduv, andma selleks selge ja konkreetse loa. Põhimõtteliselt tuleks selline luba saada enne tehisintellektisüsteemi kasutamist isiku või isikute tuvastamiseks. Erandeid sellest reeglist tuleks lubada põhjendatud kiireloomulistes olukordades, see tähendab olukordades, kus vajadus asjaomaste süsteemide kasutamise järele on selline, et enne tehisintellektisüsteemi kasutamise algust ei ole reaalselt ega objektiivselt võimalik luba saada. Sellistes kiireloomulistes olukordades peaks tehisintellektisüsteemi kasutamine piirduma hädavajaliku miinimumiga ning selle suhtes peaksid kehtima asjakohased kaitsemeetmed ja tingimused, mis on kindlaks määratud riigisiseses õiguses ja mida õiguskaitseasutus iga individuaalse kiireloomulise kasutusjuhtumi korral täpsustab. Lisaks sellele peaks õiguskaitseasutus sellistel juhtudel kõnealust luba taotlema, põhjendades, miks ta ei saanud seda varem, põhjendamatu viivituseta ja hiljemalt 24 tunni jooksul taotleda. Kui selline luba lükatakse tagasi, tuleks selle loaga seotud reaalajas biomeetrilise tuvastamise süsteemide kasutamine viivitamata lõpetada ning kõik sellise kasutamisega seotud andmed tuleks kõrvale jätta ja kustutada. Sellised andmed hõlmavad sisendandmeid, mille tehisintellektisüsteem on sellise süsteemi kasutamise käigus vahetult saanud, ning selle loaga seotud kasutamise tulemusi ja väljundeid. See ei tohiks hõlmata sisendit, mis on saadud seaduslikult muu liidu või riigisisese õiguse kohaselt. Ühelgi juhul ei tohiks isiku suhtes kahjulikke õiguslikke tagajärgi põhjustavat otsust teha üksnes biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi tulemuste põhjal.
(35)
Κάθε χρήση συστήματος εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου θα πρέπει να υπόκειται σε ρητή και ειδική άδεια που χορηγείται από δικαστική αρχή ή από ανεξάρτητη διοικητική αρχή κράτους μέλους της οποίας η απόφαση έχει δεσμευτική ισχύ. Η άδεια αυτή θα πρέπει, κατ’ αρχήν, να λαμβάνεται πριν από τη χρήση του συστήματος ΤΝ με σκοπό την ταυτοποίηση προσώπου ή προσώπων. Εξαιρέσεις από τον κανόνα αυτό θα πρέπει να επιτρέπονται σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις για λόγους επείγοντος, δηλαδή σε περιπτώσεις στις οποίες η ανάγκη χρήσης των σχετικών συστημάτων είναι τέτοια που η λήψη άδειας πριν από την έναρξη της χρήσης του συστήματος ΤΝ καθίσταται πρακτικά και αντικειμενικά αδύνατη. Σε αυτές τις επείγουσες περιπτώσεις, η χρήση του συστήματος ΤΝ θα πρέπει να περιορίζεται στο απολύτως ελάχιστο αναγκαίο και να υπόκειται στις κατάλληλες εγγυήσεις και προϋποθέσεις, όπως καθορίζονται στο εθνικό δίκαιο και εξειδικεύονται στο πλαίσιο κάθε επιμέρους περίπτωσης επείγουσας χρήσης από την ίδια την αρχή επιβολής του νόμου. Επιπλέον, σε τέτοιες περιπτώσεις, η αρχή επιβολής του νόμου θα πρέπει να ζητεί την άδεια αυτή, αναφέροντας παράλληλα τους λόγους για τους οποίους δεν ήταν σε θέση να τη ζητήσει νωρίτερα, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και το αργότερο εντός 24 ωρών. Εάν απορριφθεί μια τέτοια άδεια, η χρήση συστημάτων βιομετρικής ταυτοποίησης σε πραγματικό χρόνο που συνδέεται με την άδεια αυτή θα πρέπει να παύεται με άμεση ισχύ και όλα τα δεδομένα που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη χρήση θα πρέπει να απορρίπτονται και να διαγράφονται. Στα δεδομένα αυτά περιλαμβάνονται δεδομένα εισόδου που έχουν αποκτηθεί απευθείας από σύστημα ΤΝ κατά τη διάρκεια της χρήσης τέτοιου συστήματος, καθώς και τα αποτελέσματα και τα στοιχεία εξόδου της χρήσης που συνδέεται με την άδεια αυτή. Δεν θα πρέπει να περιλαμβάνονται στοιχεία εισόδου που έχουν αποκτηθεί νόμιμα σύμφωνα με άλλο κανόνα ενωσιακού ή εθνικού δικαίου. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να λαμβάνεται απόφαση που έχει δυσμενείς νομικές συνέπειες για ένα πρόσωπο με βάση αποκλειστικά τα στοιχεία εξόδου του συστήματος εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης.
(36)
Selleks et täita oma ülesandeid kooskõlas käesolevas määruses ja riigisiseses õigusnormides sätestatud nõuetega, tuleks asjaomast turujärelevalveasutust ja riiklikku andmekaitseasutust teavitada igast reaalajas toimuva biomeetrilise tuvastamise süsteemi kasutamisest. Teavitatud turujärelevalveasutused ja riiklikud andmekaitseasutused peaksid esitama komisjonile igal aastal aruande reaalajas toimunud biomeetrilise tuvastamise süsteemide kasutamise kohta.
(36)
Για την εκτέλεση των καθηκόντων τους σύμφωνα με τις απαιτήσεις που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, καθώς και σε εθνικούς κανόνες, θα πρέπει να κοινοποιείται στην αρμόδια αρχή εποπτείας της αγοράς και στην εθνική αρχή προστασίας δεδομένων κάθε χρήση του συστήματος βιομετρικής ταυτοποίησης σε πραγματικό χρόνο. Οι αρχές εποπτείας της αγοράς και οι εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων στις οποίες έχει γίνει κοινοποίηση θα πρέπει να υποβάλλουν στην Επιτροπή ετήσια έκθεση σχετικά με τη χρήση συστημάτων βιομετρικής ταυτοποίησης σε πραγματικό χρόνο.
(37)
Ühtlasi on käesoleva määrusega kehtestatavas ammendavas raamistikus otstarbekas ette näha, et selline kasutamine liikmesriigi territooriumil kooskõlas käesoleva määrusega peaks olema võimalik üksnes siis ja niivõrd, kuivõrd asjaomane liikmesriik on otsustanud oma riigisisese õiguse üksikasjalikes õigusnormides selgelt sätestada võimaluse sellist kasutamist lubada. Seega jääb liikmesriikidele käesoleva määruse alusel vabadus sellist võimalust üldse mitte ette näha või näha selline võimalus ette üksnes mõne eesmärgi jaoks, mille puhul on käesolevas määruses kirjeldatud lubatud kasutamine õigustatud. Sellistest riigisisestest õigusnormidest tuleks komisjonile teatada 30 päeva jooksul pärast nende vastuvõtmist.
(37)
Πέραν τούτου, ενδείκνυται να προβλεφθεί, εντός του εξαντλητικού πλαισίου που ορίζει ο παρών κανονισμός, ότι η εν λόγω χρήση στην επικράτεια κράτους μέλους σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να είναι δυνατή μόνο όταν και στον βαθμό που το σχετικό κράτος μέλος έχει αποφασίσει να προβλέψει ρητά τη δυνατότητα να επιτρέπεται η χρήση αυτή στο πλαίσιο των ειδικότερων κανόνων του εθνικού του δικαίου. Συνεπώς, τα κράτη μέλη έχουν την ευχέρεια, δυνάμει του παρόντος κανονισμού, να μην προβλέψουν καθόλου αυτήν τη δυνατότητα ή να προβλέψουν τη δυνατότητα αυτή μόνο για ορισμένους από τους στόχους που μπορούν να δικαιολογήσουν την εγκεκριμένη χρήση που προσδιορίζεται στον παρόντα κανονισμό. Οι εθνικοί αυτοί κανόνες θα πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή εντός 30 ημερών από τη θέσπισή τους.
(38)
Tehisintellektisüsteemide kasutamine avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse eesmärgil reaalajas toimuva füüsiliste isikute biomeetrilise kaugtuvastamise jaoks eeldab igal juhul biomeetriliste andmete töötlemist. Käesoleva määruse kohaseid õigusnorme, millega keelatakse selline kasutamine teatavate eranditega ja mis põhinevad ELi toimimise lepingu artiklil 16, tuleks kohaldada direktiivi (EL) 2016/680 artiklis 10 sätestatud biomeetriliste andmete töötlemist käsitlevate õigusnormide suhtes erinormina (lex specialis), nii et selline kasutamine ja sellega kaasnev biomeetriliste andmete töötlemine oleksid ammendavalt reguleeritud. Seega peaks selline kasutamine ja töötlemine olema võimalik üksnes siis, kui see on kooskõlas käesoleva määrusega kehtestatud raamistikuga, ning väljaspool seda raamistikku ei tohiks pädevatel asutustel olla võimalik õiguskaitse eesmärgil tegutsedes kasutada selliseid süsteeme ja töödelda sellega seoses selliseid andmeid direktiivi (EL) 2016/680 artiklis 10 loetletud põhjustel. Seoses sellega ei ole käesoleva määruse eesmärk anda õiguslikku alust isikuandmete töötlemiseks direktiivi (EL) 2016/680 artikli 8 alusel. Käesolevas määruses sätestatud eriraamistik, mis käsitleb sellist kasutamist õiguskaitse eesmärgil, ei peaks siiski hõlmama reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemide kasutamist avalikult juurdepääsetavas ruumis muul otstarbel kui õiguskaitse eesmärgil, ka siis, kui seda teevad pädevad asutused. Seega ei peaks sellise muul otstarbel kui õiguskaitse eesmärgil kasutamise puhul nõudma käesoleva määruse kohast luba ega selle loa rakendamiseks sätestatud üksikasjalike riigisiseste õigusnormide kohaldamist.
(38)
Η χρήση συστημάτων ΤΝ για την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση φυσικών προσώπων σε πραγματικό χρόνο σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου περιλαμβάνει κατ’ ανάγκη την επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων. Οι κανόνες του παρόντος κανονισμού οι οποίοι, με την επιφύλαξη ορισμένων εξαιρέσεων, απαγορεύουν αυτήν τη χρήση και βασίζονται στο άρθρο 16 ΣΛΕΕ θα πρέπει να εφαρμόζονται ως lex specialis σε σχέση με τους κανόνες για την επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων που περιέχονται στο άρθρο 10 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680, ρυθμίζοντας, συνεπώς, κατά τρόπο εξαντλητικό, τη χρήση αυτήν και την επεξεργασία των σχετικών βιομετρικών δεδομένων. Ως εκ τούτου, αυτή η χρήση και η επεξεργασία θα πρέπει να είναι δυνατές μόνο στον βαθμό που είναι συμβατές με το καθοριζόμενο στον παρόντα κανονισμό πλαίσιο, χωρίς να υπάρχει περιθώριο, εκτός του πλαισίου αυτού, για τις αρμόδιες αρχές, όταν ενεργούν για σκοπούς επιβολής του νόμου, να χρησιμοποιούν τα εν λόγω συστήματα και να επεξεργάζονται τα εν λόγω δεδομένα σε σχέση με αυτά τα συστήματα για τους λόγους που απαριθμούνται στο άρθρο 10 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680. Στο πλαίσιο αυτό, ο παρών κανονισμός δεν προορίζεται να αποτελέσει τη νομική βάση για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με το άρθρο 8 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680. Ωστόσο, η χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης σε πραγματικό χρόνο σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς πλην της επιβολής του νόμου, μεταξύ άλλων από τις αρμόδιες αρχές, δεν θα πρέπει να καλύπτεται από το ειδικό πλαίσιο σχετικά με τη χρήση αυτή για σκοπούς επιβολής του νόμου το οποίο καθορίζεται στον παρόντα κανονισμό. Ως εκ τούτου, η χρήση αυτή για σκοπούς πλην της επιβολής του νόμου δεν θα πρέπει να υπόκειται στην απαίτηση λήψης άδειας δυνάμει του παρόντος κανονισμού και των εφαρμοστέων ειδικών κανόνων εθνικού δικαίου που ενδεχομένως θέτουν σε εφαρμογή την άδεια αυτή.
(39)
Igasugune biomeetriliste ja muude isikuandmete töötlemine, mis on seotud tehisintellektisüsteemide kasutamisega biomeetrilise tuvastamise jaoks, välja arvatud juhul, kui see toimub seoses käesoleva määrusega reguleeritud reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemide kasutamisega avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse eesmärgil, peaks ka edaspidi vastama kõigile direktiivi (EL) 2016/680 artiklist 10 tulenevatele nõuetele. Muul otstarbel kui õiguskaitse eesmärgil kasutamise puhul on määruse (EL) 2016/679 artikli 9 lõike 1 ja määruse (EL) 2018/1725 artikli 10 lõikega 1 andmesubjekti biomeetriliste andmete töötlemine keelatud, välja arvatud nendes artiklites sätestatud piiratud eranditega. Määruse (EL) 2016/679 artikli 9 lõike 1 kohaldamisel on riiklikud andmekaitseasutused juba teinud keelava otsuse biomeetrilise kaugtuvastamise kasutamise kohta muudel kui õiguskaitse eesmärkidel.
(39)
Κάθε επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων και άλλων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της χρήσης συστημάτων ΤΝ για βιομετρική ταυτοποίηση, πλην αυτής που συνδέεται με τη χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης σε πραγματικό χρόνο σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου κατά τα οριζόμενα στον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να εξακολουθεί να συμμορφώνεται με όλες τις απαιτήσεις που απορρέουν από το άρθρο 10 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680. Για σκοπούς εκτός της επιβολής του νόμου, το άρθρο 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 και το άρθρο 10 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725 απαγορεύουν την επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων, με περιορισμένης έκτασης εξαιρέσεις όπως προβλέπονται στα εν λόγω άρθρα. Κατά την εφαρμογή του άρθρου 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, έχουν ήδη εκδοθεί από εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων απαγορευτικές αποφάσεις όσον αφορά τη χρήση εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης για σκοπούς εκτός της επιβολής του νόμου.
(40)
ELi lepingule ja ELi toimimise lepingule lisatud protokolli nr 21 (Ühendkuningriigi ja Iirimaa seisukoha kohta vabadusel, turvalisusel ja õigusel rajaneva ala suhtes) artikli 6a kohaselt ei ole käesoleva määruse artikli 5 lõike 1 esimese lõigu punktis g sätestatud normid niivõrd, kuivõrd neid kohaldatakse biomeetrilise liigitamise süsteemide kasutamise suhtes politseikoostöö ja kriminaalasjades tehtava õigusalase koostöö valdkonna tegevustes, artikli 5 lõike 1 esimese lõigu punktis d sätestatud normid niivõrd, kuivõrd neid kohaldatakse selle sättega hõlmatud tehisintellektisüsteemide kasutamise suhtes, artikli 5 lõike 1 esimese lõigu punktis h ja lõigetes 2–6 ning artikli 26 lõikes 10 kehtestatud normid, mis võeti vastu ELi toimimise lepingu artikli 16 alusel, mis käsitlevad isikuandmete töötlemist liikmesriikide poolt ELi toimimise lepingu kolmanda osa V jaotise 4. või 5. peatüki kohaldamisalasse kuuluva tegevuse puhul, kui Iirimaa suhtes ei ole siduvad normid, mis käsitlevad õigusalast koostööd kriminaalasjades või politseikoostööd, mille raames tuleb järgida ELi toimimise lepingu artikli 16 alusel kehtestatud sätteid, Iirimaa suhtes siduvad.
(40)
Σύμφωνα με το άρθρο 6α του πρωτοκόλλου αριθ. 21 για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, η Ιρλανδία δεν δεσμεύεται από τους κανόνες οι οποίοι καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο ζ), στον βαθμό που εφαρμόζεται στη χρήση συστημάτων βιομετρικής κατηγοριοποίησης για δραστηριότητες στο πεδίο της αστυνομικής συνεργασίας και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις, στο άρθρο 5 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο δ), στον βαθμό που εφαρμόζεται στη χρήση συστημάτων ΤΝ καλυπτόμενων από την εν λόγω διάταξη, στο άρθρο 5 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο η), στο άρθρο 5 παράγραφοι 2 έως 6 και στο άρθρο 26 παράγραφος 10 του παρόντος κανονισμού και οι οποίοι θεσπίζονται βάσει του άρθρου 16 ΣΛΕΕ και αφορούν την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα κράτη μέλη κατά τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του τρίτου μέρους τίτλος V κεφάλαιο 4 ή κεφάλαιο 5 ΣΛΕΕ, στον βαθμό που η Ιρλανδία δεν δεσμεύεται από τους κανόνες οι οποίοι διέπουν τις μορφές δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις ή αστυνομικής συνεργασίας στο πλαίσιο των οποίων πρέπει να τηρούνται οι διατάξεις οι οποίες θεσπίζονται βάσει του άρθρου 16 ΣΛΕΕ.
(41)
ELi lepingule ja ELi toimimise lepingule lisatud protokolli nr 22 (Taani seisukoha kohta) artiklite 2 ja 2a kohaselt ei ole käesoleva määruse artikli 5 lõike 1 esimese lõigu punktis g sätestatud normid niivõrd, kuivõrd neid kohaldatakse biomeetrilise liigitamise süsteemide kasutamise suhtes politseikoostöö ja kriminaalasjades tehtava õigusalase koostöö valdkonna tegevustes, artikli 5 lõike 1 esimese lõigu punktis d sätestatud normid niivõrd, kuivõrd neid kohaldatakse selle sättega hõlmatud tehisintellektisüsteemide kasutamise suhtes, artikli 5 lõike 1 esimese lõigu punktis h ja lõigetes 2–6 ning artikli 26 lõikes 10 kehtestatud normid, mis võeti vastu ELi toimimise lepingu artikli 16 alusel ja mis käsitlevad isikuandmete töötlemist liikmesriikide poolt ELi toimimise lepingu kolmanda osa V jaotise 4. või 5. peatüki kohaldamisalasse kuuluva tegevuse puhul, Taani suhtes siduvad ega kohaldatavad.
(41)
Σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 2α του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη ΣΛΕΕ, η Δανία δεν δεσμεύεται από τους κανόνες οι οποίοι καθορίζονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο ζ), στον βαθμό που εφαρμόζεται στη χρήση συστημάτων βιομετρικής κατηγοριοποίησης για δραστηριότητες στο πεδίο της αστυνομικής συνεργασίας και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις, στο άρθρο 5 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο δ), στον βαθμό που εφαρμόζονται στη χρήση συστημάτων ΤΝ καλυπτόμενων από την εν λόγω διάταξη, στο άρθρο 5 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο η), στο άρθρο 5 παράγραφοι 2 έως 6 και στο άρθρο 26 παράγραφος 10 του παρόντος κανονισμού και οι οποίοι θεσπίζονται βάσει του άρθρου 16 ΣΛΕΕ και αφορούν την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα κράτη μέλη κατά τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του τρίτου μέρους τίτλος V κεφάλαιο 4 ή κεφάλαιο 5 ΣΛΕΕ, ούτε υπόκειται στην εφαρμογή τους.
(42)
Kooskõlas süütuse presumptsiooniga tuleks füüsilisi isikuid liidus alati hinnata nende tegeliku käitumise põhjal. Füüsilisi isikuid ei tohiks kunagi hinnata tehisintellekti prognoosil põhineva käitumise alusel, tuginedes üksnes nende profiilianalüüsile, isikuomadustele või erijoontele, nagu rahvus, sünnikoht, elukoht, laste arv, võlatase või automark, ilma et oleks olemas põhjendatud kahtlus, et see isik on seotud kuritegeliku tegevusega, mis tugineb objektiivsetele kontrollitavatele faktidele, ja ilma inimhinnanguta. Seetõttu tuleks keelata sellised füüsiliste isikutega seotud riskihindamised, mille eesmärk on hinnata nende rikkumise tõenäosust või prognoosida tegelikku või potentsiaalset kuriteo toimepanemist üksnes nende profiilianalüüsi või tema isikuomaduste ja erijoonte hindamise alusel. Ühelgi juhul ei taheta nimetatud keeluga osutada sellisele riskianalüüsile või puudutada sellist riskianalüüsi, mis ei põhine üksikisikute profiilianalüüsil või üksikisikute isikuomadustel ja erijoontel, näiteks tehisintellektisüsteemide puhul, mis kasutavad riskianalüüsi, et hinnata ettevõtjate finantspettuse tõenäosust kahtlaste tehingute või riskianalüüsivahendite alusel, et prognoosida uimastite või ebaseaduslike kaupade tõenäolist asukohta tolli poolt, näiteks teadaolevatel salakaubaveo marsruutidel.
(42)
Σύμφωνα με το τεκμήριο της αθωότητας, τα φυσικά πρόσωπα στην Ένωση θα πρέπει πάντα να κρίνονται με βάση την πραγματική συμπεριφορά τους. Τα φυσικά πρόσωπα δεν θα πρέπει ποτέ να κρίνονται με βάση την προβλεπόμενη από την ΤΝ συμπεριφορά που βασίζεται αποκλειστικά στην κατάρτιση προφίλ για αυτά ή σε γνωρίσματα ή χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, όπως ιθαγένεια, τόπος γέννησης, τόπος διαμονής, αριθμός παιδιών, ύψος χρέους ή είδος αυτοκινήτου, χωρίς εύλογες υπόνοιες εμπλοκής του εν λόγω προσώπου σε εγκληματική δραστηριότητα βάσει αντικειμενικών και επαληθεύσιμων γεγονότων και χωρίς ανθρώπινη αξιολόγησή τους. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να απαγορεύονται οι εκτιμήσεις κινδύνου που διενεργούνται για φυσικά πρόσωπα προκειμένου να εκτιμηθεί η πιθανότητα να τελέσουν αξιόποινη πράξη ή να προβλεφθεί η τέλεση πραγματικής ή δυνητικής αξιόποινης πράξης με βάση αποκλειστικά την κατάρτιση προφίλ για αυτά ή την αξιολόγηση γνωρισμάτων και χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς τους. Σε κάθε περίπτωση, η απαγόρευση αυτή δεν αφορά ούτε θίγει αναλύσεις κινδύνου που δεν βασίζονται στην κατάρτιση προφίλ για άτομα ή σε γνωρίσματα και χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ατόμων, όπως συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούν αναλύσεις κινδύνου για την εκτίμηση της πιθανότητας οικονομικής απάτης από επιχειρήσεις βάσει ύποπτων συναλλαγών ή εργαλεία ανάλυσης κινδύνου για την πρόβλεψη της πιθανότητας εντοπισμού ναρκωτικών ή παράνομων εμπορευμάτων από τις τελωνειακές αρχές, για παράδειγμα με βάση γνωστές οδούς διακίνησης.
(43)
Keelata tuleks selliste tehisintellektisüsteemide turule laskmine, kasutusele võtmine või kasutamine, mis loovad või laiendavad näotuvastuse andmebaase internetist või videovalve salvestistest näokujutiste kindla suunitluseta ekstraheerimise kaudu, kuna see kasutusviis suurendab massilise jälgimise tunnet ja võib kaasa tuua põhiõiguste, sealhulgas eraelu puutumatuse õiguse ränga rikkumise.
(43)
Θα πρέπει να απαγορεύεται η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία για τον συγκεκριμένο αυτό σκοπό ή η χρήση συστημάτων ΤΝ που δημιουργούν ή επεκτείνουν βάσεις δεδομένων αναγνώρισης προσώπου μέσω της μη στοχευμένης εξαγωγής εικόνων προσώπου από το διαδίκτυο ή από βίντεο CCTV, καθώς η πρακτική αυτή αυξάνει το αίσθημα μαζικής παρακολούθησης και μπορεί να οδηγήσει σε κατάφωρες παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή.
(44)
Tõsist muret tekitab selliste tehisintellektisüsteemide teaduslik alus, mille eesmärk on tuvastada või tuletada emotsioone, eelkõige seetõttu, et emotsioonide väljendamine on kultuuride ja olukordade lõikes ning isegi ühe inimese puhul väga erinev. Selliste süsteemide peamisteks puudusteks on piiratud usaldusväärsus, spetsiifilisuse puudumine ja piiratud üldistatavus. Seetõttu võivad tehisintellektisüsteemid, mis tuvastavad või tuletavad füüsiliste isikute emotsioone või kavatsusi nende biomeetriliste andmete põhjal, viia diskrimineerivate tulemusteni ning sekkuda asjaomaste isikute õigustesse ja vabadustesse. Võttes arvesse võimu ebavõrdsust töö või hariduse kontekstis koos nende süsteemide sekkuva olemusega, võivad sellised süsteemid kaasa tuua füüsiliste isikute või nende rühmade kahjustava või ebasoodsa kohtlemise. Seetõttu tuleks keelata selliste tehisintellektisüsteemide turule laskmine, kasutusele võtmine või kasutamine, mis on ette nähtud üksikisikute emotsionaalse seisundi tuvastamiseks töökoha ja haridusega seotud olukordades. See keeld ei tohiks hõlmata tehisintellektisüsteeme, mis lastakse turule üksnes meditsiinilistel või ohutusega seotud põhjustel, näiteks terapeutiliseks kasutuseks mõeldud süsteeme.
(44)
Υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την επιστημονική βάση συστημάτων ΤΝ που στοχεύουν στον προσδιορισμό ή τη συναγωγή συναισθημάτων, ιδίως επειδή η έκφραση συναισθημάτων διαφέρει σημαντικά μεταξύ πολιτισμών και καταστάσεων, αλλά ακόμη και στο ίδιο άτομο. Στις βασικές αδυναμίες των συστημάτων αυτών συγκαταλέγονται η περιορισμένη αξιοπιστία, η έλλειψη εξειδικευτικότητας και η περιορισμένη γενικευτικότητα. Ως εκ τούτου, τα συστήματα ΤΝ που προβαίνουν σε προσδιορισμό ή συναγωγή συναισθημάτων ή προθέσεων φυσικών προσώπων βάσει των βιομετρικών τους δεδομένων μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις και καταπάτηση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των ενδιαφερόμενων προσώπων. Λαμβάνοντας υπόψη την ανισορροπία ισχύος στο πλαίσιο της εργασίας και της εκπαίδευσης, σε συνδυασμό με τον παρεμβατικό χαρακτήρα των συστημάτων αυτών, τα εν λόγω συστήματα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επιζήμια ή δυσμενή μεταχείριση ορισμένων φυσικών προσώπων ή ολόκληρων ομάδων φυσικών προσώπων. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να απαγορεύεται η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία ή η χρήση συστημάτων ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό της συναισθηματικής κατάστασης ατόμων σε καταστάσεις που σχετίζονται με τον χώρο εργασίας και την εκπαίδευση. Η απαγόρευση αυτή δεν θα πρέπει να καλύπτει συστήματα ΤΝ που διατίθενται στην αγορά αποκλειστικά για ιατρικούς λόγους ή για λόγους ασφάλειας, όπως τα συστήματα που προορίζονται για θεραπευτική χρήση.
(45)
Käesolev määrus ei tohiks mõjutada kasutusviise, mis on keelatud liidu õigusega, sealhulgas andmekaitseõiguse, diskrimineerimisvastase õiguse, tarbijakaitseõiguse ja konkurentsiõiguse alusel.
(45)
Οι πρακτικές που απαγορεύονται από το ενωσιακό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου για την προστασία των δεδομένων, του δικαίου κατά των διακρίσεων, του δικαίου για την προστασία των καταναλωτών και του δικαίου ανταγωνισμού, δεν θα πρέπει να επηρεάζονται από τον παρόντα κανονισμό.
(46)
Suure riskiga tehisintellektisüsteeme tohiks liidus turule lasta, kasutusele võtta või kasutada üksnes siis, kui see vastab teatavatele kohustuslikele nõuetele. Need nõuded peaksid tagama, et liidus kättesaadavad suure riskiga tehisintellektisüsteemid või tehisintellektisüsteemid, mille väljundit kasutatakse liidus muul viisil, ei kujuta endast vastuvõetamatut riski liidu õigusega tunnustatud ja kaitstud liidu oluliste avalike huvide suhtes. Uue õigusraamistiku alusel, mida on täpsustatud komisjoni 2022. aasta sinises raamatus ELi toote-eeskirjade rakendamise kohta, (20) on üldreegel, et ühe toote suhtes võib olla vaja kohaldada rohkem kui ühte liidu ühtlustamiõigusakti, näiteks Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruseid (EL) 2017/745 (21) ja (EL) 2017/746 (22) või Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivi 2006/42/EÜ, (23) kuna kättesaadavaks tegemine või kasutusele võtmine saab toimuda ainult siis, kui toode vastab kõigile kohaldatavatele liidu ühtlustamisõigusaktidele. Järjepidevuse tagamiseks ja tarbetu halduskoormuse või kulu ärahoidmiseks peaks üht või mitut suure riskiga tehisintellektisüsteemi sisaldava toote pakkujatel, mille suhtes kohaldatakse käesoleva määruse ja käesoleva määruse lisas loetletud liidu ühtlustamisõigusaktide nõudeid, olema paindlikkus operatiivsete otsuste tegemisel selle kohta, kuidas tagada üht või mitut tehisintellektisüsteemi sisaldava toote vastavus kõigile liidu ühtlustamisõigusaktidega kohaldatavatele nõuetele optimaalseimal viisil. Suure riskiga tehisintellektisüsteemideks tuleks pidada üksnes selliseid tehisintellektisüsteeme, millel on liidus oluline kahjulik mõju inimeste tervisele, turvalisusele ja põhiõigustele, ning selline piirang minimeeriks kõik võimalikud rahvusvahelise kaubanduse piirangud.
(46)
Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να διατίθενται στην αγορά της Ένωσης, να τίθενται σε λειτουργία ή να χρησιμοποιούνται μόνο εάν συμμορφώνονται με ορισμένες υποχρεωτικές απαιτήσεις. Οι απαιτήσεις αυτές θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που διατίθενται στην Ένωση ή των οποίων τα στοιχεία εξόδου χρησιμοποιούνται με άλλο τρόπο στην Ένωση δεν ενέχουν μη αποδεκτούς κινδύνους για σημαντικά δημόσια συμφέροντα της Ένωσης, όπως αναγνωρίζονται και προστατεύονται από το ενωσιακό δίκαιο. Με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, όπως διευκρινίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ο “Γαλάζιος Οδηγός” σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τα προϊόντα 2022» (20), ο γενικός κανόνας είναι ότι μπορούν να εφαρμόζονται σε ένα προϊόν περισσότερες από μία νομικές πράξεις της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης, όπως οι κανονισμοί (ΕΕ) 2017/745 (21) και (ΕΕ) 2017/746 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22) ή η οδηγία 2006/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (23), καθώς το προϊόν μπορεί να διατεθεί ή να τεθεί σε λειτουργία μόνο όταν είναι σύμφωνο με όλη την εφαρμοστέα ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης. Για να εξασφαλίζεται συνοχή και να αποφεύγονται περιττές διοικητικές επιβαρύνσεις ή κόστος, οι πάροχοι προϊόντος που περιέχει ένα ή περισσότερα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, στα οποία εφαρμόζονται οι απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού και της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης που παρατίθεται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να είναι ευέλικτοι όσον αφορά τις επιχειρησιακές αποφάσεις σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο εξασφάλισης της συμμόρφωσης ενός προϊόντος που περιέχει ένα ή περισσότερα συστήματα ΤΝ με όλες τις εφαρμοστέες απαιτήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης. Τα συστήματα ΤΝ που χαρακτηρίζονται ως υψηλού κινδύνου θα πρέπει να περιορίζονται σε αυτά που έχουν σημαντικές επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσώπων στην Ένωση και ο περιορισμός αυτός θα πρέπει να ελαχιστοποιεί τυχόν δυνητικούς περιορισμούς στο διεθνές εμπόριο.
(47)
Tehisintellektisüsteemid võivad kahjustada inimeste tervist ja ohutust, eriti juhul, kui sellised süsteemid on toodete turvakomponendid. Kooskõlas liidu ühtlustamisõigusaktide eesmärkidega hõlbustada toodete vaba liikumist siseturul ja tagada, et siseturule saabuvad ainult ohutud ja muul viisil nõuetele vastavad tooted, on oluline igakülgselt ära hoida ja leevendada ohutusriske, mille toode kui tervik võib põhjustada oma digitaalsete komponentide, sealhulgas tehisintellektisüsteemide tõttu. Näiteks üha autonoomsemad robotid peaksid suutma ohutult töötada ja täita oma ülesandeid keerukates keskkondades, seda nii tootmise kui ka isikliku abi ja hoolduse valdkonnas. Samamoodi peaksid usaldusväärsed ja täpsed olema üha keerulisemad diagnostikasüsteemid ja inimeste otsuseid toetavad süsteemid tervishoiusektoris, kus on tegemist elu ja tervise seisukohast eriti oluliste otsustega.
(47)
Τα συστήματα ΤΝ θα μπορούσαν να έχουν δυσμενή αντίκτυπο στην υγεία και την ασφάλεια των προσώπων, ιδίως όταν τα εν λόγω συστήματα λειτουργούν ως κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας προϊόντων. Με συνέπεια όσον αφορά τους στόχους της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης οι οποίοι συνίστανται στη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων στην εσωτερική αγορά και στο να διασφαλίζεται ότι μόνο ασφαλή και κατά τα άλλα συμμορφούμενα προϊόντα εισέρχονται στην αγορά, είναι σημαντικό να προλαμβάνονται και να μετριάζονται κατάλληλα οι κίνδυνοι για την ασφάλεια που ενδέχεται να προκύψουν από ένα προϊόν στο σύνολό του λόγω των ψηφιακών κατασκευαστικών του στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων ΤΝ. Για παράδειγμα, τα ολοένα και πιο αυτόνομα ρομπότ, είτε στο πλαίσιο της κατασκευαστικής είτε της προσωπικής βοήθειας και φροντίδας, θα πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργούν με ασφάλεια και να εκτελούν τις λειτουργίες τους σε σύνθετα περιβάλλοντα. Ομοίως, στον τομέα της υγείας όπου το διακύβευμα για τη ζωή και την υγεία είναι ιδιαίτερα υψηλό, τα ολοένα και πιο εξελιγμένα συστήματα διάγνωσης και τα συστήματα που υποστηρίζουν τις ανθρώπινες αποφάσεις θα πρέπει να είναι αξιόπιστα και ακριβή.
(48)
Tehisintellektisüsteemi liigitamisel suure riskiga tehisintellektisüsteemiks on eriti oluline see, kui ulatuslik on tehisintellektisüsteemi kahjulik mõju põhiõiguste hartaga kaitstud põhiõigustele. Nende õiguste hulka kuuluvad õigus inimväärikusele, era- ja perekonnaelu austamine, isikuandmete kaitse, väljendus- ja teabevabadus, kogunemis- ja ühinemisvabadus, õigus mittediskrimineerimisele, õigus haridusele, tarbijakaitse, töötajate õigused, puuetega inimeste õigused, sooline võrdõiguslikkus, intellektuaalomandiõigus, õigus tõhusale õiguskaitsevahendile ja õiglasele kohtulikule arutamisele, õigus kaitsele, süütuse presumptsioon ja õigus heale haldusele. Lisaks nimetatud õigustele on oluline rõhutada asjaolu, et lastel on eriõigusi, mis on sätestatud põhiõiguste harta artiklis 24 ja ÜRO lapse õiguste konventsioonis, mida on põhjalikumalt käsitletud ÜRO lapse õiguste komitee üldises märkuses nr 25 digikeskkonna kohta, kusjuures mõlema dokumendi kohaselt tuleb arvesse võtta laste haavatavust ja näha ette nende heaoluks vajalik kaitse ja hoolitsus. Hinnates, kui tõsist kahju võib tehisintellektisüsteem põhjustada, muu hulgas inimeste tervise ja ohutuse vallas, tuleks kaaluda ka põhiõiguste hartas sätestatud ja liidu poliitikameetmetega rakendatud põhiõigust kõrgetasemelisele keskkonnakaitsele.
(48)
Η έκταση των δυσμενών επιπτώσεων του συστήματος ΤΝ στα θεμελιώδη δικαιώματα που προστατεύονται από τον Χάρτη έχει ιδιαίτερη σημασία για την ταξινόμηση ενός συστήματος ΤΝ ως υψηλού κινδύνου. Τα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνουν το δικαίωμα στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, την ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης, την ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, το δικαίωμα στην απαγόρευση των διακρίσεων, το δικαίωμα εκπαίδευσης, την προστασία των καταναλωτών, τα δικαιώματα των εργαζομένων, τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου, το δικαίωμα υπεράσπισης και το τεκμήριο αθωότητας, καθώς και το δικαίωμα χρηστής διοίκησης. Πέραν των δικαιωμάτων αυτών, είναι σημαντικό να επισημανθεί το γεγονός ότι τα παιδιά έχουν ειδικά δικαιώματα, όπως κατοχυρώνονται στο άρθρο 24 του Χάρτη και στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που αναπτύσσονται περαιτέρω στο γενικό σχόλιο αριθ. 25 της ΣΗΕΔΠ όσον αφορά το ψηφιακό περιβάλλον· αμφότερες οι διατάξεις αυτές απαιτούν να λαμβάνονται υπόψη τα ευάλωτα χαρακτηριστικά των παιδιών και να παρέχονται η προστασία και η φροντίδα που απαιτούνται για την ευημερία τους. Το θεμελιώδες δικαίωμα σε υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος, το οποίο κατοχυρώνεται στον Χάρτη και εφαρμόζεται σε πολιτικές της Ένωσης, θα πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη κατά την αξιολόγηση της σοβαρότητας της βλάβης που μπορεί να προκαλέσει ένα σύστημα ΤΝ, μεταξύ άλλων και σε σχέση με την υγεία και την ασφάλεια των προσώπων.
(49)
Mis puudutab suure riskiga tehisintellektisüsteeme, mis on toodete või süsteemide turvakomponendid või mis on ise tooted või süsteemid, mis kuuluvad Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse (EÜ) nr 300/2008, (24) Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse (EL) nr 167/2013, (25) Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse (EL) nr 168/2013, (26) Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivi 2014/90/EL, (27) Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivi (EL) 2016/797 (28), Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse (EL) 2018/858, (29) Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse (EL) 2018/1139 (30) ja Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse (EL) 2019/2144 (31) kohaldamisalasse, siis on asjakohane muuta kõnealuseid õigusakte tagamaks, et kui komisjon võtab nimetatud õigusaktide alusel vastu asjaomaseid delegeeritud või rakendusakte, võtab ta arvesse käesolevas määruses suure riskiga tehisintellektisüsteemide kohta sätestatud kohustuslikke nõudeid, tuginedes iga sektori tehnilistele ja regulatiivsetele iseärasustele ja ilma, et ta sekkuks nende õigusaktidega kehtestatud olemasolevatesse juhtimis-, vastavushindamis- ja jõustamismehhanismidesse või -asutustesse.
(49)
Όσον αφορά τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που αποτελούν κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας προϊόντων ή συστημάτων ή είναι τα ίδια προϊόντα ή συστήματα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 300/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (24), του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 167/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (25), του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 168/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (26), της οδηγίας 2014/90/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (27), της οδηγίας (ΕΕ) 2016/797 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (28), του κανονισμού (ΕΕ) 2018/858 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (29), του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1139 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (30) και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2144 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (31), ενδείκνυται να τροποποιηθούν οι πράξεις αυτές, ώστε να διασφαλιστεί ότι η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη, βάσει των τεχνικών και κανονιστικών ιδιαιτεροτήτων κάθε τομέα, και χωρίς να παρεμβαίνει στους υφιστάμενους μηχανισμούς διακυβέρνησης, αξιολόγησης της συμμόρφωσης και επιβολής, καθώς και στις αρχές που συγκροτούνται στο πλαίσιο αυτών, τις υποχρεωτικές απαιτήσεις για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου οι οποίες καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό κατά τη θέσπιση τυχόν σχετικών κατ’ εξουσιοδότηση ή εκτελεστικών πράξεων βάσει των εν λόγω πράξεων.
(50)
Tehisintellektisüsteemid, mis on toodete turvakomponendid või mis on ise tooted, mis kuuluvad teatavate käesoleva määruse lisas loetletud liidu ühtlustamisõigusaktide kohaldamisalasse, on asjakohane liigitada käesoleva määruse alusel suure riskiga tehisintellektisüsteemideks, kui asjaomane toode läbib vastavushindamismenetluse kolmandast isikust vastavushindamisasutuses vastavalt asjaomastele liidu ühtlustamisõigusaktidele. Sellised tooted on eeskätt masinad, mänguasjad, liftid, plahvatusohtlikus keskkonnas kasutatavad seadmed ja kaitsesüsteemid, raadioseadmed, surveseadmed, lõbusõidulaevade varustus, köisteed, küttegaasiseadmed, meditsiiniseadmed, in vitro diagnostika meditsiiniseadmed, lennundus ja autotööstus.
(50)
Όσον αφορά τα συστήματα ΤΝ που αποτελούν κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας προϊόντων ή είναι τα ίδια προϊόντα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ορισμένων ενωσιακών νομοθετικών πράξεων εναρμόνισης που απαριθμούνται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, ενδείκνυται να ταξινομηθούν ως υψηλού κινδύνου βάσει του παρόντος κανονισμού εάν το σχετικό προϊόν υποβάλλεται στη διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης από τρίτο οργανισμό αξιολόγησης της συμμόρφωσης δυνάμει της εν λόγω σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης. Ειδικότερα, τα προϊόντα αυτά είναι μηχανήματα, παιχνίδια, ανελκυστήρες, εξοπλισμός και συστήματα προστασίας που προορίζονται για χρήση σε εκρήξιμες ατμόσφαιρες, ραδιοεξοπλισμός, εξοπλισμός υπό πίεση, εξοπλισμός σκαφών αναψυχής, εγκαταστάσεις με συρματόσχοινα, συσκευές με καύση αέριων καυσίμων, ιατροτεχνολογικά προϊόντα, in vitro διαγνωστικά ιατροτεχνολογικά προϊόντα, προϊόντα αυτοκινητοβιομηχανίας και προϊόντα αεροπορίας.
(51)
See, kui tehisintellektisüsteem liigitatakse käesoleva määruse alusel suure riskiga tehisintellektisüsteemiks, ei peaks ilmtingimata tähendama, et toodet, mille turvakomponent see tehisintellektisüsteem on, või tehisintellektisüsteemi ennast kui toodet peetakse suure riskiga tooteks vastavalt selle toote suhtes kohaldatavate asjaomaste liidu ühtlustamisõigusaktidega kehtestatud kriteeriumidele. Esmajoones puudutab see määruseid (EL) 2017/745 ja (EL) 2017/746, kui keskmise ja suure riskiga toodete puhul on ette nähtud kolmanda isiku tehtav vastavushindamine.
(51)
Η ταξινόμηση ενός συστήματος ΤΝ ως υψηλού κινδύνου δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει κατ’ ανάγκη να σημαίνει ότι το προϊόν του οποίου κατασκευαστικό στοιχείο ασφάλειας είναι το σύστημα ΤΝ, ή το ίδιο το σύστημα ΤΝ ως προϊόν, θεωρείται υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται στη σχετική ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης που εφαρμόζεται στο προϊόν. Αυτό ισχύει, ιδίως, στην περίπτωση των κανονισμών (ΕΕ) 2017/745 και (ΕΕ) 2017/746, όπου προβλέπεται αξιολόγηση της συμμόρφωσης από τρίτο μέρος για προϊόντα μεσαίου και υψηλού κινδύνου.
(52)
Autonoomsed tehisintellektisüsteemid, nimelt suure riskiga tehisintellektisüsteemid, mis ei ole toodete turvakomponendid või mis on ise tooted, on asjakohane liigitada suure riskiga tehisintellektisüsteemideks, kui need põhjustavad oma sihtotstarbe tõttu suure riski inimeste tervisele ja ohutusele või põhiõigustele, võttes arvesse nii võimaliku kahju raskusastet kui ka selle tekkimise tõenäosust, ja kui neid kasutatakse käesolevas määruses eelnevalt täpselt kindlaks määratud valdkondades. Nende süsteemide kindlakstegemine põhineb samadel meetoditel ja kriteeriumidel, mida on kavas kohaldada suure riskiga tehisintellektisüsteemide loetelu tulevaste võimalike muudatuste suhtes, mida komisjonil peaks olema õigus delegeeritud õigusaktidega vastu võtta, et arvestada tehnoloogia kiire arengu ja võimalikke muutustega tehisintellektisüsteemide kasutamises.
(52)
Όσον αφορά τα αυτόνομα συστήματα ΤΝ, δηλαδή τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου πλην αυτών που αποτελούν κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας προϊόντων ή είναι τα ίδια προϊόντα, ενδείκνυται να ταξινομηθούν ως υψηλού κινδύνου εάν, με βάση τον επιδιωκόμενο σκοπό τους, ενέχουν υψηλό κίνδυνο βλάβης για την υγεία και την ασφάλεια ή τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσώπων, λαμβανομένων υπόψη τόσο της σοβαρότητας της ενδεχόμενης βλάβης, όσο και της πιθανότητας επέλευσής της, και χρησιμοποιούνται σε ορισμένους ειδικά προκαθορισμένους τομείς που προσδιορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Ο προσδιορισμός των εν λόγω συστημάτων βασίζεται στην ίδια μεθοδολογία και στα ίδια κριτήρια που προβλέπονται και για τυχόν μελλοντικές τροποποιήσεις του καταλόγου των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που θα πρέπει να εξουσιοδοτηθεί η Επιτροπή να εγκρίνει, μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, ώστε να λαμβάνονται υπόψη ο ταχύς ρυθμός της τεχνολογικής ανάπτυξης και οι δυνητικές αλλαγές της χρήσης των συστημάτων ΤΝ.
(53)
Samuti on oluline selgitada, et võib esineda konkreetseid juhtumeid, kus käesolevas määruses eelnevalt kindlaksmääratud valdkondades kasutatavad tehisintellektisüsteemid ei too kaasa olulist riski nendes valdkondades kaitstavatele õiguslikele huvidele, sest need ei mõjuta oluliselt otsuste tegemist ega kahjusta neid huve oluliselt. Käesoleva määruse kohaldamisel tuleks tehisintellektisüsteemi, mis ei mõjuta oluliselt otsuste tegemise tulemust, käsitada tehisintellektisüsteemina, mis ei mõjuta inim- ega automatiseeritud otsuste tegemise sisu ja seega ka tulemust. Tehisintellektisüsteem, mis ei mõjuta oluliselt otsuste tegemise tulemust, võib hõlmata olukordi, kus on täidetud üks või mitu järgmistest tingimustest. Esimene selline tingimus peaks olema see, et tehisintellektisüsteem on ette nähtud kitsa protseduurilise ülesande täitmiseks, näiteks selline tehisintellektisüsteem, mis muudab struktureerimata andmed struktureeritud andmeteks, tehisintellektisüsteem, mis liigitab sissetulevad dokumendid kategooriatesse, või tehisintellektisüsteem, mida kasutatakse duplikaatide avastamiseks paljude avalduste seas. Need ülesanded on nii kitsad ja piiratud iseloomuga, et nendega kaasnevad vaid piiratud riskid, mida ei suurenda tehisintellektisüsteemi kasutamine kontekstis, mis on loetletud käesoleva määruse lisas suure riskiga kasutusena. Teine tingimus peaks olema see, et tehisintellektisüsteemi täidetava ülesande eesmärk on parandada varem lõpule viidud inimtegevuse tulemusi, mis võivad olla käesoleva määruse lisas loetletud suure riskiga kasutuse seisukohalt asjakohased. Kui neid omadusi silmas pidada, siis lisab tehisintellektisüsteem inimtegevusele üksnes täiendava kihi, mistõttu on risk väiksem. Seda tingimust kohaldataks näiteks tehisintellektisüsteemide suhtes, mille eesmärk on parandada varem koostatud dokumentides kasutatavat keelt, näiteks seoses tooni ametlikkuse, akadeemilise keelestiiliga või teksti vastavusse viimisega teatava kaubamärgisõnumiga. Kolmas tingimus peaks olema see, et tehisintellektisüsteem on ette nähtud otsuste tegemise mustrite või varasematest otsustusmustritest kõrvalekallete tuvastamiseks. Risk väheneks, sest tehisintellektisüsteemi kasutamine järgneb varem lõpule viidud inimhindamisele, mida ei kavatseta asendada ega mõjutada ilma nõuetekohase inimkontrollita. Sellise tehisintellektisüsteemi alla käib näiteks see, kui õpetaja teatavat hindamismustrit arvesse võttes saab tagantjärele kontrollida, kas õpetaja võis hindamismustrist kõrvale kalduda, et võimalikele vastuoludele või kõrvalekalletele tähelepanu juhtida. Neljas tingimus peaks olema, et tehisintellektisüsteem on ette nähtud täitma ülesannet, mis üksnes valmistab ette käesoleva määruse lisas loetletud tehisintellektisüsteemidega seotud hindamist, mistõttu on süsteemi väljundi võimalik mõju seoses järgneva hindamisega seotud riskiga väga madal. See tingimus hõlmab muu hulgas arukaid lahendusi dokumentide käitlemiseks, mille seas on mitmesugused funktsioonid alates indekseerimisest, otsingust, teksti- ja kõnetöötlusest või andmete sidumisest muude andmeallikatega, või tehisintellektisüsteeme, mida kasutatakse algdokumentide tõlkimiseks. Igal juhul tuleb silmas pidada, et risk, et käesoleva määruse lisas loetletud suure riskiga kasutusega tehisintellektisüsteemid põhjustavad tervisele, turvalisusele või põhiõigustele kahju, on oluline, kui tehisintellektisüsteem hõlmab profiilianalüüsi määruse (EL) 2016/679 artikli 4 punkti 4 või direktiivi (EL) 2016/680 artikli 3 punkti 4 või määruse (EL) 2018/1725 artikli 3 punkti 5 tähenduses. Jälgitavuse ja läbipaistvuse tagamiseks peaks pakkuja, kes leiab, et tehisintellektisüsteem ei ole eespool osutatud tingimuste alusel suure riskiga, koostama enne süsteemi turule laskmist või kasutusele võtmist hindamise dokumentatsiooni ning esitama kõnealuse nõudmise korral riikide pädevatele asutustele. Selline pakkuja peaks olema kohustatud registreerima tehisintellektisüsteemi käesoleva määruse alusel loodud ELi andmebaasis. Selleks et anda täiendavaid suuniseid selliste tingimuste praktiliseks rakendamiseks, mille alusel käesoleva määruse lisas loetletud suure riskiga tehisintellektisüsteemid ei ole erandjuhul suure riskiga, peaks komisjon pärast nõukojaga konsulteerimist esitama suunised, milles täpsustatakse, et praktilisele rakendamisele lisatakse nii suure riskiga tehisintellektisüsteemide kasutusjuhtumite praktiliste näidete põhjalik loetelu kui ka selliste tehisintellektisüsteemide, mis ei ole suure riskiga, kasutusjuhtumite praktiliste näidete põhjalik loetelu.
(53)
Είναι επίσης σημαντικό να διευκρινιστεί ότι ενδέχεται να υπάρχουν ειδικές περιπτώσεις όπου συστήματα ΤΝ τα οποία αναφέρονται σε προκαθορισμένους τομείς προσδιοριζόμενους στον παρόντα κανονισμό δεν εγκυμονούν σημαντικό κίνδυνο βλάβης των έννομων συμφερόντων που προστατεύονται στους τομείς αυτούς επειδή δεν επηρεάζουν ουσιωδώς τη λήψη αποφάσεων ή δεν βλάπτουν ουσιωδώς τα εν λόγω συμφέροντα. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ως σύστημα ΤΝ που δεν επηρεάζει ουσιωδώς το αποτέλεσμα της λήψης αποφάσεων θα πρέπει να νοείται ένα σύστημα ΤΝ που δεν έχει αντίκτυπο στην ουσία και, συνεπώς, στο αποτέλεσμα της λήψης αποφάσεων, είτε ανθρώπινης είτε αυτοματοποιημένης. Ένα σύστημα ΤΝ που δεν επηρεάζει ουσιωδώς το αποτέλεσμα της λήψης αποφάσεων θα μπορούσε να περιλαμβάνει καταστάσεις όπου πληρούνται μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες προϋποθέσεις. Η πρώτη προϋπόθεση θα πρέπει να είναι ότι το σύστημα ΤΝ προορίζεται για την εκτέλεση μιας περιορισμένης διαδικαστικής εργασίας, όπως ένα σύστημα ΤΝ που μετατρέπει μη δομημένα δεδομένα σε δομημένα δεδομένα, ένα σύστημα ΤΝ που ταξινομεί εισερχόμενα έγγραφα σε κατηγορίες ή ένα σύστημα ΤΝ που χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό διπλότυπων σε ένα μεγάλο σύνολο αιτήσεων. Οι εργασίες αυτές έχουν τόσο στενό και περιορισμένο χαρακτήρα ώστε εγκυμονούν μόνο περιορισμένης κλίμακας κινδύνους, οι οποίοι δεν αυξάνονται μέσω της χρήσης συστήματος ΤΝ σε πλαίσιο που απαριθμείται ως χρήση υψηλού κινδύνου σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού. Η δεύτερη προϋπόθεση θα πρέπει να είναι ότι η εργασία που εκτελείται από το σύστημα ΤΝ στοχεύει στη βελτίωση του αποτελέσματος ανθρώπινης δραστηριότητας που έχει ολοκληρωθεί προηγουμένως και μπορεί να σχετίζεται με τους σκοπούς των χρήσεων υψηλού κινδύνου που απαριθμούνται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού. Λαμβανομένων υπόψη των χαρακτηριστικών αυτών, το σύστημα ΤΝ συμπληρώνει απλώς μια ανθρώπινη δραστηριότητα με μειωμένο, κατά συνέπεια, κίνδυνο. Η προϋπόθεση αυτή θα μπορούσε, για παράδειγμα, να αφορά συστήματα ΤΝ που προορίζονται για τη βελτίωση της γλώσσας που χρησιμοποιείται σε έγγραφα που έχουν ήδη συνταχθεί, για παράδειγμα σε σχέση με τον επαγγελματικό τόνο ή το ακαδημαϊκό γλωσσικό ύφος ή για την ευθυγράμμιση του κειμένου με ορισμένη στρατηγική εταιρικής επικοινωνίας. Η τρίτη προϋπόθεση θα πρέπει να είναι ότι το σύστημα ΤΝ έχει ως σκοπό τον εντοπισμό μοτίβων λήψης αποφάσεων ή αποκλίσεων από προηγούμενα μοτίβα λήψης αποφάσεων. Ο κίνδυνος θα είναι μειωμένος διότι η χρήση του συστήματος ΤΝ έπεται ανθρώπινης αξιολόγησης που έχει ολοκληρωθεί προηγουμένως και την οποία δεν αποσκοπεί να αντικαταστήσει ή να επηρεάσει χωρίς κατάλληλη ανθρώπινη επανεξέταση. Στα συστήματα ΤΝ αυτού του είδους περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, εκείνα που, με δεδομένο ένα ορισμένο μοτίβο βαθμολόγησης ενός εκπαιδευτικού, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ελεγχθεί εκ των υστέρων αν ο εκπαιδευτικός έχει ενδεχομένως αποκλίνει από το μοτίβο βαθμολόγησης, ώστε να επισημαίνονται δυνητικές ασυνέπειες ή ανωμαλίες. Η τέταρτη προϋπόθεση θα πρέπει να είναι ότι το σύστημα ΤΝ προορίζεται για την εκτέλεση εργασίας που είναι απλώς προπαρασκευαστική για τη διενέργεια αξιολόγησης σχετιζόμενης με τους σκοπούς των συστημάτων ΤΝ που παρατίθενται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, καθιστώντας έτσι πολύ μικρό τον ενδεχόμενο αντίκτυπο των στοιχείων εξόδου του συστήματος από την άποψη του κινδύνου που εγκυμονούν τα στοιχεία αυτά για την αξιολόγηση που θα ακολουθήσει. Η προϋπόθεση αυτή καλύπτει, μεταξύ άλλων, έξυπνες λύσεις για τον χειρισμό αρχείων, στις οποίες περιλαμβάνονται διάφορες λειτουργίες, όπως η ευρετηρίαση, η αναζήτηση, η επεξεργασία κειμένου και ομιλίας ή η σύνδεση δεδομένων με άλλες πηγές δεδομένων, ή συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται για τη μετάφραση αρχικών εγγράφων. Σε κάθε περίπτωση, τα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις χρήσης υψηλού κινδύνου που απαριθμούνται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να θεωρείται ότι εγκυμονούν σημαντικούς κινδύνους βλάβης της υγείας, της ασφάλειας ή των θεμελιωδών δικαιωμάτων, εάν το σύστημα ΤΝ συνεπάγεται κατάρτιση προφίλ κατά την έννοια του άρθρου 4 σημείο 4) του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 ή του άρθρου 3 σημείο 4) της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680 ή του άρθρου 3 σημείο 5) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725. Για την εξασφάλιση ιχνηλασιμότητας και διαφάνειας, ένας πάροχος που θεωρεί ότι ένα σύστημα ΤΝ δεν είναι υψηλού κινδύνου βάσει των προϋποθέσεων που αναφέρονται ανωτέρω θα πρέπει να καταρτίζει υλικό τεκμηρίωσης της αξιολόγησης πριν από τη διάθεση του συστήματος στην αγορά ή τη θέση του σε λειτουργία και θα πρέπει να παρέχει αυτό το υλικό τεκμηρίωσης στις εθνικές αρμόδιες αρχές κατόπιν αιτήματος. Ο πάροχος αυτός θα πρέπει να υποχρεούται να καταχωρίσει το σύστημα ΤΝ στη βάση δεδομένων της ΕΕ που δημιουργείται δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Με σκοπό την παροχή περαιτέρω καθοδήγησης για την πρακτική εφαρμογή των προϋποθέσεων υπό τις οποίες τα συστήματα ΤΝ που απαριθμούνται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού είναι, κατ’ εξαίρεση, μη υψηλού κινδύνου, η Επιτροπή θα πρέπει, κατόπιν διαβούλευσης με το Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης, να παρέχει κατευθυντήριες γραμμές που να διευκρινίζουν την πρακτική αυτή εφαρμογή, μαζί με πλήρη κατάλογο πρακτικών παραδειγμάτων περιπτώσεων χρήσης συστημάτων ΤΝ που είναι υψηλού κινδύνου και περιπτώσεων χρήσης μη υψηλού κινδύνου.
(54)
Kuna biomeetrilised andmed on isikuandmete eriliik, on asjakohane liigitada mitmed biomeetriliste süsteemide kriitilised kasutusjuhtumid kõrge riskiga kategooriateks, kui nende kasutamine on asjaomase liidu ja riigisisese õigusega lubatud. Füüsiliste isikute biomeetrilise kaugtuvastamise jaoks mõeldud tehisintellektisüsteemide tehniline ebatäpsus võib kaasa tuua tulemuste kallutatuse ja põhjustada diskrimineerimist. Kallutatud tulemuste ja diskrimineeriva mõju risk on eriti arvestatav seoses vanuse, etnilise päritolu, rassi, soo või puuetega. Võttes arvesse riske, mida biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemid põhjustavad, tuleks need sellest lähtuvalt liigitada suure riskiga süsteemideks. Selline klassifikatsioon ei hõlma tehisintellektisüsteeme, mis on ette nähtud biomeetriliseks kontrolliks, kaasa arvatud autentimiseks, mille ainus eesmärk on kinnitada, et konkreetne füüsiline isik on isik, kes ta väidab end olevat, ning kinnitada füüsilise isiku isikusamasust üksnes selleks, et saada juurdepääs teenusele, avada seade või saada juurdepääsuluba ruumidesse sisenemiseks. Lisaks tuleks suure riskiga tehisintellektisüsteemideks liigitada tehisintellektisüsteemid, mis on ette nähtud biomeetriliseks liigitamiseks määruse (EL) 2016/679 artikli 9 lõikega 1 kaitstud tundlike atribuutide või erijoonte alusel, mis põhinevad biomeetrilistel andmetel, kui need ei ole käesoleva määrusega keelatud, ja emotsioonituvastussüsteemid, mis ei ole käesoleva määrusega keelatud. Biomeetrilisi süsteeme, mis on ette nähtud üksnes küberturvalisuse ja isikuandmete kaitse meetmete võimaldamiseks, ei tohiks pidada suure riskiga tehisintellektisüsteemideks.
(54)
Καθώς τα βιομετρικά δεδομένα συνιστούν ειδική κατηγορία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ενδείκνυται να ταξινομηθούν ως υψηλού κινδύνου διάφορες περιπτώσεις κρίσιμης χρήσης βιομετρικών συστημάτων, στον βαθμό που η χρήση τους επιτρέπεται βάσει του σχετικού ενωσιακού και εθνικού δικαίου. Τεχνικές ανακρίβειες συστημάτων ΤΝ που προορίζονται για την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση φυσικών προσώπων μπορούν να οδηγήσουν σε μεροληπτικά αποτελέσματα και να επιφέρουν διακρίσεις. Ο κίνδυνος για τέτοιου είδους μεροληπτικά αποτελέσματα και διακρίσεις σχετίζεται ιδίως με την ηλικία, την εθνοτική καταγωγή, τη φυλή, το φύλο ή τις αναπηρίες. Τα συστήματα εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης θα πρέπει, συνεπώς, να ταξινομούνται ως υψηλού κινδύνου λόγω των κινδύνων που εγκυμονούν. Από την ταξινόμηση αυτή εξαιρούνται τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για βιομετρική εξακρίβωση, συμπεριλαμβανομένης της επαλήθευσης ταυτότητας, με μοναδικό σκοπό να επιβεβαιώνεται αν ένα συγκεκριμένο φυσικό πρόσωπο είναι το πρόσωπο που ισχυρίζεται ότι είναι και να επιβεβαιώνεται η ταυτότητα ενός φυσικού προσώπου αποκλειστικά και μόνο για την πρόσβαση σε μια υπηρεσία, το ξεκλείδωμα συσκευής ή την ασφαλή πρόσβαση σε εγκαταστάσεις. Επιπλέον, θα πρέπει να ταξινομούνται ως υψηλού κινδύνου τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για βιομετρική κατηγοριοποίηση σύμφωνα με ευαίσθητα γνωρίσματα ή χαρακτηριστικά προστατευόμενα δυνάμει του άρθρου 9 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 βάσει βιομετρικών δεδομένων, στον βαθμό που αυτά δεν απαγορεύονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού, και τα συστήματα αναγνώρισης συναισθημάτων που δεν απαγορεύονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Τα βιομετρικά συστήματα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για τη διευκόλυνση μέτρων προστασίας της κυβερνοασφάλειας και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα δεν θα πρέπει να θεωρούνται συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου.
(55)
Elutähtsa taristu juhtimise ja käitamise osas on otstarbekas liigitada suure riskiga tehisintellektisüsteemiks need tehisintellektisüsteemid, mis on mõeldud kasutamiseks direktiivi(EL) 2022/2557 lisa punktis 8 loetletud elutähtsa digitaristu, maanteeliikluse ning vee, gaasi, kütteenergia ja elektri tarnimise korraldamise ja käitamise turvakomponentidena, sest nende rike või talitlushäire võib seada ohtu paljude inimeste elu ja tervise ning põhjustada märgatavaid häireid tavapärases sotsiaalses ja majandustegevuses. Elutähtsa taristu, sealhulgas elutähtsa digitaristu turvakomponendid on süsteemid, mida kasutatakse elutähtsa taristu füüsilise puutumatuse või inimeste tervise ja ohutuse ning vara otseseks kaitsmiseks, kuid mis ei ole süsteemi toimimiseks vajalikud. Selliste komponentide rike või talitlushäire võib otseselt ohustada elutähtsa taristu füüsilist puutumatust ning võib seega kujutada ohtu inimeste tervisele ja ohutusele ning varale. Üksnes küberturvalisuse tagamiseks mõeldud komponente ei tohiks käsitada turvakomponentidena. Sellise elutähtsa taristu turvakomponendid on näiteks veesurve seiresüsteemid või tulekahjuhäire juhtimissüsteemid pilvandmetöötluse keskustes.
(55)
Όσον αφορά τη διαχείριση και τη λειτουργία υποδομών ζωτικής σημασίας, ενδείκνυται να ταξινομηθούν ως υψηλού κινδύνου τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν ως κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας στη διαχείριση και τη λειτουργία ψηφιακών υποδομών ζωτικής σημασίας, όπως απαριθμούνται στο παράρτημα σημείο 8) της οδηγίας (ΕΕ) 2022/2557, στην οδική κυκλοφορία και στην παροχή νερού, φυσικού αερίου, θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας, δεδομένου ότι η αστοχία ή η δυσλειτουργία τους μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία των προσώπων σε μεγάλη κλίμακα και να προκαλέσει σημαντική διατάραξη της συνήθους άσκησης των κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων. Τα κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας των υποδομών ζωτικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών υποδομών ζωτικής σημασίας, είναι συστήματα που χρησιμοποιούνται για την άμεση προστασία της υλικής ακεραιότητας των υποδομών ζωτικής σημασίας ή της υγείας και της ασφάλειας προσώπων και περιουσιακών στοιχείων, αλλά δεν είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του συστήματος. Η αστοχία ή η δυσλειτουργία τέτοιων κατασκευαστικών στοιχείων μπορεί να οδηγήσει άμεσα σε κινδύνους για την υλική ακεραιότητα των υποδομών ζωτικής σημασίας και, ως εκ τούτου, σε κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια των προσώπων και των περιουσιακών στοιχείων. Τα κατασκευαστικά στοιχεία που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για σκοπούς κυβερνοασφάλειας δεν θα πρέπει να χαρακτηρίζονται ως κατασκευαστικά στοιχεία ασφάλειας. Παραδείγματα κατασκευαστικών στοιχείων ασφάλειας τέτοιων υποδομών ζωτικής σημασίας μπορεί να είναι, μεταξύ άλλων, τα συστήματα παρακολούθησης της πίεσης του νερού ή τα συστήματα ελέγχου συναγερμού πυρκαγιάς σε κέντρα υπολογιστικού νέφους.
(56)
Tähtis on juurutada tehisintellektisüsteeme hariduses, et edendada kvaliteetset digiõpet ja -koolitust ning võimaldada kõigil õppijatel ja õpetajatel omandada ja jagada vajalikke digioskusi ja -pädevusi, sealhulgas meediapädevust ja kriitilist mõtlemist, et osaleda aktiivselt majanduses, ühiskonnas ja demokraatlikes protsessides. Kuid tehisintellektisüsteemid, mida kasutatakse hariduses või kutseõppes, eelkõige selleks, et otsustada juurdepääs või vastuvõtmine, isikute määramine haridus- ja kutseõppeasutustesse või -programmidesse kõikidel tasanditel, hinnata isikute õpitulemusi, hinnata üksikisiku asjakohast haridustaset ja oluliselt mõjutada haridus- ja koolitustaset, mida inimestele pakutakse või millele nad saavad juurde pääseda, või jälgida ja avastada õpilaste keelatud käitumist katsete ajal, tuleks liigitada suure riskiga tehisintellektisüsteemideks, sest need võivad otsustada inimese haridusliku ja kutsealase käekäigu ning mõjutada seega selle inimese toimetulekut. Kui sellised süsteemid ei ole korrektselt projekteeritud või kui neid ei kasutata korrektselt, võivad need olla eriti sekkuvad ja rikkuda õigust haridusele ja koolitusele, aga ka õigust mitte olla diskrimineeritud, ning põlistada aegade jooksul välja kujunenud diskrimineerimismustreid, näiteks naiste, teatavate vanuserühmade, puuetega inimeste või teatava rassilise või etnilise päritoluga või seksuaalse sättumusega inimeste vastu.
(56)
Η εφαρμογή συστημάτων ΤΝ στην εκπαίδευση είναι σημαντική για την προαγωγή της ψηφιακής εκπαίδευσης και κατάρτισης υψηλής ποιότητας, καθώς και για να δίνεται σε όλους τους εκπαιδευόμενους και τους εκπαιδευτικούς η δυνατότητα να αποκτούν και να μοιράζονται τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες και ικανότητες, συμπεριλαμβανομένου του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας και της κριτικής σκέψης, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στην οικονομία, την κοινωνία και τις δημοκρατικές διαδικασίες. Ωστόσο, τα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση ή την επαγγελματική κατάρτιση, ιδίως για τον καθορισμό της πρόσβασης ή της εισαγωγής, για την τοποθέτηση προσώπων σε ιδρύματα ή προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης όλων των βαθμίδων, για την αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων προσώπων, για την εκτίμηση του κατάλληλου επιπέδου εκπαίδευσης για ένα άτομο και για την άσκηση ουσιώδους επιρροής στο επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα λάβει ή στο οποίο θα μπορεί να έχει πρόσβαση ένα άτομο ή για την παρακολούθηση και τον εντοπισμό απαγορευμένης συμπεριφοράς σπουδαστών κατά τη διάρκεια εξετάσεων, θα πρέπει να ταξινομούνται ως συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, δεδομένου ότι μπορούν να καθορίσουν την εκπαιδευτική και επαγγελματική πορεία της ζωής ενός προσώπου και, ως εκ τούτου, να επηρεάσουν την ικανότητά του να εξασφαλίσει τα μέσα βιοπορισμού του. Όταν σχεδιάζονται και χρησιμοποιούνται εσφαλμένα, τα συστήματα αυτά ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα παρεμβατικά και να παραβιάζουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση και στην κατάρτιση, καθώς και το δικαίωμα σε μεταχείριση χωρίς διακρίσεις, και να διαιωνίζουν ιστορικές νοοτροπίες διακρίσεων, για παράδειγμα εις βάρος γυναικών, ορισμένων ηλικιακών ομάδων, ατόμων με αναπηρία ή ατόμων συγκεκριμένης φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής ή γενετήσιου προσανατολισμού.
(57)
Suure riskiga tehisintellektisüsteemideks tuleks liigitada ka tehisintellektisüsteemid, mida kasutatakse tööhõive, töötajate juhtimise ja iseenda tööandjana tegutsemise võimaluste valdkonnas, eeskätt inimeste töölevõtmiseks ja väljavalimiseks, tööalase suhte edendamise ja tööga seotud lepingulise suhte lõpetamise tingimusi mõjutavate otsuste tegemiseks, ülesannete jagamiseks isiku käitumise või isikuomaduste või erijoonte põhjal ning tööga seotud lepingulistes suhetes olevate isikute jälgimiseks või hindamiseks, sest need süsteemid võivad märkimisväärselt mõjutada nende isikute tulevasi karjääriväljavaateid, toimetulekut ja töötajate õigusi. Asjaomased tööga seotud lepingulised suhted peaksid sisuliselt käima ka selliste töötajate ja isikute kohta, kes osutavad teenuseid platvormide kaudu, nagu on nimetatud komisjoni 2021. aasta tööprogrammis. Töölevõtmisprotsessi käigus ning tööga seotud lepingulistes suhetes olevate isikute hindamisel, edutamisel või töösuhte jätkamisel võivad sellised süsteemid põlistada aegade jooksul välja kujunenud diskrimineerimismustreid, mis on suunatud näiteks naiste, teatavate vanuserühmade, puuetega inimeste või teatava rassilise või etnilise päritolu või seksuaalse sättumusega isikute vastu. Tehisintellektisüsteemid, mida kasutatakse selliste isikute töötulemuste ja käitumise jälgimiseks, võivad kahjustada ka nende põhiõigusi andmekaitsele ja privaatsusele.
(57)
Τα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται στην απασχόληση, τη διαχείριση εργαζομένων και την πρόσβαση στην αυτοαπασχόληση, ιδίως για την πρόσληψη και την επιλογή προσώπων, για τη λήψη αποφάσεων από τις οποίες επηρεάζονται οι όροι της σχέσης που σχετίζεται με την εργασία, η προαγωγή και η καταγγελία συμβατικών σχέσεων που σχετίζονται με την εργασία, για την κατανομή καθηκόντων με βάση την συμπεριφορά του ατόμου ή προσωπικά γνωρίσματα ή χαρακτηριστικά του και για την παρακολούθηση ή την αξιολόγηση προσώπων που τελούν σε συμβατικές σχέσεις που σχετίζονται με την εργασία, θα πρέπει επίσης να ταξινομηθούν ως υψηλού κινδύνου, δεδομένου ότι τα εν λόγω συστήματα ενδέχεται να έχουν αισθητό αντίκτυπο στις μελλοντικές προοπτικές σταδιοδρομίας, τα μέσα βιοπορισμού αυτών των προσώπων και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Οι συναφείς συμβατικές σχέσεις που σχετίζονται με την εργασία θα πρέπει να καλύπτουν κατά τρόπο ουσιαστικό τους εργαζομένους και τα πρόσωπα που παρέχουν υπηρεσίες μέσω πλατφορμών, όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2021. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας πρόσληψης και κατά την αξιολόγηση, την προαγωγή ή τη διατήρηση προσώπων σε συμβατικές σχέσεις που σχετίζονται με την εργασία, τα συστήματα αυτά μπορούν να διαιωνίσουν ιστορικές νοοτροπίες διακρίσεων, για παράδειγμα εις βάρος γυναικών, ορισμένων ηλικιακών ομάδων, ατόμων με αναπηρία ή ατόμων συγκεκριμένης φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής ή γενετήσιου προσανατολισμού. Τα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση των επιδόσεων και της συμπεριφοράς των εν λόγω προσώπων ενδέχεται επίσης να υπονομεύσουν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους στην προστασία των δεδομένων και στην ιδιωτική ζωή.
(58)
Veel üks valdkond, milles tuleks tehisintellektisüsteemide kasutamisele erilist tähelepanu pöörata, on teatavate selliste oluliste era- ja avalike teenuste ja hüvede kättesaadavus ja kasutamine, mida inimesed vajavad, et ühiskonnas täielikult osaleda või oma elatustaset parandada. Eelkõige sõltuvad kõnealustest hüvitistest ja teenustest tavaliselt füüsilised isikud, kes taotlevad või saavad ametiasutustelt esmatähtsaid avalikke hüvesid ja teenuseid, nimelt tervishoiuteenuseid, sotsiaalkindlustushüvitisi, sotsiaalteenuseid, mis pakuvad kaitset raseduse ja sünnituse, haiguse, tööõnnetuste, vanaduse ja töökaotuse korral, ning sotsiaal- ja eluasemetoetust, ning kes on vastutavate asutuste suhtes kaitsetus olukorras. Kui tehisintellektisüsteeme kasutatakse selleks, et teha kindlaks, kas ametiasutus peaks sellist toetust andma või sellist teenust osutama, sellest keelduma, seda vähendama, selle tühistama või tagasi nõudma, sealhulgas selleks, et teha kindlaks, kas abisaajatel on sellistele toetustele või teenustele seaduslik õigus, võib neil süsteemidel olla märkimisväärne mõju inimese toimetulekule ning need süsteemid võivad rikkuda inimeste põhiõigusi, näiteks õigust sotsiaalkaitsele, mittediskrimineerimisele, inimväärikusele või tõhusale õiguskaitsevahendile ning seetõttu tuleks need liigitada suure riskiga süsteemideks. Samas ei tohiks käesolev määrus takistada uuenduslike lähenemisviiside väljatöötamist ja kasutamist avalikus halduses, kus oleks nõuetekohaste ja ohutute tehisintellektisüsteemide laialdasemast kasutamisest kasu tingimusel, et need süsteemid ei põhjusta juriidilistele ja füüsilistele isikutele suuri riske. Lisaks tuleks suure riskiga tehisintellektisüsteemideks liigitada tehisintellektisüsteemid, mida kasutatakse füüsilistele isikutele krediidihinnangu andmiseks või nende krediidivõimelisuse hindamiseks, sest need määravad kindlaks inimese võimaluse saada finantsvahendeid või elutähtsaid teenuseid, nagu eluaseme-, elektri- ja telekommunikatsiooniteenused. Sel otstarbel kasutatavad tehisintellektisüsteemid võivad põhjustada inimeste või rühmade vahelist diskrimineerimist ja võivad põlistada aegade jooksul välja kujunenud diskrimineerimismustreid, mille aluseks on näiteks rassiline või etniline päritolu, sugu, puue, vanus või seksuaalne sättumus, või võivad luua uut liiki diskrimineerivat mõju. Liidu õigusega ette nähtud tehisintellektisüsteeme, mille eesmärk on avastada pettusi finantsteenuste pakkumisel või mida kasutatakse usaldatavusnõuete täitmiseks, et arvutada krediidiasutuste ja kindlustusandjate kapitalinõudeid, ei tohiks käesoleva määruse alusel siiski pidada suure riskiga süsteemideks. Lisaks võivad tehisintellektisüsteemid, mis on ette nähtud kasutamiseks füüsiliste isikutega seotud riskihindamiseks ja hinnakujunduseks tervise- ja elukindlustuses, avaldada märkimisväärset mõju inimeste toimetulekule ning see võib, kui nende projekteerimine, arendamine ja kasutamine ei ole nõuetekohane, rikkuda inimeste põhiõigusi ning põhjustada tõsiseid tagajärgi nende elule ja tervisele, sealhulgas majanduslikku tõrjutust ja diskrimineerimist. Lisaks tuleks suure riskiga tehisintellektisüsteemideks liigitada ka tehisintellektisüsteemid, mida kasutatakse füüsiliste isikute hädaabikõnede hindamiseks ja liigitamiseks või kiirabi ja päästeteenistuse, sealhulgas politsei, tuletõrje ja arstiabi väljasaatmiseks ja väljakutsete prioriseerimiseks, ning erakorralise arstiabi patsientide triaažiks, sest sellised süsteemid teevad otsuseid olukordades, mis on inimeste elu, tervise ja vara seisukohast väga kriitilised.
(58)
Ένας άλλος τομέας στο πλαίσιο του οποίου αξίζει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση των συστημάτων ΤΝ είναι η πρόσβαση και η απόλαυση ορισμένων βασικών ιδιωτικών και δημόσιων υπηρεσιών και παροχών που είναι απαραίτητες για την πλήρη συμμετοχή των πολιτών στην κοινωνία ή τη βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου. Ειδικότερα, τα φυσικά πρόσωπα που ζητούν ή λαμβάνουν βασικές παροχές και υπηρεσίες δημόσιας αρωγής από δημόσιες αρχές, ιδίως υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, παροχές κοινωνικής ασφάλισης, κοινωνικές υπηρεσίες που παρέχουν προστασία σε περιπτώσεις, μεταξύ άλλων, μητρότητας, ασθενείας, εργατικού ατυχήματος, εξάρτησης ή γήρατος και απώλειας εργασίας, καθώς και κοινωνική και στεγαστική αρωγή, εξαρτώνται κατά κανόνα από τις εν λόγω παροχές και υπηρεσίες και βρίσκονται σε ευάλωτη θέση σε σχέση με τις αρμόδιες αρχές. Εάν χρησιμοποιούνται συστήματα ΤΝ για να προσδιορίζεται αν οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να χορηγήσουν ή να αρνηθούν την πρόσβαση στις εν λόγω παροχές και υπηρεσίες ή να τις μειώσουν, να τις ανακαλέσουν ή να τις ανακτήσουν, συμπεριλαμβανομένου του αν οι ωφελούμενοι δικαιούνται νομίμως τις εν λόγω παροχές ή υπηρεσίες, τα συστήματα αυτά ενδέχεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα μέσα διαβίωσης των προσώπων και να παραβιάζουν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους, όπως το δικαίωμα στην κοινωνική προστασία, στη μεταχείριση χωρίς διακρίσεις, στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια ή σε πραγματική προσφυγή, και θα πρέπει συνεπώς να ταξινομούνται ως υψηλού κινδύνου. Ωστόσο, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να παρεμποδίζει την ανάπτυξη και τη χρήση καινοτόμων προσεγγίσεων στη δημόσια διοίκηση, η οποία θα μπορούσε να επωφεληθεί από την ευρύτερη χρήση συμμορφούμενων και ασφαλών συστημάτων ΤΝ, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω συστήματα δεν ενέχουν υψηλό κίνδυνο για τα νομικά και τα φυσικά πρόσωπα. Επιπλέον, τα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της πιστοληπτικής βαθμολογίας ή της πιστοληπτικής ικανότητας των φυσικών προσώπων θα πρέπει να ταξινομηθούν ως συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, καθώς καθορίζουν την πρόσβαση των εν λόγω προσώπων σε οικονομικούς πόρους ή βασικές υπηρεσίες, όπως στέγαση, ηλεκτρική ενέργεια και τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες. Τα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς αυτούς μπορούν να οδηγήσουν σε διακρίσεις μεταξύ προσώπων ή ομάδων και να διαιωνίσουν ιστορικές νοοτροπίες διακρίσεων, όπως αυτές που βασίζονται στη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, το φύλο, τις αναπηρίες, την ηλικία ή τον γενετήσιο προσανατολισμό, ή να δημιουργήσουν νέες μορφές διακρίσεων. Ωστόσο, τα συστήματα ΤΝ που προβλέπονται από το δίκαιο της Ένωσης για τον εντοπισμό περιπτώσεων απάτης κατά την προσφορά χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και για σκοπούς προληπτικής εποπτείας προκειμένου να υπολογίζονται οι κεφαλαιακές απαιτήσεις πιστωτικών ιδρυμάτων και ασφαλιστικών επιχειρήσεων δεν θα πρέπει να θεωρούνται υψηλού κινδύνου βάσει του παρόντος κανονισμού. Επιπλέον, τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση κινδύνων και την τιμολόγηση σε σχέση με φυσικά πρόσωπα για ασφάλιση υγείας και ζωής μπορούν επίσης να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα μέσα βιοπορισμού των προσώπων και, εάν δεν σχεδιάζονται, δεν αναπτύσσονται και δεν χρησιμοποιούνται δεόντως, μπορούν να παραβιάσουν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους και να έχουν σοβαρές συνέπειες για τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων του οικονομικού αποκλεισμού και των διακρίσεων. Τέλος, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση και ταξινόμηση κλήσεων έκτακτης ανάγκης από φυσικά πρόσωπα ή την αποστολή ή τον καθορισμό προτεραιοτήτων για την αποστολή υπηρεσιών πρώτης αντίδρασης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, μεταξύ άλλων από την αστυνομία, την πυροσβεστική και τις υπηρεσίες άμεσης βοήθειας, καθώς και από συστήματα διαλογής ασθενών σε υπηρεσίες επειγόντων ιατρικών περιστατικών, θα πρέπει επίσης να ταξινομηθούν ως υψηλού κινδύνου, δεδομένου ότι λαμβάνουν αποφάσεις σε πολύ κρίσιμες καταστάσεις για τη ζωή και την υγεία των προσώπων, καθώς και για τα περιουσιακά τους στοιχεία.
(59)
Võttes arvesse õiguskaitseasutuste rolli ja vastutust, iseloomustab nende toiminguid, millega kaasneb tehisintellektisüsteemide teatav kasutamine, võimu väga ebavõrdne jaotumine ja selle tulemuseks võib olla füüsilise isiku jälgimine, kinnipidamine või temalt vabaduse võtmine, aga ka muu kahjulik mõju põhiõiguste hartaga tagatud põhiõigustele. Tehisintellektisüsteem võib olla inimeste valikul diskrimineeriv või muul moel ebatäpne või ebaõiglane, eriti juhul, kui selle treenimiseks ei ole kasutatud kvaliteetseid andmeid, kui süsteemi toimimine, täpsus või stabiilsus ei ole piisav või kui seda ei ole enne turule laskmist või muul moel kasutusele võtmist korralikult projekteeritud ja testitud. Kahjustatud võib saada ka võimalus kasutada selliseid olulisi menetluslikke põhiõigusi, nagu õigus tõhusale õiguskaitsevahendile ja õiglasele kohtulikule arutamisele, õigus kaitsele ja süütuse presumptsioon, seda eriti juhul, kui sellised tehisintellektisüsteemid ei ole piisavalt läbipaistvad, selgitatavad ja dokumenteeritud. Seepärast on asjakohane liigitada suure riskiga tehisintellektisüsteemiks hulk tehisintellektisüsteeme, niivõrd, kuivõrd nende kasutamine on asjaomase liidu ja riigisisese õiguse kohaselt lubatud, mis on mõeldud kasutamiseks õiguskaitses, kus täpsus, usaldusväärsus ja läbipaistvus on eriti olulised, et hoida ära kahjulikku mõju, säilitada üldsuse usaldus ning tagada aruandekohustus ja tõhus õiguskaitse. Arvestades nende toimingute olemust ja nendega seotud riske, peaksid selliste suure riskiga tehisintellektisüsteemide hulka kuuluma eeskätt need tehisintellektisüsteemid, mis on ette nähtud kasutamiseks õiguskaitseasutuste või liidu institutsioonide, organite või asutuste poolt või nimel õiguskaitseasutuste toetamiseks, et hinnata füüsilise isiku kuriteo ohvriks langemise riski, valedetektorite ja sarnaste vahenditena tõendite usaldusväärsuse hindamiseks kuritegude uurimise või nende eest vastutusele võtmise käigus; ning kui see ei ole käesoleva määrusega keelatud, siis sellise rikkumise või korduva rikkumise riski hindamiseks, mis ei põhine üksnes füüsiliste isikute profiilianalüüsil ega füüsiliste isikute või rühmade isikuomaduste, erijoonte või varasema kuritegeliku käitumise hindamisel, kuritegude avastamise, uurimise või nende eest vastutusele võtmise käigus tehtaval profiilianalüüsil. Tehisintellektisüsteeme, mis on mõeldud kasutamiseks spetsiaalselt maksuametile ja tollile haldusmenetlustes ning rahapesu andmebüroodele, kes täidavad liidu rahapesuvastase õiguse kohaseid teabe analüüsimises seisnevaid haldusülesandeid, ei tuleks liigitada suure riskiga tehisintellektisüsteemideks, mida õiguskaitseasutused kasutavad kuritegude tõkestamise, avastamise, uurimise ja nende eest vastutusele võtmise eesmärgil. Tehisintellekti vahendite kasutamine õiguskaitseasutuste ja muude asjakohaste asutuste poolt ei tohiks muutuda ebavõrdsuse või tõrjutuse teguriks. Tehisintellekti vahendite kasutamise mõju kahtlusaluste kaitseõigustele ei tohiks eirata, eelkõige raskusi sisulise teabe saamisel nende süsteemide toimimise kohta ja sellest tulenevaid raskusi nende tulemuste vaidlustamisel kohtus, eriti uurimise all olevate füüsiliste isikute poolt.
(59)
Δεδομένων του ρόλου και της ευθύνης τους, οι ενέργειες των αρχών επιβολής του νόμου που αφορούν ορισμένες χρήσεις των συστημάτων ΤΝ χαρακτηρίζονται από σημαντικό βαθμό ανισορροπίας ισχύος και μπορούν να οδηγήσουν στην παρακολούθηση, τη σύλληψη ή τη στέρηση της ελευθερίας ενός φυσικού προσώπου και να έχουν άλλες δυσμενείς επιπτώσεις για τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη. Ειδικότερα, αν το σύστημα ΤΝ δεν είναι εκπαιδευμένο με δεδομένα υψηλής ποιότητας, δεν πληροί τις κατάλληλες απαιτήσεις όσον αφορά τις επιδόσεις, την ακρίβεια και τη στιβαρότητά του ή δεν έχει σχεδιαστεί κατάλληλα και δεν έχει υποβληθεί στις κατάλληλες δοκιμές προτού διατεθεί στην αγορά ή τεθεί με άλλο τρόπο σε λειτουργία, μπορεί να αντιμετωπίσει ορισμένα άτομα με μεροληπτικό ή άλλο εσφαλμένο ή άδικο τρόπο. Επιπλέον, θα μπορούσε να παρεμποδιστεί η άσκηση σημαντικών δικονομικών θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου, καθώς και το δικαίωμα υπεράσπισης και το τεκμήριο αθωότητας, ιδίως όταν τα εν λόγω συστήματα ΤΝ δεν είναι επαρκώς διαφανή, εξηγήσιμα και τεκμηριωμένα. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να ταξινομηθεί ως υψηλού κινδύνου, στον βαθμό που η χρήση τους επιτρέπεται δυνάμει του σχετικού ενωσιακού και εθνικού δικαίου, μια σειρά συστημάτων ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο της επιβολής του νόμου όπου η ακρίβεια, η αξιοπιστία και η διαφάνεια είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την αποφυγή δυσμενών επιπτώσεων, τη διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού και τη διασφάλιση της λογοδοσίας και της αποτελεσματικής επανόρθωσης. Λόγω της φύσης των δραστηριοτήτων και των συναφών κινδύνων, στα εν λόγω συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να περιλαμβάνονται ιδίως τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν από αρχές επιβολής του νόμου ή για λογαριασμό τους ή από θεσμικά και λοιπά όργανα ή οργανισμούς της Ένωσης προς στήριξη αρχών επιβολής του νόμου για την εκτίμηση του κινδύνου ένα φυσικό πρόσωπο να πέσει θύμα αξιόποινης πράξης, όπως ανιχνευτές ψεύδους ή παρόμοια εργαλεία, για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των αποδεικτικών στοιχείων στο πλαίσιο διερεύνησης ή δίωξης αξιόποινων πράξεων και, στον βαθμό που δεν απαγορεύεται βάσει του παρόντος κανονισμού, για την εκτίμηση του κινδύνου ένα φυσικό πρόσωπο να τελέσει ή να τελέσει εκ νέου αξιόποινη πράξη όχι μόνο αποκλειστικά με βάση την κατάρτιση προφίλ φυσικών προσώπων ή την αξιολόγηση γνωρισμάτων και χαρακτηριστικών της προσωπικότητας ή προηγούμενης εγκληματικής συμπεριφοράς φυσικών προσώπων ή ομάδων και για την κατάρτιση προφίλ στο πλαίσιο της ανίχνευσης, της διερεύνησης ή της δίωξης αξιόποινων πράξεων. Τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται ειδικά για χρήση σε διοικητικές διαδικασίες από φορολογικές και τελωνειακές αρχές, καθώς και από μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών που εκτελούν διοικητικά καθήκοντα ανάλυσης πληροφοριών σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, δεν θα πρέπει να ταξινομούνται ως συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου χρησιμοποιούμενα από αρχές επιβολής του νόμου για τους σκοπούς της πρόληψης, της ανίχνευσης, της διερεύνησης και της δίωξης αξιόποινων πράξεων. Η χρήση εργαλείων ΤΝ από τις αρχές επιβολής του νόμου και άλλες σχετικές αρχές δεν θα πρέπει να καταστεί παράγοντας ανισότητας ή αποκλεισμού. Ο αντίκτυπος της χρήσης εργαλείων ΤΝ στα δικαιώματα υπεράσπισης των υπόπτων θα πρέπει να μην παραβλέπεται, ιδίως η δυσκολία απόκτησης ουσιαστικών πληροφοριών σχετικά με τη λειτουργία των συστημάτων αυτών και η συνακόλουθη δυσκολία αμφισβήτησης των αποτελεσμάτων τους στο δικαστήριο, ιδίως από τα υποκείμενα σε έρευνα φυσικά πρόσωπα.
(60)
Rände- ja varjupaigavaldkonnas ning piirkontrollihalduses kasutatavad tehisintellektisüsteemid mõjutavad isikuid, kes on tihtipeale eriti kaitsetus olukorras ja sõltuvad pädevate ametiasutuste tegevuse tulemustest. Seepärast on sellises kontekstis kasutatavate tehisintellektisüsteemide täpsus, mittediskrimineeriv olemus ja läbipaistvus eriti oluline, et tagada mõjutatud isikute põhiõiguste austamine, eeskätt nende õigus vabale liikumisele, mittediskrimineerimisele, eraelu ja isikuandmete kaitsele, rahvusvahelisele kaitsele ja heale haldusele. Seepärast on otstarbekas liigitada suure riskiga tehisintellektisüsteemiks sellised tehisintellektisüsteemid, mis on ette nähtud kasutamiseks rände-, varjupaiga- ja piirikontrollihaldusega tegelevatele pädevatele asutustele või nende nimel, või liidu institutsioonidele, organitele või asutustele valedetektorite ja samalaadsete vahenditena, niivõrd, kuivõrd nende kasutamine on liidu ja liikmesriigi õiguse kohaselt lubatud, et hinnata teatavaid riske, mida kujutavad endast füüsilised isikud, kes sisenevad liikmesriigi territooriumile või taotlevad viisat või varjupaika; pädevate ametiasutuste abistamiseks varjupaiga-, viisa- ja elamisloataotluste ja nendega seotud kaebuste läbivaatamisel, sealhulgas tõendite usaldusväärsuse hindamisel seoses eesmärgiga teha kindlaks sellist staatust taotlevate füüsiliste isikute vastavus tingimustele; rände-, varjupaiga- ja piirikontrollihalduse kontekstis füüsiliste isikute avastamiseks, äratundmiseks või tuvastamiseks, välja arvatud reisidokumentide kontrollimine. Rände- ja varjupaigavaldkonna ning piirikontrollihalduse valdkonna tehisintellektisüsteemid, mis kuuluvad käesoleva määruse kohaldamisalasse, peaksid vastama Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruses (EÜ) nr 810/2009, (32) Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivis 2013/32/EL (33) ja muus liidu asjaomases õiguses sätestatud asjaomastele menetlusnõuetele. Liikmesriigid või liidu institutsioonid, organid ja asutused ei tohiks mingil juhul kasutada tehisintellektisüsteeme rände-, varjupaiga- ja piirikontrollihalduse valdkonnas selleks, et kõrvale hoida oma rahvusvahelistest kohustustest, mis nad on võtnud vastavalt 28. juulil 1951 Genfis alla kirjutatud ÜRO pagulasseisundi konventsioonile, mida on muudetud 31. jaanuari 1967. aasta protokolliga. Samuti ei tohi neid kasutada mingil viisil tagasi- ja väljasaatmise lubamatuse põhimõtte rikkumiseks ega liidu territooriumile sisenemise ohutute ja tõhusate seaduslike kanalite kasutamise, sealhulgas rahvusvahelise kaitse saamise õiguse keelamiseks.
(60)
Τα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται στη διαχείριση της μετανάστευσης, του ασύλου και των συνοριακών ελέγχων επηρεάζουν πρόσωπα που βρίσκονται συχνά σε ιδιαίτερα ευάλωτη θέση και εξαρτώνται από την έκβαση των ενεργειών των αρμόδιων δημόσιων αρχών. Ως εκ τούτου, η ακρίβεια, ο αμερόληπτος χαρακτήρας και η διαφάνεια των συστημάτων ΤΝ που χρησιμοποιούνται σε αυτά τα πλαίσια είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τη διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων των θιγόμενων προσώπων, ιδίως των δικαιωμάτων τους στην ελεύθερη κυκλοφορία, τη μεταχείριση χωρίς διακρίσεις, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τη διεθνή προστασία και τη χρηστή διοίκηση. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να ταξινομηθούν ως υψηλού κινδύνου, στον βαθμό που η χρήση τους επιτρέπεται δυνάμει του σχετικού ενωσιακού και εθνικού δικαίου, τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν ως ανιχνευτές ψεύδους και παρεμφερή εργαλεία από αρμόδιες δημόσιες αρχές ή για λογαριασμό τους ή από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης με καθήκοντα στους τομείς της διαχείρισης της μετανάστευσης, του ασύλου και των συνοριακών ελέγχων, για την εκτίμηση ορισμένων κινδύνων που παρουσιάζουν φυσικά πρόσωπα τα οποία εισέρχονται στην επικράτεια κράτους μέλους ή υποβάλλουν αίτηση θεώρησης ή ασύλου, για την παροχή συνδρομής στις αρμόδιες δημόσιες αρχές όσον αφορά την εξέταση, συμπεριλαμβανομένης της συναφούς αξιολόγησης της αξιοπιστίας αποδεικτικών στοιχείων, των αιτήσεων ασύλου, θεώρησης και άδειας διαμονής και των συναφών καταγγελιών όσον αφορά τον στόχο του καθορισμού της επιλεξιμότητας των φυσικών προσώπων που υποβάλλουν αίτηση χορήγησης καθεστώτος, ή για τον σκοπό του εντοπισμού, της αναγνώρισης ή της ταυτοποίησης φυσικών προσώπων στο πλαίσιο της διαχείρισης της μετανάστευσης, του ασύλου και των συνοριακών ελέγχων, πλην της επαλήθευσης ταξιδιωτικών εγγράφων. Τα συστήματα ΤΝ στον τομέα της διαχείρισης της μετανάστευσης, του ασύλου και των συνοριακών ελέγχων τα οποία καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να πληρούν τις σχετικές διαδικαστικές απαιτήσεις που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (32), στην οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (33) και σε άλλους σχετικούς κανόνες ενωσιακού δικαίου. Η χρήση συστημάτων ΤΝ στη διαχείριση της μετανάστευσης, του ασύλου και των συνοριακών ελέγχων δεν θα πρέπει, σε καμία περίπτωση, να χρησιμοποιείται από τα κράτη μέλη ή τα θεσμικά και λοιπά όργανα και ή οργανισμούς της Ένωσης ως μέσο καταστρατήγησης των διεθνών τους υποχρεώσεων βάσει της σύμβασης του ΟΗΕ για το καθεστώς των προσφύγων που έγινε στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951, όπως τροποποιήθηκε από το πρωτόκολλο της 31ης Ιανουαρίου 1967. Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ούτε για την καθ’ οιονδήποτε τρόπο παραβίαση της αρχής της μη επαναπροώθησης ή για την αποστέρηση ασφαλών και αποτελεσματικών νόμιμων οδών εισόδου στο έδαφος της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος διεθνούς προστασίας.
(61)
Teatavad õigusemõistmise ja demokraatlike protsesside jaoks mõeldud tehisintellektisüsteemid tuleks liigitada suure riskiga tehisintellektisüsteemideks, arvestades nende võimalikku märkimisväärset mõju demokraatiale, õigusriigile, üksikisiku vabadustele ning õigusele tõhusale õiguskaitsevahendile ja õiglasele kohtulikule arutamisele. Eeskätt võimalikust kallutatusest, vigadest ja läbipaistmatusest tulenevate riskidega tegelemiseks on asjakohane liigitada suure riskiga tehisintellektisüsteemideks need tehisintellektisüsteemid, mis on ette nähtud kasutamiseks õigusasutusele või selle nimel, et abistada õigusasutusi faktide ja seadustega tutvumisel ja nende tõlgendamisel ning õiguse kohaldamisel konkreetse faktide kogumi suhtes. Tehisintellektisüsteeme, mis on ette nähtud kasutamiseks vaidluste kohtuvälise lahendamise üksustele kõnealuse menetluse jaoks, tuleks samuti pidada suure riskiga süsteemideks, kui vaidluste kohtuvälise lahendamise menetluse tulemustel on pooltele õiguslikud tagajärjed. Tehisintellekti vahendite kasutamine võib kohtunike otsustusõigust või kohtute sõltumatust toetada, kuid ei tohiks neid asendada, sest lõppotsuste tegemine peab jääma inimestele. Tehisintellektisüsteemi liigitamist suure riskiga süsteemiks ei tohiks siiski laiendada tehisintellektisüsteemidele, mis on mõeldud puhtalt halduslikeks abitegevusteks, mis ei mõjuta tegelikku õigusemõistmist konkreetsetel juhtudel, nagu kohtuotsuste, dokumentide või andmete anonüümimine või pseudonüümimine, töötajatevaheline suhtlus või haldusülesanded.
(61)
Ορισμένα συστήματα ΤΝ που προορίζονται για την απονομή δικαιοσύνης και τις δημοκρατικές διαδικασίες θα πρέπει να ταξινομηθούν ως υψηλού κινδύνου, λαμβανομένου υπόψη του δυνητικά σημαντικού αντικτύπου τους στη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τις ατομικές ελευθερίες, καθώς και στο δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου. Ειδικότερα, για την αντιμετώπιση των κινδύνων δυνητικών προκαταλήψεων, σφαλμάτων και αδιαφάνειας, ενδείκνυται να χαρακτηριστούν ως υψηλού κινδύνου τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται για χρήση από δικαστική αρχή ή για λογαριασμό δικαστικής αρχής με σκοπό την παροχή συνδρομής σε δικαστικές αρχές κατά την έρευνα και την ερμηνεία των πραγματικών περιστατικών και του νόμου και κατά την εφαρμογή του νόμου σε συγκεκριμένο σύνολο πραγματικών περιστατικών. Τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν από φορείς εναλλακτικής επίλυσης διαφορών για τους σκοπούς αυτούς θα πρέπει επίσης να θεωρούνται υψηλού κινδύνου, όταν τα αποτελέσματα των διαδικασιών εναλλακτικής επίλυσης διαφορών παράγουν έννομα αποτελέσματα για τα μέρη. Η χρήση εργαλείων ΤΝ μπορεί να στηρίξει την εξουσία λήψης αποφάσεων των δικαστών ή τη δικαστική ανεξαρτησία, αλλά δεν θα πρέπει να την υποκαταστήσει: η τελική λήψη αποφάσεων πρέπει να παραμείνει δραστηριότητα κατευθυνόμενη από τον άνθρωπο. Ο χαρακτηρισμός συστημάτων ΤΝ ως υψηλού κινδύνου δεν θα πρέπει, ωστόσο, να επεκταθεί σε συστήματα ΤΝ που προορίζονται για αμιγώς βοηθητικές διοικητικές δραστηριότητες οι οποίες δεν επηρεάζουν στην πράξη την απονομή της δικαιοσύνης σε μεμονωμένες περιπτώσεις, όπως η ανωνυμοποίηση ή η ψευδωνυμοποίηση δικαστικών αποφάσεων, εγγράφων ή δεδομένων, η επικοινωνία μεταξύ των μελών του προσωπικού ή η εκτέλεση διοικητικών καθηκόντων.
(62)
Ilma et see piiraks Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruses (EL) 2024/900 (34) sätestatud õigusnormide kohaldamist ning selleks, et käsitleda riske, mis tulenevad põhjendamatust välisest sekkumisest põhiõiguste harta artiklis 39 sätestatud hääletamisõigusesse ning kahjulikust mõjust demokraatiale ja õigusriigile, tuleks tehisintellektisüsteemid, mis on mõeldud kasutamiseks selleks, et mõjutada valimiste või referendumite tulemusi või füüsiliste isikute hääletamiskäitumist nende hääletamisel valimistel või referendumitel, liigitada suure riskiga tehisintellektisüsteemideks, välja arvatud tehisintellektisüsteemid, mille väljundiga füüsilised isikud otseselt kokku ei puutu, näiteks vahendid, mida kasutatakse poliitiliste kampaaniate korraldamiseks, optimeerimiseks ja struktureerimiseks halduslikust ja logistilisest seisukohast.
(62)
Με την επιφύλαξη των κανόνων που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2024/900 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (34), και προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι αθέμιτης εξωτερικής παρέμβασης στο δικαίωμα του εκλέγειν που κατοχυρώνεται στο άρθρο 39 του Χάρτη, καθώς και οι κίνδυνοι δυσμενών επιπτώσεων στη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για να επηρεάσουν το αποτέλεσμα εκλογών ή δημοψηφίσματος ή την εκλογική συμπεριφορά φυσικών προσώπων κατά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε εκλογές ή δημοψηφίσματα θα πρέπει να ταξινομούνται ως συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, με εξαίρεση τα συστήματα ΤΝ στα στοιχεία εξόδου των οποίων δεν εκτίθενται άμεσα τα φυσικά πρόσωπα, όπως εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την οργάνωση, τη βελτιστοποίηση και τη διάρθρωση πολιτικών εκστρατειών από διοικητική και υλικοτεχνική άποψη.
(63)
Asjaolu, et tehisintellektisüsteem on käesoleva määruse alusel liigitatud suure riskiga tehisintellektisüsteemiks, ei tohiks tõlgendada nii, et selle kasutamine on seaduslik muude liidu õigusaktide või liidu õigusega kooskõlas oleva riigisisese õiguse alusel, mis käsitlevad näiteks isikuandmete kaitset, valedetektorite või samalaadsete vahendite kasutamist või muude süsteemide kasutamist füüsiliste isikute emotsionaalse seisundi tuvastamiseks. Edaspidi peaks igasugune selline kasutamine toimuma üksnes kooskõlas kohaldatavate nõuetega, mis tulenevad põhiõiguste hartast ja kohaldatavatest liidu teisese õiguse aktidest ja riigisisesest õigusest. Käesolevat määrust ei tohiks käsitada isikuandmete, sealhulgas asjakohasel juhul isikuandmete eriliikide töötlemise õigusliku alusena, kui käesolevas määruses ei ole sõnaselgelt ette nähtud teisiti.
(63)
Το γεγονός ότι ένα σύστημα ΤΝ ταξινομείται ως σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου βάσει του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως ένδειξη ότι η χρήση του συστήματος είναι νόμιμη βάσει άλλων πράξεων του ενωσιακού δικαίου ή δυνάμει του εθνικού δικαίου που είναι συμβατό με το δίκαιο της Ένωσης, όπως το δίκαιο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, για τη χρήση ανιχνευτών ψεύδους και παρεμφερών εργαλείων ή άλλων συστημάτων για την ανίχνευση της συναισθηματικής κατάστασης φυσικών προσώπων. Κάθε τέτοια χρήση θα πρέπει να συνεχίσει να πραγματοποιείται αποκλειστικά σύμφωνα με τις εφαρμοστέες απαιτήσεις που απορρέουν από τον Χάρτη και από τις εφαρμοστέες πράξεις του παράγωγου ενωσιακού δικαίου και του εθνικού δικαίου. Ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι παρέχει τη νομική βάση για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένων ειδικών κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κατά περίπτωση, εκτός αν ορίζεται άλλως κατά τρόπο συγκεκριμένο στον παρόντα κανονισμό.
(64)
Et maandada riske, mida põhjustavad turule lastud või kasutusele võetud suure riskiga tehisintellektisüsteemid, ning tagada kõrge usaldusväärsus, tuleks suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes kohaldada teatavaid kohustuslikke nõudeid, võttes arvesse tehisintellektisüsteemi sihtotstarvet ja kasutuskonteksti ning järgides pakkuja kehtestatud riskijuhtimissüsteemi. Meetmed, mida pakkujad võtavad käesoleva määruse kohustuslike nõuete täitmiseks, peaksid võtma arvesse tehisintellekti valdkonna tehnika üldtunnustatud taset ning olema käesoleva määruse eesmärkide saavutamiseks proportsionaalsed ja tõhusad. Uue õigusraamistiku alusel, mida on täpsustatud komisjoni 2022. aasta sinises raamatus ELi toote-eeskirjade rakendamise kohta, on üldreegel, et üks või mitu liidu ühtlustamisõigusakti võivad olla kohaldatavad ühele tootele, kuna kättesaadavaks tegemine või kasutusele võtmine saab toimuda ainult siis, kui toode vastab kõigile kohaldatavatele liidu ühtlustamisõigusaktidele. Käesoleva määruse nõuete kohaldamisalasse kuuluvate tehisintellektisüsteemide ohud on seotud kehtivatest liidu ühtlustamisõigusaktidest erinevate aspektidega ning seetõttu täiendavad käesoleva määruse nõuded olemasolevaid liidu ühtlustamisõigusakte. Näiteks võivad tehisintellektisüsteemi sisaldavad masinad või meditsiiniseadmed kujutada endast riske, mida asjakohastes liidu ühtlustamisõigusaktides sätestatud olulistes tervisekaitse- ja ohutusnõuetes ei käsitleta, kuna see valdkondlik õigus ei puuduta tehisintellektisüsteemidele omaseid riske. Seega on korraga vaja kohaldada mitut ja üksteist täiendavat õigusakti. Järjepidevuse tagamiseks ning tarbetu halduskoormuse ja tarbetute kulude ärahoidmiseks peaks üht või mitut suure riskiga tehisintellektisüsteemi sisaldava toote pakkujatel, mille suhtes kohaldatakse käesoleva määruse ja uuel õigusraamistikul põhinevate ja käesoleva määruse lisas loetletud liidu ühtlustamisõigusaktide nõudeid, olema operatiivsete otsuste tegemisel paindlikkus selles osas, kuidas tagada üht või mitut tehisintellektisüsteemi sisaldava toote vastavus kõigile liidu ühtlustamisõigusaktide kohaldatavatele nõuetele optimaalseimal viisil. Selline paindlikkus võib tähendada näiteks pakkuja otsust integreerida osa käesoleva määruse kohaselt nõutavast testimis- ja aruandlusprotsessist, teabest ja dokumentatsioonist juba olemasolevatesse dokumentidesse ja menetlustesse, mida nõutakse käesoleva määruse lisas loetletud uuel õigusraamistikul põhinevate kehtivate liidu ühtlustamisõigusaktide alusel. See ei tohiks mingil viisil kahjustada pakkuja kohustust täita kõiki kohaldatavaid nõudeid.
(64)
Για τον μετριασμό των κινδύνων από συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου τα οποία διατίθενται στην αγορά ή τίθενται σε λειτουργία και προκειμένου να εξασφαλιστεί υψηλό επίπεδο αξιοπιστίας, θα πρέπει να εφαρμόζονται στα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου ορισμένες υποχρεωτικές απαιτήσεις, λαμβανομένων υπόψη του επιδιωκόμενου σκοπού και του πλαισίου χρήσης του συστήματος ΤΝ και σύμφωνα με το σύστημα διαχείρισης κινδύνου που θα θεσπίσει ο πάροχος. Τα μέτρα που θεσπίζονται από τους παρόχους για τη συμμόρφωση με τις υποχρεωτικές απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη γενικά αναγνωρισμένη εξέλιξη της τεχνολογίας για την ΤΝ, καθώς και να είναι αναλογικά και αποτελεσματικά για την επίτευξη των στόχων του παρόντος κανονισμού. Με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο, όπως διευκρινίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ο “Γαλάζιος Οδηγός” σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τα προϊόντα 2022», ο γενικός κανόνας είναι ότι περισσότερες της μιας νομικές πράξεις της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης μπορούν να εφαρμόζονται σε ένα προϊόν, καθώς το προϊόν μπορεί να διατεθεί ή να τεθεί σε λειτουργία μόνον όταν είναι σύμφωνο με όλη την εφαρμοστέα ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης. Οι κίνδυνοι των συστημάτων ΤΝ που καλύπτονται από τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού αφορούν πτυχές διαφορετικές από εκείνες που καλύπτει η υφιστάμενη ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης και, για τον λόγο αυτόν, οι απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού θα συμπληρώνουν το υφιστάμενο σώμα της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης. Για παράδειγμα, τα μηχανήματα ή τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα με ενσωματωμένο σύστημα ΤΝ ενδέχεται να παρουσιάζουν κινδύνους που δεν καλύπτονται από τις βασικές απαιτήσεις υγείας και ασφάλειας που ορίζονται στη σχετική εναρμονισμένη νομοθεσία της Ένωσης, καθώς το δίκαιο στον συγκεκριμένο τομέα δεν ασχολείται με τους κινδύνους που αφορούν ειδικά τα συστήματα ΤΝ. Αυτό απαιτεί ταυτόχρονη και συμπληρωματική εφαρμογή των διάφορων νομοθετικών πράξεων. Για να εξασφαλίζεται συνοχή και να αποφεύγεται περιττή διοικητική επιβάρυνση ή περιττό κόστος, οι πάροχοι προϊόντος που περιέχει ένα ή περισσότερα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, στα οποία εφαρμόζονται οι απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού και της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης που βασίζεται στο νέο νομοθετικό πλαίσιο και παρατίθεται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να είναι ευέλικτοι όσον αφορά τις επιχειρησιακές αποφάσεις σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο εξασφάλισης της συμμόρφωσης ενός προϊόντος που περιέχει ένα ή περισσότερα συστήματα ΤΝ με όλες τις εφαρμοστέες απαιτήσεις της ενωσιακής εναρμονισμένης νομοθεσίας. Η ευελιξία αυτή θα μπορούσε να σημαίνει, για παράδειγμα, απόφαση του παρόχου να ενσωματώσει μέρος των αναγκαίων διαδικασιών δοκιμών και υποβολής εκθέσεων, των πληροφοριών και του υλικού τεκμηρίωσης που απαιτούνται βάσει του παρόντος κανονισμού σε ήδη υφιστάμενο υλικό τεκμηρίωσης και διαδικασίες που απαιτούνται βάσει της υφιστάμενης ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης η οποία βασίζεται στο νέο νομοθετικό πλαίσιο και παρατίθεται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού. Αυτό δεν θα πρέπει, σε καμία περίπτωση, να υπονομεύει την υποχρέωση του παρόχου να συμμορφώνεται με όλες τις εφαρμοστέες απαιτήσεις.
(65)
Riskijuhtimissüsteem peaks seisnema pidevalt korduvas protsessis, mida kavandatakse ja käitatakse suure riskiga tehisintellektisüsteemi kogu elutsükli jooksul. Kõnealuse protsessi eesmärk peaks olema teha kindlaks ja maandada tehisintellektisüsteemide asjakohaseid riske tervisele, turvalisusele ja põhiõigustele. Riskijuhtimissüsteem tuleks korrapäraselt läbi vaadata ja seda ajakohastada, et tagada selle jätkuv tõhusus, samuti käesoleva määruse alusel tehtud oluliste otsuste ja võetud meetmete põhjendused ja dokumentatsioon. See protsess peaks tagama, et pakkuja teeb kindlaks riskid või kahjuliku mõju ning rakendab maandamismeetmeid tehisintellektisüsteemide teadaolevate ja mõistlikult prognoositavate riskide suhtes tervisele, turvalisusele ja põhiõigustele, võttes arvesse nende sihtotstarvet ja mõistlikult prognoositavat väärkasutust, sealhulgas võimalikke riske, mis tulenevad tehisintellektisüsteemi ja selle töökeskkonna vastasmõjust. Riskijuhtimissüsteemis tuleks võtta tehisintellekti valdkonna tehnika taset silmas pidades kõige asjakohasemaid riskijuhtimismeetmeid. Kõige asjakohasemate riskijuhtimismeetmete kindlaksmääramisel peaks pakkuja tehtud valikud dokumenteerima ja neid selgitama ning vajaduse korral kaasama eksperte ja väliseid sidusrühmi. Suure riskiga tehisintellektisüsteemide mõistlikult prognoositava väärkasutamise kindlakstegemisel peaks pakkuja hõlmama tehisintellektisüsteemide kasutusviise, mis ei ole küll otseselt hõlmatud sihtotstarbega ega ette nähtud kasutusjuhendis, kuid mille puhul võib siiski põhjendatult eeldada, et see tuleneb kergesti prognoositavast inimkäitumisest konkreetse tehisintellektisüsteemi erijoonte ja kasutamise kontekstis. Kõik teadaolevad või prognoositavad asjaolud, mis on seotud suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutamisega vastavalt selle sihtotstarbele või mõistlikult prognoositava väärkasutamise tingimustes, mis võib seada ohtu tervise ja ohutuse või põhiõigused, peaksid olema lisatud kasutusjuhendisse, mille pakkuja koostab. Selle eesmärk on tagada, et juurutaja on suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutamisel neist teadlik ja võtab neid arvesse. Käesoleva määruse kohaste prognoositava väärkasutusega seotud riskimaandamismeetmete kindlakstegemine ja rakendamine ei tohiks nõuda pakkujalt spetsiaalseid täiendavaid suure riskiga tehisintellektisüsteemi jaoks mõeldud prognoositava väärkasutuse teemalisi treeninguid. Pakkujaid julgustatakse siiski kaaluma selliseid täiendavaid treenimismeetmeid mõistlikult prognoositava väärkasutamise leevendamiseks, kui see peaks olema vajalik ja asjakohane.
(65)
Το σύστημα διαχείρισης κινδύνου θα πρέπει να συνίσταται σε μια συνεχή επαναληπτική διαδικασία που σχεδιάζεται και διατρέχει όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να στοχεύει στον εντοπισμό και τον μετριασμό των σχετικών κινδύνων των συστημάτων ΤΝ για την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Το σύστημα διαχείρισης κινδύνου θα πρέπει να επανεξετάζεται και να επικαιροποιείται τακτικά, ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής αποτελεσματικότητά του, καθώς και η αιτιολόγηση και η τεκμηρίωση τυχόν σημαντικών αποφάσεων και δράσεων που λαμβάνονται βάσει του παρόντος κανονισμού. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι ο πάροχος εντοπίζει κινδύνους ή δυσμενείς επιπτώσεις και εφαρμόζει μέτρα μετριασμού για τους γνωστούς και ευλόγως προβλέψιμους κινδύνους των συστημάτων ΤΝ για την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα υπό το πρίσμα του επιδιωκόμενου σκοπού και της ευλόγως προβλέψιμης κακής χρήσης τους, συμπεριλαμβανομένων ενδεχόμενων κινδύνων που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση μεταξύ του συστήματος ΤΝ και του περιβάλλοντος εντός του οποίου λειτουργεί. Το σύστημα διαχείρισης κινδύνου θα πρέπει να λαμβάνει τα καταλληλότερα μέτρα διαχείρισης κινδύνου υπό το πρίσμα της εξέλιξης της τεχνολογίας στον τομέα της ΤΝ. Κατά τον προσδιορισμό των καταλληλότερων μέτρων διαχείρισης κινδύνου, ο πάροχος θα πρέπει να τεκμηριώνει και να εξηγεί τις επιλογές του και, κατά περίπτωση, να προσφεύγει σε εμπειρογνώμονες και εξωτερικούς συμφεροντούχους. Κατά τον προσδιορισμό της ευλόγως προβλέψιμης κακής χρήσης συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, ο πάροχος θα πρέπει να καλύπτει χρήσεις συστημάτων ΤΝ οι οποίες, μολονότι δεν καλύπτονται άμεσα από τον επιδιωκόμενο σκοπό και δεν προβλέπονται στις οδηγίες χρήσης, μπορεί ευλόγως να αναμένει κανείς ότι θα προκύψουν από εύκολα προβλέψιμη ανθρώπινη συμπεριφορά στο πλαίσιο των ειδικών χαρακτηριστικών και της χρήσης ενός συγκεκριμένου συστήματος ΤΝ. Κάθε γνωστή ή προβλέψιμη περίσταση σχετιζόμενη με τη χρήση του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τον επιδιωκόμενο σκοπό του ή υπό συνθήκες ευλόγως προβλέψιμης κακής χρήσης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια ή για τα θεμελιώδη δικαιώματα, θα πρέπει να περιλαμβάνεται στις οδηγίες χρήσης που παρέχονται από τον πάροχο. Σκοπός είναι να εξασφαλιστεί ότι ο φορέας εφαρμογής είναι ενήμερος για τις περιστάσεις αυτές και τις λαμβάνει υπόψη κατά τη χρήση του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου. Ο προσδιορισμός και η εφαρμογή μέτρων μετριασμού των κινδύνων για προβλέψιμη κακή χρήση βάσει του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να απαιτούν ειδική πρόσθετη εκπαίδευση για το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου από τον πάροχο με σκοπό την αντιμετώπιση προβλέψιμης κακής χρήσης τους. Ωστόσο, οι πάροχοι παροτρύνονται να εξετάσουν το ενδεχόμενο πρόσθετων μέτρων εκπαίδευσης για τον μετριασμό της ευλόγως προβλέψιμης κακής χρήσης, εφόσον είναι αναγκαία και σκόπιμα.
(66)
Suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes tuleks kohaldada riskijuhtimisega seotud nõudeid, mis puudutavad kasutatavate andmestike kvaliteeti ja asjakohasust, tehnilist dokumentatsiooni ja andmete säilitamist, läbipaistvust ja juurutajate teavitamist, inimjärelevalvet, töökindlust, täpsust ja küberturvalisust. Sellised nõuded on vajalikud, et tulemuslikult maandada riske tervisele, turvalisusele ja põhiõigustele. Kuna muud kaubandust vähem piiravad meetmed ei ole mõistlikult kättesaadavad, ei ole need piirangud põhjendamatud kaubanduspiirangud.
(66)
Θα πρέπει να εφαρμόζονται απαιτήσεις για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνου, την ποιότητα και καταλληλότητα των συνόλων δεδομένων που χρησιμοποιούνται, τον τεχνικό φάκελο και την τήρηση αρχείων, τη διαφάνεια και την πληροφόρηση των φορέων εφαρμογής, την ανθρώπινη εποπτεία και τη στιβαρότητα, την ακρίβεια και την κυβερνοασφάλεια. Οι απαιτήσεις αυτές είναι αναγκαίες για τον αποτελεσματικό μετριασμό των κινδύνων για την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Καθώς δεν υπάρχουν ευλόγως διαθέσιμα άλλα λιγότερο περιοριστικά για το εμπόριο μέτρα, οι εν λόγω απαιτήσεις δεν αποτελούν αδικαιολόγητους περιορισμούς στο εμπόριο.
(67)
Kvaliteetsed andmed ja juurdepääs kvaliteetsetele andmetele on struktuuri pakkumiseks ja paljude tehisintellektisüsteemide toimimise tagamiseks hädavajalik, eriti kui kasutatakse mudelite treenimise meetodeid, et tagada suure riskiga tehisintellektisüsteemide sihipärane ja ohutu töö ja see, et neist ei saa liidu õigusega keelatud diskrimineerimise allikas. Kvaliteetsed treenimis-, valideerimis- ja testimisandmestikud eeldavad asjakohaste andmehaldus- ja juhtimistavade rakendamist. Treenimis-, valideerimis- ja testimisandmestikud, sealhulgas märgistus, peaksid olema asjakohased, piisavalt representatiivsed ning võimalikult suurel määral vigadeta ja täielikud, pidades silmas süsteemi sihtotstarvet. Selleks et hõlbustada liidu andmekaitseõiguse, näiteks määruse (EL) 2016/679 järgimist, peaksid andmehaldus- ja -juhtimistavad sisaldama isikuandmete puhul andmete kogumise algse eesmärgi läbipaistvust. Neil andmestikel peaksid olema asjakohased statistilised omadused, sealhulgas mis puudutab selliseid isikuid või isikute rühmi, kellega seoses kavatsetakse suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutada, pöörates erilist tähelepanu andmestike võimalike kallutatuste leevendamisele, kuna need võivad mõjutada inimeste tervist ja ohutust, avaldada negatiivset mõju põhiõigustele või põhjustada liidu õigusega keelatud diskrimineerimist, eriti kui andmeväljundid mõjutavad tulevaste toimingute sisendeid (tagasisideahelad). Kallutatus võib tuleneda näiteks aluseks olevatest andmestikest, eriti kui kasutatakse varasemaid andmeid, või see võib tekkida süsteemide rakendamisel tegelikus keskkonnas. Tehisintellektisüsteemide abil saavutatud tulemusi võib mõjutada selline loomupärane kallutatus, mis kaldub järk-järgult suurenema ning sel viisil põlistama ja võimendama olemasolevat diskrimineerimist, eriti teatud kaitsetutesse rühmadesse, sealhulgas rassilistesse või etnilistesse rühmadesse kuuluvate isikute puhul. Nõue, et andmestikud peavad olema võimalikult suurel määral täielikud ja vigadeta, ei tohiks mõjutada eraelu puutumatuse säilitamise meetodite kasutamist tehisintellektisüsteemide arendamise ja testimise kontekstis. Eeskätt tuleks andmestikes sihtotstarbe jaoks nõutavas ulatuses võtta arvesse funktsioone, omadusi või elemente, mis iseloomustavad konkreetset geograafilist, kontekstuaalset, käitumuslikku või funktsionaalset keskkonda, kus kavatsetakse suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutada. Andmehaldusega seotud nõudeid saab täita, kasutades kolmandaid isikuid, kes pakuvad sertifitseeritud vastavusteenuseid, sealhulgas andmehalduse, andmestiku tervikluse ning andmete treenimise, valideerimise ja testimise tavade kontrollimist, kui on tagatud vastavus käesoleva määruse andmenõuetele.
(67)
Τα δεδομένα υψηλής ποιότητας και η πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας δεδομένα διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην οργάνωση της δομής και στην εξασφάλιση των επιδόσεων πολλών συστημάτων ΤΝ, ιδίως όταν χρησιμοποιούνται τεχνικές που αφορούν την εκπαίδευση μοντέλων, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου λειτουργεί όπως προβλέπεται και με ασφάλεια και δεν αποτελεί πηγή διακρίσεων που απαγορεύονται από το δίκαιο της Ένωσης. Τα υψηλής ποιότητας σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης, επικύρωσης και δοκιμής απαιτούν την εφαρμογή κατάλληλων πρακτικών διακυβέρνησης και διαχείρισης δεδομένων. Τα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης, επικύρωσης και δοκιμής, περιλαμβανομένων των επισημάνσεων, θα πρέπει να είναι συναφή, επαρκώς αντιπροσωπευτικά και, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, πλήρη και χωρίς σφάλματα έναντι του επιδιωκόμενου σκοπού. Προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμόρφωση με το δίκαιο της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων, όπως ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/679, οι πρακτικές διακυβέρνησης και διαχείρισης δεδομένων θα πρέπει να περιλαμβάνουν, στην περίπτωση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, διαφάνεια σχετικά με τον αρχικό σκοπό της συλλογής δεδομένων. Τα σύνολα δεδομένων θα πρέπει επίσης να έχουν τις κατάλληλες στατιστικές ιδιότητες, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα πρόσωπα ή τις ομάδες προσώπων σε σχέση με τα οποία πρόκειται να χρησιμοποιηθεί το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου, με ιδιαίτερη προσοχή στον μετριασμό ενδεχόμενων προκαταλήψεων στα σύνολα δεδομένων, οι οποίες είναι πιθανόν να επηρεάσουν την υγεία και την ασφάλεια των προσώπων, να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα ή να οδηγήσουν σε διακρίσεις που απαγορεύονται δυνάμει του ενωσιακού δικαίου, ιδίως όταν τα δεδομένα εξόδου επηρεάζουν τα στοιχεία εισόδου για μελλοντικές δραστηριότητες (βρόχοι ανάδρασης). Οι προκαταλήψεις, για παράδειγμα, μπορεί να είναι εγγενείς στα υποκείμενα σύνολα δεδομένων, ιδίως όταν χρησιμοποιούνται ιστορικά δεδομένα, ή να προκαλούνται όταν τα συστήματα τίθενται σε εφαρμογή σε πραγματικά περιβάλλοντα. Τα αποτελέσματα που παρέχουν τα συστήματα ΤΝ θα μπορούσαν να επηρεαστούν από τέτοιου είδους εγγενείς προκαταλήψεις, που τείνουν να αυξάνονται σταδιακά, διαιωνίζοντας και ενισχύοντας έτσι υφιστάμενες διακρίσεις, ιδίως εις βάρος προσώπων που ανήκουν σε ορισμένες ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των φυλετικών ή εθνοτικών ομάδων. Η απαίτηση να είναι τα σύνολα δεδομένων στον μέγιστο δυνατό βαθμό πλήρη και χωρίς σφάλματα δεν θα πρέπει να επηρεάζει τη χρήση τεχνικών προστασίας της ιδιωτικής ζωής στο πλαίσιο της ανάπτυξης και της δοκιμής συστημάτων ΤΝ. Τα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης, επικύρωσης και δοκιμής θα πρέπει, ιδίως, να λαμβάνουν υπόψη, στον βαθμό που απαιτείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό τους, τα γνωρίσματα, τα χαρακτηριστικά ή τα στοιχεία που προσιδιάζουν σε συγκεκριμένο γεωγραφικό, συμπεριφορικό, συγκυριακό ή λειτουργικό περιβάλλον εντός του οποίου προορίζεται να χρησιμοποιηθεί το σύστημα ΤΝ. Οι απαιτήσεις που σχετίζονται με τη διακυβέρνηση των δεδομένων μπορούν να τηρούνται με προσφυγή σε τρίτους που προσφέρουν πιστοποιημένες υπηρεσίες συμμόρφωσης, συμπεριλαμβανομένων της επαλήθευσης της διακυβέρνησης των δεδομένων, της ακεραιότητας του συνόλου δεδομένων και των πρακτικών εκπαίδευσης, επικύρωσης και δοκιμής δεδομένων, υπό την προϋπόθεση ότι εξασφαλίζεται η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού όσον αφορά τα δεδομένα.
(68)
Suure riskiga tehisintellektisüsteemide arendamiseks ja hindamiseks peaks teatavatel osalejatel, näiteks pakkujatel, teada antud asutustel ja muudel asjaomastel üksustel, näiteks Euroopa digitaalse innovatsiooni keskustel, testimis- ja eksperimenteerimisrajatistel ja teadlastel, olema oma käesoleva määrusega seotud tegevusvaldkondades juurdepääs kvaliteetsetele andmestikele ja nad peaksid saama neid kasutada. Komisjoni loodud ühtsed Euroopa andmeruumid ning avaliku huvi nimel hõlpsam andmete jagamine ettevõtete vahel ja valitsusega on äärmiselt tähtis, et pakkuda tehisintellektisüsteemide treenimiseks, valideerimiseks ja testimiseks usaldusväärset, vastutustundlikku ja mittediskrimineerivat juurdepääsu kvaliteetsetele andmetele. Näiteks tervise valdkonnas hõlbustab Euroopa terviseandmeruum mittediskrimineerivat juurdepääsu terviseandmetele ja tehisintellekti algoritmide treenimist selliste andmestikega privaatsust tagaval, turvalisel, õigeaegsel, läbipaistval ja usaldusväärsel viisil ning asjakohase institutsioonilise juhtimise all. Asjaomased pädevad asutused, sealhulgas valdkondlikud asutused, kes pakuvad või toetavad juurdepääsu andmetele, võivad toetada ka kvaliteetsete andmete pakkumist tehisintellektisüsteemide treenimiseks, valideerimiseks ja testimiseks.
(68)
Για την ανάπτυξη και αξιολόγηση συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, ορισμένοι παράγοντες, όπως πάροχοι, κοινοποιημένοι οργανισμοί και άλλες σχετικές οντότητες, όπως οι ευρωπαϊκοί κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας, οι εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού και οι ερευνητές, θα πρέπει να είναι σε θέση να αποκτούν πρόσβαση και να χρησιμοποιούν σύνολα δεδομένων υψηλής ποιότητας στους τομείς δραστηριοτήτων των παραγόντων αυτών που σχετίζονται με τον παρόντα κανονισμό. Οι ευρωπαϊκοί κοινοί χώροι δεδομένων που δημιουργούνται από την Επιτροπή και η διευκόλυνση της κοινοχρησίας δεδομένων μεταξύ επιχειρήσεων και με το κράτος για την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος θα έχουν καθοριστική σημασία για την παροχή αξιόπιστης, υπεύθυνης και χωρίς διακρίσεις πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας δεδομένα για την εκπαίδευση, την επικύρωση και τη δοκιμή συστημάτων ΤΝ. Για παράδειγμα, στον τομέα της υγείας, ο ευρωπαϊκός χώρος δεδομένων υγείας θα διευκολύνει τη χωρίς διακρίσεις πρόσβαση σε δεδομένα υγείας και την εκπαίδευση αλγορίθμων ΤΝ με αυτά τα σύνολα δεδομένων, κατά τρόπο ασφαλή, έγκαιρο, διαφανή και αξιόπιστο, που διαφυλάσσει την ιδιωτική ζωή, και με την κατάλληλη θεσμική διακυβέρνηση. Οι σχετικές αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένων των τομεακών αρχών, οι οποίες παρέχουν ή υποστηρίζουν την πρόσβαση σε δεδομένα μπορούν επίσης να υποστηρίξουν την παροχή δεδομένων υψηλής ποιότητας για την εκπαίδευση, την επικύρωση και τη δοκιμή συστημάτων ΤΝ.
(69)
Õigus eraelu puutumatusele ja isikuandmete kaitsele peab olema tagatud kogu tehisintellektisüsteemi elutsükli jooksul. Sellega seoses kohaldatakse isikuandmete töötlemisel võimalikult väheste andmete kogumise ning lõimitud ja vaikimisi andmekaitse põhimõtteid, mis on sätestatud liidu andmekaitseõiguses. Meetmed, mida pakkujad võtavad nende põhimõtete järgimise tagamiseks, võivad hõlmata mitte üksnes anonüümimist ja krüpteerimist, vaid ka sellise tehnoloogia kasutamist, mis võimaldab tuua andmetesse algoritme ja treenida tehisintellektisüsteeme ilma toor- või struktureeritud andmete pooltevahelise edastamise või kopeerimiseta, ilma et see piiraks käesolevas määruses sätestatud andmehalduse nõuete kohaldamist.
(69)
Το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πρέπει να διασφαλίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του συστήματος ΤΝ. Στο πλαίσιο αυτό, όταν υποβάλλονται σε επεξεργασία δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, έχουν εφαρμογή οι αρχές της ελαχιστοποίησης των δεδομένων και της προστασίας των δεδομένων ήδη από τον σχεδιασμό και εξ ορισμού, όπως προβλέπεται στο ενωσιακό δίκαιο για την προστασία των δεδομένων. Στα μέτρα που λαμβάνουν οι πάροχοι για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις αρχές αυτές μπορούν να περιλαμβάνονται όχι μόνο η ανωνυμοποίηση και η κρυπτογράφηση, αλλά και η χρήση τεχνολογίας που επιτρέπει την εισαγωγή αλγορίθμων στα δεδομένα και την εκπαίδευση συστημάτων ΤΝ χωρίς να διαβιβάζονται μεταξύ των μερών ή να αντιγράφονται τα ίδια τα ανεπεξέργαστα ή δομημένα δεδομένα, με την επιφύλαξη των απαιτήσεων περί διακυβέρνησης των δεδομένων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό.
(70)
Et kaitsta teiste õigust tehisintellektisüsteemide kallutatusest tuleneda võiva diskrimineerimise eest, peaksid pakkujad erandkorras ja ulatuses, mis on rangelt vajalik selleks, et tagada kallutatuse avastamine ja korrigeerimine seoses suure riskiga tehisintellektisüsteemidega, tingimusel et kohaldatakse asjakohaseid kaitsemeetmeid füüsiliste isikute põhiõiguste ja -vabaduste tagamiseks ning järgitakse kõiki käesolevas määruses sätestatud kohaldatavaid tingimusi lisaks määrustes (EL) 2016/679 ja (EL) 2018/1725 ning direktiivis (EL) 2016/680 sätestatud tingimustele, olema võimelised töötlema ka isikuandmete eriliike, mis pakuvad märkimisväärset avalikku huvi määruse (EL) 2016/679 artikli 9 lõike 2 punkti g ja määruse (EL) 2018/1725 artikli 10 lõike 2 punkti g tähenduses.
(70)
Προκειμένου να προστατεύεται το δικαίωμα τρίτων από διακρίσεις που θα μπορούσαν να προκύψουν από προκατάληψη εντός των συστημάτων ΤΝ, οι πάροχοι θα πρέπει, κατ’ εξαίρεση, στον βαθμό που είναι απολύτως αναγκαίο για τον σκοπό της διασφάλισης του εντοπισμού και της διόρθωσης της προκατάληψης σε σχέση με τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, με την επιφύλαξη κατάλληλων διασφαλίσεων για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών προσώπων και κατόπιν της εφαρμογής όλων των εφαρμοστέων προϋποθέσεων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό επιπλέον των προϋποθέσεων που ορίζονται στους κανονισμούς (ΕΕ) 2016/679 και (ΕΕ) 2018/1725 και στην οδηγία (ΕΕ) 2016/680, να είναι σε θέση να επεξεργάζονται επίσης ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, για λόγους ουσιαστικού δημόσιου συμφέροντος κατά την έννοια του άρθρου 9 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 και του άρθρου 10 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725.
(71)
Arusaadav teave selle kohta, kuidas suure riskiga tehisintellektisüsteemid on välja töötatud ja kuidas need kogu oma eluea jooksul töötavad, on äärmiselt oluline, et võimaldada nende süsteemide jälgitavust, kontrollida vastavust käesoleva määruse kohastele nõuetele ning jälgida nende toiminguid ja teha turustamisjärgset seiret. Selleks on vaja säilitada andmeid ja tagada sellise tehnilise dokumentatsiooni kättesaadavus, mis sisaldab teavet, mida on vaja, et hinnata, kas tehisintellektisüsteem vastab asjakohastele nõuetele, ja hõlbustada turustamisjärgset seiret. Sellise teabe hulka peaksid kuuluma süsteemi üldised omadused, võimed ja piirid, algoritmid, andmed, kasutatud treenimis-, testimis- ja valideerimisprotsessid ning dokumentatsioon asjaomase riskijuhtimissüsteemi kohta ning see peaks olema koostatud selgel ja ammendaval viisil. Tehniline dokumentatsioon peaks olema nõuetekohaselt ajakohane kogu tehisintellektisüsteemi eluea jooksul. Lisaks peaksid suure riskiga tehisintellektisüsteemid võimaldama tehniliselt sündmuste automaatset registreerimist, kasutades selleks logisid, süsteemi kogu eluea jooksul.
(71)
Η ύπαρξη κατανοητών πληροφοριών σχετικά με τον τρόπο ανάπτυξης συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου και τις επιδόσεις τους καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους έχει ουσιώδη σημασία για την εξασφάλιση της ιχνηλασιμότητας των εν λόγω συστημάτων, την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού, καθώς και την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων τους και την παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά. Αυτό απαιτεί την τήρηση αρχείων και τη διαθεσιμότητα τεχνικού φακέλου, ο οποίος περιέχει πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης του συστήματος ΤΝ με τις σχετικές απαιτήσεις και για τη διευκόλυνση της παρακολούθησης μετά τη διάθεση στην αγορά. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να καλύπτουν τα γενικά χαρακτηριστικά, τις ικανότητες και τους περιορισμούς του συστήματος, τους αλγορίθμους, τα δεδομένα, τις διαδικασίες εκπαίδευσης, επικύρωσης και δοκιμής που χρησιμοποιούνται, καθώς και τεκμηρίωση για το σχετικό σύστημα διαχείρισης κινδύνου, θα πρέπει δε να διατυπώνονται με σαφή και ολοκληρωμένο τρόπο. Ο τεχνικός φάκελος θα πρέπει να επικαιροποιείται δεόντως καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του συστήματος ΤΝ. Επιπλέον, τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να επιτρέπουν τεχνικά την αυτόματη καταγραφή συμβάντων, μέσω αρχείων καταγραφής, καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του συστήματος.
(72)
Selleks et lahendada probleeme, mis on seotud teatavate tehisintellektisüsteemide läbipaistmatuse ja keerukusega, ning aidata juurutajatel täita käesolevast määrusest tulenevaid kohustusi, tuleks suure riskiga tehisintellektisüsteemide puhul enne nende turule laskmist või kasutusele võtmist nõuda nende läbipaistvust. Suure riskiga tehisintellektisüsteemid tuleks projekteerida viisil, mis võimaldab juurutajatel mõista, kuidas tehisintellektisüsteem toimib, hinnata selle funktsionaalsust ning mõista selle tugevaid külgi ja piire. Suure riskiga tehisintellektisüsteemidega peaks kaasnema asjakohane teave kasutusjuhendi kujul. Selline teave peaks hõlmama tehisintellektisüsteemi omadusi, võimeid ja toimimispiire. Need peaksid hõlmama teavet suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutamisega seotud võimalike teadaolevate ja prognoositavate asjaolude kohta, sealhulgas juurutaja tegevuse kohta, mis võib mõjutada süsteemi käitumist ja toimimist, mille puhul tehisintellektisüsteem võib põhjustada riske tervisele, turvalisusele ja põhiõigustele, muutuste kohta, mille pakkuja on eelnevalt kindlaks määranud ja mille vastavust hinnanud, ning asjakohaste inimjärelevalve meetmete kohta, sealhulgas meetmete kohta, millega hõlbustatakse tehisintellektisüsteemi väljundite tõlgendamist juurutajate poolt. Läbipaistvus, sealhulgas lisatud kasutusjuhendid, peaks aitama juurutajaid süsteemi kasutamisel ja toetama nende teadlike otsuste tegemist. Juurutajad peaksid muu hulgas olema paremas olukorras, et teha õige valik süsteemi osas, mida nad kavatsevad kasutada, võttes arvesse nende suhtes kohaldatavaid kohustusi, olema teadlikud kavandatud ja välistatud kasutusviisidest ning kasutama tehisintellektisüsteemi õigesti ja vastavalt vajadusele. Selleks et parandada kasutusjuhendis sisalduva teabe loetavust ja kättesaadavust, tuleks vajaduse korral lisada selgitavad näited, näiteks tehisintellektisüsteemi piiride ning kavandatud ja välistatud kasutusviiside kohta. Pakkujad peaksid tagama, et kogu dokumentatsioon, sealhulgas kasutusjuhendid, sisaldab sisukat, põhjalikku, kättesaadavat ja arusaadavat teavet, võttes arvesse sihtjuurutajate vajadusi ja prognoositavaid teadmisi. Kasutusjuhendid tuleks teha kättesaadavaks asjaomase liikmesriigi poolt kindlaks määratud keeles, mis on sihtjuurutajatele kergesti arusaadav.
(72)
Για την αντιμετώπιση των ανησυχιών σχετικά με την αδιαφάνεια και την πολυπλοκότητα ορισμένων συστημάτων ΤΝ και για τη διευκόλυνση των φορέων εφαρμογής όσον αφορά την τήρηση των υποχρεώσεών τους βάσει του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να απαιτείται διαφάνεια για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου πριν από τη διάθεσή τους στην αγορά ή τη θέση τους σε λειτουργία. Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπο που να επιτρέπει στους φορείς εφαρμογής να καταλαβαίνουν πώς λειτουργεί το σύστημα ΤΝ, να αξιολογούν τη λειτουργικότητά του και να κατανοούν τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς του. Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να συνοδεύονται από κατάλληλες πληροφορίες με τη μορφή οδηγιών χρήσης. Στις πληροφορίες αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνονται τα χαρακτηριστικά, οι ικανότητες και οι περιορισμοί των επιδόσεων του συστήματος ΤΝ. Αυτά θα καλύπτουν πληροφορίες σχετικά με ενδεχόμενες γνωστές και προβλέψιμες περιστάσεις οι οποίες συνδέονται με τη χρήση του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου, όπως, μεταξύ άλλων, ενέργειες του φορέα εφαρμογής δυνητικώς ικανές να επηρεάσουν τη συμπεριφορά και τις επιδόσεις του συστήματος, υπό τις οποίες το σύστημα ΤΝ μπορεί να οδηγήσει σε κινδύνους για την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα, σχετικά με τις αλλαγές που έχουν προκαθοριστεί και αξιολογηθεί από τον πάροχο ως προς τη συμμόρφωση, καθώς και σχετικά με τα κατάλληλα μέτρα ανθρώπινης εποπτείας, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων για τη διευκόλυνση της ερμηνείας των στοιχείων εξόδου του συστήματος ΤΝ από τους φορείς εφαρμογής. Η διαφάνεια, συμπεριλαμβανομένων των συνοδευτικών οδηγιών χρήσης, θα πρέπει να βοηθά τους φορείς εφαρμογής στη χρήση του συστήματος και να υποστηρίζει τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων από αυτούς. Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να βελτιωθεί η ικανότητα των φορέων εφαρμογής να επιλέγουν σωστά το σύστημα που σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν υπό το πρίσμα των υποχρεώσεων που υπέχουν, να έχουν γνώση των προβλεπόμενων και αποκλειόμενων χρήσεων και να χρησιμοποιούν το σύστημα ΤΝ με τον σωστό και ενδεδειγμένο τρόπο. Για να είναι πιο εύληπτες και προσβάσιμες οι πληροφορίες που περιέχονται στις οδηγίες χρήσης, θα πρέπει να περιλαμβάνονται, κατά περίπτωση, ενδεικτικά παραδείγματα, λόγου χάριν σχετικά με τους περιορισμούς και τις προβλεπόμενες και αποκλειόμενες χρήσεις του συστήματος ΤΝ. Οι πάροχοι θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι όλο το υλικό τεκμηρίωσης, συμπεριλαμβανομένων των οδηγιών χρήσης, περιέχει ουσιαστικές, ολοκληρωμένες, προσβάσιμες και κατανοητές πληροφορίες, λαμβανομένων υπόψη των αναγκών και των προβλέψιμων γνώσεων των στοχευόμενων φορέων εφαρμογής. Οι οδηγίες χρήσης θα πρέπει να διατίθενται σε γλώσσα εύκολα κατανοητή από τους στοχευόμενους φορείς εφαρμογής, όπως καθορίζεται από το οικείο κράτος μέλος.
(73)
Suure riskiga tehisintellektisüsteeme tuleks projekteerida ja arendada nii, et füüsilised isikud saaksid jälgida nende toimimist, tagada, et neid kasutatakse ettenähtud viisil ja et nende mõju käsitletakse süsteemi elutsükli jooksul. Selleks peaks süsteemi pakkuja tegema enne süsteemi turule laskmist või kasutusele võtmist kindlaks asjakohased inimjärelevalve meetmed. Kui see on asjakohane, tuleks selliste meetmetega eeskätt tagada, et süsteemi on sisse ehitatud tegevuspiirangud, mida süsteem ise ei saa eirata, et süsteem reageerib inimoperaatori käskudele ning et järelevalvega tegelema määratud füüsilistel isiktel on selle ülesande täitmiseks vajalik pädevus, väljaõpe ja volitused. Samuti on hädavajalik tagada, kui see on asjakohane, et suure riskiga tehisintellektisüsteemid sisaldavad mehhanisme, mille abil suunata ja teavitada füüsilist isikut, kellele on määratud inimjärelevalve ülesanne, tegema teadlikke otsuseid, kas, millal ja kuidas sekkuda, et hoida ära negatiivseid tagajärgi või riske või süsteem peatada, kui see ei toimi ettenähtud viisil. Võttes arvesse märkimisväärseid tagajärgi isikutele, kui teatavad biomeetrilise tuvastamise süsteemid annavad valesid tulemusi, on asjakohane näha nende süsteemide puhul ette tõhusama inimjärelevalve nõue, et juurutaja ei saaks süsteemist tuleneva tuvastamise põhjal midagi ette võtta ega otsust teha, kui tuvastamist ei ole eraldi kontrollinud ja kinnitanud vähemalt kaks füüsilist isikut. Need isikud võivad olla pärit ühest või mitmest üksusest ning nende hulka võib kuuluda süsteemi käitav või kasutav isik. See nõue ei tohiks põhjustada tarbetut koormust ega tarbetuid viivitusi ning piisata võib sellest, kui eri isikute tehtud eraldi kontrollid registreeritakse automaatselt süsteemi loodud logides. Võttes arvesse õiguskaitse, rände, piirikontrolli ja varjupaiga valdkonna eripära, ei tohiks seda nõuet kohaldada, kui liidu või liikmesriigi õiguses peetakse selle nõude kohaldamist ebaproportsionaalseks.
(73)
Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να σχεδιάζονται και να αναπτύσσονται κατά τρόπο ώστε τα φυσικά πρόσωπα να μπορούν να επιβλέπουν τη λειτουργία τους και να διασφαλίζουν ότι χρησιμοποιούνται με τον προβλεπόμενο τρόπο και ότι οι επιπτώσεις τους αντιμετωπίζονται στη διάρκεια του κύκλου ζωής του συστήματος. Για τον σκοπό αυτόν, ο πάροχος του συστήματος θα πρέπει να προσδιορίζει κατάλληλα μέτρα ανθρώπινης εποπτείας πριν από τη διάθεση του συστήματος στην αγορά ή τη θέση του σε λειτουργία. Ειδικότερα, τα μέτρα αυτά θα πρέπει, κατά περίπτωση, να διασφαλίζουν ότι το σύστημα υπόκειται σε ενσωματωμένους περιορισμούς λειτουργίας οι οποίοι δεν μπορούν να παρακαμφθούν από το ίδιο το σύστημα και ότι ανταποκρίνεται στον άνθρωπο που το χειρίζεται, καθώς και ότι τα φυσικά πρόσωπα στα οποία έχει ανατεθεί η ανθρώπινη εποπτεία διαθέτουν την απαιτούμενη ικανότητα, κατάρτιση και εξουσιοδότηση για την εκτέλεση αυτού του καθήκοντος. Έχει επίσης ζωτική σημασία να διασφαλίζεται, κατά περίπτωση, ότι τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν μηχανισμούς για την καθοδήγηση και την ενημέρωση ενός φυσικού προσώπου στο οποίο έχει ανατεθεί η ανθρώπινη εποπτεία, ώστε να λαμβάνει τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με το αν, το πότε και το πώς πρέπει να παρέμβει για να αποτρέψει αρνητικές συνέπειες ή κινδύνους ή για να σταματήσει το σύστημα εάν δεν λειτουργεί με τον προβλεπόμενο τρόπο. Λαμβανομένων υπόψη των σημαντικών συνεπειών για τα πρόσωπα σε περίπτωση εσφαλμένης αντιστοίχισης από ορισμένα συστήματα βιομετρικής ταυτοποίησης, ενδείκνυται να προβλεφθεί απαίτηση ενισχυμένης ανθρώπινης εποπτείας για τα εν λόγω συστήματα, ώστε ο φορέας εφαρμογής να μην μπορεί να προβεί σε καμία ενέργεια, ούτε να λάβει απόφαση με βάση την ταυτοποίηση που προκύπτει από το σύστημα, εκτός εάν αυτή έχει επαληθευτεί και επιβεβαιωθεί χωριστά από τουλάχιστον δύο φυσικά πρόσωπα. Τα πρόσωπα αυτά θα μπορούσαν να προέρχονται από μία ή περισσότερες οντότητες και να περιλαμβάνουν το πρόσωπο που χειρίζεται ή χρησιμοποιεί το σύστημα. Η απαίτηση αυτή δεν θα πρέπει να συνεπάγεται περιττό φόρτο ή καθυστερήσεις, θα μπορούσε δε να αρκεί οι χωριστές επαληθεύσεις από τα διάφορα πρόσωπα να καταγράφονται αυτόματα στα αρχεία καταγραφής που παράγει το σύστημα. Δεδομένων των ιδιαιτεροτήτων των τομέων της επιβολής του νόμου, της μετανάστευσης, των συνοριακών ελέγχων και του ασύλου, η απαίτηση αυτή δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται όταν το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο θεωρεί δυσανάλογη την εφαρμογή της.
(74)
Suure riskiga tehisintellektisüsteemid peaksid toimima kogu oma elutsükli jooksul järjepidevalt ning nende täpsus, stabiilsus ja küberturvalisus peaks nende sihtotstarvet arvesse võttes olema asjakohasel tasemel vastavalt tehnika üldtunnustatud tasemele. Komisjoni ning asjaomaseid organisatsioone ja sidusrühmi julgustatakse võtma nõuetekohaselt arvesse tehisintellektisüsteemi riskide maandamist ja nende negatiivset mõju. Toimimise parameetrite eeldatav tase tuleks deklareerida süsteemiga kaasas olevas kasutusjuhendis. Pakkujaid kutsutakse üles edastama see teave juurutajatele selgel ja kergesti arusadaval viisil, hoidudes vääritimõistmistest ja eksitavatest väidetest. Legaalmetroloogiat käsitleva liidu õiguse, sealhulgas Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivide 2014/31/EL (35) ja 2014/32/EL (36) eesmärk on tagada mõõtmiste täpsus ning aidata kaasa äritehingute läbipaistvusele ja aususele. Sellega seoses peaks komisjon koostöös asjaomaste sidusrühmade ja organisatsioonidega, nagu metroloogia- ja võrdlusuuringuasutused, soodustama, kui see on asjakohane, tehisintellektisüsteemide võrdlusaluste ja mõõtmismeetodite väljatöötamist. Seda tehes peaks komisjon võtma teadmiseks rahvusvahelised partnerid, kes tegelevad metroloogia ja tehisintellektiga seotud asjakohaste mõõtmisnäitajatega, ja tegema nendega koostööd.
(74)
Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να λειτουργούν με συνέπεια καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους και να επιτυγχάνουν κατάλληλο επίπεδο ακρίβειας, στιβαρότητας και κυβερνοασφάλειας, υπό το πρίσμα του επιδιωκόμενου σκοπού τους και σύμφωνα με τη γενικώς αναγνωρισμένη εξέλιξη της τεχνολογίας. Η Επιτροπή και οι σχετικοί οργανισμοί και συμφεροντούχοι παροτρύνονται να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τον μετριασμό των κινδύνων και των αρνητικών επιπτώσεων των συστημάτων ΤΝ. Το αναμενόμενο επίπεδο των μετρήσεων επιδόσεων θα πρέπει να δηλώνεται στις συνοδευτικές οδηγίες χρήσης. Οι πάροχοι παροτρύνονται να κοινοποιούν τις πληροφορίες αυτές στους φορείς εφαρμογής με σαφή και εύκολα κατανοητό τρόπο, χωρίς παρανοήσεις και παραπλανητικές δηλώσεις. Το δίκαιο της Ένωσης για τη νόμιμη μετρολογία, συμπεριλαμβανομένων των οδηγιών 2014/31/ΕΕ (35) και 2014/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (36), έχει ως στόχο να εξασφαλίζει την ακρίβεια των μετρήσεων και να συμβάλλει στη διαφάνεια και τη χρηστότητα των εμπορικών συναλλαγών. Στο πλαίσιο αυτό, σε συνεργασία με τους σχετικούς συμφεροντούχους και οργανισμούς, όπως τις αρχές μετρολογίας και συγκριτικής αξιολόγησης, η Επιτροπή θα πρέπει να ενθαρρύνει, κατά περίπτωση, την ανάπτυξη κριτηρίων αναφοράς και μεθοδολογιών μέτρησης για τα συστήματα ΤΝ. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και να συνεργάζεται με διεθνείς εταίρους που ασχολούνται με τη μετρολογία και κατάλληλους δείκτες μέτρησης όσον αφορά την ΤΝ.
(75)
Suure riskiga tehisintellektisüsteemide üks peamisi nõudeid on tehniline stabiilsus. Sellised süsteemid peaksid olema vastupidavad kahjuliku või muul viisil soovimatu käitumise suhtes, mis võib tuleneda süsteemide või nende töökeskkonna piirangutest (näiteks vead, rikked, ebakõlad, ootamatud olukorrad). Seepärast tuleks võtta tehnilisi ja korralduslikke meetmeid, et tagada suure riskiga tehisintellektisüsteemide stabiilsus, näiteks projekteerides ja arendades asjakohaseid tehnilisi lahendusi kahjuliku või muul viisil soovimatu käitumise ennetamiseks või minimeerimiseks. Nende tehniliste lahenduste seas võivad näiteks olla mehhanismid, mis võimaldavad süsteemil oma töö ohutult katkestada (tõrkekindluse plaanid) teatavate kõrvalekallete esinemisel või juhul, kui käitamine toimub väljaspool teatavaid eelnevalt kindlaks määratud piire. Nende riskide eest kaitsmata jätmine võib mõjutada ohutust või kahjustada põhiõigusi näiteks ekslike otsuste või tehisintellektisüsteemi loodud ekslike või kallutatud väljundite tõttu.
(75)
Η τεχνική στιβαρότητα αποτελεί βασική απαίτηση για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου. Θα πρέπει να είναι ανθεκτικά όσον αφορά επιβλαβή ή άλλως ανεπιθύμητη συμπεριφορά που ενδέχεται να προκύψει από περιορισμούς εντός των συστημάτων ή του περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργούν τα συστήματα (π.χ. σφάλματα, αστοχίες, ασυνέπειες, απρόβλεπτες καταστάσεις). Ως εκ τούτου, θα πρέπει να λαμβάνονται τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για να εξασφαλίζεται η στιβαρότητα των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, για παράδειγμα με τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη κατάλληλων τεχνικών λύσεων ώστε να προλαμβάνεται ή να ελαχιστοποιείται η επιβλαβής ή άλλως ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Στις τεχνικές αυτές λύσεις μπορεί να περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, μηχανισμοί που επιτρέπουν στο σύστημα να διακόπτει με ασφάλεια τη λειτουργία του (σχέδια ασφαλή από αστοχίες) παρουσία ορισμένων ανωμαλιών ή όταν η λειτουργία πραγματοποιείται εκτός ορισμένων προκαθορισμένων ορίων. Η έλλειψη προστασίας από τους κινδύνους αυτούς θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στην ασφάλεια ή να επηρεάσει αρνητικά τα θεμελιώδη δικαιώματα, για παράδειγμα λόγω εσφαλμένων αποφάσεων ή λανθασμένων ή μεροληπτικών στοιχείων εξόδου που παράγονται από το σύστημα ΤΝ.
(76)
Küberturvalisusel on oluline roll, et tagada tehisintellektisüsteemide vastupanuvõime pahatahtlike kolmandate isikute katsetele muuta süsteemi nõrku kohti ära kasutades süsteemi kasutust, käitumist või toimimist või kahjustada selle turvaomadusi. Tehisintellektisüsteemide vastu suunatud küberrünnetes võidakse ära kasutada tehisintellektispetsiifilisi ressursse, näiteks treeningandmestikke (näiteks andmemürgitus) või treenitud mudeleid (näiteks vastandründed (adversarial attacks) või liikmesuse järeldamine), või tehisintellektisüsteemi digivarade või IKT alustaristu nõrkusi. Seega peaksid suure riskiga tehisintellektisüsteemide pakkujad võtma riskidele vastava küberturvalisuse taseme tagamiseks sobivaid meetmeid, näiteks kehtestama turvakontrollid, võttes samuti asjakohasel juhul arvesse IKT alustaristut.
(76)
Η κυβερνοασφάλεια διαδραματίζει καίριο ρόλο στη διασφάλιση της ανθεκτικότητας των συστημάτων ΤΝ έναντι προσπαθειών κακόβουλων τρίτων να αλλοιώσουν τη χρήση τους, τη συμπεριφορά τους και τις επιδόσεις τους ή να θέσουν σε κίνδυνο τις ιδιότητες ασφάλειας εκμεταλλευόμενοι τα τρωτά σημεία του συστήματος. Οι κυβερνοεπιθέσεις κατά συστημάτων ΤΝ μπορούν να μοχλεύσουν συγκεκριμένους πόρους της ΤΝ, όπως τα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης (π.χ. δηλητηρίαση δεδομένων) ή τα εκπαιδευμένα μοντέλα (π.χ. αντιπαραθετικές επιθέσεις ή συναγωγή παρουσίας σε σύνολο δεδομένων) ή να εκμεταλλευτούν τρωτά σημεία των ψηφιακών πόρων του συστήματος ΤΝ ή των υποκείμενων υποδομών ΤΠΕ. Ως εκ τούτου, προκειμένου να εξασφαλίζεται επίπεδο κυβερνοασφάλειας που να αρμόζει στους κινδύνους, θα πρέπει οι πάροχοι συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα, όπως έλεγχοι ασφάλειας, συνεκτιμώντας επίσης, κατά περίπτωση, τις υποκείμενες υποδομές ΤΠΕ.
(77)
Ilma et see piiraks käesolevas määruses sätestatud stabiilsuse ja täpsuse nõuete kohaldamist, võivad suure riskiga tehisintellektisüsteemid, mis kuuluvad Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse, mis käsitleb digielemente sisaldavate toodete küberturvalisuse horisontaalseid nõudeid kohaldamisalasse, tõendada kooskõlas kõnealuse määrusega vastavust käesoleva määruse küberturvalisuse nõuetele, täites kõnealuses määruses sätestatud olulisi küberturvalisuse nõudeid. Kui suure riskiga tehisintellektisüsteemid vastavad Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse, mis käsitleb digielemente sisaldavate toodete küberturvalisuse horisontaalseid nõudeid olulistele nõuetele, tuleks neid käsitada käesolevas määruses sätestatud küberturvalisuse nõuetele vastavana, kui nende nõuete täitmist tõendatakse kõnealuse määruse alusel väljastatud ELi vastavusdeklaratsioonis või selle osades. Sel eesmärgil tuleks küberturvalisuse riskide hindamisel, mis on seotud digielemente sisaldava tootega, mis on käesoleva määruse kohaselt liigitatud suure riskiga tehisintellektisüsteemiks, ja mis viiakse läbi Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse, mis käsitleb digielemente sisaldavate toodete küberturvalisuse horisontaalseid nõudeid alusel, võtta arvesse riske tehisintellektisüsteemi kübervastupidavusvõimele seoses volitamata kolmandate isikute katsetega muuta selle kasutust, käitumist või toimimist, sealhulgas tehisintellektile iseloomulikku nõrkusi, nagu andmemürgitus või vastandründed, ning kui see on asjakohane, riske põhiõigustele, nagu on käesolevas määruses nõutud.
(77)
Με την επιφύλαξη των απαιτήσεων του παρόντος κανονισμού που σχετίζονται με τη στιβαρότητα και την ακρίβεια, τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με οριζόντιες απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία, σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό μπορούν να αποδεικνύουν τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού περί κυβερνοασφάλειας εκπληρώνοντας τις ουσιώδεις απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας που ορίζονται στον εν λόγω κανονισμό. Όταν τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου πληρούν τις ουσιώδεις απαιτήσεις κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με οριζόντιες απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία, θα πρέπει να θεωρείται ότι συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις περί κυβερνοασφάλειας που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό στον βαθμό που η εκπλήρωση των απαιτήσεων αυτών αποδεικνύεται στη δήλωση συμμόρφωσης ΕΕ που εκδίδεται δυνάμει του εν λόγω κανονισμού ή σε μέρη αυτής. Για τον σκοπό αυτόν, η εκτίμηση που διενεργείται δυνάμει κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με οριζόντιες απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία, όσον αφορά τους κινδύνους για την κυβερνοασφάλεια που συνδέονται με προϊόν με ψηφιακά στοιχεία ταξινομημένο ως σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εξετάζει τους κινδύνους για την κυβερνοανθεκτικότητα ενός συστήματος ΤΝ σε σχέση με απόπειρες μη εξουσιοδοτημένων τρίτων να αλλοιώσουν τη χρήση, τη συμπεριφορά ή τις επιδόσεις του, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων τρωτών σημείων της ΤΝ, όπως η δηλητηρίαση δεδομένων ή οι αντιπαραθετικές επιθέσεις, καθώς και, κατά περίπτωση, τους κινδύνους για τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως απαιτείται από τον παρόντα κανονισμό.
(78)
Käesolevas määruses sätestatud vastavushindamismenetlust tuleks kohaldada Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse, mis käsitleb digielemente sisaldavate toodete küberturvalisuse horisontaalseid nõudeid, kohaldamisalasse kuuluva ja käesoleva määruse alusel suure riskiga tehisintellektisüsteemiks liigitatud digielemente sisaldava toote oluliste küberturvalisuse nõuete suhtes. Sellise normi tagajärjel ei tohiks siiski väheneda Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse, mis käsitleb digielemente sisaldavate toodete küberturvalisuse horisontaalseid nõudeid, kohaldamisalasse kuuluvate digielemente sisaldavate kriitilise tähtsusega toodete usaldusväärsuse vajalik tase. Seepärast, erandina sellest normist, kohaldatakse suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes, mis kuuluvad käesoleva määruse kohaldamisalasse ning mis on ühtlasi liigitatud Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse, mis käsitleb digielemente sisaldavate toodete küberturvalisuse horisontaalseid nõudeid, kohaselt olulisteks ja kriitilise tähtsusega digielemente sisaldavateks toodeteks ning mille suhtes kohaldatakse käesoleva määruse lisas sätestatud sisekontrollil põhinevat vastavushindamismenetlust, Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse, mis käsitleb digielemente sisaldavate toodete küberturvalisuse horisontaalseid nõudeid, vastavushindamist käsitlevaid sätteid niivõrd, kuivõrd see on seotud kõnealuse määruse oluliste küberturvalisuse nõuetega. Sellisel juhul tuleks kõigis muudes käesoleva määrusega hõlmatud aspektides kohaldada käesoleva määruse lisas sätestatud sisekontrollil põhineva vastavushindamismenetluse vastavaid sätteid. Tuginedes Euroopa Liidu Küberturvalisuse Ameti (ENISA) küberturvalisuse poliitikaga seotud teadmistele ja oskusteabele ning ENISA-le Euroopa Parlamendi ja nõukogu määrusega (EL) 2019/881 (37) antud ülesannetele, peaks komisjon tehisintellektisüsteemide küberturvalisusega seotud küsimustes ENISAga koostööd tegema.
(78)
Η διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εφαρμόζεται σε σχέση με τις ουσιώδεις απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας ενός προϊόντος με ψηφιακά στοιχεία που καλύπτεται από κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με οριζόντιες απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία και ταξινομείται ως σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Ωστόσο, ο κανόνας αυτός δεν θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του απαραίτητου επιπέδου διασφάλισης για τα κρίσιμα προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία που καλύπτονται από κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με οριζόντιες απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία. Συνεπώς, κατά παρέκκλιση από τον κανόνα αυτόν, τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού και χαρακτηρίζονται επίσης σημαντικά και κρίσιμα προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία σύμφωνα με κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με οριζόντιες απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία και στα οποία εφαρμόζεται η διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης με βάση τον εσωτερικό έλεγχο η οποία ορίζεται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού υπόκεινται στις σχετικές με την αξιολόγηση της συμμόρφωσης διατάξεις κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με οριζόντιες απαιτήσεις κυβερνοασφάλειας για προϊόντα με ψηφιακά στοιχεία όσον αφορά τις ουσιώδεις απαιτήσεις για την κυβερνοασφάλεια του εν λόγω κανονισμού. Στην περίπτωση αυτή, για όλες τις άλλες πτυχές που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εφαρμόζονται οι αντίστοιχες διατάξεις για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με βάση τον εσωτερικό έλεγχο η οποία ορίζεται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού. Με βάση τις γνώσεις και την εμπειρογνωσία του ENISA σχετικά με την πολιτική κυβερνοασφάλειας και τα καθήκοντα που ανατίθενται στον ENISA δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2019/881 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (37), η Επιτροπή θα πρέπει να συνεργάζεται με τον ENISA σε θέματα που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια των συστημάτων ΤΝ.
(79)
On asjakohane, et suure riskiga tehisintellektisüsteemi turule laskmise või kasutusele võtmise eest võtab vastutuse konkreetne füüsiline või juriidiline isik, kes on määratletud kui pakkuja, olenemata sellest, kas see füüsiline või juriidiline isik on süsteemi projekteerija või arendaja.
(79)
Ενδείκνυται ένα συγκεκριμένο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο ορίζεται ως ο πάροχος, να αναλαμβάνει την ευθύνη για τη διάθεση στην αγορά ή τη θέση σε λειτουργία ενός συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου, ανεξάρτητα από το αν το εν λόγω φυσικό ή νομικό πρόσωπο είναι αυτό που σχεδίασε ή ανέπτυξε το σύστημα.
(80)
ÜRO puuetega inimeste õiguste konventsiooni allkirjastajatena on liit ja liikmesriigid seadusega kohustatud kaitsma puuetega inimesi diskrimineerimise eest ja edendama nende võrdõiguslikkust, tagama puuetega inimestele teistega võrdsetel alustel juurdepääsu info- ja kommunikatsioonitehnoloogiale ja -süsteemidele ning tagama puuetega inimeste eraelu puutumatuse austamise. Arvestades tehisintellektisüsteemide kasvavat tähtsust ja kasutamist, peaks universaaldisaini põhimõtete kohaldamine kõigi uute tehnoloogiate ja teenuste suhtes tagama täieliku ja võrdse juurdepääsu kõigile, keda tehisintellekti tehnoloogiad potentsiaalselt mõjutavad või kes neid kasutavad, sealhulgas puuetega inimestele, võttes täielikult arvesse nende loomupärast väärikust ja mitmekesisust. Seepärast on oluline, et pakkujad järgiksid täielikult ligipääsetavusnõudeid, sealhulgas Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivi (EL) 2016/2102 (38) ja direktiivi (EL) 2019/882. Pakkujad peaksid tagama, et need nõuetelevastavuse kohustused on integreeritud. Seepärast tuleks vajalikud meetmed integreerida võimalikult suures ulatuses suure riskiga tehisintellektisüsteemi projekteerimisse.
(80)
Ως υπογράφοντες της σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, η Ένωση και τα κράτη μέλη υποχρεούνται νομικά να προστατεύουν τα άτομα με αναπηρία από διακρίσεις και να προάγουν την ισότητά τους, να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρία έχουν πρόσβαση, σε ισότιμη βάση με τα άλλα άτομα, σε τεχνολογίες και συστήματα πληροφοριών και επικοινωνιών, καθώς και να διασφαλίζουν τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής των ατόμων με αναπηρία. Δεδομένης της αυξανόμενης σημασίας και χρήσης συστημάτων ΤΝ, η εφαρμογή των αρχών καθολικού σχεδιασμού σε όλες τις νέες τεχνολογίες και τις υπηρεσίες θα πρέπει να διασφαλίζει την πλήρη και ισότιμη πρόσβαση σε κάθε άτομο που ενδέχεται να επηρεαστεί από τεχνολογίες ΤΝ ή να τις χρησιμοποιήσει, περιλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, έτσι ώστε να λαμβάνεται πλήρως υπόψη η εγγενής αξιοπρέπεια και πολυμορφία τους. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό οι πάροχοι να διασφαλίζουν την πλήρη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας, συμπεριλαμβανομένων της οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (38) και της οδηγίας (ΕΕ) 2019/882. Οι πάροχοι θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις εν λόγω απαιτήσεις ήδη από τον σχεδιασμό. Συνεπώς, τα αναγκαία μέτρα θα πρέπει να ενσωματώνονται όσο το δυνατόν περισσότερο στον σχεδιασμό του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου.
(81)
Pakkuja peaks kehtestama usaldusväärse kvaliteedijuhtimissüsteemi, tagama nõutava vastavushindamismenetluse teostamise, koostama asjakohase dokumentatsiooni ja kehtestama stabiilse turustamisjärgse seire süsteemi. Suure riskiga tehisintellektisüsteemide pakkujatel, kelle suhtes kohaldatakse asjaomase valdkondliku liidu õiguse alusel kvaliteedijuhtimissüsteeme käsitlevaid kohustusi, peaks olema võimalus lisada käesoleva määrusega ette nähtud kvaliteedijuhtimissüsteemi elemendid juba kehtivasse kvaliteedijuhtimissüsteemi, mis oli ette nähtud kõnealuse muu valdkondliku liidu õigusega. Käesoleva määruse ja kehtiva liidu valdkondliku õiguse vastastikust täiendavust tuleks arvesse võtta ka tulevases standardimistegevuses või komisjoni vastuvõetavates suunistes. Ametiasutused, kes võtavad suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutusele oma tarbeks, võivad võtta vastu kvaliteedijuhtimissüsteemi reeglid ja neid rakendada olenevalt asjaoludest riigi või piirkonna tasemel vastuvõetud kvaliteedijuhtimissüsteemi osana, võttes arvesse sektori iseärasusi ning asjaomase ametiasutuse pädevust ja töökorraldust.
(81)
Ο πάροχος θα πρέπει να θεσπίζει ένα άρτιο σύστημα διαχείρισης της ποιότητας, να διασφαλίζει την ολοκλήρωση της απαιτούμενης διαδικασίας αξιολόγησης της συμμόρφωσης, να καταρτίζει τη σχετική τεκμηρίωση και να καθιερώνει ένα στιβαρό σύστημα παρακολούθησης μετά τη διάθεση στην αγορά. Οι πάροχοι συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που υπόκεινται σε υποχρεώσεις όσον αφορά τα συστήματα διαχείρισης της ποιότητας δυνάμει του σχετικού τομεακού ενωσιακού δικαίου θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εντάσσουν τα στοιχεία του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό στο υφιστάμενο σύστημα διαχείρισης της ποιότητας που προβλέπεται στο εν λόγω άλλο τομεακό ενωσιακό δίκαιο. Η συμπληρωματικότητα μεταξύ του παρόντος κανονισμού και του ισχύοντος τομεακού ενωσιακού δικαίου θα πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη σε μελλοντικές δραστηριότητες ή κατευθυντήριες γραμμές τυποποίησης που εγκρίνει η Επιτροπή. Οι δημόσιες αρχές που θέτουν σε λειτουργία συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου για ιδία χρήση μπορούν να θεσπίζουν και να εφαρμόζουν τους κανόνες για το σύστημα διαχείρισης της ποιότητας στο πλαίσιο του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας που έχει θεσπιστεί σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του τομέα και τις αρμοδιότητες και την οργάνωση της οικείας δημόσιας αρχής.
(82)
Et võimaldada käesoleva määruse täitmine ja luua operaatoritele võrdsed tingimused, võttes sealjuures arvesse digitoodete kättesaadavaks tegemise eri vorme, on oluline tagada, et liidus asutatud isik saab igas olukorras esitada ametiasutustele kogu vajaliku teabe tehisintellektisüsteemi nõuetele vastavuse kohta. Seepärast peaks kolmandas riigis asutatud pakkuja enne oma süsteemide liidu turul kättesaadavaks tegemist määrama kirjaliku volitusega liidus asutatud volitatud esindaja. Pakkujate puhul, kes ei ole asutatud liidus, on sellel volitatud esindajal esmatähtis roll selliste pakkujate poolt liidus turule lastud või kasutusele võetud suure riskiga tehisintellektisüsteemide nõuetele vastavuse tagamisel ja nende liidus asutatud kontaktisikuna tegutsemisel.
(82)
Για να καταστεί δυνατή η επιβολή του παρόντος κανονισμού και να διαμορφωθούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τους φορείς εκμετάλλευσης και λαμβανομένων υπόψη των διάφορων μορφών διάθεσης ψηφιακών προϊόντων, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι, σε κάθε περίπτωση, ένα πρόσωπο εγκατεστημένο στην Ένωση είναι σε θέση να παρέχει στις αρχές όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τη συμμόρφωση ενός συστήματος ΤΝ. Συνεπώς, πριν από τη διάθεση των συστημάτων τους ΤΝ στην Ένωση, οι πάροχοι που είναι εγκατεστημένοι σε τρίτες χώρες θα πρέπει να διορίζουν με γραπτή εντολή εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο εγκατεστημένο στην Ένωση. Αυτός ο εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος ασκεί καίριο ρόλο στη διασφάλιση της συμμόρφωσης των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που διατίθενται στην αγορά ή τίθενται σε λειτουργία στην Ένωση από τους παρόχους που δεν είναι εγκατεστημένοι στην Ένωση, ενώ επίσης ενεργεί ως ο αρμόδιος επικοινωνίας τους που είναι εγκατεστημένος στην Ένωση.
(83)
Võttes arvesse tehisintellektisüsteemide väärtusahela laadi ja keerukust ning kooskõlas uue õigusraamistikuga, on oluline tagada õiguskindlus ja hõlbustada käesoleva määruse järgimist. Seepärast on vaja selgitada asjaomaste ettevõtjate, näiteks importijate ja turustajate, kes võivad aidata kaasa tehisintellektisüsteemide arendamisele, rolli ja konkreetseid kohustusi kogu selles väärtusahelas. Teatavates olukordades võivad need operaatorid tegutseda samal ajal rohkem kui ühes rollis ja peaksid seetõttu kumulatiivselt täitma kõik nende rollidega seotud asjakohased kohustused. Näiteks võib operaator tegutseda samal ajal turustaja ja importijana.
(83)
Δεδομένης της φύσης και της πολυπλοκότητας της αξιακής αλυσίδας των συστημάτων ΤΝ και σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου και να διευκολυνθεί η συμμόρφωση με τον παρόντα κανονισμό. Συνεπώς, είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστεί ο ρόλος και οι ειδικές υποχρεώσεις των σχετικών φορέων εκμετάλλευσης κατά μήκος της εν λόγω αξιακής αλυσίδας, όπως οι εισαγωγείς και οι διανομείς που ενδέχεται να συμβάλουν στην ανάπτυξη συστημάτων ΤΝ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εν λόγω φορείς εκμετάλλευσης θα μπορούσαν να ενεργούν αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα περισσότερους από ένα ρόλους και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να εκπληρώνουν σωρευτικά όλες τις σχετικές υποχρεώσεις που συνδέονται με τους ρόλους αυτούς. Για παράδειγμα, ένας φορέας εκμετάλλευσης θα μπορούσε να ενεργεί ταυτόχρονα ως διανομέας και ως εισαγωγέας.
(84)
Õiguskindluse tagamiseks on oluline selgitada, et teatavatel konkreetsetel tingimustel tuleks iga turustajat, importijat, juurutajat või muud kolmandat isikut käsitada suure riskiga tehisintellektisüsteemi pakkujana ning tal peaksid seega olema kõik asjaomased kohustused. See hõlmaks selliseid juhtumeid, kui nimetatud isik lisab oma nime või kaubamärgi juba turule lastud või kasutusele võetud suure riskiga tehisintellektisüsteemile, ilma et see piiraks selliste lepinguliste kokkulepete kohaldamist, milles sätestatakse, et kohustused jaotatakse muul viisil. See hõlmaks ka selliseid juhtumeid, kui see isik muudab oluliselt suure riskiga tehisintellektisüsteemi, mis on juba turule lastud või juba kasutusele võetud, ja nii, et see jääb suure riskiga tehisintellektisüsteemiks kooskõlas käesoleva määrusega, või kui ta muudab sellise tehisintellektisüsteemi, sealhulgas üldotstarbelise tehisintellektisüsteemi sihtotstarvet, mida ei ole liigitatud suure riskiga süsteemiks ja mis on juba turule lastud või kasutusele võetud, viisil, mis muudab selle tehisintellektisüsteemi käesoleva määruse kohaselt suure riskiga tehisintellektisüsteemiks. Neid sätteid tuleks kohaldada, ilma et see piiraks selliste konkreetsemate sätete kohaldamist, mis on kehtestatud teatavates uuel õigusraamistikul põhinevates liidu ühtlustamisõigusaktides, millega koos tuleks käesolevat määrust kohaldada. Näiteks määruse (EL) 2017/745 artikli 16 lõiget 2, milles on sätestatud, et teatavaid muudatusi ei tohiks käsitada seadme muutmisena viisil, mis võib mõjutada selle vastavust kohaldatavatele nõuetele, tuleks jätkuvalt kohaldada suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes, mis on kõnealuse määruse tähenduses meditsiiniseadmed.
(84)
Για λόγους ασφάλειας δικαίου, είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί ότι, υπό ορισμένες ειδικές προϋποθέσεις, κάθε διανομέας, εισαγωγέας, φορέας εφαρμογής ή άλλο τρίτο μέρος θα πρέπει να θεωρείται ότι είναι πάροχος συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου και, ως εκ τούτου, να αναλαμβάνει όλες τις σχετικές υποχρεώσεις. Αυτό θα συμβεί εάν το μέρος εισαγάγει την επωνυμία ή το εμπορικό σήμα του σε σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου που έχει ήδη διατεθεί στην αγορά ή τεθεί σε λειτουργία, με την επιφύλαξη των συμβατικών ρυθμίσεων που ορίζουν ότι οι υποχρεώσεις κατανέμονται με άλλον τρόπο. Αυτό θα συμβεί επίσης εάν το μέρος προβεί σε ουσιαστική τροποποίηση συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου που έχει ήδη διατεθεί στην αγορά ή έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία κατά τρόπο ώστε να παραμένει σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, ή εάν τροποποιήσει τον επιδιωκόμενο σκοπό συστήματος ΤΝ, συμπεριλαμβανομένου συστήματος ΤΝ γενικού σκοπού, το οποίο δεν έχει ταξινομηθεί ως υψηλού κινδύνου και έχει ήδη διατεθεί στην αγορά ή τεθεί σε λειτουργία, κατά τρόπο που το καθιστά σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Οι διατάξεις αυτές θα πρέπει να εφαρμόζονται με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων που θεσπίζονται σε ορισμένες ενωσιακές νομοθετικές πράξεις εναρμόνισης βάσει του νέου νομοθετικού πλαισίου, με τις οποίες ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται από κοινού. Για παράδειγμα, το άρθρο 16 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2017/745, το οποίο ορίζει ότι ορισμένες αλλαγές δεν θα πρέπει να θεωρούνται τροποποιήσεις τεχνολογικού προϊόντος που ενδέχεται να θίξει τη συμμόρφωσή του με τις ισχύουσες απαιτήσεις, θα πρέπει να συνεχίσει να ισχύει για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που είναι ιατροτεχνολογικά προϊόντα κατά την έννοια του εν λόγω κανονισμού.
(85)
Üldotstarbelisi tehisintellektisüsteeme võib kasutada eraldi suure riskiga tehisintellektisüsteemidena või muude suure riskiga tehisintellektisüsteemide komponentidena. Seepärast peaksid selliste süsteemide pakkujad nende eripära tõttu ja selleks, et tagada vastutuse õiglane jagamine kogu tehisintellekti väärtusahelas, olenemata sellest, kas teised pakkujad võivad neid kasutada eraldi suure riskiga tehisintellektisüsteemidena või suure riskiga tehisintellektisüsteemide komponentidena, ning kui käesolevas määruses ei ole sätestatud teisiti, tegema asjakohasel juhul tihedat koostööd asjaomaste suure riskiga tehisintellektisüsteemide pakkujatega, et võimaldada neil täita käesolevast määrusest tulenevaid asjakohaseid kohustusi, ja käesoleva määruse alusel loodud pädevate asutustega.
(85)
Συστήματα ΤΝ γενικού σκοπού μπορούν να χρησιμοποιούνται ως συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου από μόνα τους ή να αποτελούν κατασκευαστικά στοιχεία άλλων συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου. Κατά συνέπεια, λόγω της ιδιαίτερης φύσης τους και προκειμένου να εξασφαλίζεται ο δίκαιος επιμερισμός των ευθυνών κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας της ΤΝ, οι πάροχοι τέτοιων συστημάτων, ανεξάρτητα από το αν αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθαυτά ως συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου από άλλους παρόχους ή ως κατασκευαστικά στοιχεία συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου και εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από τον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να συνεργάζονται στενά με τους παρόχους των σχετικών συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, ώστε να καθίσταται δυνατή η συμμόρφωσή τους με τις συναφείς υποχρεώσεις που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό, καθώς και με τις αρμόδιες αρχές που θεσπίζονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού.
(86)
Kui pakkujat, kes tehisintellektisüsteemi algselt turule laskis või kasutusele võttis, ei tuleks käesolevas määruses sätestatud tingimustel enam käsitada pakkujana käesoleva määruse tähenduses ja kui see pakkuja ei ole sõnaselgelt välistanud tehisintellektisüsteemi muutmise suure riskiga tehisintellektisüsteemiks, peaks see endine pakkuja siiski tegema tihedat koostööd ja tegema kättesaadavaks vajaliku teabe ning pakkuma mõistlikult eeldatavat tehnilist juurdepääsu ja muud abi, mida on vaja käesolevas määruses sätestatud kohustuste täitmiseks, eelkõige seoses suure riskiga tehisintellektisüsteemide vastavushindamise järgimisega.
(86)
Όταν, υπό τους όρους που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό, ο πάροχος που διέθεσε αρχικά το σύστημα ΤΝ στην αγορά ή το έθεσε σε λειτουργία δεν θα πρέπει πλέον να θεωρείται ότι είναι πάροχος για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού και όταν ο εν λόγω πάροχος δεν έχει αποκλείσει ρητά τη μετατροπή του συστήματος ΤΝ σε σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου, ο πρώτος πάροχος θα πρέπει παρά ταύτα να συνεργάζεται στενά και να καθιστά διαθέσιμες τις απαραίτητες πληροφορίες και να παρέχει την ευλόγως αναμενόμενη τεχνική πρόσβαση και άλλη βοήθεια που απαιτούνται για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, ιδίως όσον αφορά την τήρηση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου.
(87)
Lisaks, kui suure riskiga tehisintellektisüsteemi, mis on toote turvakomponent, mis kuulub uuel õigusraamistikul põhinevate liidu ühtlustamisõigusaktide kohaldamisalasse, ei lasta turule ega võeta kasutusele tootest eraldi, peaks nendes õigusaktides määratletud toote valmistaja täitma käesolevas määruses pakkujale kehtestatud kohustusi ja eeskätt tagama selle, et lõpptootesse sisse ehitatud tehisintellektisüsteem vastab käesoleva määruse nõuetele.
(87)
Επιπλέον, όταν ένα σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου που αποτελεί κατασκευαστικό στοιχείο ασφάλειας ενός προϊόντος το οποίο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης βάσει του νέου νομοθετικού πλαισίου δεν διατίθεται στην αγορά ούτε τίθεται σε λειτουργία ανεξάρτητα από το προϊόν, ο κατασκευαστής του προϊόντος ο οποίος ορίζεται στην εν λόγω νομοθεσία θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις του παρόχου που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό και, ειδικότερα, να διασφαλίζει ότι το σύστημα ΤΝ που είναι ενσωματωμένο στο τελικό προϊόν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού.
(88)
Tehisintellekti väärtusahelas pakuvad mitmed osalejad sageli tehisintellektisüsteeme, vahendeid ja teenuseid, aga ka komponente või protsesse, mille pakkuja inkorporeerib tehisintellektisüsteemi erinevatel eesmärkidel, sealhulgas mudelite treenimine ja ümbertreenimine, mudelite testimine ja hindamine, integreerimine tarkvarasse või muud mudeliarenduse aspektid. Nendel osalejatel on väärtusahelas oluline roll seoses pakkujaga, kes pakub suure riskiga tehisintellektisüsteemi, millesse nende tehisintellektisüsteemid, vahendid, teenused, komponendid või protsessid on integreeritud, ning nad peaksid kirjalikul kokkuleppel andma sellele pakkujale vajalikku teavet, võimeid, tehnilist juurdepääsu ja muud abi, tuginedes tehnika üldtunnustatud tasemele, et võimaldada pakkujal täielikult täita käesolevas määruses sätestatud kohustusi, ilma et see kahjustaks nende endi intellektuaalomandi õigusi või ärisaladusi.
(88)
Κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας της ΤΝ, πολλά μέρη συχνά παρέχουν συστήματα, εργαλεία και υπηρεσίες ΤΝ, αλλά και κατασκευαστικά στοιχεία ή διαδικασίες που ενσωματώνονται από τον πάροχο στο σύστημα ΤΝ με ποικίλους στόχους, μεταξύ άλλων την εκπαίδευση μοντέλων, την επανεκπαίδευση μοντέλων, τη δοκιμή και αξιολόγηση μοντέλων, την ενσωμάτωση σε λογισμικό ή άλλες πτυχές της ανάπτυξης μοντέλων. Τα μέρη αυτά παίζουν σημαντικό ρόλο στην αξιακή αλυσίδα έναντι του παρόχου του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου στο οποίο ενσωματώνονται τα δικά τους συστήματα, εργαλεία, υπηρεσίες, κατασκευαστικά στοιχεία ή διαδικασίες ΤΝ και θα πρέπει να παρέχουν με γραπτή συμφωνία στον εν λόγω πάροχο τις απαραίτητες πληροφορίες, ικανότητες, τεχνική πρόσβαση και άλλη βοήθεια με βάση τη γενικώς αναγνωρισμένη εξέλιξη της τεχνολογίας, προκειμένου να δίνεται στον πάροχο η δυνατότητα να συμμορφώνεται πλήρως με τις υποχρεώσεις που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τα δικά του δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας ή το εμπορικό απόρρητο.
(89)
Kolmandaid isikuid, kes teevad üldsusele kättesaadavaks vahendeid, teenuseid, protsesse või tehisintellektikomponente, mis on muud kui üldotstarbelised tehisintellektimudelid, ei peaks kohustama täitma kogu tehisintellekti väärtusahelat katvate kohustustega seotud nõudeid, eelkõige neid kasutanud või need integreerinud pakkuja puhul, kui need vahendid, teenused, protsessid või tehisintellekti komponendid tehakse kättesaadavaks vaba ja avatud lähtekoodi litsentsi alusel. Vaba ja avatud lähtekoodiga vahendite, teenuste, protsesside või tehisintellekti komponentide, mis ei ole üldotstarbelised tehisintellektimudelid, arendajaid tuleks julgustada rakendama laialdaselt kasutatavaid dokumenteerimistavasid, nagu mudeli- ja andmelehed, et kiirendada teabe jagamist tehisintellekti väärtusahelas, võimaldades liidus edendada usaldusväärseid tehisintellektisüsteeme.
(89)
Τρίτα μέρη που καθιστούν προσβάσιμα στο κοινό εργαλεία, υπηρεσίες, διαδικασίες ή κατασκευαστικά στοιχεία ΤΝ που δεν είναι μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που στοχεύουν στις ευθύνες κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας της ΤΝ, ιδίως έναντι του παρόχου που τα έχει χρησιμοποιήσει ή ενσωματώσει, όταν τα εν λόγω εργαλεία, υπηρεσίες, διαδικασίες ή κατασκευαστικά στοιχεία ΤΝ καθίστανται προσβάσιμα με δωρεάν και άδεια ανοικτού κώδικα. Οι προγραμματιστές δωρεάν και ανοικτού κώδικα εργαλείων, υπηρεσιών, διαδικασιών ή κατασκευαστικών στοιχείων ΤΝ που δεν είναι μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να παροτρύνονται να εφαρμόζουν ευρέως αποδεκτές πρακτικές τεκμηρίωσης, όπως κάρτες μοντέλων και δελτία δεδομένων, ως τρόπο για την επιτάχυνση της ανταλλαγής πληροφοριών κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας της ΤΝ, επιτρέποντας την προώθηση αξιόπιστων συστημάτων ΤΝ στην Ένωση.
(90)
Komisjon võiks välja töötada ja soovitada vabatahtlikke näidis-lepingutingimusi kasutamiseks suure riskiga tehisintellektisüsteemide pakkujate ja kolmandate isikute vahel, kes pakuvad suure riskiga tehisintellektisüsteemides kasutatavaid või integreeritud vahendeid, teenuseid, komponente või protsesse, et hõlbustada koostööd kogu väärtusahelas. Vabatahtlike näidis-lepingutingimuste väljatöötamisel peaks komisjon arvesse võtma konkreetsetes sektorites või ärimudelites kohaldatavaid võimalikke lepingulisi nõudeid.
(90)
Η Επιτροπή θα μπορούσε να αναπτύξει και να συστήσει προαιρετικούς πρότυπους συμβατικούς όρους μεταξύ παρόχων συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου και τρίτων μερών που παρέχουν εργαλεία, υπηρεσίες, κατασκευαστικά στοιχεία ή διαδικασίες που χρησιμοποιούνται ή ενσωματώνονται σε συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, για τη διευκόλυνση της συνεργασίας κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας. Κατά την ανάπτυξη προαιρετικών πρότυπων συμβατικών όρων, η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη ενδεχόμενες συμβατικές απαιτήσεις που εφαρμόζονται σε συγκεκριμένους τομείς ή επιχειρηματικές περιπτώσεις.
(91)
Arvestades tehisintellektisüsteemide olemust ning nende kasutamisega potentsiaalselt seotud riske ohutusele ja põhiõigustele, muu hulgas vajadust tagada reaalsetes oludes tehisintellektisüsteemi toimimise nõuetekohane seire, on otstarbekas näha juurutajatele ette konkreetsed kohustused. Esmajoones peaksid juurutajad võtma asjakohaseid tehnilisi ja organisatsioonilisi meetmeid tagamaks, et nad kasutavad suure riskiga tehisintellektisüsteeme kasutusjuhendi kohaselt, ning asjakohasel juhul tuleks kehtestada teatavad muud kohustused seoses tehisintellektisüsteemide töö seire ja andmete säilitamisega. Lisaks peaksid juurutajad tagama, et isikutel, kellele on antud ülesanne rakendada käesolevas määruses sätestatud kasutusjuhendeid ja inimjärelevalvet, on vajalik pädevus, eelkõige piisav tehisintellektipädevus, ning et neid on koolitatud ja neil on volitused nende ülesannete nõuetekohaseks täitmiseks. Nimetatud kohustused ei tohiks piirata juurutajate jaoks liidu või liikmesriikide õigusest tulenevaid muid suure riskiga tehisintellektisüsteemidega seotud kohustusi.
(91)
Δεδομένης της φύσης των συστημάτων ΤΝ και δεδομένων των κινδύνων για την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα που ενδεχομένως συνδέονται με τη χρήση τους, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ανάγκη διασφάλισης ορθής παρακολούθησης των επιδόσεων ενός συστήματος ΤΝ σε πραγματικές συνθήκες, ενδείκνυται να καθοριστούν συγκεκριμένες ευθύνες για τους φορείς εφαρμογής. Οι φορείς εφαρμογής θα πρέπει ειδικότερα να λαμβάνουν κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για να διασφαλίζουν ότι χρησιμοποιούν συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης, ενώ θα πρέπει να προβλέπονται και ορισμένες άλλες υποχρεώσεις όσον αφορά την παρακολούθηση της λειτουργίας των συστημάτων ΤΝ και όσον αφορά την τήρηση αρχείων, κατά περίπτωση. Επιπλέον, οι φορείς εφαρμογής θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα πρόσωπα στα οποία ανατίθεται η εφαρμογή των οδηγιών χρήσης και η ανθρώπινη εποπτεία, όπως ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, διαθέτουν την απαιτούμενη ικανότητα, ιδίως κατάλληλο επίπεδο γραμματισμού στον τομέα της ΤΝ, κατάρτιση και εξουσιοδότηση για την ορθή εκπλήρωση αυτών των καθηκόντων. Οι υποχρεώσεις αυτές δεν θα πρέπει να θίγουν άλλες υποχρεώσεις των φορέων εφαρμογής σε σχέση με συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου δυνάμει του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου.
(92)
Käesolev määrus ei piira tööandjate kohustusi, mis tulenevad liidu või liikmesriigi õigusest ja tavast, sealhulgas Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivist 2002/14/EÜ (39), teavitada töötajaid või nende esindajaid tehisintellektisüsteemide kasutusele võtmise või kasutamise otsustest või neid teavitada ja ära kuulata. Endiselt on vaja tagada töötajate ja nende esindajate teavitamine suure riskiga tehisintellektisüsteemide kavandatavast kasutusele võtmisest töökohal, kui ei ole täidetud muude õigusaktidega ette nähtud teavitamis- või teavitamis- ja ärakuulamiskohustuste tingimused. Lisaks on selline teabe saamise õigus täiendav ja vajalik selleks, et saavutada käesoleva määruse aluseks olev põhiõiguste kaitse eesmärk. Seepärast tuleks käesolevas määruses sätestada sellekohane teabe esitamise nõue, ilma et see mõjutaks töötajate kehtivaid õigusi.
(92)
Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τις υποχρεώσεις των εργοδοτών να ενημερώνουν τους εργαζομένους ή τους εκπροσώπους τους ή να τους ενημερώνουν και να διαβουλεύονται μαζί τους σύμφωνα με το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο και την ενωσιακή ή την εθνική πρακτική, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας 2002/14/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (39), όσον αφορά αποφάσεις να τεθούν σε λειτουργία ή να χρησιμοποιηθούν συστήματα ΤΝ. Είναι πάντα αναγκαίο να διασφαλίζεται η ενημέρωση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους σχετικά με την προγραμματισμένη εφαρμογή συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου στον χώρο εργασίας, όταν δεν πληρούνται οι όροι για τις υποχρεώσεις ενημέρωσης ή ενημέρωσης και διαβούλευσης σε άλλα νομικά εργαλεία. Εξάλλου, το δικαίωμα ενημέρωσης είναι παρεπόμενο και αναγκαίο για τον στόχο της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων που αποτελεί τη βάση του παρόντος κανονισμού. Συνεπώς, θα πρέπει να θεσπιστεί στον παρόντα κανονισμό απαίτηση ενημέρωσης για τον σκοπό αυτό, χωρίς να θίγονται οποιαδήποτε υφιστάμενα δικαιώματα των εργαζομένων.
(93)
Kuigi tehisintellektisüsteemidega seotud riskid võivad tuleneda sellest, kuidas need süsteemid on projekteeritud, võivad riskid tuleneda ka sellest, kuidas selliseid tehisintellektisüsteeme kasutatakse. Suure riskiga tehisintellektisüsteemi juurutajatel on seega oluline roll põhiõiguste kaitse tagamisel, täiendades tehisintellektisüsteemi arendamisel pakkuja kohustusi. Juurutajad saavad kõige paremini aru, kuidas suure riskiga tehisintellektisüsteemi konkreetselt kasutatakse, ja suudavad seetõttu tuvastada võimalikke olulisi riske, mida ei olnud arendusetapis ette nähtud, tehes seda tänu täpsematele teadmistele kasutamise konteksti ning tõenäoliselt mõjutatud isikute või nende rühmade kohta, kelle hulka kuuluvad kaitsetud rühmad. Käesoleva määruse lisas loetletud suure riskiga tehisintellektisüsteemide juurutajatel on samuti oluline roll füüsiliste isikute teavitamisel ning nad peaksid, kui nad teevad füüsiliste isikutega seotud otsuseid või aitavad neid otsuseid teha, kohaldataval juhul teavitama füüsilisi isikuid sellest, et nende suhtes kasutatakse suure riskiga tehisintellektisüsteemi. See teave peaks sisaldama süsteemi sihtotstarvet ja selle tehtavate otsuste liiki. Juurutaja peaks teavitama ka füüsilisi isikuid nende käesoleva määrusega sätestatud õigusest saada selgitusi. Õiguskaitse eesmärkidel kasutatavate suure riskiga tehisintellektisüsteemide puhul tuleks seda kohustust rakendada kooskõlas direktiivi (EL) 2016/680 artikliga 13.
(93)
Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με συστήματα ΤΝ μπορούν μεν να προκύψουν από τον τρόπο με τον οποίον είναι σχεδιασμένα τα συστήματα αυτά, μπορούν δε επίσης να απορρέουν από τον τρόπο με τον οποίον χρησιμοποιούνται τέτοια συστήματα ΤΝ. Συνεπώς, οι φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου παίζουν σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπληρώνοντας τις υποχρεώσεις του παρόχου κατά την ανάπτυξη του συστήματος ΤΝ. Οι φορείς εφαρμογής είναι οι πλέον κατάλληλοι για να κατανοούν τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιηθεί συγκεκριμένα το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου και, ως εκ τούτου, μπορούν να προσδιορίσουν δυνητικούς σημαντικούς κινδύνους που δεν είχαν προβλεφθεί στη φάση ανάπτυξης, χάρη στην ακριβέστερη γνώση του πλαισίου χρήσης, των ανθρώπων ή των ομάδων ανθρώπων που είναι πιθανό να επηρεαστούν, συμπεριλαμβανομένων των ευάλωτων ομάδων. Οι φορείς εφαρμογής των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που αναφέρονται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού έχουν επίσης καίριο ρόλο στην ενημέρωση των φυσικών προσώπων και θα πρέπει, όταν λαμβάνουν αποφάσεις ή βοηθούν στη λήψη αποφάσεων που αφορούν φυσικά πρόσωπα, κατά περίπτωση, να ενημερώνουν τα φυσικά πρόσωπα ότι υπόκεινται στη χρήση του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου. Η ενημέρωση θα πρέπει να περιλαμβάνει τον επιδιωκόμενο σκοπό και το είδος των αποφάσεων που λαμβάνονται. Ο φορέας εφαρμογής θα πρέπει επίσης να ενημερώνει το φυσικό πρόσωπο σχετικά με το δικαίωμα επεξήγησης που του παρέχεται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Όσον αφορά τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που χρησιμοποιούνται για σκοπούς επιβολής του νόμου, η υποχρέωση αυτή θα πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με το άρθρο 13 της οδηγίας (EE) 2016/680.
(94)
Igasugune biomeetriliste andmete töötlemine, mis on seotud tehisintellektisüsteemide kasutamisega biomeetriliseks tuvastamiseks õiguskaitse eesmärgil, peab olema kooskõlas direktiivi (EL) 2016/680 artikliga 10, mis võimaldab sellist töötlemist üksnes siis, kui see on rangelt vajalik, kui andmesubjekti õiguste ja vabaduste kaitsmiseks võetakse asjakohaseid kaitsemeetmeid, ning kui see on lubatud liidu või liikmesriigi õigusega. Sellisel kasutamisel, kui see on lubatud, tuleb järgida ka direktiivi (EL) 2016/680 artikli 4 lõikes 1 sätestatud põhimõtteid, sealhulgas seaduslikkust, õiglust ja läbipaistvust, eesmärgi piiritlemist, täpsust ja säilitamise piiranguid.
(94)
Κάθε επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων που αφορά τη χρήση συστημάτων ΤΝ για βιομετρική ταυτοποίηση για σκοπούς επιβολής του νόμου είναι ανάγκη να συμμορφώνεται με το άρθρο 10 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680, το οποίο επιτρέπει την εν λόγω επεξεργασία μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαία, με την επιφύλαξη των κατάλληλων διασφαλίσεων για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του υποκειμένου των δεδομένων και εφόσον επιτρέπεται από το δίκαιο της Ένωσης ή του κράτους μέλους. Αυτή η χρήση, όταν επιτρέπεται, είναι ανάγκη επίσης να τηρεί τις αρχές που ορίζονται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680, μεταξύ άλλων τη νομιμότητα, τη δικαιοσύνη και τη διαφάνεια, τον περιορισμό του σκοπού, την ακρίβεια και τον περιορισμό της αποθήκευσης.
(95)
Võttes arvesse tagantjärele toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemide sekkuvat iseloomu, siis ilma et see piiraks kohaldatava liidu õiguse, eelkõige määruse (EL) 2016/679 ja direktiivi (EL) 2016/680 kohaldamist, tuleks tagantjärele toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemide kasutamise suhtes kohaldada kaitsemeetmeid. Tagantjärele toimuva biomeetrilise tuvastamise süsteeme tuleks alati kasutada viisil, mis on proportsionaalne, õiguspärane ja rangelt vajalik ning seega sihipärane tuvastatavate isikute, asukoha ja ajalise ulatuse poolest ning põhinema seaduslikult omandatud videosalvestistest koosneval suletud andmestikul. Ühelgi juhul ei tohiks tagantjärele toimuvat biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi kasutada õiguskaitse raames, mis toob kaasa valimatu jälgimise. Tingimused tagantjärele toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise läbiviimiseks ei tohiks mingil juhul olla põhjus hoiduda kõrvale reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise keelamise ja rangete eranditega seotud tingimustest.
(95)
Με την επιφύλαξη του εφαρμοστέου δικαίου της Ένωσης, ιδίως του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 και της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680, λαμβανομένου υπόψη του παρεμβατικού χαρακτήρα των συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης σε ύστερο χρόνο, η χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης σε ύστερο χρόνο θα πρέπει να υπόκειται σε διασφαλίσεις. Τα συστήματα εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης σε ύστερο χρόνο θα πρέπει πάντα να χρησιμοποιούνται κατά τρόπο αναλογικό, νόμιμο και απολύτως αναγκαίο και, συνεπώς, στοχευμένο, ως προς τα πρόσωπα που πρόκειται να ταυτοποιηθούν, την τοποθεσία και το χρονικό πεδίο εφαρμογής, και να βασίζονται σε κλειστό σύνολο δεδομένων βιντεοληπτικού υλικού που έχει αποκτηθεί νομίμως. Σε κάθε περίπτωση, τα συστήματα εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης σε ύστερο χρόνο δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο της επιβολής του νόμου με αποτέλεσμα τη μη στοχευμένη παρακολούθηση. Οι όροι για την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση σε ύστερο χρόνο δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να παρέχουν βάση για την παράκαμψη των όρων της απαγόρευσης και των αυστηρών εξαιρέσεων για την εξ αποστάσεως βιομετρική ταυτοποίηση σε πραγματικό χρόνο.
(96)
Selleks et tõhusalt tagada põhiõiguste kaitse, peaksid suure riskiga tehisintellektisüsteemide juurutajad, kes on avalik-õiguslikud asutused, või avalikke teenuseid osutavad eraõiguslikud üksused ja teatavaid käesoleva määruse lisas loetletud suure riskiga tehisintellektisüsteemide juurutajad, nagu pangandus- või kindlustusüksused, viima enne nende süsteemide kasutusele võtmist läbi põhiõigustele avalduva mõju hindamise. Üksikisikutele olulisi avalikke teenuseid võivad osutada ka eraõiguslikud üksused. Selliseid avalikke teenuseid osutavad eraõiguslikud üksused on seotud avalikku huvi pakkuvate ülesannetega sellistes valdkondades nagu haridus, tervishoid, sotsiaalteenused, eluase, õigusemõistmine. Põhiõigustele avalduva mõju hindamise eesmärk on, et juurutaja teeks kindlaks konkreetsed riskid nende isikute või isikute rühmade õigustele, keda need tõenäoliselt mõjutavad, ning teeb kindlaks meetmed, mida tuleb võtta nende riskide realiseerumise korral. Mõju hindamine tuleks läbi viia enne suure riskiga tehisintellektisüsteemi juurutamist ja seda tuleks ajakohastada, kui juurutaja leiab, et mõni asjakohastest teguritest on muutunud. Mõju hindamisel tuleks kindlaks teha juurutaja asjakohased protsessid, milles suure riskiga tehisintellektisüsteemi kooskõlas selle sihtotstarbega kasutatakse, ning selles tuleks kirjeldada ajavahemikku ja sagedust, mil süsteemi kavatsetakse kasutada, ning selliste füüsiliste isikute ja rühmade konkreetseid kategooriaid, keda konkreetne kasutusolukord tõenäoliselt mõjutab. Hindamise käigus tuleks kindlaks teha ka konkreetsed nende isikute või rühmade põhiõigusi mõjutada võiva kahju riskid. Selle hindamise käigus peaks juurutaja mõju nõuetekohaseks hindamiseks võtma arvesse vajalikku teavet, sealhulgas, kuid mitte ainult, suure riskiga tehisintellektisüsteemi pakkuja kasutusjuhendis esitatud teavet. Kindlakstehtud riske silmas pidades peaksid juurutajad määrama kindlaks meetmed, mida tuleb võtta nende riskide realiseerumise korral, sealhulgas näiteks juhtimiskorra selles konkreetses kasutuskontekstis, nagu inimjärelevalve kord vastavalt kasutusjuhendile või kaebuste käsitlemise ja kahju hüvitamise menetlused, kuna need võivad konkreetsetel kasutusjuhtudel olla olulised põhiõigustega seotud riskide maandamisel. Pärast selle mõju hindamist peaks juurutaja teavitama asjaomast turujärelevalveasutust. Selleks et koguda mõju hindamiseks vajalikku asjakohast teavet, võivad suure riskiga tehisintellektisüsteemi juurutajad, eelkõige juhul, kui tehisintellektisüsteeme kasutatakse avalikus sektoris, kaasata asjaomaseid sidusrühmi, sealhulgas tehisintellektisüsteemist tõenäoliselt mõjutatud isikute rühmade esindajaid, sõltumatuid eksperte ja kodanikuühiskonna organisatsioone selliste mõju hindamiste läbiviimisesse ja riskide realiseerumise korral võetavate meetmete kavandamisse. Euroopa tehisintellektiamet (edaspidi „tehisintellektiamet“) peaks välja töötama küsimustiku vormi, et hõlbustada nõuetele vastavust ja vähendada juurutajate halduskoormust.
(96)
Προκειμένου να διασφαλιστεί αποτελεσματικά η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, οι φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που είναι οργανισμοί δημόσιου δικαίου ή ιδιωτικές οντότητες που παρέχουν δημόσιες υπηρεσίες και φορείς εφαρμογής που αναπτύσσουν ορισμένα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου τα οποία απαριθμούνται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, όπως τραπεζικές ή ασφαλιστικές οντότητες, θα πρέπει να διενεργούν εκτίμηση επιπτώσεων στα θεμελιώδη δικαιώματα προτού θέσουν το σύστημα σε χρήση. Υπηρεσίες που είναι σημαντικές για ιδιώτες και είναι δημόσιου χαρακτήρα μπορούν επίσης να παρέχονται από ιδιωτικές οντότητες. Οι ιδιωτικές οντότητες που παρέχουν τέτοιες δημόσιες υπηρεσίες συνδέονται με καθήκοντα δημόσιου συμφέροντος, όπως στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγειονομικής περίθαλψης, των κοινωνικών υπηρεσιών, της στέγασης, της απονομής δικαιοσύνης. Στόχος της εκτίμησης επιπτώσεων στα θεμελιώδη δικαιώματα είναι να εντοπίσει ο φορέας εφαρμογής τους συγκεκριμένους κινδύνους για τα δικαιώματα των ατόμων ή των ομάδων ατόμων που ενδέχεται να επηρεαστούν και να προσδιορίσει τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν σε περίπτωση επέλευσης των εν λόγω κινδύνων. Η εκτίμηση επιπτώσεων θα πρέπει να πραγματοποιείται πριν από την ανάπτυξη του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου και θα πρέπει να επικαιροποιείται όταν ο φορέας εφαρμογής θεωρεί ότι οποιοσδήποτε από τους σχετικούς παράγοντες έχει αλλάξει. Η εκτίμηση επιπτώσεων θα πρέπει να προσδιορίζει τις σχετικές διαδικασίες του φορέα εφαρμογής στις οποίες θα χρησιμοποιείται το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τον επιδιωκόμενο σκοπό του και θα πρέπει να περιλαμβάνει περιγραφή της χρονικής περιόδου και της συχνότητας με την οποία προορίζεται να χρησιμοποιηθεί το σύστημα, καθώς και συγκεκριμένων κατηγοριών φυσικών προσώπων και ομάδων που είναι πιθανό να επηρεαστούν στο εκάστοτε πλαίσιο χρήσης. Η εκτίμηση θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει τον προσδιορισμό συγκεκριμένων κινδύνων βλάβης που είναι πιθανό να έχουν αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα των εν λόγω προσώπων ή ομάδων. Κατά τη διενέργεια της εκτίμησης, ο φορέας εφαρμογής θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη πληροφορίες που είναι σημαντικές για την κατάλληλη εκτίμηση των επιπτώσεων, μεταξύ άλλων και πληροφορίες που παρέχονται από τον πάροχο του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου στις οδηγίες χρήσης. Υπό το πρίσμα των κινδύνων που εντοπίζονται, οι φορείς εφαρμογής θα πρέπει να καθορίζουν τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται σε περίπτωση επέλευσης των εν λόγω κινδύνων, στα οποία περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, ρυθμίσεις διακυβέρνησης στο εκάστοτε πλαίσιο χρήσης, όπως ρυθμίσεις για ανθρώπινη εποπτεία σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης, ή χειρισμός καταγγελιών και διαδικασίες προσφυγής, καθώς θα μπορούσαν να συμβάλουν καθοριστικά στον μετριασμό των κινδύνων για τα θεμελιώδη δικαιώματα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις χρήσης. Μετά τη διενέργεια της εκτίμησης επιπτώσεων, ο φορέας εφαρμογής θα πρέπει να ενημερώνει τη σχετική αρχή εποπτείας της αγοράς. Κατά περίπτωση, για τη συλλογή σχετικών πληροφοριών που είναι αναγκαίες για τη διενέργεια της εκτίμησης επιπτώσεων, οι φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, ιδίως όταν τα συστήματα ΤΝ χρησιμοποιούνται στον δημόσιο τομέα, θα μπορούσαν να εξασφαλίζουν τη συμμετοχή των σχετικών συμφεροντούχων, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων ομάδων ατόμων που ενδέχεται να επηρεαστούν από το σύστημα ΤΝ, ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, κατά τη διενέργεια εκτιμήσεων επιπτώσεων και τον σχεδιασμό μέτρων που πρέπει να ληφθούν σε περίπτωση επέλευσης των κινδύνων. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Τεχνητής Νοημοσύνης (Υπηρεσία ΤΝ) θα πρέπει να αναπτύξει υπόδειγμα ερωτηματολογίου προκειμένου να διευκολύνεται η συμμόρφωση και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τους φορείς εφαρμογής.
(97)
Õiguskindluse tagamiseks tuleks üldotstarbeliste tehisintellektimudelite mõiste selgelt määratleda ja eristada tehisintellektisüsteemide mõistest. See määratlus peaks põhinema üldotstarbelise tehisintellektimudeli peamistel funktsionaalsetel omadustel, eelkõige üldisusel ja võimel täita pädevalt mitmesuguseid eri ülesandeid. Neid mudeleid treenitakse tavaliselt suurte andmehulkadega mitmesuguste meetodite abil, näiteks enesejärelevalve all toimuv õpe, juhendamata õpe ja stiimulõpe. Üldotstarbelisi tehisintellektimudeleid võib turule lasta mitmel viisil, sealhulgas raamatukogude, rakendusliideste (API), otse allalaadimise kaudu või füüsilise koopiana. Neid mudeleid võib omakorda muuta või peenhäälestada uuteks mudeliteks. Kuigi tehisintellektimudelid on tehisintellektisüsteemide olulised komponendid, ei ole need eraldiseisvad tehisintellektisüsteemid. Tehisintellektisüsteemideks saamiseks on tehisintellektimudelitele vaja lisada täiendavaid komponente, näiteks kasutajaliides. Tehisintellektimudelid on tavaliselt integreeritud tehisintellektisüsteemidesse ja moodustavad osa tehisintellektisüsteemist. Käesolevas määruses sätestatakse erinormid üldotstarbeliste tehisintellektimudelite ja süsteemseid riske kujutavate üldotstarbeliste tehisintellektimudelite kohta, mida tuleks kohaldada ka siis, kui need mudelid on integreeritud tehisintellektisüsteemi või moodustavad osa tehisintellektisüsteemist. Seda tuleks mõista nii, et üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujate kohustusi tuleks kohaldada siis, kui üldotstarbelised tehisintellektimudelid on turule lastud. Kui üldotstarbelise tehisintellektimudeli pakkuja integreerib oma mudeli oma tehisintellektisüsteemi, mis on turul kättesaadavaks tehtud või kasutusele võetud, tuleks seda mudelit käsitada turule lastuna ja seetõttu tuleks lisaks tehisintellektisüsteemidega seotud kohustustele kohaldada jätkuvalt käesolevas määruses mudelite suhtes sätestatud kohustusi. Mudelitele kehtestatud kohustusi ei peaks olema vaja kohaldada juhul, kui oma mudelit kasutatakse üksnes siseprotsessides, mis ei ole olulised toote või teenuse pakkumiseks kolmandatele isikutele, ja kui see ei mõjuta füüsiliste isikute õigusi. Võttes arvesse süsteemse riskiga üldotstarbeliste tehisintellektimudelite võimalikku märkimisväärset negatiivset mõju, tuleks nende suhtes alati kohaldada käesolevast määrusest tulenevaid asjakohaseid kohustusi. Määratlus ei tohiks hõlmata tehisintellektimudeleid, mida kasutatakse enne nende turule laskmist üksnes teadus-, arendus- ja prototüüpide loomise eesmärgil. See ei piira käesoleva määruse järgimise kohustust, kui mudel pärast sellist tegevust turule lastakse.
(97)
Για λόγους ασφάλειας δικαίου, η έννοια των μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να οριστεί σαφώς και να διαχωριστεί από την έννοια των συστημάτων ΤΝ. Ο ορισμός θα πρέπει να βασίζεται στα βασικά λειτουργικά χαρακτηριστικά ενός μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού, ιδίως στη γενικότητα και την ικανότητα αποτελεσματικής εκτέλεσης ευρέος φάσματος διακριτών εργασιών. Τα μοντέλα αυτά εκπαιδεύονται συνήθως σε μεγάλο όγκο δεδομένων, μέσω διάφορων μεθόδων, όπως αυτοεποπτευόμενη, μη εποπτευόμενη ή ενισχυτική μάθηση. Τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού μπορούν να διατίθενται στην αγορά με διάφορους τρόπους, μεταξύ άλλων μέσω βιβλιοθηκών, μέσω διεπαφών προγραμματισμού εφαρμογών (ΔΠΕ), ως απευθείας τηλεφόρτωση ή ως υλικό αντίγραφο. Τα μοντέλα αυτά μπορούν να τροποποιούνται περαιτέρω ή να βελτιώνονται σε νέα μοντέλα. Μολονότι τα μοντέλα ΤΝ είναι βασικά κατασκευαστικά στοιχεία των συστημάτων ΤΝ, τα ίδια δεν αποτελούν συστήματα ΤΝ. Τα μοντέλα ΤΝ χρειάζονται την προσθήκη περαιτέρω κατασκευαστικών στοιχείων, όπως για παράδειγμα μια διεπαφή χρήστη, για να καταστούν συστήματα ΤΝ. Τα μοντέλα ΤΝ ενσωματώνονται συνήθως σε συστήματα ΤΝ και αποτελούν μέρος τους. Ο παρών κανονισμός προβλέπει ειδικούς κανόνες για τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού και για τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού που ενέχουν συστημικούς κινδύνους, οι οποίοι θα πρέπει να εφαρμόζονται επίσης όταν τα μοντέλα αυτά είναι ενσωματωμένα σε σύστημα ΤΝ ή αποτελούν μέρος του. Εξυπακούεται ότι οι υποχρεώσεις για τους παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να εφαρμόζονται μόλις διατεθούν στην αγορά τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού. Όταν ο πάροχος μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού ενσωματώνει δικό του μοντέλο στο δικό του σύστημα ΤΝ που καθίσταται διαθέσιμο στην αγορά ή τίθεται σε λειτουργία, το εν λόγω μοντέλο θα πρέπει να θεωρείται ότι διατίθεται στην αγορά και, κατά συνέπεια, οι υποχρεώσεις που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό για τα μοντέλα θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ισχύουν επιπλέον των υποχρεώσεων για τα συστήματα ΤΝ. Οι υποχρεώσεις που προβλέπονται για τα μοντέλα δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να εφαρμόζονται όταν ίδιο μοντέλο χρησιμοποιείται για αμιγώς εσωτερικές διαδικασίες που δεν είναι απαραίτητες για την παροχή προϊόντος ή υπηρεσίας σε τρίτα μέρη και δεν θίγονται τα δικαιώματα των φυσικών προσώπων. Λαμβανομένων υπόψη των δυνητικών σημαντικά αρνητικών επιπτώσεών τους, τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο θα πρέπει πάντα να υπόκεινται στις σχετικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό. Ο ορισμός δεν θα πρέπει να καλύπτει τα μοντέλα ΤΝ που χρησιμοποιούνται πριν από τη διάθεσή τους στην αγορά με αποκλειστικό σκοπό δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και κατασκευής πρωτοτύπων. Η πρόβλεψη αυτή δεν θίγει την υποχρέωση συμμόρφωσης με τον παρόντα κανονισμό, όταν, μετά τις προαναφερόμενες δραστηριότητες, το μοντέλο διατίθεται στην αγορά.
(98)
Kui mudeli üldisust võiks muu hulgas kindlaks määrata ka parameetrite arvu alusel, siis mudeleid, millel on vähemalt miljard parameetrit ja mida on treenitud suure hulga andmetega, kasutades mastaapset enesejärelevalvet, tuleks pidada märkimisväärselt üldiseks ja pädevaks täitma mitmesuguseid erilisi ülesandeid.
(98)
Ενώ η γενικότητα ενός μοντέλου θα μπορούσε, μεταξύ άλλων, να καθορίζεται επίσης από ορισμένες παραμέτρους, τα μοντέλα με τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο παραμέτρους τα οποία έχουν εκπαιδευτεί με μεγάλο όγκο δεδομένων χρησιμοποιώντας αυτοεποπτεία σε κλίμακα θα πρέπει να θεωρείται ότι παρουσιάζουν σημαντική γενικότητα και ότι εκτελούν αποτελεσματικά ευρύ φάσμα διακριτών εργασιών.
(99)
Suured generatiivsed tehisintellektimudelid on tüüpiline näide üldotstarbelisest tehisintellektimudelist, kuna need võimaldavad paindlikult genereerida sisu, näiteks teksti, audio, piltide või video kujul, mis suudab hõlpsasti täita mitmesuguseid eristatavaid ülesandeid.
(99)
Τα μεγάλα μοντέλα παραγωγικής ΤΝ αποτελούν κλασικό παράδειγμα μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού, δεδομένου ότι επιτρέπουν την ευέλικτη παραγωγή περιεχομένου, π.χ. με τη μορφή κειμένου, ήχου, εικόνων ή βίντεο, που μπορεί εύκολα να εξυπηρετήσει ευρύ φάσμα διακριτών εργασιών.
(100)
Kui üldotstarbeline tehisintellektimudel on integreeritud tehisintellektisüsteemi või on selle osa, tuleks seda süsteemi käsitada üldotstarbelise tehisintellektisüsteemina, kui see süsteem suudab tänu sellele integreerimisele täita mitmesuguseid eesmärke. Üldotstarbelist tehisintellektisüsteemi saab kasutada olemasoleval kujul või integreerida teistesse tehisintellektisüsteemidesse.
(100)
Όταν ένα μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού ενσωματώνεται σε σύστημα ΤΝ ή αποτελεί μέρος του, το σύστημα αυτό θα πρέπει να θεωρείται σύστημα ΤΝ γενικού σκοπού όταν, λόγω αυτής της ενσωμάτωσης, το σύστημα έχει την ικανότητα να εξυπηρετεί ποικίλους σκοπούς. Ένα σύστημα ΤΝ γενικού σκοπού μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας ή να ενσωματωθεί σε άλλα συστήματα ΤΝ.
(101)
Üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujatel on tehisintellekti väärtusahelas eriline roll ja vastutus, kuna nende pakutavad mudelid võivad olla aluseks mitmesugustele järgmise etapi süsteemidele, mida sageli pakuvad tootmisahela järgmise etapi pakkujad, kes vajavad mudelite ja nende võimete head mõistmist, et võimaldada selliste mudelite integreerimist oma toodetesse ning täita oma käesolevast või muudest määrustest tulenevaid kohustusi. Seepärast tuleks kehtestada proportsionaalsed läbipaistvusmeetmed, sealhulgas dokumentatsiooni koostamine ja ajakohastamine ning teabe esitamine üldotstarbelise tehisintellektimudeli kohta selle kasutamiseks järgmise etapi pakkujate poolt. Üldotstarbelise tehisintellektimudeli pakkuja peaks koostama tehnilise dokumentatsiooni ja seda ajakohastama, et teha see taotluse korral kättesaadavaks tehisintellektiametile ja riikide pädevatele asutustele. Nimetatud dokumentatsiooni lisatavad miinimumelemendid tuleks sätestada käesoleva määruse konkreetsetes lisades. Komisjonil peaks tehnoloogia arengut arvesse võttes olema õigus kõnealuseid lisasid delegeeritud õigusaktidega muuta.
(101)
Οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού έχουν ιδιαίτερο ρόλο και ευθύνη κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας της ΤΝ, καθώς τα μοντέλα που παρέχουν μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για ένα φάσμα κατάντη συστημάτων, τα οποία συχνά παρέχονται από κατάντη παρόχους που απαιτούν καλή κατανόηση των μοντέλων και των ικανοτήτων τους, τόσο για να καταστεί δυνατή η ενσωμάτωση των εν λόγω μοντέλων στα προϊόντα τους, όσο και για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους βάσει του παρόντος κανονισμού ή άλλων κανονισμών. Συνεπώς, θα πρέπει να θεσπιστούν αναλογικά μέτρα διαφάνειας, συμπεριλαμβανομένων της κατάρτισης και της επικαιροποίησης της τεκμηρίωσης, και η παροχή πληροφοριών σχετικά με το μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού για τη χρήση του από τους κατάντη παρόχους. Ο τεχνικός φάκελος θα πρέπει να καταρτίζεται και να επικαιροποιείται από τον πάροχο του μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού προκειμένου να είναι διαθέσιμος, κατόπιν αιτήματος, στην Υπηρεσία ΤΝ και στις εθνικές αρμόδιες αρχές. Το ελάχιστο σύνολο στοιχείων που πρέπει να περιλαμβάνονται στον φάκελο τεκμηρίωσης θα πρέπει να καθορίζεται σε συγκεκριμένα παραρτήματα του παρόντος κανονισμού. Θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να τροποποιεί αυτά τα παραρτήματα με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις υπό το πρίσμα των τεχνολογικών εξελίξεων.
(102)
Tarkvara ja andmed, sealhulgas mudelid, mis on tarbimisse lubatud vaba ja avatud lähtekoodiga litsentsi alusel, mis võimaldab neid avalikult jagada ning mille puhul kasutajad saavad neile või nende muudetud versioonidele vabalt juurde pääseda, neid kasutada, muuta ja ümber jagada, võivad aidata kaasa teadusuuringutele ja innovatsioonile turul ning pakkuda liidu majandusele märkimisväärseid kasvuvõimalusi. Vaba ja avatud lähtekoodiga litsentside alusel tarbimisse lubatud üldotstarbeliste tehisintellektimudelite puhul tuleks läbipaistvuse ja avatuse kõrge tase lugeda tagatuks, kui nende parameetrid, sealhulgas kaalud, teave mudeliarhitektuuri kohta ja teave mudelite kasutamise kohta, tehakse üldsusele kättesaadavaks. Litsentsi tuleks käsitada vaba ja avatud lähtekoodiga litsentsina ka siis, kui see võimaldab kasutajatel kasutada, kopeerida, levitada, uurida, muuta ja täiustada tarkvara ja andmeid, sealhulgas mudeleid, tingimusel et mudeli algne pakkuja on nimetatud ning järgitakse identseid või võrreldavaid levitamistingimusi.
(102)
Το λογισμικό και τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των μοντέλων, που διατίθενται με δωρεάν άδεια ανοικτού κώδικα που επιτρέπει την ανοικτή κοινοχρησία τους και βάσει της οποίας οι χρήστες μπορούν να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα εν λόγω προϊόντα ή τροποποιημένες εκδόσεις τους και να τα χρησιμοποιούν, να τα τροποποιούν και να τα αναδιανέμουν, μπορούν να συμβάλουν στην έρευνα και την καινοτομία στην αγορά και μπορούν να προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης για την οικονομία της Ένωσης. Τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού που διατίθενται με δωρεάν άδειες ανοικτού κώδικα θα πρέπει να θεωρείται ότι διασφαλίζουν υψηλά επίπεδα διαφάνειας και ανοικτού χαρακτήρα, εάν δημοσιοποιούνται οι παράμετροί τους, συμπεριλαμβανομένων των συντελεστών στάθμισης, των πληροφοριών σχετικά με την αρχιτεκτονική του μοντέλου και των πληροφοριών σχετικά με τη χρήση του μοντέλου. Η άδεια θα πρέπει να θεωρείται ότι είναι δωρεάν και ανοικτού κώδικα επίσης όταν επιτρέπει στους χρήστες να εκτελούν, να αντιγράφουν, να διανέμουν, να μελετούν, να αλλάζουν και να βελτιώνουν το λογισμικό και τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των μοντέλων, υπό την προϋπόθεση ότι αναφέρεται ο αρχικός πάροχος του μοντέλου και ότι τηρούνται πανομοιότυποι ή εφάμιλλοι όροι διανομής.
(103)
Vaba ja avatud lähtekoodiga tehisintellekti komponendid hõlmavad tehisintellektisüsteemi tarkvara ja andmeid, sealhulgas mudeleid ja üldotstarbelisi tehisintellektimudeleid, vahendeid, teenuseid ja protsesse. Vaba ja avatud lähtekoodiga tehisintellekti komponente saab pakkuda eri kanalite kaudu, sealhulgas arendades neid avatud hoidlates. Käesoleva määruse kohaldamisel ei tohiks tehisintellekti komponentide suhtes, mida pakutakse tasu eest või millega teenitakse muul viisil raha, sealhulgas tehisintellekti komponendiga seotud tehnilise toe või muude teenuste pakkumise, sealhulgas tarkvaraplatvormi kaudu, või isikuandmete kasutamise kaudu muudel põhjustel kui üksnes tarkvara turvalisuse, ühilduvuse või koostalitlusvõime parandamiseks, välja arvatud mikroettevõtjate vahelised tehingud, kohaldada vaba ja avatud lähtekoodiga tehisintellekti komponentidele ette nähtud erandeid. Tehisintellekti komponentide kättesaadavaks tegemine avatud hoidlate kaudu ei tohiks iseenesest kujutada endast raha teenimist.
(103)
Τα δωρεάν κατασκευαστικά στοιχεία ΤΝ ανοικτού κώδικα καλύπτουν το λογισμικό και τα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των μοντέλων και των μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού, των εργαλείων, των υπηρεσιών ή των διαδικασιών συστήματος ΤΝ. Τα δωρεάν κατασκευαστικά στοιχεία ΤΝ ανοικτού κώδικα μπορούν να παρέχονται μέσω διάφορων διαύλων, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξή τους σε ανοικτά αποθετήρια. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, τα κατασκευαστικά στοιχεία ΤΝ που παρέχονται έναντι αντιτίμου ή άλλου είδους χρηματικής αποτίμησης, μεταξύ άλλων μέσω της παροχής τεχνικής υποστήριξης ή άλλων υπηρεσιών, μεταξύ άλλων μέσω πλατφόρμας λογισμικού, οι οποίες σχετίζονται με το κατασκευαστικό στοιχείο ΤΝ ή μέσω της χρήσης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για λόγους άλλους από την αποκλειστική βελτίωση της ασφάλειας, της συμβατότητας ή της διαλειτουργικότητας του λογισμικού, με εξαίρεση τις συναλλαγές μεταξύ πολύ μικρών επιχειρήσεων, δεν θα πρέπει να επωφελούνται από τις απαλλαγές που χορηγούνται σε δωρεάν κατασκευαστικά στοιχεία ΤΝ ανοικτού κώδικα. Η διάθεση κατασκευαστικών στοιχείων ΤΝ μέσω ανοικτών αποθετηρίων δεν θα πρέπει, αυτή καθαυτή, να συνιστά χρηματική αποτίμηση.
(104)
Selliste üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujate suhtes, mis lubatakse tarbimisse vaba ja avatud lähtekoodiga litsentsi alusel ja mille parameetrid, sealhulgas kaalud, teave mudeliarhitektuuri kohta ja teave mudeli kasutamise kohta, tehakse üldsusele kättesaadavaks, tuleks kohaldada erandeid seoses läbipaistvusega seotud nõuetega, mis on kehtestatud üldotstarbelistele tehisintellektimudelitele, välja arvatud juhul, kui neid võib pidada süsteemseks riskiks, millisel juhul ei tohiks asjaolu, et mudel on läbipaistev ja sellega kaasneb avatud lähtekoodiga litsents, pidada piisavaks põhjuseks, et välistada käesolevast määrusest tulenevate kohustuste täitmine. Võttes arvesse, et üldotstarbeliste tehisintellektimudelite tarbimisse lubamine vaba ja avatud lähtekoodiga litsentsi alusel ei pruugi ilmtingimata avaldada olulist teavet mudeli treenimiseks või peenhäälestamiseks kasutatud andmestiku ega selle kohta, kuidas seeläbi tagati autoriõiguse normide järgimine, ei tohiks üldotstarbeliste tehisintellektimudelite suhtes ette nähtud erand läbipaistvusega seotud nõuete täitmisest mingil juhul puudutada kohustust koostada kokkuvõte mudeli treenimises kasutatud sisu kohta ega kohustust kehtestada liidu autoriõiguse normide järgimise põhimõtted, eelkõige selleks, et teha kindlaks Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivi (EL) 2019/790 (40) artikli 4 lõike 3 kohane õiguste piiramine ja seda järgida.
(104)
Οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού τα οποία διατίθενται με δωρεάν άδεια ανοικτού κώδικα και των οποίων δημοσιοποιούνται οι παράμετροι, συμπεριλαμβανομένων των συντελεστών στάθμισης, των πληροφοριών σχετικά με την αρχιτεκτονική του μοντέλου και των πληροφοριών σχετικά με τη χρήση του μοντέλου, θα πρέπει να υπόκεινται σε εξαιρέσεις όσον αφορά τις απαιτήσεις διαφάνειας που επιβάλλονται σε μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού, εκτός εάν μπορεί να θεωρηθεί ότι παρουσιάζουν συστημικό κίνδυνο, οπότε η συνθήκη ότι το μοντέλο είναι διαφανές και συνοδεύεται από άδεια ανοικτού κώδικα δεν θα πρέπει να θεωρείται επαρκής λόγος για να εξαιρείται από τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό. Σε κάθε περίπτωση, δεδομένου ότι η διάθεση μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού με δωρεάν άδεια ανοικτού κώδικα δεν αποκαλύπτει κατ’ ανάγκη ουσιαστικές πληροφορίες σχετικά με το σύνολο δεδομένων που χρησιμοποιήθηκε για την εκπαίδευση ή τη βελτίωση του μοντέλου και σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο διασφαλίστηκε κατά συνέπεια η τήρηση του δικαίου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, η εξαίρεση από τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις διαφάνειας που προβλέπεται για τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού δεν θα πρέπει να αφορά την υποχρέωση κατάρτισης περίληψης σχετικά με το περιεχόμενο που χρησιμοποιήθηκε για την εκπαίδευση μοντέλων, ούτε την υποχρέωση εφαρμογής πολιτικής συμμόρφωσης με το ενωσιακό δίκαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας, ειδικότερα δε για τον εντοπισμό και τη συμμόρφωση με τη διατήρηση των δικαιωμάτων κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4 παράγραφος 3 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/790 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (40).
(105)
Üldotstarbelised tehisintellektimudelid, eelkõige suured generatiivsed tehisintellektimudelid, mis on võimelised looma teksti, pilte ja muud sisu, pakuvad ainulaadseid innovatsioonivõimalusi, aga ka väljakutseid kunstnikele, autoritele ja teistele loovisikutele ning seoses sellega, kuidas nende loomingulist sisu luuakse, levitatakse, kasutatakse ja tarbitakse. Selliste mudelite arendamine ja treenimine nõuab juurdepääsu suurele hulgale tekstidele, piltidele, videotele ja muudele andmetele. Selles kontekstis võib sellise sisu otsimiseks ja analüüsimiseks, mis võib olla kaitstud autoriõiguse ja sellega kaasnevate õigustega, kasutada laialdaselt teksti- ja andmekaevemeetodeid. Autoriõigusega kaitstud sisu kasutamiseks on vaja asjaomase õiguste omaja luba, välja arvatud juhul, kui kohaldatakse autoriõigusega seotud erandeid ja piiranguid. Direktiiviga (EL) 2019/790 kehtestati erandid ja piirangud, millega lubatakse teatavatel tingimustel teha teksti- ja andmekaeve eesmärgil teoste või muu materjali reproduktsioone ja väljavõtteid. Nende õigusnormide kohaselt võivad õiguste omajad piirata õigusi oma teostele või muule materjalile, et hoida ära teksti- ja andmekaevet, välja arvatud juhul, kui seda tehakse teadusuuringute eesmärgil. Kui õigus loobuda on sõnaselgelt ja asjakohasel viisil väljendatud, peavad üldotstarbeliste tehisintellekti mudelite pakkujad hankima õiguste omajatelt loa, kui nad soovivad selliste teoste puhul teksti- ja andmekaevet teostada.
(105)
Τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού, ιδίως τα μεγάλα παραγωγικά μοντέλα ΤΝ, που είναι ικανά να παράγουν κείμενο, εικόνες και άλλο περιεχόμενο, παρουσιάζουν μοναδικές ευκαιρίες καινοτομίας, αλλά και προκλήσεις για τους καλλιτέχνες, τους συγγραφείς και άλλους δημιουργούς και τον τρόπο με τον οποίο δημιουργείται, διανέμεται, χρησιμοποιείται και καταναλώνεται το δημιουργικό τους περιεχόμενο. Για την ανάπτυξη και την εκπαίδευση τέτοιων μοντέλων απαιτείται πρόσβαση σε τεράστιο όγκο κειμένων, εικόνων, βίντεο και άλλων δεδομένων. Οι τεχνικές εξόρυξης κειμένων και δεδομένων μπορούν να χρησιμοποιούνται εκτενώς στο πλαίσιο αυτό για την ανάκτηση και την ανάλυση τέτοιου περιεχομένου, το οποίο ενδέχεται να προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικά δικαιώματα. Για κάθε χρήση περιεχομένου που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας απαιτείται η άδεια του οικείου δικαιούχου, εκτός εάν ισχύουν σχετικές εξαιρέσεις και περιορισμοί όσον αφορά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Η οδηγία (ΕΕ) 2019/790 θέσπισε εξαιρέσεις και περιορισμούς που επιτρέπουν τις αναπαραγωγές και τις εξαγωγές έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας, για τους σκοπούς της εξόρυξης κειμένων και δεδομένων, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με τους κανόνες αυτούς, οι δικαιούχοι μπορούν να επιλέξουν να διατηρήσουν τα δικαιώματά τους επί των έργων τους ή άλλων αντικειμένων προστασίας για να αποτρέψουν την εξόρυξη κειμένων και δεδομένων, εκτός εάν αυτή γίνεται για σκοπούς επιστημονικής έρευνας. Όταν τα δικαιώματα εξαίρεσης έχουν ρητά διατηρηθεί με κατάλληλο τρόπο, οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού χρειάζεται να λαμβάνουν άδεια από τους δικαιούχους, εάν επιθυμούν να πραγματοποιήσουν εξόρυξη κειμένων και δεδομένων από τέτοια έργα.
(106)
Pakkujad, kes lasevad liidu turule üldotstarbelisi tehisintellektimudeleid, peaksid tagama käesolevas määruses sätestatud asjakohaste kohustuste täitmise. Selleks peaksid üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujad kehtestama põhimõtted autoriõigust ja sellega kaasnevaid õigusi käsitleva liidu õiguse järgimiseks, eelkõige õiguste omajate poolt direktiivi (EL) 2019/790 artikli 4 lõike 3 kohaselt sõnaselgelt väljendatud õiguste piiramise kindlakstegemiseks ja järgimiseks. Iga pakkuja, kes laseb üldotstarbelise tehisintellektimudeli liidu turule, peaks seda kohustust täitma, olenemata jurisdiktsioonist, kus nende üldotstarbeliste tehisintellektimudelite treenimise aluseks olevad autoriõigusega seotud toimingud aset leiavad. See on vajalik, et tagada üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujatele võrdsed tingimused, mille puhul ükski pakkuja ei tohiks saada liidu turul konkurentsieelist, kohaldades liidus sätestatud standarditest madalamaid autoriõiguse standardeid.
(106)
Οι πάροχοι που διαθέτουν μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού στην αγορά της Ένωσης θα πρέπει να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τις σχετικές υποχρεώσεις του παρόντος κανονισμού. Για τον σκοπό αυτόν, οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να εφαρμόζουν πολιτική συμμόρφωσης με το ενωσιακό δίκαιο για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα, ειδικότερα δε για τον εντοπισμό και τη συμμόρφωση με τη διατήρηση των δικαιωμάτων των δικαιούχων κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4 παράγραφος 3 της οδηγίας (ΕΕ) 2019/790. Κάθε πάροχος που διαθέτει μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού στην αγορά της Ένωσης θα πρέπει να συμμορφώνεται με την υποχρέωση αυτή, ανεξάρτητα από τη δικαιοδοσία στην οποία λαμβάνουν χώρα οι σχετικές με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας πράξεις στις οποίες βασίζεται η εκπαίδευση των εν λόγω μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού. Αυτό είναι αναγκαίο για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των παρόχων μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού, όπου κανένας πάροχος δεν θα πρέπει να είναι σε θέση να αποκτά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αγορά της Ένωσης εφαρμόζοντας λιγότερο αυστηρά πρότυπα για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας σε σχέση με τα προβλεπόμενα στην Ένωση.
(107)
Selleks et suurendada üldotstarbeliste tehisintellektimudelite, sealhulgas autoriõigusega kaitstud teksti ja andmete eeltreenimisel ja treenimisel kasutatavate andmete läbipaistvust, on asjakohane, et selliste mudelite pakkujad koostavad ja teevad üldsusele kättesaadavaks piisavalt üksikasjaliku kokkuvõtte üldotstarbelise tehisintellekti mudeli treenimiseks kasutatud sisust. Võttes nõuetekohaselt arvesse vajadust kaitsta ärisaladusi ja konfidentsiaalset äriteavet, peaks see kokkuvõte olema oma ulatuselt üldiselt terviklik, mitte tehniliselt üksikasjalik, et hõlbustada õigustatud huvidega isikutel, sealhulgas autoriõiguse omajatel, kasutada ja jõustada oma liidu õigusest tulenevaid õigusi, näiteks loetledes peamised mudelit treeninud andmekogud või andmestikud, nagu suured era- või avalikud andmebaasid või andmearhiivid, ning esitades kirjeldava selgituse muude kasutatud andmeallikate kohta. On asjakohane, et tehisintellektiamet koostaks kokkuvõtte vormi, mis peaks olema lihtne, tõhus ja võimaldama pakkujal esitada nõutava kokkuvõtte kirjeldaval kujul.
(107)
Προκειμένου να αυξηθεί η διαφάνεια όσον αφορά τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται κατά την προεκπαίδευση και την εκπαίδευση μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού, συμπεριλαμβανομένων των κειμένων και δεδομένων που προστατεύονται από το δίκαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας, είναι σκόπιμο οι πάροχοι τέτοιων μοντέλων να καταρτίζουν και να δημοσιοποιούν επαρκώς λεπτομερή περίληψη του περιεχομένου που χρησιμοποιήθηκε για την εκπαίδευση του μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού. Λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την ανάγκη προστασίας του εμπορικού απορρήτου και των εμπιστευτικών επιχειρηματικών πληροφοριών, η περίληψη θα πρέπει να είναι γενικά περιεκτική ως προς το εύρος της και όχι τεχνικά λεπτομερής ώστε να διευκολύνονται τα μέρη με έννομα συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένων των κατόχων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, να ασκούν και να επιβάλλουν τα δικαιώματά τους δυνάμει του ενωσιακού δικαίου, για παράδειγμα με την απαρίθμηση των κυριότερων συλλογών ή συνόλων δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν για την εκπαίδευση του μοντέλου, όπως μεγάλες ιδιωτικές ή δημόσιες βάσεις δεδομένων ή αρχεία δεδομένων, και με την παροχή περιγραφικής επεξήγησης σχετικά με άλλες πηγές δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν. Ενδείκνυται η Υπηρεσία ΤΝ να παρέχει υπόδειγμα για την περίληψη, το οποίο θα πρέπει να είναι απλό και αποτελεσματικό και να επιτρέπει στον πάροχο να παρέχει την απαιτούμενη περίληψη σε περιγραφική μορφή.
(108)
Seoses üldotstarbeliste tehisintellekti mudelite pakkujatele pandud kohustusega kehtestada liidu autoriõiguse normide järgimise põhimõtted ja teha avalikult kättesaadavaks treenimiseks kasutatud sisu kokkuvõte, peaks tehisintellektiamet jälgima, kas pakkuja on need kohustused täitnud, ilma et ta kontrolliks või jätkaks treeningandmete tööpõhist hindamist seoses autoriõigusele vastavusega. Käesolev määrus ei mõjuta liidu õiguses sätestatud autoriõiguse normide täitmise tagamist.
(108)
Όσον αφορά τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται στους παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού να εφαρμόζουν πολιτική συμμόρφωσης με το ενωσιακό δίκαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας και να δημοσιοποιούν περίληψη του περιεχομένου που χρησιμοποιήθηκε για την εκπαίδευση, η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να παρακολουθεί εάν ο πάροχος έχει εκπληρώσει τις εν λόγω υποχρεώσεις χωρίς να επαληθεύει τα δεδομένα εκπαίδευσης ή να προβαίνει σε αξιολόγησή τους ανά έργο ως προς τη συμμόρφωση με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο παρών κανονισμός δεν θίγει την επιβολή των κανόνων περί πνευματικής ιδιοκτησίας όπως προβλέπονται στο δίκαιο της Ένωσης.
(109)
Üldotstarbeliste tehisintellekti mudelite pakkujate suhtes kohaldatavate kohustuste täitmine peaks olema vastav ja proportsionaalne mudeli pakkuja liigiga, välistades nõuete täitmise vajaduse isikute puhul, kes arendavad või kasutavad mudeleid mitteprofessionaalsel või teaduslikul eesmärgil, kuid keda tuleks siiski julgustada neid nõudeid vabatahtlikult täitma. Ilma et see piiraks liidu autoriõiguse normide kohaldamist, tuleks nimetatud kohustuste täitmisel võtta nõuetekohaselt arvesse pakkuja suurust ja võimaldada VKEdel, sealhulgas idufirmadel nõuete täitmiseks lihtsustatud viise, mis ei tohiks põhjustada ülemääraseid kulusid ega pärssida selliste mudelite kasutamist. Mudeli muutmise või peenhäälestamise korral peaksid üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkuja kohustused piirduma selle muutmise või peenhäälestamisega, näiteks täiendades juba olemasolevat tehnilist dokumentatsiooni teabega muudatuste kohta, sealhulgas uute treenimisandmete allikatega, et täita käesolevas määruses sätestatud väärtusahelaga seotud kohustusi.
(109)
Η συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που ισχύουν για τους παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να είναι ανάλογη και αναλογική προς το είδος του παρόχου μοντέλων, εξαιρουμένης της ανάγκης συμμόρφωσης για τα πρόσωπα που αναπτύσσουν ή χρησιμοποιούν μοντέλα για μη επαγγελματικούς σκοπούς ή για σκοπούς επιστημονικής έρευνας, τα οποία, ωστόσο, θα πρέπει να παροτρύνονται να συμμορφώνονται οικειοθελώς με τις απαιτήσεις αυτές. Με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, η συμμόρφωση με τις εν λόγω υποχρεώσεις θα πρέπει να λαμβάνει δεόντως υπόψη το μέγεθος του παρόχου και να επιτρέπει απλουστευμένους τρόπους συμμόρφωσης για τις ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, οι οποίοι θα πρέπει να μη συνεπάγονται υπερβολικό κόστος και να μην αποθαρρύνουν τη χρήση τέτοιων μοντέλων. Σε περίπτωση τροποποίησης ή βελτίωσης μοντέλου, οι υποχρεώσεις των παρόχων μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να περιορίζονται στην εν λόγω τροποποίηση ή βελτίωση, για παράδειγμα με τη συμπλήρωση του ήδη υφιστάμενου τεχνικού φακέλου με πληροφορίες σχετικά με τις τροποποιήσεις, συμπεριλαμβανομένων νέων πηγών δεδομένων εκπαίδευσης, ως μέσο συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις της αξιακής αλυσίδας που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό.
(110)
Üldotstarbeliste tehisintellektimudelitega võivad kaasneda süsteemsed riskid, mis hõlmavad muu hulgas mis tahes tegelikku või mõistlikult prognoositavat negatiivset mõju seoses suurõnnetuste, elutähtsate sektorite häirete ning tõsiste tagajärgedega rahvatervisele ja ohutusele. mis tahes tegelikku või mõistlikult prognoositavat negatiivset mõju demokraatlikele protsessidele, avalikule ja majanduslikule julgeolekule ning ebaseadusliku, vale või diskrimineeriva sisu levitamist. Süsteemseid riske tuleks mõista nii, et need suurenevad mudeli võimete ja ulatusega, võivad tekkida mudeli kogu elutsükli jooksul ning neid mõjutavad väärkasutuse tingimused, mudeli usaldusväärsus, mudeli õiglus ja turvalisus, mudeli autonoomsuse tase, selle juurdepääs vahenditele, uudsed või kombineeritud modaalsused, tarbimisse lubamise ja levitamise strateegiad, kaitsemeetmete eemaldamise potentsiaal ja muud tegurid. Eelkõige on rahvusvahelised lähenemisviisid seni tuvastanud vajaduse pöörata tähelepanu järgmistele riskidele: riskid, mis tulenevad võimalikust tahtlikust väärkasutamisest või tahtmatutest kontrolliprobleemidest, mis tulenevad inimese tahte järgmisest; keemilised, bioloogilised, radioloogilised ja tuumaohud, näiteks viisid, kuidas vähendada sisenemise tõkkeid, sealhulgas relvade väljatöötamiseks, projekteerimiseks või kasutamiseks; küberründevõime, näiteks viisid, kuidas võimaldada haavatavuse avastamist, ärakasutamist või operatiivset kasutamist; koostoime ja vahendite kasutamise mõju, sealhulgas näiteks võime juhtida füüsilisi süsteeme ja häirida elutähtsat taristut; riskid, mis tulenevad sellest, et mudelid teevad endast koopiaid või on „isepaljunevad“ või treenivad teisi mudeleid; viisid, kuidas mudelid võivad põhjustada kahjuliku mõjuga kallutatust ja diskrimineerimist, mis võib ohustada üksikisikuid, kogukondi või ühiskonda; desinformatsiooni leviku soodustamine või eraelu puutumatuse kahjustamine, mis ohustab demokraatlikke väärtusi ja inimõigusi; risk, et konkreetne sündmus võib kaasa tuua ahelreaktsiooni, millel on märkimisväärne negatiivne mõju, mis võib mõjutada kogu linna, kogu valdkonna tegevust või tervet kogukonda.
(110)
Τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού θα μπορούσαν να ενέχουν συστημικούς κινδύνους που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ενδεχόμενες πραγματικές ή ευλόγως προβλέψιμες αρνητικές επιπτώσεις σε σχέση με μείζονα ατυχήματα, διαταραχές κρίσιμων τομέων και σοβαρές συνέπειες για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια· ενδεχόμενες πραγματικές ή ευλόγως προβλέψιμες αρνητικές επιπτώσεις στις δημοκρατικές διαδικασίες και τη δημόσια και οικονομική ασφάλεια· και τη διάδοση παράνομου ή ψευδούς περιεχομένου ή περιεχομένου που εισάγει διακρίσεις. Οι συστημικοί κίνδυνοι θα πρέπει να θεωρείται ότι αυξάνονται με τις ικανότητες και την εμβέλεια του μοντέλου, μπορούν να ανακύψουν καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του μοντέλου και επηρεάζονται από τις συνθήκες κακής χρήσης, την αξιοπιστία του μοντέλου, το κατά πόσο το μοντέλο είναι δίκαιο και την ασφάλεια του μοντέλου, το επίπεδο αυτονομίας του μοντέλου, την πρόσβασή του σε εργαλεία, τους καινοτόμους ή συνδυασμένους τρόπους λειτουργίας, τις στρατηγικές διάθεσης και διανομής, τη δυνατότητα αφαίρεσης των δικλίδων ασφαλείας και άλλους παράγοντες. Ειδικότερα, διεθνείς προσεγγίσεις έχουν μέχρι στιγμής εντοπίσει την ανάγκη να δοθεί προσοχή στους κινδύνους από δυνητική εσκεμμένη κακή χρήση ή ακούσια ζητήματα ελέγχου που σχετίζονται με την ευθυγράμμιση με ανθρώπινη πρόθεση· σε χημικούς, βιολογικούς, ραδιολογικούς και πυρηνικούς κινδύνους, όπως οι τρόποι με τους οποίους μπορούν να μειωθούν οι φραγμοί εισόδου, μεταξύ άλλων για την ανάπτυξη όπλων, την απόκτηση σχεδιασμού ή τη χρήση όπλων· σε επιθετικές ικανότητες στον κυβερνοχώρο, όπως οι τρόποι εντοπισμού τρωτών σημείων, εκμετάλλευσης ή επιχειρησιακής χρήσης· στις επιπτώσεις της αλληλεπίδρασης και της χρήσης εργαλείων, συμπεριλαμβανομένης π.χ. της ικανότητας ελέγχου υλικών συστημάτων και παρεμβολών σε υποδομές ζωτικής σημασίας· σε κινδύνους τα μοντέλα να δημιουργήσουν αντίγραφά τους ή να «αυτοαναπαραχθούν» ή να εκπαιδεύσουν άλλα μοντέλα· στους τρόπους με τους οποίους τα μοντέλα μπορούν να προκαλέσουν επιζήμιες περιπτώσεις μεροληψίας και διακρίσεις επικίνδυνες για τα άτομα, τις κοινότητες ή τις κοινωνίες· στη διευκόλυνση της παραπληροφόρησης ή την υπονόμευση της ιδιωτικής ζωής με απειλές κατά των δημοκρατικών αξιών και των ανθρώπινων δικαιωμάτων· και στον κίνδυνο ένα συγκεκριμένο συμβάν να οδηγήσει σε αλυσιδωτή αντίδραση με σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν μια ολόκληρη πόλη, τη δραστηριότητα ενός ολόκληρου τομέα ή μια ολόκληρη κοινότητα.
(111)
On asjakohane kehtestada metoodika üldotstarbeliste tehisintellektimudelite liigitamiseks süsteemse riskiga üldotstarbeliseks tehisintellektimudeliks. Kuna süsteemseid riske põhjustavad eriti suured võimed, tuleks üldotstarbelist tehisintellektimudelit käsitada süsteemset riski kujutavana, kui sellel on suure mõjuga võimed, mida hinnatakse asjakohaste tehniliste vahendite ja meetodite abil, või kui sellel on märkimisväärne mõju siseturule oma ulatuse tõttu. Üldotstarbelise tehisintellektimudeli suure mõjuga võimed on võimed, mis vastavad kõige arenenumates üldotstarbelistes tehisintellektimudelites registreeritud võimetele või ületavad neid. Mudeli kõiki võimeid saaks paremini mõista pärast selle turule laskmist või siis, kui juurutajad mudeliga kokku puutuvad. Vastavalt käesoleva määruse jõustumise ajal olemasolevale tehnika tasemele on üldotstarbelise tehisintellektimudeli treenimiseks kasutatud andmetöötluse kohtumaht, mida mõõdetakse ujukomatehtega, üks oluline mudeli võimete lähisväärtus. Treenimiseks kasutatud andmetöötluse kogumaht hõlmab andmetöötlust selliste tegevuste ja meetodite lõikes, mille eesmärk on mudeli võimete suurendamine enne juurutamist, näiteks eeltreenimine, sünteesitud andmete genereerimine ja peenhäälestamine. Seepärast tuleks kehtestada ujukomatehete esialgne künnis, mis juhul, kui üldotstarbeline tehisintellektimudel selle saavutab, annab alust eeldada, et mudel on süsteemse riskiga üldotstarbeline tehisintellektimudel. Seda künnist tuleks aja jooksul kohandada, et kajastada tehnoloogia ja tööstuse muutusi, nagu algoritmide paranemine või tõhusam riistvara, ning seda tuleks täiendada mudelite võimete võrdlusaluste ja näitajatega. Sellise teabe saamiseks peaks tehisintellektiamet tegema koostööd teadusringkondade, tööstuse, kodanikuühiskonna ja muude ekspertidega. Künnised ning suure mõjuga võimete hindamise vahendid ja võrdlusalused peaksid olema üldotstarbelise tehisintellektimudeli üldisuse, selle võimete ja sellega seotud süsteemse riski kindlad prognoosijad ning need võiks võtta arvesse mudeli turule laskmise viisi või kasutajate arvu, keda see süsteem võib mõjutada. Selle süsteemi täiendamiseks peaks komisjonil olema võimalus teha üksikotsuseid, millega liigitatakse üldotstarbeline tehisintellektimudel süsteemse riskiga üldotstarbeliseks tehisintellektimudeliks, kui leitakse, et selle mudeli võimed või mõju on samaväärne sellega, mis on kehtestatud künnisega. Kõnealune otsus tuleks teha käesoleva määruse lisas sätestatud süsteemse riskiga üldotstarbeliste tehisintellektimudeli liigitamise kriteeriumide üldise hindamise alusel, milleks on näiteks treenimisandmestiku kvaliteet või maht, äri- ja lõppkasutajate arv, nende sisend- ja väljundmodaalsused, autonoomia tase ja mastabeeritavus või vahendid, millele tal on juurdepääs. Pakkuja, kelle mudel on liigitatud süsteemse riskiga üldotstarbeliseks tehisintellektimudeliks, põhjendatud taotluse korral peaks komisjon taotlust arvesse võtma ja võib otsustada uuesti hinnata, kas seda üldotstarbelist tehisintellektimudelit saab siiski pidada süsteemseid riske kujutavaks mudeliks.
(111)
Ενδείκνυται να θεσπιστεί μεθοδολογία για την ταξινόμηση μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού ως μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικούς κινδύνους. Δεδομένου ότι οι συστημικοί κίνδυνοι απορρέουν από τις ιδιαιτέρως υψηλού επιπέδου ικανότητες, ένα μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να θεωρείται ότι παρουσιάζει συστημικούς κινδύνους, εάν έχει ικανότητες υψηλού αντικτύπου, οι οποίες αξιολογούνται βάσει κατάλληλων τεχνικών εργαλείων και μεθοδολογιών, ή εάν έχει σημαντικό αντίκτυπο στην εσωτερική αγορά λόγω της εμβέλειάς του. Ως ικανότητες υψηλού αντικτύπου σε μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού νοούνται οι ικανότητες που αντιστοιχούν στις ικανότητες που καταγράφονται στα πλέον προηγμένα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού ή τις υπερβαίνουν. Το πλήρες φάσμα των ικανοτήτων ενός μοντέλου μπορεί να γίνει καλύτερα αντιληπτό μετά τη διάθεσή του στην αγορά ή όταν οι φορείς εφαρμογής αλληλεπιδρούν με το μοντέλο. Ανάλογα με την εξέλιξη της τεχνολογίας κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού, ο σωρευτικός όγκος υπολογιστικής που χρησιμοποιήθηκε για την εκπαίδευση του μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού μετρημένος σε πράξεις κινητής υποδιαστολής είναι μία από τις σχετικές προσεγγίσεις για τις ικανότητες των μοντέλων. Ο σωρευτικός όγκος υπολογιστικής που χρησιμοποιείται για την εκπαίδευση περιλαμβάνει την υπολογιστική που χρησιμοποιείται σε όλες τις δραστηριότητες και τις μεθόδους που αποσκοπούν στην ενίσχυση των ικανοτήτων του μοντέλου πριν από την εφαρμογή του, όπως η προεκπαίδευση, η παραγωγή συνθετικών δεδομένων και η βελτίωση. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να καθοριστεί ένα αρχικό κατώτατο όριο πράξεων κινητής υποδιαστολής, το οποίο, εάν πληρούται από μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού, συνεπάγεται τεκμήριο ότι το μοντέλο είναι μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικούς κινδύνους. Το κατώτατο όριο θα πρέπει να αναπροσαρμόζεται με την πάροδο του χρόνου, ώστε να αντικατοπτρίζει τις τεχνολογικές και βιομηχανικές αλλαγές, όπως αλγοριθμικές βελτιώσεις ή αυξημένη αποδοτικότητα του υλισμικού, και θα πρέπει να συμπληρώνεται με κριτήρια αναφοράς και δείκτες για την ικανότητα του μοντέλου. Για να το διαμορφώνει αυτό, η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να συνεργάζεται με την επιστημονική κοινότητα, τη βιομηχανία, την κοινωνία των πολιτών και άλλους εμπειρογνώμονες. Τα κατώτατα όρια, καθώς και τα εργαλεία και τα κριτήρια αναφοράς για την αξιολόγηση των ικανοτήτων υψηλού αντικτύπου, θα πρέπει να αποτελούν ισχυρούς παράγοντες πρόβλεψης της γενικότητας, των ικανοτήτων και του συνδεδεμένου συστημικού κινδύνου των μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού και θα μπορούσαν να λαμβάνουν υπόψη τον τρόπο με τον οποίον το μοντέλο θα διατεθεί στην αγορά ή τον αριθμό των χρηστών που ενδέχεται να επηρεάσει. Για να συμπληρωθεί αυτό το σύστημα, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει μεμονωμένες αποφάσεις για τον χαρακτηρισμό ενός μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού ως μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο, εάν διαπιστωθεί ότι το εν λόγω μοντέλο έχει ικανότητες ή αντίκτυπο ισοδύναμα με εκείνα που αποτυπώνονται στο καθορισμένο κατώτατο όριο. Η απόφαση αυτή θα πρέπει να λαμβάνεται βάσει συνολικής αξιολόγησης των κριτηρίων για τον χαρακτηρισμό ενός μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο που περιέχεται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, όπως η ποιότητα ή το μέγεθος του συνόλου δεδομένων εκπαίδευσης, ο αριθμός των επιχειρηματικών και των τελικών χρηστών, οι λεπτομέρειες εισόδου και εξόδου, το επίπεδο αυτονομίας του και η δυνατότητά του κλιμάκωσης ή τα εργαλεία στα οποία έχει πρόσβαση. Κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος παρόχου του οποίου το μοντέλο έχει χαρακτηριστεί ως μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη το αίτημα και μπορεί να αποφασίζει να επαναξιολογεί εάν το μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού μπορεί ακόμη να θεωρηθεί ότι παρουσιάζει συστημικούς κινδύνους.
(112)
Samuti on vaja selgitada süsteemsete riskidega üldotstarbelise tehisintellektimudeli liigitamise menetlust. Üldotstarbelist tehisintellektimudelit, mis vastab suure mõjuga võimete suhtes kohaldatavale künnisele, tuleks käsitada süsteemse riskiga üldotstarbelise tehisintellektimudelina. Pakkuja peaks teavitama tehisintellektiametit hiljemalt kaks nädalat pärast nõuete täitmist või siis, kui on teada saadud, et üldotstarbeline tehisintellektimudel vastab eelduste aluseks olevatele nõuetele. See on eriti oluline seoses ujukomatehte künnisega, sest üldotstarbeliste tehisintellektimudelite treenimine nõuab märkimisväärset planeerimist, mis hõlmab arvutusressursside eelnevat jaotamist, ning seetõttu teavad üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujad juba enne treeningu lõppemist, kas nende mudel vastab künnisele. Seoses nimetatud teavitamisega peaks pakkuja suutma tõendada, et üldotstarbeline tehisintellektimudel ei kujuta erandkorras oma erijoonte tõttu süsteemseid riske ning seega ei tuleks seda liigitada süsteemsete riskidega üldotstarbeliseks tehisintellektimudeliks. See teave on tehisintellektiameti jaoks väärtuslik, et prognoosida süsteemsete riskidega üldotstarbeliste tehisintellektimudelite turule laskmist, ning pakkujad saavad juba varakult alustada tehisintellektiametiga suhtlemist. Kõnealune teave on eriti oluline seoses üldotstarbeliste tehisintellektimudelitega, mida kavatsetakse tarbimisse lubada avatud lähtekoodiga, arvestades et pärast avatud lähtekoodiga mudeli tarbimisse lubamist võib olla keerulisem rakendada vajalikke meetmeid, et tagada käesolevast määrusest tulenevate kohustuste täitmine.
(112)
Είναι επίσης απαραίτητο να διευκρινιστεί διαδικασία για την ταξινόμηση ενός μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικούς κινδύνους. Μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού που πληροί το εφαρμοστέο κατώτατο όριο για ικανότητες υψηλού αντικτύπου θα πρέπει να τεκμαίρεται ότι είναι μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο. Ο πάροχος θα πρέπει να ενημερώνει την Υπηρεσία ΤΝ το αργότερο δύο εβδομάδες μετά την εκπλήρωση των απαιτήσεων ή αφότου γίνει γνωστό ότι ένα μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού θα εκπληρώνει τις απαιτήσεις που συνεπάγονται τεκμήριο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε σχέση με το κατώτατο όριο πράξεων κινητής υποδιαστολής, διότι η εκπαίδευση μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού απαιτεί σημαντικό σχεδιασμό, ο οποίος περιλαμβάνει την εκ των προτέρων κατανομή υπολογιστικών πόρων και, ως εκ τούτου, οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού είναι σε θέση να γνωρίζουν αν το μοντέλο τους θα εκπληρώσει το κατώτατο όριο πριν από την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης. Στο πλαίσιο αυτής της ενημέρωσης, ο πάροχος θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει ότι, λόγω των ειδικών χαρακτηριστικών του, ένα μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού κατ’ εξαίρεση δεν παρουσιάζει συστημικούς κινδύνους και ότι, ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να ταξινομηθεί ως μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικούς κινδύνους. Οι πληροφορίες αυτές είναι πολύτιμες, ώστε η υπηρεσία ΤΝ να μπορεί να προβλέπει τη διάθεση στην αγορά μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικούς κινδύνους, οι δε πάροχοι μπορούν να αρχίσουν να συνεργάζονται με την Υπηρεσία ΤΝ σε πρώιμο στάδιο. Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερα σημαντικές όσον αφορά τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού που προβλέπεται να διατεθούν ως ανοικτού κώδικα, δεδομένου ότι, μετά τη διάθεση μοντέλων ανοικτού κώδικα, ενδέχεται να είναι πιο δύσκολο να εφαρμοστούν τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό.
(113)
Kui komisjon saab teada, et üldotstarbeline tehisintellektimudel vastab nõuetele liigitada see süsteemse riskiga üldotstarbeliseks tehisintellektimudeliks, mida varem sellisena ei tuntud või millest asjaomane pakkuja ei olnud komisjoni teavitanud, peaks komisjonil olema õigus see nii liigitada. Kvalifitseeritud hoiatusteadete süsteem peaks tagama, et tehisintellektiamet saab lisaks oma järelevalvetegevusele ka teaduskomisjonilt teavet selliste üldotstarbeliste tehisintellektimudelite kohta, mis tuleks potentsiaalselt liigitada süsteemse riskiga üldotstarbeliseks tehisintellektimudeliks.
(113)
Εάν η Επιτροπή λάβει γνώση του γεγονότος ότι ένα μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού πληροί τις απαιτήσεις για να ταξινομηθεί ως μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο, ενώ προηγουμένως είτε δεν ήταν γνωστό είτε ο οικείος πάροχος δεν είχε ενημερώσει σχετικά την Επιτροπή, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να το χαρακτηρίσει ως τέτοιο. Ένα σύστημα ειδικών προειδοποιήσεων θα πρέπει να διασφαλίζει ότι η Υπηρεσία ΤΝ ενημερώνεται από την επιστημονική ομάδα σχετικά με μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού που θα πρέπει ενδεχομένως να ταξινομηθούν ως μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο, επιπλέον των δραστηριοτήτων παρακολούθησης της Υπηρεσίας ΤΝ.
(114)
Süsteemseid riske kujutavate üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujate suhtes tuleks lisaks üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujatele kehtestatud kohustustele kohaldada kohustusi, mille eesmärk on need riskid kindlaks teha ja neid maandada ning tagada piisav küberturvalisuse kaitse tase, olenemata sellest, kas seda mudelit pakutakse autonoomse mudelina või integreerituna tehisintellektisüsteemi või tootesse. Nende eesmärkide saavutamiseks tuleks käesoleva määrusega nõuda, et pakkujad viiksid läbi vajalikud mudelite hindamised, eelkõige enne selle esmakordset turule laskmist, sealhulgas mudelite vastandtestide läbiviimine ja nende dokumenteerimine, vajaduse korral ka sisemiste või sõltumatute välistestide abil. Lisaks peaksid süsteemse riskiga üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujad süsteemseid riske pidevalt hindama ja maandama, sealhulgas kehtestades näiteks riskijuhtimispõhimõtted, nagu vastutus- ja juhtimisprotsessid, rakendades turustamisjärgset seiret, võttes asjakohaseid meetmeid kogu mudeli elutsükli jooksul ja tehes koostööd tehisintellekti väärtusahela asjaomaste osalejatega.
(114)
Οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού τα οποία παρουσιάζουν συστημικούς κινδύνους θα πρέπει να υπόκεινται, επιπλέον των υποχρεώσεων που προβλέπονται για τους παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού, σε υποχρεώσεις που αποσκοπούν στον εντοπισμό και τον μετριασμό των εν λόγω κινδύνων και στη διασφάλιση κατάλληλου επιπέδου προστασίας της κυβερνοασφάλειας, ανεξάρτητα από το αν το μοντέλο παρέχεται ως αυτοτελές ή ενσωματωμένο σε σύστημα ΤΝ ή σε προϊόν. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να απαιτεί από τους παρόχους να διενεργούν τις απαραίτητες αξιολογήσεις μοντέλων, ιδίως πριν από την πρώτη διάθεσή τους στην αγορά, μεταξύ άλλων διενεργώντας και τεκμηριώνοντας αντιπαραθετικές δοκιμές μοντέλων, επίσης, κατά περίπτωση, μέσω εσωτερικών ή ανεξάρτητων εξωτερικών δοκιμών. Επιπλέον, οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικούς κινδύνους θα πρέπει συνεχώς να εκτιμούν και να μετριάζουν τους συστημικούς κινδύνους, μεταξύ άλλων, για παράδειγμα, με τη θέσπιση πολιτικών διαχείρισης κινδύνων, όπως διαδικασίες λογοδοσίας και διακυβέρνησης, την εφαρμογή παρακολούθησης μετά τη διάθεση στην αγορά, τη λήψη κατάλληλων μέτρων καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του μοντέλου και τη συνεργασία με σχετικούς παράγοντες κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας της ΤΝ.
(115)
Süsteemse riskiga üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujad peaksid võimalikke süsteemseid riske hindama ja maandama. Kui hoolimata jõupingutustest teha kindlaks ja ennetada sellise üldotstarbelise tehisintellektimudeliga seotud riske, mis võib kujutada süsteemseid riske, põhjustab mudeli arendamine või kasutamine tõsise intsidendi, peaks üldotstarbelise tehisintellektimudeli pakkuja põhjendamatu viivituseta end intsidendiga kurssi viima ning edastama komisjonile ja riikide pädevatele asutustele kogu asjakohase teabe ja võimalikud parandusmeetmed. Lisaks peaksid pakkujad tagama mudeli ja selle füüsilise taristu piisava küberturvalisuse kaitse, kui see on asjakohane, kogu mudeli elutsükli jooksul. Pahatahtliku kasutamise või rünnetega seotud süsteemsete riskidega seotud küberturvalisuse kaitse puhul tuleks igakülgselt arvesse võtta mudeli juhuslikku leket, loata tarbimisse lubamist, turvameetmetest kõrvalehoidmist ning kaitset küberrünnete, loata juurdepääsu või mudelivarguste vastu. Seda kaitset saaks hõlbustada mudeli kaalude, algoritmide, serverite ja andmestike turvalisuse tagamisega, näiteks infoturbe talitluskindluse meetmete, konkreetsete küberturvalisuse põhimõtete, piisavate tehniliste ja väljakujunenud lahenduste ning küber- ja füüsilise juurdepääsu kontrolli kaudu, mis vastavad asjakohastele asjaoludele ja kaasnevatele riskidele.
(115)
Οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικούς κινδύνους θα πρέπει να εκτιμούν και να μετριάζουν πιθανούς συστημικούς κινδύνους. Εάν, παρά τις προσπάθειες για τον εντοπισμό και την πρόληψη κινδύνων που σχετίζονται με μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού το οποίο ενδέχεται να ενέχει συστημικούς κινδύνους, η ανάπτυξη ή η χρήση του μοντέλου προκαλέσει σοβαρό περιστατικό, ο πάροχος του μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, να παρακολουθεί το περιστατικό και να αναφέρει σχετικές πληροφορίες και πιθανά διορθωτικά μέτρα στην Επιτροπή και στις εθνικές αρμόδιες αρχές. Επιπλέον, οι πάροχοι θα πρέπει να διασφαλίζουν κατάλληλο επίπεδο προστασίας της κυβερνοασφάλειας για το μοντέλο και την υλική υποδομή του, κατά περίπτωση, καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του μοντέλου. Για την προστασία της κυβερνοασφάλειας που σχετίζεται με συστημικούς κινδύνους οι οποίοι συνδέονται με κακόβουλη χρήση ή επιθέσεις θα πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη η τυχαία διαρροή μοντέλων, η μη επιτρεπόμενη διάθεση, η καταστρατήγηση των μέτρων ασφάλειας και η άμυνα κατά κυβερνοεπιθέσεων, μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης ή κλοπής μοντέλων. Η προστασία αυτή θα μπορούσε να διευκολυνθεί με την εξασφάλιση συντελεστών στάθμισης μοντέλου, αλγορίθμων, εξυπηρετητών και συνόλων δεδομένων, όπως μέσω μέτρων επιχειρησιακής ασφάλειας για την ασφάλεια των πληροφοριών, ειδικών πολιτικών κυβερνοασφάλειας, κατάλληλων τεχνικών και καθιερωμένων λύσεων, καθώς και ελέγχων κυβερνοπρόσβασης και φυσικής πρόσβασης, κατάλληλων για τις σχετικές περιστάσεις και τους εκάστοτε κινδύνους.
(116)
Tehisintellektiamet peaks julgustama ja hõlbustama tegevusjuhendite koostamist, läbivaatamist ja kohandamist, võttes arvesse rahvusvahelisi lähenemisviise. Osalema võiks kutsuda kõiki üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujaid. Tagamaks, et tegevusjuhendid kajastavad tehnika taset ja võtavad igakülgselt arvesse erinevaid vaatenurki, peaks tehisintellektiamet selliste juhendite koostamisel tegema koostööd asjaomaste riigi pädevate asutustega ning ta võiks vajaduse korral konsulteerida kodanikuühiskonna organisatsioonide ning muude asjaomaste sidusrühmade ja ekspertidega, sealhulgas teaduskomisjoniga. Tegevusjuhendid peaksid hõlmama üldotstarbeliste tehisintellektimudelite ja süsteemseid riske kujutavate üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujate kohustusi. Lisaks peaksid tegevusjuhendid süsteemsete riskide puhul aitama liidu tasandil kehtestada süsteemsete riskide liigi ja olemuse järgi riskitaksonoomia, mis hõlmab ka riskide allikaid. Tegevusjuhendites tuleks keskenduda ka konkreetsetele riskihindamis- ja maandamismeetmetele.
(116)
Η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να ενθαρρύνει και να διευκολύνει την κατάρτιση, την επανεξέταση και την προσαρμογή κωδίκων πρακτικής, λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς προσεγγίσεις. Θα μπορούσαν να κληθούν να συμμετάσχουν όλοι οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού. Για να διασφαλιστεί ότι οι κώδικες πρακτικής αποτυπώνουν την εξέλιξη της τεχνολογίας και λαμβάνουν δεόντως υπόψη ένα ευρύ σύνολο προοπτικών, η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να συνεργάζεται με τις σχετικές εθνικές αρμόδιες αρχές και θα μπορούσε, κατά περίπτωση, να διαβουλεύεται με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και άλλους σχετικούς συμφεροντούχους και εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένης της επιστημονικής ομάδας, για την κατάρτιση τέτοιων κωδίκων. Οι κώδικες πρακτικής θα πρέπει να καλύπτουν τις υποχρεώσεις των παρόχων μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού και μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού που παρουσιάζουν συστημικούς κινδύνους. Επιπλέον, όσον αφορά τους συστημικούς κινδύνους, οι κώδικες πρακτικής θα πρέπει να συμβάλουν στην καθιέρωση ταξινομίας κινδύνου για το είδος και τη φύση των συστημικών κινδύνων σε επίπεδο Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των πηγών τους. Οι κώδικες πρακτικής θα πρέπει επίσης να επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα μέτρα εκτίμησης κινδύνου και μετριασμού.
(117)
Tegevusjuhendid peaksid olema keskne vahend, mis aitavad üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujatel nõuetekohaselt täita käesolevas määruses sätestatud kohustusi. Pakkujatel peaks olema võimalik tugineda tegevusjuhendile, et tõendada kohustuste täitmist. Komisjon võib rakendusaktidega otsustada kiita tegevusjuhendi heaks ja anda sellele üldise kehtivuse kogu liidus või kehtestada ühised õigusnormid asjaomaste kohustuste täitmiseks, kui käesoleva määruse kohaldamise ajaks ei saa tegevusjuhendit lõplikult vormistada või tehisintellektiamet ei pea seda piisavaks. Kui harmoneeritud standard on avaldatud ja see on hinnatud tehisintellektiameti kehtestatud asjakohaste kohustuste täitmiseks sobivaks, peaks Euroopa harmoneeritud standardi järgimine andma eelduse, et pakkujad vastavad nõuetele. Üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujad peaksid lisaks suutma tõendada nõuetele vastavust alternatiivsete asjakohaste vahendite alusel, kui tegevusjuhendid või harmoneeritud standardid ei ole kättesaadavad või kui nad otsustavad neile mitte tugineda.
(117)
Οι κώδικες πρακτικής θα πρέπει να αποτελούν κεντρικό εργαλείο για την ορθή συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό για τους παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού. Οι πάροχοι θα πρέπει να μπορούν να βασίζονται σε κώδικες πρακτικής για να αποδεικνύουν τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις. Με εκτελεστικές πράξεις, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίζει να εγκρίνει κώδικα πρακτικής και να του προσδίδει γενική ισχύ εντός της Ένωσης ή, εναλλακτικά, να θεσπίζει κοινούς κανόνες για την εφαρμογή των σχετικών υποχρεώσεων, εάν, κατά την έναρξη εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ένας κώδικας πρακτικής δεν μπορεί να οριστικοποιηθεί ή κρίνεται ακατάλληλος από την Υπηρεσία ΤΝ. Μόλις εναρμονισμένο πρότυπο δημοσιευθεί και αξιολογηθεί ως κατάλληλο για την κάλυψη των σχετικών υποχρεώσεων από την Υπηρεσία ΤΝ, η συμμόρφωση με ευρωπαϊκό εναρμονισμένο πρότυπο θα πρέπει να εξασφαλίζει στους παρόχους τεκμήριο συμμόρφωσης. Οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να αποδεικνύουν τη συμμόρφωση με τη χρήση εναλλακτικών κατάλληλων μέσων, εάν δεν υπάρχουν κώδικες πρακτικής ή εναρμονισμένα πρότυπα ή όταν οι πάροχοι επιλέγουν να μη βασιστούν σε αυτά.
(118)
Käesoleva määrusega reguleeritakse tehisintellektisüsteeme ja -mudeleid, kehtestades teatavad nõuded ja kohustused asjaomastele turuosalistele, kes lasevad neid süsteeme või mudeleid liidus turule, võtavad kasutusele või kasutavad, täiendades seeläbi selliste vahendusteenuste osutajate kohustusi, kes integreerivad sellised süsteemid või mudelid oma teenustesse, mida reguleeritakse määrusega (EL) 2022/2065. Kui sellised süsteemid või mudelid on integreeritud väga suurtesse digiplatvormidesse või väga suurtesse internetipõhistesse otsingumootoritesse, kohaldatakse nende suhtes määruses (EL) 2022/2065 sätestatud riskijuhtimisraamistikku. Sellest tulenevalt tuleks eeldada, et käesoleva määruse vastavad kohustused on täidetud, välja arvatud juhul, kui tekivad märkimisväärsed süsteemsed riskid, mis ei ole hõlmatud määrusega (EL) 2022/2065, ja kui need on sellistes mudelites kindlaks tehtud. Selles raamistikus on väga suurte digiplatvormide ja väga suurte internetipõhiste otsingumootorite pakkujad kohustatud hindama võimalikke süsteemseid riske, mis tulenevad nende teenuste disainimisest, toimimisest ja kasutamisest, sealhulgas seda, kuidas teenuses kasutatavate algoritmiliste süsteemide kavandamine võib selliseid riske suurendada, samuti süsteemseid riske, mis tulenevad võimalikust väärkasutamisest. Need pakkujad on samuti kohustatud võtma asjakohaseid maandamismeetmeid, järgides põhiõigusi.
(118)
Ο παρών κανονισμός ρυθμίζει τα συστήματα ΤΝ και τα μοντέλα ΤΝ επιβάλλοντας ορισμένες απαιτήσεις και υποχρεώσεις στους σχετικούς παράγοντες της αγοράς που τα διαθέτουν στην αγορά, τα θέτουν σε λειτουργία ή τα χρησιμοποιούν στην Ένωση, συμπληρώνοντας έτσι τις υποχρεώσεις των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών που ενσωματώνουν τέτοια συστήματα ή μοντέλα στις υπηρεσίες τους οι οποίες ρυθμίζονται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2065. Στον βαθμό που τα εν λόγω συστήματα ή μοντέλα είναι ενσωματωμένα σε χαρακτηρισμένες πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες ή πολύ μεγάλες επιγραμμικές μηχανές αναζήτησης, υπόκεινται στο πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2065. Κατά συνέπεια, οι αντίστοιχες υποχρεώσεις του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να τεκμαίρεται ότι πληρούνται, εκτός εάν προκύψουν σημαντικοί συστημικοί κίνδυνοι που δεν καλύπτονται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2065 και εντοπίζονται σε τέτοια μοντέλα. Στο πλαίσιο αυτό, οι πάροχοι πολύ μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών και πολύ μεγάλων επιγραμμικών μηχανών αναζήτησης υποχρεούνται να προβαίνουν σε εκτίμηση δυνητικών συστημικών κινδύνων που απορρέουν από τον σχεδιασμό, τη λειτουργία και τη χρήση των υπηρεσιών τους, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο ο σχεδιασμός αλγοριθμικών συστημάτων που χρησιμοποιούνται στην υπηρεσία ενδέχεται να συμβάλει σε τέτοιους κινδύνους, καθώς και των συστημικών κινδύνων που απορρέουν από δυνητικές κακές χρήσεις. Οι πάροχοι αυτοί υποχρεούνται επίσης να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα μετριασμού με σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
(119)
Võttes arvesse liidu õiguse eri õigusaktide kohaldamisalasse jäävate digiteenuste innovatsiooni kiiret tempot ja tehnoloogilist arengut, pidades eelkõige silmas nende kasutamist ja tajumist kasutajate poolt, võib käesoleva määruse kohaldamisalasse kuuluvaid tehisintellektisüsteeme pakkuda vahendusteenustena või nende teenuste osadena määruse (EL) 2022/2065 tähenduses, mida tuleks tõlgendada tehnoloogianeutraalsel viisil. Näiteks võib tehisintellektisüsteeme kasutada internetipõhiste otsingumootorite pakkumiseks, eelkõige niivõrd, kuivõrd selline tehisintellektisüsteem nagu internetipõhine juturobot teeb otsinguid põhimõtteliselt kõigil veebisaitidel, lisab seejärel tulemused oma olemasolevatesse teadmistesse ja kasutab ajakohastatud teadmisi, et luua ühtne väljund, mis ühendab erinevaid teabeallikaid.
(119)
Λαμβάνοντας υπόψη τον ταχύ ρυθμό της καινοτομίας και την τεχνολογική εξέλιξη των ψηφιακών υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής διάφορων πράξεων του ενωσιακού δικαίου, έχοντας ιδίως κατά νου τη χρήση και την αντίληψη των αποδεκτών τους, τα συστήματα ΤΝ που υπόκεινται στον παρόντα κανονισμό μπορούν να παρέχονται ως ενδιάμεσες υπηρεσίες ή μέρη αυτών κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065, ο οποίος θα πρέπει να ερμηνεύεται με τεχνολογικά ουδέτερο τρόπο. Για παράδειγμα, τα συστήματα ΤΝ μπορούν να χρησιμοποιούνται για την παροχή επιγραμμικών μηχανών αναζήτησης, ιδίως στον βαθμό που ένα σύστημα ΤΝ όπως ένα επιγραμμικό διαλογικό ρομπότ πραγματοποιεί αναζητήσεις, κατ’ αρχήν, σε όλους τους ιστοτόπους, στη συνέχεια ενσωματώνει τα αποτελέσματα στις υφιστάμενες γνώσεις του και χρησιμοποιεί τις επικαιροποιημένες γνώσεις για να παράγει ενιαία στοιχεία εξόδου που συνδυάζουν διαφορετικές πηγές πληροφοριών.
(120)
Lisaks on määruse (EL) 2022/2065 tõhusa rakendamise hõlbustamiseks eriti asjakohased kohustused, mis on käesoleva määrusega kehtestatud teatavate tehisintellektisüsteemide pakkujatele ja juurutajatele, et võimaldada avastada ja avalikustada seda, et nende süsteemide väljundid on kunstlikult loodud või neid on manipuleeritud. See kehtib eelkõige seoses väga suurte digiplatvormide või väga suurte internetipõhiste otsingumootorite pakkujate kohustusega teha kindlaks ja maandada süsteemseid riske, mis võivad tuleneda kunstlikult loodud või manipuleeritud sisu levitamisest, eelkõige risk, et see põhjustab tegelikku või prognoositavat negatiivset mõju demokraatlikele protsessidele, ühiskondlikule arutelule ja valimisprotsessidele, sealhulgas desinformatsiooni kaudu.
(120)
Εξάλλου, οι υποχρεώσεις που επιβάλλονται στους παρόχους και τους φορείς εφαρμογής ορισμένων συστημάτων ΤΝ στον παρόντα κανονισμό προκειμένου να μπορεί να ανιχνεύεται και να αποκαλύπτεται ότι τα στοιχεία εξόδου των εν λόγω συστημάτων έχουν παραχθεί ή υποστεί χειρισμό τεχνητά είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065. Αυτό ισχύει ιδίως όσον αφορά τις υποχρεώσεις των παρόχων πολύ μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών ή πολύ μεγάλων επιγραμμικών μηχανών αναζήτησης να εντοπίζουν και να μετριάζουν τους συστημικούς κινδύνους που ενδέχεται να προκύψουν από τη διάδοση περιεχομένου που έχει παραχθεί ή υποστεί χειρισμό τεχνητά, ειδικότερα δε τον κίνδυνο πραγματικών ή προβλέψιμων αρνητικών επιπτώσεων στις δημοκρατικές διαδικασίες, τον πολιτικό διάλογο και τις εκλογικές διαδικασίες, μεταξύ άλλων μέσω παραπληροφόρησης.
(121)
Oluline roll peaks olema standardimisel, et anda pakkujatele tehnilised lahendused, millega tagatakse käesoleva määruse järgimine kooskõlas tehnika tasemega, et edendada innovatsiooni ning konkurentsivõimet ja majanduskasvu ühtsel turul. Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruse (EL) nr 1025/2012 (41) artikli 2 punkti 1 alapunktis c määratletud harmoneeritud standardite – mis üldiselt peaksid kajastama tehnika taset – järgimine peaks olema pakkujate jaoks vahend, millega tõendada käesoleva määruse nõuete täitmist. Seepärast tuleks soodustada huvide tasakaalustatud esindatust, kaasates standardite väljatöötamisse kõik asjaomased sidusrühmad, eelkõige VKEd, tarbijaorganisatsioonid ning keskkonna- ja sotsiaalvaldkonna sidusrühmad, kooskõlas määruse (EL) nr 1025/2012 artiklitega 5 ja 6. Nõuete täitmise hõlbustamiseks peaks komisjon esitama standardimistaotlused põhjendamatu viivituseta. Standardimistaotluse koostamisel peaks komisjon konsulteerima nõuandva kogu ja nõukojaga, et koguda asjaomast oskusteavet. Kui aga asjakohased viited harmoneeritud standarditele puuduvad, peaks komisjonil olema võimalik rakendusaktidega ja pärast nõuandva koguga konsulteerimist kehtestada teatavate käesoleva määruse kohaste nõuete ühtsed kirjeldused. Ühtne kirjeldus peaks olema erakorraline varulahendus, mis hõlbustab pakkujal täita käesoleva määruse nõudeid, kui ükski Euroopa standardiorganisatsioon ei ole standardimistaotlust heaks kiitnud või kui asjakohastes harmoneeritud standardites ei ole piisavalt käsitletud põhiõigustega seotud probleeme või kui harmoneeritud standardid ei vasta taotlusele või kui asjakohase harmoneeritud standardi vastuvõtmisel esineb viivitusi. Kui harmoneeritud standardi vastuvõtmine viibib standardi tehnilise keerukuse tõttu, peaks komisjon seda enne ühtsete kirjelduste kehtestamist arvesse võtma. Ühtsete kirjelduste väljatöötamisel julgustatakse komisjoni tegema koostööd rahvusvaheliste partnerite ja rahvusvaheliste standardiorganisatsioonidega.
(121)
Η τυποποίηση θα πρέπει να διαδραματίσει βασικό ρόλο στην παροχή τεχνικών λύσεων στους παρόχους για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τον παρόντα κανονισμό, σύμφωνα με την εξέλιξη της τεχνολογίας, με σκοπό την προώθηση της καινοτομίας καθώς και της ανταγωνιστικότητας και της ανάπτυξης στην ενιαία αγορά. Η συμμόρφωση με τα εναρμονισμένα πρότυπα, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 1 στοιχείο γ) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (41), τα οποία, υπό κανονικές συνθήκες, αναμένεται να ανταποκρίνονται στην εξέλιξη της τεχνολογίας, θα πρέπει να αποτελεί μέσο απόδειξης της συμμόρφωσης των παρόχων με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού. Θα πρέπει συνεπώς να ενθαρρυνθεί η ισόρροπη εκπροσώπηση των συμφερόντων με τη συμμετοχή όλων των σχετικών συμφεροντούχων στην ανάπτυξη προτύπων, ιδίως των ΜΜΕ, των ενώσεων καταναλωτών και των περιβαλλοντικών και κοινωνικών συμφεροντούχων σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 6 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1025/2012. Προκειμένου να διευκολυνθεί η συμμόρφωση, τα αιτήματα τυποποίησης θα πρέπει να εκδίδονται από την Επιτροπή χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση. Κατά την προετοιμασία του αιτήματος τυποποίησης, η Επιτροπή θα πρέπει να συμβουλεύεται το συμβουλευτικό φόρουμ και το Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης, προκειμένου να συλλέξει σχετική εμπειρογνωσία. Ωστόσο, ελλείψει σχετικών παραπομπών σε εναρμονισμένα πρότυπα, η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να θεσπίζει, μέσω εκτελεστικών πράξεων και κατόπιν διαβούλευσης με το συμβουλευτικό φόρουμ, κοινές προδιαγραφές για ορισμένες απαιτήσεις δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Η κοινή προδιαγραφή θα πρέπει να αποτελεί κατ’ εξαίρεση εφεδρική λύση για να διευκολύνεται η υποχρέωση του παρόχου να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού, όταν το αίτημα τυποποίησης δεν έχει γίνει δεκτό από κανέναν από τους ευρωπαϊκούς οργανισμούς τυποποίησης ή όταν τα σχετικά εναρμονισμένα πρότυπα δεν ανταποκρίνονται επαρκώς σε ανησυχίες σχετικές με τα θεμελιώδη δικαιώματα ή όταν τα εναρμονισμένα πρότυπα δεν συμμορφώνονται με το αίτημα ή όταν καθυστερεί η έγκριση κατάλληλου εναρμονισμένου προτύπου. Όταν η καθυστέρηση της έγκρισης εναρμονισμένου προτύπου οφείλεται στην τεχνική πολυπλοκότητα του εν λόγω προτύπου, η Επιτροπή θα πρέπει να το λάβει υπόψη πριν εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης κοινών προδιαγραφών. Κατά την ανάπτυξη κοινών προδιαγραφών, η Επιτροπή παροτρύνεται να συνεργάζεται με διεθνείς εταίρους και διεθνείς οργανισμούς τυποποίησης.
(122)
Ilma et see piiraks harmoneeritud standardite ja ühtsete kirjelduste kasutamist, tuleks eeldada, et pakkujad, kes pakuvad suure riskiga tehisintellektisüsteemi, mida on treenitud ja testitud andmetega, mis kajastavad konkreetset geograafilist, käitumuslikku, kontekstipõhist või funktsionaalset keskkonda, milles tehisintellektisüsteemi kavatsetakse kasutada, järgivad asjakohaseid meetmeid, mis on ette nähtud käesolevas määruses sätestatud andmehalduse nõude raames. Ilma et see piiraks käesolevas määruses sätestatud stabiilsuse ja täpsuse nõuete kohaldamist, tuleks kooskõlas määruse (EL) 2019/881 artikli 54 lõikega 3 eeldada, et suure riskiga tehisintellektisüsteemid, mis on sertifitseeritud või mille kohta on välja antud vastavusdeklaratsioon kõnealuse määruse kohase küberturvalisuse sertifitseerimise kava alusel ja mille viited on avaldatud Euroopa Liidu Teatajas, vastavad käesoleva määruse küberturvalisuse nõudele, kui küberturvalisuse sertifikaat või vastavusdeklaratsioon või nende osad hõlmavad käesoleva määruse küberturvalisuse nõuet. See ei piira kõnealuse küberturvalisuse sertifitseerimise kava vabatahtlikku laadi.
(122)
Ενδείκνυται, με την επιφύλαξη της χρήσης εναρμονισμένων προτύπων και κοινών προδιαγραφών, οι πάροχοι συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου που έχει εκπαιδευτεί και δοκιμαστεί σε δεδομένα που αποτυπώνουν το συγκεκριμένο γεωγραφικό, συμπεριφορικό, συγκυριακό ή λειτουργικό πλαίσιο εντός του οποίου προορίζεται να χρησιμοποιηθεί το σύστημα ΤΝ να τεκμαίρεται ότι συμμορφώνονται με το σχετικό μέτρο που προβλέπεται στην απαίτηση για τη διακυβέρνηση των δεδομένων που ορίζεται στον παρόντα κανονισμό. Με την επιφύλαξη των απαιτήσεων στιβαρότητας και ακρίβειας που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, σύμφωνα με το άρθρο 54 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/881, τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που έχουν πιστοποιηθεί ή για τα οποία έχει εκδοθεί δήλωση συμμόρφωσης στο πλαίσιο συστήματος πιστοποίησης κυβερνοασφάλειας κατά τα προβλεπόμενα στον εν λόγω κανονισμό και των οποίων τα στοιχεία αναφοράς έχουν δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να τεκμαίρεται ότι συμμορφώνονται με την απαίτηση κυβερνοασφάλειας του παρόντος κανονισμού, εφόσον το πιστοποιητικό κυβερνοασφάλειας ή η δήλωση συμμόρφωσης ή μέρη αυτών καλύπτουν την απαίτηση κυβερνοασφάλειας του παρόντος κανονισμού, χωρίς να θίγεται ο προαιρετικός χαρακτήρας του συστήματος πιστοποίησης κυβερνοασφάλειας.
(123)
Selleks et tagada suure riskiga tehisintellektisüsteemide kõrge usaldusväärsus, peaksid need süsteemid enne nende turule laskmist või kasutuselevõtmist läbima vastavushindamise.
(123)
Προκειμένου να διασφαλιστεί υψηλό επίπεδο αξιοπιστίας των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, τα συστήματα αυτά θα πρέπει να υπόκεινται σε αξιολόγηση της συμμόρφωσης πριν από τη διάθεσή τους στην αγορά ή τη θέση τους σε λειτουργία.
(124)
Operaatorite koormuse vähendamiseks ja võimaliku dubleerimise vältimiseks on asjakohane hinnata uue õigusraamistiku alusel olemasolevate liidu ühtlustamisõigusaktide kohaldamisalasse kuuluvate toodetega seotud suure riskiga tehisintellektisüsteemide vastavust käesoleva määruse nõuetele osana kõnealuse õigusega juba ette nähtud vastavushindamisest. Seega ei tohiks käesoleva määruse nõuete kohaldatavus mõjutada uue liidu ühtlustamisõigusaktide kohaselt tehtava vastavushindamise eriomast loogikat, metoodikat või üldist ülesehitust.
(124)
Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η επιβάρυνση των φορέων εκμετάλλευσης και να αποφευχθεί κάθε πιθανή επικάλυψη, όσον αφορά τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που σχετίζονται με προϊόντα τα οποία καλύπτονται από την υφιστάμενη ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης βάσει του νέου νομοθετικού πλαισίου, ενδείκνυται η συμμόρφωση των εν λόγω συστημάτων ΤΝ με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού να αξιολογείται στο πλαίσιο της αξιολόγησης της συμμόρφωσης που ήδη προβλέπεται στο εν λόγω δίκαιο. Συνεπώς, η δυνατότητα εφαρμογής των απαιτήσεων του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να επηρεάζει την ειδική λογική, τη μεθοδολογία ή τη γενική δομή της αξιολόγησης της συμμόρφωσης δυνάμει της σχετικής ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης.
(125)
Arvestades suure riskiga tehisintellektisüsteemide keerukust ja nendega seotud riske, on oluline töötada suure riskiga tehisintellektisüsteemide jaoks välja asjakohane vastavushindamismenetlus, mis hõlmab teada antud asutusi, nn kolmanda isiku tehtavat vastavushindamist. Kuid võttes arvesse kutseliste turustamiseelsete sertifitseerijate praeguseid kogemusi tooteohutuse valdkonnas ja kaasnevate riskide erinevat olemust, on asjakohane vähemalt käesoleva määruse kohaldamise algjärgus piirata kolmanda isiku tehtava vastavushindamise kohaldamise ulatust muude kui toodetega seotud suure riskiga tehisintellektisüsteemide puhul. Seepärast peaks selliste süsteemide vastavushindamise üldjuhul läbi viima pakkuja omal vastutusel, välja arvatud biomeetria jaoks ette nähtud tehisintellektisüsteemide puhul.
(125)
Λόγω της πολυπλοκότητας των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου και των κινδύνων που συνδέονται με αυτά, είναι σημαντικό να αναπτυχθεί κατάλληλη διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης για συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου με τη συμμετοχή κοινοποιημένων οργανισμών, η οποία καλείται αξιολόγηση της συμμόρφωσης από τρίτο μέρος. Ωστόσο, λόγω της υφιστάμενης πείρας των επαγγελματιών φορέων πιστοποίησης πριν από τη διάθεση στην αγορά στον τομέα της ασφάλειας των προϊόντων, καθώς και της διαφορετικής φύσης των σχετικών κινδύνων, ενδείκνυται να περιοριστεί, τουλάχιστον κατά την αρχική φάση εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, το πεδίο εφαρμογής της αξιολόγησης της συμμόρφωσης από τρίτο μέρος όσον αφορά τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου εκτός εκείνων που σχετίζονται με τα προϊόντα. Συνεπώς, η αξιολόγηση της συμμόρφωσης τέτοιων συστημάτων θα πρέπει να διενεργείται κατά γενικό κανόνα από τον πάροχο με δική του ευθύνη, με μόνη εξαίρεση τα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για βιομετρικά στοιχεία.
(126)
Selleks et vajaduse korral viidaks läbi kolmanda isiku tehtavad vastavushindamised, peaksid riikide pädevad asutused käesoleva määruse alusel teavitama teada antud asutusi, tingimusel et need vastavad teatavatele nõuetele eeskätt sõltumatuse, pädevuse, huvide konflikti puudumise ja küberturvalisuse asjakohaste nõuete vallas. Riikide pädevad asutused peaksid saatma teavituse kõnealuste asutuste kohta komisjonile ja teistele liikmesriikidele komisjoni poolt otsuse nr 768/2008/EÜ I lisa artikli R23 alusel väljaarendatud ja hallatava elektroonilise teavitamise vahendi kaudu.
(126)
Για τη διενέργεια αξιολογήσεων της συμμόρφωσης από τρίτο μέρος όταν αυτό απαιτείται, θα πρέπει να κοινοποιούνται από τις εθνικές αρμόδιες αρχές κοινοποιημένοι οργανισμοί βάσει του παρόντος κανονισμού, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με ένα σύνολο απαιτήσεων, ιδίως όσον αφορά την ανεξαρτησία, την επάρκεια, την απουσία συγκρούσεων συμφερόντων και τις δέουσες απαιτήσεις περί κυβερνοασφάλειας. Η κοινοποίηση των εν λόγω οργανισμών θα πρέπει να αποστέλλεται από τις εθνικές αρμόδιες αρχές στην Επιτροπή και στα άλλα κράτη μέλη μέσω του ηλεκτρονικού μέσου κοινοποίησης που έχει δημιουργήσει και διαχειρίζεται η Επιτροπή δυνάμει του παραρτήματος Ι άρθρο R23 της απόφασης αριθ. 768/2008/ΕΚ.
(127)
Kooskõlas Maailma Kaubandusorganisatsiooni tehniliste kaubandustõkete lepingust tulenevate liidu kohustustega on asjakohane hõlbustada selliste vastavushindamistulemuste vastastikust tunnustamist, mille on saanud pädevad vastavushindamisasutused sõltumata territooriumist, kus nad on asutatud, tingimusel et kolmanda riigi õiguse alusel asutatud vastavushindamisasutused vastavad käesoleva määruse kohaldatavatele nõuetele ja liit on sõlminud sellekohase lepingu. Sellega seoses peaks komisjon aktiivselt uurima võimalike rahvusvaheliste õigusaktide koostamist sel eesmärgil ja eelkõige püüdma sõlmida vastastikuse tunnustamise lepinguid kolmandate riikidega.
(127)
Σε ευθυγράμμιση με τις δεσμεύσεις της Ένωσης στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο, είναι σκόπιμο να διευκολυνθεί η αμοιβαία αναγνώριση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης της συμμόρφωσης που παράγονται από αρμόδιους οργανισμούς αξιολόγησης της συμμόρφωσης, ανεξαρτήτως από την επικράτεια στην οποία είναι εγκατεστημένοι, υπό την προϋπόθεση ότι οι οργανισμοί αξιολόγησης της συμμόρφωσης που έχουν συσταθεί δυνάμει του δικαίου τρίτης χώρας πληρούν τις εφαρμοστέες απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού και η Ένωση έχει συνάψει σχετική συμφωνία. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να διερευνήσει ενεργά πιθανές διεθνείς πράξεις για τον σκοπό αυτόν και ιδίως να επιδιώξει τη σύναψη συμφωνιών αμοιβαίας αναγνώρισης με τρίτες χώρες.
(128)
Liidu ühtlustamisõigusaktidega reguleeritud toodete olulise muudatuse laialdaselt juurdunud mõiste kohaselt on asjakohane, et kui tehakse muudatus, mis võib mõjutada suure riskiga tehisintellektisüsteemi vastavust käesolevale määrusele (näiteks operatsioonisüsteemi või tarkvaraarhitektuuri muudatus), või kui muutub süsteemi sihtotstarve, tuleks kõnealust tehisintellektisüsteemi käsitada uue tehisintellektisüsteemina, mis peaks läbima uue vastavushindamise. Siiski ei peaks muudatuste puhul, mis tehakse selliste tehisintellektisüsteemide algoritmis või toimimises, mis n-ö õpivad edasi ka pärast turule laskmist või kasutusele võtmist, nimelt kohandavad automaatselt funktsioonide täitmise viisi, olema tegemist olulise muudatusega, tingimusel et pakkuja on kõnealused muudatused eelnevalt kindlaks määranud ja neid on vastavushindamise ajal hinnatud.
(128)
Σε ευθυγράμμιση με την κοινώς καθιερωμένη έννοια της ουσιαστικής τροποποίησης για τα προϊόντα που ρυθμίζονται από την ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης, όταν επέρχεται αλλαγή η οποία ενδέχεται να επηρεάσει τη συμμόρφωση ενός συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου με τον παρόντα κανονισμό (π.χ. αλλαγή λειτουργικού συστήματος ή αρχιτεκτονικής λογισμικού) ή όταν αλλάζει ο επιδιωκόμενος σκοπός του συστήματος, ενδείκνυται το εν λόγω σύστημα ΤΝ να θεωρείται νέο σύστημα ΤΝ το οποίο θα πρέπει να υποβληθεί σε νέα αξιολόγηση της συμμόρφωσης. Ωστόσο, αλλαγές στον αλγόριθμο και στις επιδόσεις των συστημάτων ΤΝ που συνεχίζουν να «μαθαίνουν» μετά τη διάθεσή τους στην αγορά ή τη θέση τους σε λειτουργία, δηλαδή να προσαρμόζουν αυτόματα τον τρόπο εκτέλεσης των λειτουργιών, δεν θα πρέπει να συνιστούν ουσιαστική τροποποίηση, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω αλλαγές έχουν προκαθοριστεί από τον πάροχο και έχουν αξιολογηθεί κατά τον χρόνο της αξιολόγησης της συμμόρφωσης.
(129)
Suure riskiga tehisintellektisüsteemidel peaks olema CE-märgis, mis näitab nende vastavust käesolevale määrusele, et nad saaksid siseturul vabalt liikuda. Tootesse sisseehitatud suure riskiga tehisintellektisüsteemide puhul tuleks kinnitada füüsiline CE-märgis ja seda võib täiendada digitaalse CE-märgisega. Suure riskiga tehisintellektisüsteemide puhul, mida pakutakse ainult digitaalselt, tuleks kasutada digitaalset CE-märgist. Liikmesriigid ei tohiks luua põhjendamatuid tõkkeid käesolevas määruses sätestatud nõuetele vastavate ja CE-märgisega suure riskiga tehisintellektisüsteemide turule laskmisele või kasutusele võtmisele.
(129)
Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει να φέρουν τη σήμανση CE, ώστε να δηλώνεται η συμμόρφωσή τους με τον παρόντα κανονισμό και να μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα εντός της εσωτερικής αγοράς. Για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που είναι ενσωματωμένα σε προϊόν, θα πρέπει να τοποθετείται υλική σήμανση CE, η οποία μπορεί να συμπληρώνεται από ψηφιακή σήμανση CE. Για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που παρέχονται μόνο ψηφιακά, θα πρέπει να χρησιμοποιείται ψηφιακή σήμανση CE. Τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να δημιουργούν αδικαιολόγητα εμπόδια στη διάθεση στην αγορά ή στη θέση σε λειτουργία των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που συμμορφώνονται με τις οριζόμενες στον παρόντα κανονισμό απαιτήσεις και φέρουν τη σήμανση CE.
(130)
Teatavatel tingimustel võib uuenduslike tehnoloogiate kiire kättesaadavus olla inimeste tervise ja turvalisuse, keskkonnakaitse ja kliimamuutuste ning ühiskonna kui terviku jaoks olla äärmiselt tähtis. Seepärast on asjakohane, et teatavatel erandlikel põhjustel, mis on seotud avaliku julgeoleku või füüsiliste isikute elu ja tervise kaitse, keskkonnakaitse ning oluliste tööstus- ja taristuvarade kaitsega, võiksid turujärelevalveasutused lubada selliste tehisintellektisüsteemide turule laskmist või kasutusele võtmist, millele ei ole vastavushindamist tehtud. Käesolevas määruses sätestatud põhjendatud olukordades võivad õiguskaitseasutused või elanikkonnakaitseasutused võtta konkreetse suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutusele ilma turujärelevalveasutuse loata, tingimusel et sellist luba taotletakse põhjendamatu viivituseta kasutamise ajal või pärast seda.
(130)
Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η ταχεία διαθεσιμότητα καινοτόμων τεχνολογιών μπορεί να έχει κρίσιμη σημασία για την υγεία και την ασφάλεια των προσώπων, για την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή και για την κοινωνία στο σύνολό της. Συνεπώς, είναι σκόπιμο, για εξαιρετικούς λόγους δημόσιας ασφάλειας ή προστασίας της ζωής και της υγείας φυσικών προσώπων, προστασίας του περιβάλλοντος και προστασίας βασικών στοιχείων ενεργητικού της βιομηχανίας και των υποδομών, οι αρχές εποπτείας της αγοράς να μπορούν να επιτρέπουν τη διάθεση στην αγορά ή τη θέση σε λειτουργία συστημάτων ΤΝ που δεν έχουν υποβληθεί σε αξιολόγηση της συμμόρφωσης. Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, όπως προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό, οι αρχές επιβολής του νόμου ή οι αρχές πολιτικής προστασίας μπορούν να θέσουν σε λειτουργία ένα συγκεκριμένο σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου χωρίς την άδεια της αρχής εποπτείας της αγοράς, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω άδεια ζητείται κατά τη διάρκεια της χρήσης ή μετά τη χρήση χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.
(131)
Et hõlbustada tööd, mida komisjon ja liikmesriigid tehisintellekti vallas teevad, ning suurendada avalikkuse jaoks läbipaistvust, peaksid muude kui asjaomaste olemasolevate liidu ühtlustamisõigusaktide kohaldamisalasse kuuluvate toodetega seotud suure riskiga tehisintellektisüsteemide pakkujad, samuti pakkujad, kes leiavad, et käesoleva määruse lisas suure riski kasutusena loetletud tehisintellektisüsteem ei ole kohaldatava erandi alusel suure riskiga, olema kohustatud registreerima iseenda ja teabe oma tehisintellektisüsteemi kohta ELi andmebaasis, mille loob ja mida haldab komisjon. Enne käesoleva määruse lisas suure riski kasutusena loetletud tehisintellektisüsteemi kasutamist peaksid suure riskiga tehisintellektisüsteemide juurutajad, kes on avaliku sektori asutused, ametid või organid, end selles ELi andmebaasis registreerima ja valima välja süsteemi, mida nad kavatsevad kasutada. Teistel juurutajatel peaks olema õigus teha seda vabatahtlikult. See ELi andmebaasi osa peaks olema avalik ja tasuta kättesaadav, teave peaks olema kergesti kasutatav, arusaadav ja masinloetav. ELi andmebaas peaks olema ka kasutajasõbralik, näiteks pakkudes otsingufunktsioone, sealhulgas märksõnade kaudu, võimaldades üldsusel leida asjakohast teavet, mis peab olema edastatud kõrge riskitasemega tehisintellektisüsteemide registreerimisel, ja teavet selliste kõrge riskiga tehisintellektisüsteemide kasutusmalli kohta, mis on suure riskiga tehisintellektisüsteemid vastavalt käesoleva määruse lisas sätestatule. ELi andmebaasis tuleks registreerida ka kõik suure riskiga tehisintellektisüsteemide olulised muudatused. Õiguskaitse, rände, varjupaiga ja piirikontrollihalduse valdkonna suure riskiga tehisintellektisüsteemide puhul tuleks registreerimiskohustusi täita ELi andmebaasi turvalises mitteavalikus osas. Turvalisele mitteavalikule osale peaks juurdepääs olema rangelt üksnes komisjonil ja turujärelevalveasutustel nende andmebaasi riikliku osa piires. Elutähtsa taristu valdkonna suure riskiga tehisintellektisüsteeme tuleks registreerida üksnes riiklikul tasandil. Kooskõlas määrusega (EL) 2018/1725 peaks ELi andmebaasi vastutav töötleja olema komisjon. Et ELi andmebaas oleks kasutuselevõtmisel täielikult toimiv, peaks andmebaasi loomise menetlus hõlmama funktsionaalsete kirjelduste väljatöötamist komisjoni poolt ja sõltumatut auditiaruannet. Komisjon peaks ELi andmebaasi vastutava töötlejana oma ülesannete täitmisel võtma arvesse küberturvalisuse riske. Et maksimeerida ELi andmebaasi kättesaadavust ja kasutamist avalikkuse poolt, peaks ELi andmebaas, sealhulgas selle kaudu kättesaadavaks tehtud teave, vastama direktiivi (EL) 2019/882 nõuetele.
(131)
Για να διευκολυνθεί το έργο της Επιτροπής και των κρατών μελών στον τομέα της ΤΝ και για να αυξηθεί η διαφάνεια έναντι του κοινού, οι πάροχοι συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου εκτός αυτών που σχετίζονται με προϊόντα τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της σχετικής υφιστάμενης ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης, καθώς και οι πάροχοι που θεωρούν ότι ένα σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου που απαριθμείται στις περιπτώσεις χρήσης υψηλού κινδύνου σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού δεν είναι υψηλού κινδύνου βάσει παρέκκλισης, θα πρέπει να υποχρεούνται να εγγράφονται και να καταχωρίζουν πληροφορίες σχετικά με το οικείο σύστημα ΤΝ σε βάση δεδομένων της ΕΕ, την οποία θα δημιουργήσει και θα διαχειρίζεται η Επιτροπή. Πριν από τη χρήση ενός συστήματος ΤΝ που απαριθμείται στις περιπτώσεις χρήσης υψηλού κινδύνου σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, οι φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που είναι δημόσιες αρχές, οργανισμοί ή φορείς θα πρέπει να εγγράφονται στην εν λόγω βάση δεδομένων και να επιλέγουν το σύστημα που προτίθενται να χρησιμοποιήσουν. Άλλοι φορείς εφαρμογής θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να το πράξουν οικειοθελώς. Αυτό το τμήμα της βάσης δεδομένων της ΕΕ θα πρέπει να είναι προσβάσιμο στο κοινό, δωρεάν, οι δε πληροφορίες θα πρέπει να είναι εύκολα πλοηγήσιμες, κατανοητές και μηχαναγνώσιμες. Η βάση δεδομένων της ΕΕ θα πρέπει επίσης να είναι φιλική προς τον χρήστη, για παράδειγμα παρέχοντας λειτουργικότητες αναζήτησης, μεταξύ άλλων με λέξεις-κλειδιά, που επιτρέπουν στο ευρύ κοινό να βρίσκει σχετικές πληροφορίες που πρέπει να υποβάλλονται κατά την καταχώριση συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου και σχετικά με την περίπτωση χρήσης των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που καθορίζονται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού και στα οποία αντιστοιχούν τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου. Κάθε ουσιαστική τροποποίηση συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου θα πρέπει επίσης να καταχωρίζεται στη βάση δεδομένων της ΕΕ. Για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου στον τομέα της επιβολής του νόμου και της διαχείρισης της μετανάστευσης, του ασύλου και των συνοριακών ελέγχων, οι υποχρεώσεις καταχώρισης θα πρέπει να εκπληρώνονται σε ασφαλές μη δημόσιο τμήμα της βάσης δεδομένων της ΕΕ. Η πρόσβαση στο ασφαλές μη δημόσιο τμήμα θα πρέπει να περιορίζεται αυστηρά στην Επιτροπή, καθώς και στις αρχές εποπτείας της αγοράς όσον αφορά το εθνικό τμήμα της εν λόγω βάσης δεδομένων. Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου στον τομέα των υποδομών ζωτικής σημασίας θα πρέπει να καταχωρίζονται μόνο σε εθνικό επίπεδο. Η Επιτροπή θα πρέπει να είναι ο υπεύθυνος επεξεργασίας της βάσης δεδομένων της ΕΕ, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1725. Προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης λειτουργικότητα της βάσης δεδομένων της ΕΕ, όταν διατεθεί προς χρήση, η διαδικασία για τη δημιουργία της βάσης δεδομένων θα πρέπει να περιλαμβάνει την ανάπτυξη λειτουργικών προδιαγραφών από την Επιτροπή και ανεξάρτητη έκθεση ελέγχου. Η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τους κινδύνους για την κυβερνοασφάλεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων της ως υπεύθυνης επεξεργασίας δεδομένων στη βάση δεδομένων της ΕΕ. Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η διαθεσιμότητα και η χρήση της βάσης δεδομένων της ΕΕ από το κοινό, η βάση δεδομένων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που διατίθενται μέσω αυτής, θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της οδηγίας (ΕΕ) 2019/882.
(132)
Teatavad tehisintellektisüsteemid, mis on mõeldud suhtlema füüsiliste isikutega või sisu looma, võivad põhjustada spetsiifilisi kellegi teisena esinemise või pettuse riske olenemata sellest, kas süsteemid on liigitatud suure riskiga süsteemideks või mitte. Seepärast peaks nende süsteemide kasutamise suhtes teatavates olukordades kehtima spetsiifilised läbipaistvuskohustused, ilma et see piiraks suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes kehtivate nõuete ja kohustuste ning sihipäraste erandite kohaldamist, et võtta arvesse õiguskaitse erivajadusi. Eelkõige tuleks füüsilistele isikutele anda teada, et nad suhtlevad tehisintellektisüsteemiga, välja arvatud juhul, kui see on mõistlikult informeeritud, tähelepaneliku ja aruka füüsilise isiku jaoks ilmne, võttes arvesse asjaolusid ja kasutamise konteksti. Kõnealuse kohustuse rakendamisel tuleks arvesse võtta nende füüsiliste isikute omadusi, kes kuuluvad oma vanuse või puude tõttu kaitsetutesse rühmadesse, niivõrd kui tehisintellektisüsteem on mõeldud ka nende rühmadega suhtlemiseks. Peale selle tuleks füüsilisi isikuid teavitada, kui nad puutuvad kokku tehisintellektisüsteemidega, mis suudavad nende biomeetrilisi andmeid töödeldes tuvastada või tuletada nende emotsioone või kavatsusi või liigitada kõnealused isikud konkreetsesse kategooriasse. Kõnealused konkreetsed kategooriad võivad olla seotud selliste aspektidega nagu sugu, vanus, juuksevärv, silmade värv, tätoveeringud, isikuomadused, etniline päritolu, isiklikud eelistused ja huvid. Selline teave ja teavitused tuleks edastada puuetega inimestele juurdepääsetavas vormingus.
(132)
Ορισμένα συστήματα ΤΝ που προορίζονται να αλληλεπιδρούν με φυσικά πρόσωπα ή να παράγουν περιεχόμενο ενδέχεται να ενέχουν συγκεκριμένους κινδύνους πλαστοπροσωπίας ή παραπλάνησης ανεξάρτητα από το αν χαρακτηρίζονται ως υψηλού κινδύνου ή όχι. Συνεπώς, σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρήση των συστημάτων αυτών θα πρέπει να υπόκειται σε ειδικές υποχρεώσεις διαφάνειας, με την επιφύλαξη των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων που ισχύουν για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου και σε στοχευμένες εξαιρέσεις, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η ειδική ανάγκη της επιβολής του νόμου. Ειδικότερα, τα φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να ενημερώνονται ότι αλληλεπιδρούν με σύστημα ΤΝ, εκτός εάν αυτό είναι προφανές από τη σκοπιά φυσικού προσώπου που διαθέτει εύλογα επαρκή πληροφόρηση και είναι παρατηρητικό και προσεκτικό, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων και του πλαισίου χρήσης. Κατά την εφαρμογή αυτής της υποχρέωσης, τα χαρακτηριστικά των φυσικών προσώπων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες λόγω της ηλικίας ή της αναπηρίας τους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στον βαθμό που το σύστημα ΤΝ προορίζεται να αλληλεπιδρά και με τις εν λόγω ομάδες. Επιπλέον, τα φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να ενημερώνονται όταν εκτίθενται σε συστήματα ΤΝ τα οποία, με την επεξεργασία των βιομετρικών δεδομένων τους, μπορούν να προσδιορίζουν ή να συνάγουν τα συναισθήματα ή τις προθέσεις των εν λόγω προσώπων ή να τα κατατάσσουν σε ειδικές κατηγορίες. Αυτές οι ειδικές κατηγορίες μπορεί να αφορούν πτυχές όπως φύλο, ηλικία, χρώμα μαλλιών, χρώμα οφθαλμών, δερματοστιξία, προσωπικά χαρακτηριστικά, εθνοτική καταγωγή, προσωπικές προτιμήσεις και ενδιαφέροντα. Οι πληροφορίες και κοινοποιήσεις θα πρέπει να παρέχονται σε μορφή προσβάσιμη για τα άτομα με αναπηρία.
(133)
Mitmesugused tehisintellektisüsteemid võivad luua suures koguses sünteesitud sisu, mida inimestel on üha raskem eristada inimeste loodud ja ehtsast sisust. Nende süsteemide laialdasel kättesaadavusel ja üha paranevatel võimetel on märkimisväärne mõju teabe ökosüsteemi terviklusele ja usaldusväärsusele, põhjustades uusi mastaapse väärinformatsiooni ja manipuleerimise, pettuse, kellegi teisena esinemise ja tarbijate eksitamise riske. Seda mõju, tehnoloogia arengu kiiret tempot ning vajadust uute meetodite ja tehnikate järele teabe päritolu jälgimiseks arvesse võttes on asjakohane nõuda, et nende süsteemide pakkujad integreeriksid süsteemi tehnilised lahendused, mis võimaldavad masinloetavas vormingus märgistada ja tuvastada selle, et väljundi on loonud või seda on manipuleerinud tehisintellektisüsteem, mitte inimene. Sellised tehnikad ja meetodid peaksid olema nii usaldusväärsed, koostalitlusvõimelised, tõhusad ja töökindlad, kui see on olemasolevaid tehnikaid või nende kombinatsioone arvesse võttes tehniliselt võimalik, ning nendeks on näiteks vesimärgid, metaandmete identifitseerimine, krüptograafilised meetodid sisu päritolu ja autentsuse tõendamiseks, logimismeetodid, sõrmejäljed või muud asjakohased meetodid. Selle kohustuse rakendamisel peaksid pakkujad võtma arvesse ka eri liiki sisu eripärasid ja piire ning valdkonna asjakohaseid tehnoloogilisi ja turusuundumusi, nagu on kajastatud tehnika üldtunnustatud tasemes. Selliseid tehnikaid ja meetodeid saab rakendada tehisintellektisüsteemi või tehisintellektimudeli tasandil, sealhulgas sisu loovate üldotstarbeliste tehisintellektimudelite tasandil, hõlbustades seeläbi tehisintellektisüsteemi järgmise etapi pakkujal selle kohustuse täitmist. Proportsionaalsuse säilitamiseks on asjakohane ette näha, et see märgistamiskohustus ei peaks hõlmama tehisintellektisüsteeme, mis täidavad peamiselt standardse redigeerimise abifunktsiooni, ega tehisintellektisüsteeme, mis ei muuda oluliselt juurutaja esitatud sisendandmeid või nende semantikat.
(133)
Διάφορα συστήματα ΤΝ μπορούν να παράγουν μεγάλες ποσότητες συνθετικού περιεχομένου το οποίο όλο και πιο δύσκολα μπορούν οι άνθρωποι να διακρίνουν από το ανθρωπογενές και αυθεντικό περιεχόμενο. Η ευρεία διαθεσιμότητα και οι αυξημένες ικανότητες των συστημάτων αυτών έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ακεραιότητα και την εμπιστοσύνη στο οικοσύστημα πληροφοριών, εγκυμονώντας νέους κινδύνους παραπληροφόρησης και χειραγώγησης σε κλίμακα, απάτης, πλαστοπροσωπίας και παραπλάνησης των καταναλωτών. Με δεδομένες τις επιπτώσεις αυτές, τον ταχύ ρυθμό της τεχνολογίας και την ανάγκη για νέες μεθόδους και τεχνικές για την ανίχνευση της προέλευσης των πληροφοριών, ενδείκνυται να απαιτείται από τους παρόχους των εν λόγω συστημάτων να ενσωματώνουν τεχνικές λύσεις που επιτρέπουν την επισήμανση σε μηχαναγνώσιμο μορφότυπο και την ανίχνευση ότι τα στοιχεία εξόδου έχουν παραχθεί ή υποστεί χειρισμό από σύστημα ΤΝ και όχι από άνθρωπο. Τέτοιες τεχνικές και μέθοδοι θα πρέπει να είναι επαρκώς αξιόπιστες, διαλειτουργικές, αποτελεσματικές και στιβαρές, στον βαθμό που αυτό είναι τεχνικά εφικτό, λαμβανομένων υπόψη των διαθέσιμων τεχνικών ή συνδυασμού τέτοιων τεχνικών, όπως υδατογραφήματα, αναγνωριστικά μεταδεδομένων, κρυπτογραφικές μέθοδοι για την απόδειξη της προέλευσης και της γνησιότητας του περιεχομένου, μέθοδοι καταγραφής, δακτυλικά αποτυπώματα ή άλλες τεχνικές, ανάλογα με την περίπτωση. Κατά την εφαρμογή αυτής της υποχρέωσης, οι πάροχοι θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τους περιορισμούς των διαφορετικών ειδών περιεχομένου και τις σχετικές τεχνολογικές και αγοραίες εξελίξεις στον τομέα, όπως αποτυπώνονται στη γενικώς αναγνωρισμένη εξέλιξη της τεχνολογίας. Τέτοιες τεχνικές και μέθοδοι μπορούν να υλοποιούνται σε επίπεδο συστήματος ΤΝ ή σε επίπεδο μοντέλου ΤΝ, συμπεριλαμβανομένων μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού που παράγουν περιεχόμενο, διευκολύνοντας έτσι την εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης από τον κατάντη πάροχο του συστήματος ΤΝ. Για να παραμείνει αναλογική, ενδείκνυται να προβλεφθεί ότι η εν λόγω υποχρέωση επισήμανσης δεν θα πρέπει να καλύπτει συστήματα ΤΝ που εκτελούν πρωτίστως υποστηρικτική λειτουργία για συστήματα τυποποιημένης επεξεργασίας ή συστήματα ΤΝ που δεν μεταβάλλουν ουσιαστικά τα δεδομένα εισόδου που παρέχονται από τον φορέα εφαρμογής ή τη σημασιολογία τους.
(134)
Lisaks tehisintellektisüsteemi pakkujate kasutatavatele tehnilistele lahendustele peaksid juurutajad, kes kasutavad tehisintellektisüsteemi, et luua või manipuleerida pildi-, audio- või videosisu, mis sarnaneb märgatavalt olemasolevate isikute, objektide, kohtade, üksuste või sündmustega ja võib inimesele ekslikult ehtne ja tõene näida (süvavõltsingud), ka selgel ja eristataval viisil avalikustama, et see sisu on kunstlikult loodud või seda on manipuleeritud, märgistades tehisintellekti väljundi vastavalt ja avalikustades selle tehisliku päritolu. Seda läbipaistvusnõude järgmist ei tohiks tõlgendada nii, et tehisintellektisüsteemi või selle väljundi kasutamine takistab põhiõiguste hartaga tagatud väljendusvabaduse ning kunsti ja teaduse vabaduse õiguse teostamist, eelkõige kui sisu moodustab osa ilmselgelt loomingulisest, satiirilisest, kunstilisest, väljamõeldud või samalaadsest teosest või programmist, tingimusel et kolmandate isikute õiguste ja vabaduste kaitseks kohaldatakse asjakohaseid kaitsemeetmeid. Sellistel juhtudel piirdub käesolevas määruses sätestatud süvavõltsingute läbipaistvuskohustus sellise loodud või manipuleeritud sisu olemasolu avalikustamisega asjakohasel viisil, mis ei takista teose kuvamist või vaatamist, sealhulgas selle tavapärast tarbimist ja kasutamist, säilitades samal ajal teose kasutatavuse ja kvaliteedi. Lisaks on asjakohane näha ette sarnane avalikustamiskohustus ka tehisintellekti loodud või manipuleeritud teksti puhul, kui see on avaldatud eesmärgiga teavitada avalikkust avalikku huvi pakkuvatest küsimustest, välja arvatud juhul, kui tehisintellekti loodud sisu on läbinud inimkontrolli või toimetusliku kontrolli ning füüsiline või juriidiline isik kannab sisu avaldamise eest toimetuslikku vastutust.
(134)
Πέραν των τεχνικών λύσεων που υλοποιούνται από τους παρόχους του συστήματος ΤΝ, οι φορείς εφαρμογής οι οποίοι χρησιμοποιούν σύστημα ΤΝ για την παραγωγή ή τον χειρισμό περιεχομένου εικόνας, ήχου ή βίντεο που έχει αισθητές ομοιότητες με υπαρκτά πρόσωπα, αντικείμενα, τόπους, οντότητες ή γεγονότα και θα μπορούσε να δώσει σε κάποιο πρόσωπο την απατηλή εντύπωση ότι είναι γνήσιο ή αληθινό (προϊόντα βαθυπαραποίησης — «deep fakes») θα πρέπει επίσης σαφώς και διακριτά να γνωστοποιούν ότι το περιεχόμενο έχει δημιουργηθεί ή έχει υποστεί χειρισμό τεχνητά, μέσω της κατάλληλης επισήμανσης των στοιχείων εξόδου του συστήματος ΤΝ και γνωστοποίησης της τεχνητής προέλευσής του. Η συμμόρφωση με αυτήν την υποχρέωση διαφάνειας δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως ένδειξη ότι η χρήση του συστήματος ΤΝ ή των στοιχείων εξόδου του παρακωλύει το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα στην ελευθερία της τέχνης και της επιστήμης που κατοχυρώνονται στον Χάρτη, ιδίως όταν το περιεχόμενο αποτελεί μέρος προφανώς δημιουργικού, σατιρικού, καλλιτεχνικού, μυθοπλαστικού ή ανάλογου έργου ή προγράμματος, με την επιφύλαξη των κατάλληλων εγγυήσεων για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τρίτων. Στις περιπτώσεις αυτές, η υποχρέωση διαφάνειας για τα προϊόντα βαθυπαραποίησης η οποία προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό περιορίζεται στη γνωστοποίηση της ύπαρξης τέτοιου περιεχομένου που έχει παραχθεί ή υποστεί χειρισμό, με κατάλληλο τρόπο που δεν εμποδίζει την προβολή ή την απόλαυση του έργου, συμπεριλαμβανομένης της κανονικής εκμετάλλευσης και χρήσης του, διατηρώντας παράλληλα τη χρησιμότητα και την ποιότητα του έργου. Επιπλέον, είναι επίσης σκόπιμο να προβλεφθεί παρόμοια υποχρέωση γνωστοποίησης σε σχέση με κείμενο που έχει παραχθεί ή υποστεί χειρισμό από ΤΝ, εφόσον δημοσιεύεται με σκοπό την ενημέρωση του κοινού για θέματα δημόσιου συμφέροντος, εκτός εάν το περιεχόμενο που έχει παραχθεί από ΤΝ έχει υποβληθεί σε διαδικασία ανθρώπινης επανεξέτασης ή ανθρώπινου συντακτικού ελέγχου και ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο φέρει τη συντακτική ευθύνη για τη δημοσίευση του περιεχομένου.
(135)
Ilma et see piiraks läbipaistvuskohustuste kohustuslikkust ja täielikku kohaldatavust, võib komisjon samuti julgustada ja hõlbustada tegevusjuhendite koostamist liidu tasandil, et hõlbustada kunstlikult loodud või manipuleeritud sisu avastamise ja märgistamisega seotud kohustuste tõhusat rakendamist, sealhulgas toetada praktilist korda, mille abil teha vajaduse korral avastamismehhanismid juurdepääsetavaks ja hõlbustada koostööd teiste väärtusahelas osalejatega, levitada sisu või kontrollida selle ehtsust ja päritolu, et võimaldada üldsusel tehisintellekti loodud sisu tõhusalt eristada.
(135)
Με την επιφύλαξη του υποχρεωτικού χαρακτήρα και της πλήρους εφαρμογής των υποχρεώσεων διαφάνειας, η Επιτροπή μπορεί επίσης να ενθαρρύνει και να διευκολύνει την κατάρτιση κωδίκων πρακτικής σε επίπεδο Ένωσης για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής εφαρμογής των υποχρεώσεων σχετικά με την ανίχνευση και την επισήμανση περιεχομένου που έχει παραχθεί ή υποστεί χειρισμό τεχνητά, μεταξύ άλλων για τη στήριξη πρακτικών ρυθμίσεων ώστε να καταστούν, κατά περίπτωση, προσβάσιμοι οι μηχανισμοί ανίχνευσης και να διευκολυνθεί η συνεργασία με άλλους παράγοντες κατά μήκος της αξιακής αλυσίδας, οι οποίοι διαδίδουν περιεχόμενο ή ελέγχουν τη γνησιότητα και την προέλευσή του, προκειμένου να δίνεται στο κοινό η δυνατότητα να διακρίνει αποτελεσματικά το περιεχόμενο που παράγεται από ΤΝ.
(136)
Määruse (EL) 2022/2065 tõhusa rakendamise hõlbustamiseks on eriti asjakohased kohustused, mis on käesoleva määrusega kehtestatud teatavate tehisintellektisüsteemide pakkujatele ja juurutajatele, et võimaldada avastada ja avalikustada seda, et nende süsteemide väljundid on kunstlikult loodud või manipuleeritud. See kehtib eelkõige seoses väga suurte digiplatvormide või väga suurte internetipõhiste otsingumootorite pakkujate kohustusega teha kindlaks ja maandada süsteemseid riske, mis võivad tuleneda kunstlikult loodud või manipuleeritud sisu levitamisest, eelkõige oht, et see avaldab tegelikku või prognoositavat negatiivset mõju demokraatlikele protsessidele, ühiskondlikule arutelule ja valimisprotsessidele, sealhulgas desinformatsiooni kaudu. Käesoleva määruse kohane nõue märgistada tehisintellektisüsteemide loodud sisu ei piira määruse (EL) 2022/2065 artikli 16 lõikes 6 sätestatud teabe talletamise teenuse pakkujate kohustust töödelda kõnealuse määruse artikli 16 lõike 1 kohaselt saadud teateid ebaseadusliku sisu kohta ning see ei tohiks mõjutada konkreetse sisu hindamist ja selle ebaseaduslikkust käsitlevat otsust. Hindamisel tuleks lähtuda üksnes sisu õiguspärasust reguleerivatest õigusnormidest.
(136)
Οι υποχρεώσεις που επιβάλλονται στους παρόχους και τους φορείς εφαρμογής ορισμένων συστημάτων ΤΝ στον παρόντα κανονισμό, ώστε να καθίσταται δυνατή η ανίχνευση και η αποκάλυψη ότι τα στοιχεία εξόδου των εν λόγω συστημάτων έχουν παραχθεί ή υποστεί χειρισμό τεχνητά, είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065. Αυτό ισχύει ιδίως όσον αφορά τις υποχρεώσεις των παρόχων πολύ μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών ή πολύ μεγάλων επιγραμμικών μηχανών αναζήτησης να εντοπίζουν και να μετριάζουν τους συστημικούς κινδύνους που ενδέχεται να προκύψουν από τη διάδοση περιεχομένου που έχει παραχθεί ή υποστεί χειρισμό τεχνητά, ειδικότερα δε τον κίνδυνο πραγματικών ή προβλέψιμων αρνητικών επιπτώσεων στις δημοκρατικές διαδικασίες, τον πολιτικό διάλογο και τις εκλογικές διαδικασίες, μεταξύ άλλων μέσω παραπληροφόρησης. Η απαίτηση επισήμανσης του περιεχομένου που παράγεται από συστήματα ΤΝ δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν θίγει την υποχρέωση που προβλέπεται στο άρθρο 16 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065 για τους παρόχους υπηρεσιών φιλοξενίας να επεξεργάζονται ειδοποιήσεις σχετικά με παράνομο περιεχόμενο τις οποίες λαμβάνουν δυνάμει του άρθρου 16 παράγραφος 1 του εν λόγω κανονισμού και δεν θα πρέπει να επηρεάζει την αξιολόγηση και την απόφαση σχετικά με τον παράνομο χαρακτήρα του εκάστοτε περιεχομένου. Η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο σε σχέση με τους κανόνες που διέπουν τη νομιμότητα του περιεχομένου.
(137)
Käesoleva määrusega hõlmatud tehisintellektisüsteemide läbipaistvuskohustuste täitmist ei tohiks tõlgendada nii, et tehisintellektisüsteemi või selle väljundi kasutamine on seaduslik käesoleva määruse või liidu ja liikmesriikide muu õiguse alusel, ning see ei tohiks piirata tehisintellektisüsteemide juurutajate muid läbipaistvuskohustusi, mis on sätestatud liidu või riigisiseses õiguses.
(137)
Η συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις διαφάνειας για τα συστήματα ΤΝ που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως ένδειξη ότι η χρήση του συστήματος ΤΝ ή των στοιχείων εξόδου του είναι νόμιμη βάσει του παρόντος κανονισμού ή άλλων κανόνων του δικαίου της Ένωσης και των κρατών μελών και δεν θα πρέπει να θίγει άλλες υποχρεώσεις διαφάνειας των φορέων εφαρμογής συστημάτων ΤΝ οι οποίες ορίζονται στο ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο.
(138)
Tehisintellekt on kiirelt arenev tehnoloogiaharu, mis eeldab regulatiivset järelevalvet ning turvalist ja kontrollitud eksperimenteerimisruumi, aga ka seda, et tagatud oleks vastutustundlik innovatsioon ning asjakohaste kaitsemeetmete ja riskimaandamismeetmete integreerimine. Et tagada õigusraamistik, mis edendab innovatsiooni, on tulevikukindel ja häirete suhtes vastupanuvõimeline, peaksid liikmesriigid tagama, et nende pädevad asutused loovad riiklikul tasandil vähemalt ühe tehisintellekti regulatiivliivakasti, mis hõlbustaks innovatiivsete tehisintellektisüsteemide arendamist ja testimist range regulatiivse järelevalve all, enne kui need süsteemid turule lastakse või muul moel kasutusele võetakse. Liikmesriigid võiksid seda kohustust täita, osaledes juba olemasolevates regulatiivliivakastides või luues regulatiivliivakasti koos ühe või mitme liikmesriigi pädeva asutusega, kui selline osalemine tagab osalevatele liikmesriikidele samaväärse riikliku katvuse. Tehisintellekti regulatiivliivakaste võiks luua füüsilisel, digitaalsel või hübriidkujul ning need võivad hõlmata nii füüsilisi kui ka digitaalseid tooteid. Samuti peaksid tehisintellekti regulatiivliivakastide loomise eest vastutavad asutused tagama, et regulatiivliivakastidel on nende toimimiseks piisavad vahendid, sealhulgas rahalised ja inimressursid.
(138)
Η ΤΝ είναι ένα ταχέως αναπτυσσόμενο σύνολο τεχνολογιών που απαιτεί ρυθμιστική εποπτεία και ασφαλή και ελεγχόμενο χώρο για πειραματισμό, με παράλληλη διασφάλιση της υπεύθυνης καινοτομίας και της ενσωμάτωσης κατάλληλων διασφαλίσεων και μέτρων μετριασμού του κινδύνου. Προκειμένου να διασφαλιστεί ένα νομικό πλαίσιο που προωθεί την καινοτομία και είναι ανθεκτικό στις μελλοντικές εξελίξεις και στις διαταραχές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνήσουν, ώστε οι οικείες εθνικές αρμόδιες αρχές να ιδρύσουν τουλάχιστον ένα ρυθμιστικό δοκιμαστήριο ΤΝ σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να διευκολύνουν την ανάπτυξη και τη δοκιμή καινοτόμων συστημάτων ΤΝ υπό αυστηρή ρυθμιστική εποπτεία προτού τα εν λόγω συστήματα διατεθούν στην αγορά ή τεθούν με άλλο τρόπο σε λειτουργία. Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν επίσης να εκπληρώσουν την υποχρέωση αυτή συμμετέχοντας σε ήδη υφιστάμενα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια ή ιδρύοντας ένα δοκιμαστήριο από κοινού με τις αρμόδιες αρχές ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών, εφόσον η συμμετοχή αυτή παρέχει ισοδύναμο επίπεδο εθνικής κάλυψης για τα συμμετέχοντα κράτη μέλη. Τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια ΤΝ θα μπορούσαν να ιδρύονται σε υλική, ψηφιακή ή υβριδική μορφή και να περιλαμβάνουν τόσο υλικά όσο και ψηφιακά προϊόντα. Οι αρχές ίδρυσης θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια ΤΝ διαθέτουν επαρκείς πόρους για τη λειτουργία τους, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών και ανθρώπινων πόρων.
(139)
Tehisintellekti regulatiivliivakastide eesmärk peaks olema edendada tehisintellekti innovatsiooni, luues arendus- ja turustamiseelses etapis kontrollitud eksperimenteerimis- ja testimiskeskkonna, et tagada innovatiivsete tehisintellektisüsteemide vastavus käesolevale määrusele ning muule asjakohasele liidu ja liikmesriigi õigusele. Lisaks peaks tehisintellekti regulatiivliivakastide eesmärk olema suurendada innovaatorite õiguskindlust ning pädevate asutuste järelevalvet ja arusaamist tehisintellekti kasutamise võimalustest, tekkivatest riskidest ja mõjust, hõlbustada asutuste ja ettevõtjate regulatiivset õppimist, sealhulgas pidades silmas õigusraamistiku tulevast kohandamist, toetada koostööd ja parimate tavade jagamist tehisintellekti regulatiivliivakasti kaasatud asutustega ning kiirendada juurdepääsu turgudele, sealhulgas kõrvaldades tõkked VKEde, sealhulgas idufirmade jaoks. Tehisintellekti regulatiivliivakastid peaksid olema laialdaselt kättesaadavad kogu liidus ning erilist tähelepanu tuleks pöörata nende kättesaadavusele VKEde, sealhulgas idufirmade jaoks. Tehisintellekti regulatiivliivakastis osalemisel tuleks keskenduda küsimustele, mis tekitavad pakkujatele ja võimalikele pakkujatele õiguskindlusetust seoses innovatsiooni, liidus tehisintellektiga eksperimenteerimise ja tõenduspõhisele regulatiivsele õppimisele kaasaaitamisega. Tehisintellektisüsteemide järelevalve tehisintellekti regulatiivliivakastis peaks seega hõlmama süsteemide arendamist, treenimist, testimist ja valideerimist enne nende turule laskmist või kasutusele võtmist, samuti sellise olulise muudatuse määratlust ja tegemist, mis võib nõuda uut vastavushindamismenetlust. Kui selliste tehisintellektisüsteemide arendamise ja testimise käigus tuvastatakse oluline risk, tuleb selle põhjal võtta piisavaid maandamismeetmeid ja kui see ei ole võimalik, tuleb arendamine ja testimine peatada. Kui see on asjakohane, peaksid tehisintellekti regulatiivliivakaste loovad riikide pädevad asutused tegema koostööd teiste asjaomaste asutustega, sealhulgas nendega, kes teevad järelevalvet põhiõiguste kaitse üle, ning võiksid lubada kaasata muid tehisintellekti ökosüsteemis osalejaid, nagu riiklikud või Euroopa standardiorganisatsioonid, teada antud asutused, testimis- ja eksperimenteerimisrajatised, teadus- ja eksperimenteerimislaborid, Euroopa digitaalse innovatsiooni keskused ning asjaomased sidusrühmad ja kodanikuühiskonna organisatsioonid. Selleks, et tagada ühetaoline rakendamine kogu liidus ja mastaabisääst, on asjakohane kehtestada tehisintellekti regulatiivliivakastide rakendamise ühised õigusnormid ja regulatiivliivakastide järelevalvega tegelevate asjaomaste ametiasutusete vahelise koostöö raamistik. Käesoleva määruse alusel loodud tehisintellekti regulatiivliivakastid ei tohiks piirata sellise muu õiguse kohaldamist, mis võimaldab luua muid regulatiivliivakaste, mille eesmärk on tagada kooskõla muu õigusega kui käesolev määrus. Kui see on asjakohane, peaksid nende muude regulatiivliivakastide eest vastutavad asjaomased pädevad asutused kaaluma, millised eelised on sellel, kui neid regulatiivliivakaste kasutatakse ka eesmärgiga tagada tehisintellektisüsteemide vastavus käesolevale määrusele. Riikide pädevate asutuste ja tehisintellekti regulatiivliivakastides osalejate vahelisel kokkuleppel võib tehisintellekti regulatiivliivakastide raames korraldada ja kontrollida ka testimist tegelikes tingimustes.
(139)
Στόχοι των ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων ΤΝ θα πρέπει να είναι η προώθηση της καινοτομίας στον τομέα της ΤΝ με τη δημιουργία περιβάλλοντος ελεγχόμενου πειραματισμού και δοκιμών κατά τη φάση ανάπτυξης και πριν από την εμπορική προώθηση, με σκοπό τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των καινοτόμων συστημάτων ΤΝ με τον παρόντα κανονισμό και άλλους συναφείς κανόνες ενωσιακού και εθνικού δικαίου. Επιπλέον, τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια ΤΝ θα πρέπει να έχουν στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας δικαίου για τους φορείς καινοτομίας και της άσκησης εποπτείας από τις αρμόδιες αρχές και της εκ μέρους τους κατανόησης των ευκαιριών, των αναδυόμενων κινδύνων και των επιπτώσεων της χρήσης της ΤΝ, τη διευκόλυνση της ρυθμιστικής μάθησης για τις αρχές και τις επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων ενόψει μελλοντικών προσαρμογών του νομικού πλαισίου, την υποστήριξη της συνεργασίας και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών με τις αρχές που συμμετέχουν στο ρυθμιστικό δοκιμαστήριο ΤΝ και την επιτάχυνση της πρόσβασης στις αγορές, μεταξύ άλλων με την άρση των φραγμών για τις ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων. Τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια ΤΝ θα πρέπει να είναι ευρέως διαθέσιμα σε ολόκληρη την Ένωση και θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προσβασιμότητά τους για τις ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων. Η συμμετοχή στο ρυθμιστικό δοκιμαστήριο ΤΝ θα πρέπει να επικεντρώνεται σε ζητήματα που εγείρουν ανασφάλεια δικαίου για τους παρόχους και τους μελλοντικούς παρόχους όσον αφορά την καινοτομία και τον πειραματισμό με την ΤΝ στην Ένωση και τη συμβολή στην τεκμηριωμένη ρυθμιστική μάθηση. Ως εκ τούτου, η εποπτεία των συστημάτων ΤΝ στο ρυθμιστικό δοκιμαστήριο ΤΝ θα πρέπει να καλύπτει την ανάπτυξη, την εκπαίδευση, τη δοκιμή και την επικύρωση των συστημάτων πριν από τη διάθεσή τους στην αγορά ή τη θέση τους σε λειτουργία, καθώς και την έννοια και την επέλευση ουσιαστικής τροποποίησης που ενδέχεται να απαιτεί νέα διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης. Οποιοιδήποτε σημαντικοί κίνδυνοι εντοπίζονται κατά την ανάπτυξη και τη δοκιμή τέτοιων συστημάτων TN θα πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα τον κατάλληλο μετριασμό και, ελλείψει αυτού, την αναστολή της διαδικασίας ανάπτυξης και δοκιμής. Κατά περίπτωση, οι εθνικές αρμόδιες αρχές που ιδρύουν ρυθμιστικά δοκιμαστήρια ΤΝ θα πρέπει να συνεργάζονται με άλλες σχετικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των αρχών εποπτείας της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και θα μπορούσαν να επιτρέπουν τη συμμετοχή άλλων παραγόντων εντός του οικοσυστήματος ΤΝ, όπως εθνικοί ή ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης, κοινοποιημένοι οργανισμοί, εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού, εργαστήρια έρευνας και πειραματισμού, ευρωπαϊκοί κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας και σχετικές οργανώσεις συμφεροντούχων και της κοινωνίας των πολιτών. Για να διασφαλιστούν η ομοιόμορφη εφαρμογή σε ολόκληρη την Ένωση και οικονομίες κλίμακας, ενδείκνυται να θεσπιστούν κοινοί κανόνες για την εφαρμογή των ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων ΤΝ, καθώς και πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών που συμμετέχουν στην εποπτεία των δοκιμαστηρίων. Τα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια ΤΝ που ιδρύονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να θίγουν άλλες διατάξεις του δικαίου οι οποίοι επιτρέπουν την ίδρυση άλλων δοκιμαστηρίων που αποσκοπούν στη διασφάλιση της συμμόρφωσης με κανόνες δικαίου πλην του παρόντος κανονισμού. Κατά περίπτωση, οι σχετικές αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες για τα εν λόγω άλλα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια θα πρέπει να εξετάζουν τα οφέλη της χρήσης των εν λόγω δοκιμαστηρίων, μεταξύ άλλων και για τον σκοπό της διασφάλισης της συμμόρφωσης των συστημάτων ΤΝ με τον παρόντα κανονισμό. Κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των εθνικών αρμόδιων αρχών και των συμμετεχόντων στο ρυθμιστικό δοκιμαστήριο ΤΝ, οι δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες μπορούν επίσης να διενεργούνται και να εποπτεύονται στο πλαίσιο του ρυθμιστικού δοκιμαστηρίου ΤΝ.
(140)
Käesoleva määrusega tuleks tehisintellekti regulatiivliivakastis tegutsevatele pakkujatele ja võimalikele pakkujatele ette näha õiguslik alus muul otstarbel kogutud isikuandmete kasutamiseks, et arendada tehisintellekti regulatiivliivakastis avalikes huvides teatavaid tehisintellektisüsteeme, ainult konkreetsetel tingimustel kooskõlas määruse (EL) 2016/679 artikli 6 lõikega 4 ja artikli 9 lõike 2 punktiga g ning määruse (EL) 2018/1725 artiklitega 5, 6 ja 10 ning ilma, et see piiraks direktiivi (EL) 2016/680 artikli 4 lõike 2 ja artikli 10 kohaldamist. Kõik muud vastutavate töötlejate kohustused ja andmesubjektide õigused, mis tulenevad määrustest (EL) 2016/679 ja (EL) 2018/1725 ning direktiivist (EL) 2016/680, jäävad kehtima. Eelkõige ei tohiks käesolev määrus olla õiguslik alus määruse (EL) 2016/679 artikli 22 lõike 2 punkti b ja määruse (EL) 2018/1725 artikli 24 lõike 2 punkti b tähenduses. Tehisintellekti regulatiivliivakastis tegutsevad pakkujad ja võimalikud pakkujad peaksid tagama asjakohased kaitsemeetmed ja tegema koostööd pädevate asutustega, järgides muu hulgas nende juhendeid ning tegutsedes viivitusteta ja heas usus, et vajalikul määral maandada turvalisust, tervist ja põhiõigusi ähvardavaid tuvastatud olulisi riske, mis võivad selles regulatiivliivakastis arendustegevuse, testimise ja eksperimenteerimise käigus tekkida.
(140)
Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να παρέχει τη νομική βάση ώστε οι πάροχοι και οι μελλοντικοί πάροχοι στο ρυθμιστικό δοκιμαστήριο ΤΝ να χρησιμοποιούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα οποία έχουν συλλεχθεί για άλλους σκοπούς, προκειμένου να αναπτύσσουν ορισμένα συστήματα ΤΝ προς το δημόσιο συμφέρον εντός του ρυθμιστικού δοκιμαστηρίου ΤΝ, μόνο υπό καθορισμένες προϋποθέσεις, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 4 και το άρθρο 9 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 και τα άρθρα 5, 6 και 10 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725 και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 παράγραφος 2 και του άρθρου 10 της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680. Όλες οι άλλες υποχρεώσεις των υπευθύνων επεξεργασίας δεδομένων και τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων δυνάμει των κανονισμών (ΕΕ) 2016/679 και (ΕΕ) 2018/1725 και της οδηγίας (ΕΕ) 2016/680 εξακολουθούν να ισχύουν. Ειδικότερα, ο παρών κανονισμός δεν θα πρέπει να παρέχει νομική βάση κατά την έννοια του άρθρου 22 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 και του άρθρου 24 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725. Οι πάροχοι και οι μελλοντικοί πάροχοι στο ρυθμιστικό δοκιμαστήριο ΤΝ θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι υπάρχουν κατάλληλες εγγυήσεις και να συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές, μεταξύ άλλων ακολουθώντας την καθοδήγησή τους και ενεργώντας ταχέως και καλή τη πίστει για τον κατάλληλο μετριασμό οποιωνδήποτε εντοπιζόμενων σημαντικών κινδύνων για την ασφάλεια, την υγεία και τα θεμελιώδη δικαιώματα που ενδέχεται να προκύψουν κατά την ανάπτυξη, τις δοκιμές και τον πειραματισμό στο πλαίσιο του εν λόγω δοκιμαστηρίου.
(141)
Selleks et kiirendada käesoleva määruse lisas loetletud suure riskiga tehisintellektisüsteemide arendamist ja turule laskmist, on oluline, et selliste süsteemide pakkujad või võimalikud pakkujad saaksid kasutada ka erikorda nende süsteemide testimiseks tegelikes tingimustes, ilma et nad osaleksid tehisintellekti regulatiivliivakastis. Sellistel juhtudel, võttes arvesse sellise testimise võimalikke tagajärgi üksikisikutele, tuleks siiski tagada, et käesoleva määrusega kehtestatakse pakkujatele ja võimalikele pakkujatele asjakohased ja piisavad tagatised ja tingimused. Sellised tagatised peaksid muu hulgas hõlmama füüsilistelt isikutelt teadva nõusoleku taotlemist tegelikes tingimustes testimises osalemiseks, välja arvatud õiguskaitse puhul, kus teadva nõusoleku taotlemine takistaks tehisintellektisüsteemi testimist. Subjektide nõusolek sellises käesoleva määruse alusel toimuvas testimises osalemiseks erineb andmesubjektide nõusolekust oma isikuandmete töötlemiseks asjakohase andmekaitseõiguse alusel ega piira kõnealuse õiguse kohaldamist. Samuti on oluline minimeerida riske ja võimaldada pädevatel asutustel teostada järelevalvet ning nõuda seetõttu, et võimalikud pakkujad esitaksid pädevale turujärelevalveasutusele tegelikes tingimustes testimise kava, registreeriksid testimise ELi andmebaasi vastavates osades, välja arvatud mõned piiratud erandid, kehtestada piirangud ajavahemikule, mille jooksul testimine saab toimuda, ning nõuda täiendavaid kaitsemeetmeid kaitsetusse rühma kuuluvatele isikutele, ning kirjalikku kokkulepet, milles määratakse kindlaks võimalike pakkujate ja juurutajate ülesanded ja kohustused ning tegelikes tingimustes testimises osalevate pädevate töötajate tõhus järelevalve. Lisaks on asjakohane näha ette täiendavad kaitsemeetmed tagamaks, et tehisintellektisüsteemi prognoose, soovitusi ja otsuseid saab tulemuslikult tagasi võtta ja jätta need tähelepanuta ning et isikuandmed on kaitstud ja kustutatakse, kui uuringus osalejad on oma nõusoleku testimises osalemiseks tagasi võtnud, ilma et see piiraks nende kui andmesubjektide õigusi, mis tulenevad liidu andmekaitseõigusest. Seoses andmete edastamisega on samuti asjakohane näha ette, et tegelikes tingimustes testimiseks kogutud ja töödeldud andmeid tuleks kolmandatele riikidele edastada üksnes siis, kui rakendatakse liidu õiguse kohaseid asjakohaseid ja kohaldatavaid kaitsemeetmeid, eelkõige kooskõlas liidu andmekaitseõiguse kohaste isikuandmete edastamise alustega, samas kui isikustamata andmete puhul kehtestatakse asjakohased kaitsemeetmed kooskõlas liidu õigusega, näiteks Euroopa Parlamendi ja nõukogu määrustega (EL) 2022/868 (42) ja (EL) 2023/2854 (43).
(141)
Προκειμένου να επιταχυνθούν η διαδικασία ανάπτυξης και η διάθεση στην αγορά των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που απαριθμούνται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, είναι σημαντικό οι πάροχοι ή οι μελλοντικοί πάροχοι των εν λόγω συστημάτων να μπορούν επίσης να επωφελούνται από ειδικό καθεστώς για τη δοκιμή των εν λόγω συστημάτων σε πραγματικές συνθήκες, χωρίς να συμμετέχουν σε ρυθμιστικό δοκιμαστήριο ΤΝ. Ωστόσο, σε αυτές τις περιπτώσεις, λαμβανομένων υπόψη των πιθανών συνεπειών των εν λόγω δοκιμών στα άτομα, θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι ο παρών κανονισμός θεσπίζει κατάλληλες και επαρκείς εγγυήσεις και προϋποθέσεις για τους παρόχους ή τους μελλοντικούς παρόχους. Στις εγγυήσεις αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η αίτηση συναίνεσης έπειτα από ενημέρωση φυσικών προσώπων για τη συμμετοχή τους σε δοκιμή σε πραγματικές συνθήκες, εξαιρουμένης της επιβολής του νόμου όπου η αναζήτηση συναίνεσης έπειτα από ενημέρωση θα εμπόδιζε τη δοκιμή του συστήματος ΤΝ. Η συναίνεση των υποκειμένων για συμμετοχή στις εν λόγω δοκιμές δυνάμει του παρόντος κανονισμού διαφέρει από και δεν θίγει τη συναίνεση των υποκειμένων των δεδομένων για την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τα αφορούν βάσει του σχετικού δικαίου για την προστασία των δεδομένων. Είναι επίσης σημαντικό να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι και να καταστεί δυνατή η εποπτεία από τις αρμόδιες αρχές και, ως εκ τούτου, να απαιτείται από τους μελλοντικούς παρόχους να υποβάλλουν στην αρμόδια αρχή εποπτείας της αγοράς σχέδιο δοκιμής σε πραγματικές συνθήκες, να καταχωρίζονται οι δοκιμές σε ειδικά τμήματα της βάσης δεδομένων της ΕΕ με ορισμένες περιορισμένες εξαιρέσεις, να τίθενται περιορισμοί στην περίοδο για την οποία μπορούν να διενεργούνται οι δοκιμές και να απαιτούνται πρόσθετες διασφαλίσεις για τα πρόσωπα που ανήκουν σε ορισμένες ευάλωτες ομάδες, καθώς και γραπτή συμφωνία που να καθορίζει τους ρόλους και τις ευθύνες των μελλοντικών παρόχων και φορέων εφαρμογής και αποτελεσματική εποπτεία από το αρμόδιο προσωπικό που συμμετέχει στις δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες. Επιπλέον, ενδείκνυται να προβλεφθούν πρόσθετες εγγυήσεις, για να διασφαλιστεί ότι οι προβλέψεις, οι συστάσεις ή οι αποφάσεις του συστήματος ΤΝ μπορούν να αντιστραφούν και να αγνοηθούν αποτελεσματικά και ότι τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα προστατεύονται και διαγράφονται όταν τα υποκείμενα έχουν ανακαλέσει τη συγκατάθεσή τους να συμμετάσχουν στις δοκιμές, με την επιφύλαξη των δικαιωμάτων τους ως υποκειμένων των δεδομένων δυνάμει του ενωσιακού δικαίου για την προστασία των δεδομένων. Όσον αφορά τη διαβίβαση δεδομένων, είναι επίσης σκόπιμο να προβλεφθεί ότι τα δεδομένα που συλλέγονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία για τους σκοπούς των δοκιμών σε πραγματικές συνθήκες θα πρέπει να διαβιβάζονται σε τρίτες χώρες μόνο όταν εφαρμόζονται κατάλληλες και ισχύουσες εγγυήσεις βάσει του ενωσιακού δικαίου, ειδικότερα σύμφωνα με τις νομικές βάσεις για τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα δυνάμει του ενωσιακού δικαίου για την προστασία των δεδομένων, ενώ για τα δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα θεσπίζονται κατάλληλες εγγυήσεις σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, όπως οι κανονισμοί (ΕΕ) 2022/868 (42) και (ΕΕ) 2023/2854 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (43).
(142)
Tagamaks, et tehisintellekt toob ühiskonna ja keskkonna jaoks kaasa soodsad tulemused, julgustatakse liikmesriike toetama ja edendama tehisintellektilahenduste teadus- ja arendustegevust, et toetada ühiskonna ja keskkonna jaoks soodsate tulemuste saavutamist, näiteks tehisintellektipõhiseid lahendusi, et suurendada puuetega inimeste juurdepääsu, vähendada sotsiaal-majanduslikku ebavõrdsust või täita keskkonnaalaseid eesmärke, eraldades piisavalt vahendeid, sealhulgas avaliku sektori ja liidu rahalisi vahendeid, ning kui see on asjakohane ja tingimusel, et rahastamiskõlblikkuse ja valikukriteeriumid on täidetud, võttes eelkõige arvesse selliseid eesmärke taotlevaid projekte. Sellised projektid peaksid põhinema valdkondadevahelise koostöö põhimõttel tehisintellekti arendajate, ebavõrdsuse ja mittediskrimineerimise, juurdepääsetavuse, tarbija-, keskkonna- ja digitaalõiguste valdkonna ekspertide ning akadeemilise ringkonna vahel.
(142)
Για να διασφαλιστεί ότι η ΤΝ οδηγεί σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά επωφελή αποτελέσματα, τα κράτη μέλη παροτρύνονται να στηρίζουν και να προωθούν την έρευνα και την ανάπτυξη λύσεων ΤΝ για τη στήριξη κοινωνικά και περιβαλλοντικά επωφελών αποτελεσμάτων, όπως λύσεις βασισμένες στην ΤΝ για να αυξηθεί η προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία, να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες ή να επιτευχθούν περιβαλλοντικοί στόχοι, με τη διάθεση επαρκών πόρων, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας και της ενωσιακής χρηματοδότησης, και, όταν είναι σκόπιμο και εφόσον πληρούνται τα κριτήρια επιλεξιμότητας και επιλογής, εξετάζοντας ιδίως έργα που επιδιώκουν τέτοιους στόχους. Τέτοια έργα θα πρέπει να βασίζονται στην αρχή της διεπιστημονικής συνεργασίας μεταξύ φορέων ανάπτυξης ΤΝ, εμπειρογνωμόνων για την ανισότητα και τη μη διακριτική μεταχείριση, την προσβασιμότητα και τα καταναλωτικά, περιβαλλοντικά και ψηφιακά δικαιώματα, καθώς και επιστημόνων.
(143)
Innovatsiooni edendamiseks ja kaitsmiseks on oluline pöörata erilist tähelepanu VKEde, sealhulgas idufirmade, mis on tehisintellektisüsteemide pakkujad või juurutajad, huvidele. Liikmesriigid peaksid seda silmas pidades välja töötama nimetatud operaatoritele suunatud algatusi, muu hulgas teadlikkuse suurendamise ja teabe edastamise teemal. Liikmesriigid peaksid andma VKEdele, sealhulgas idufirmadele, kelle registrijärgne asukoht või filiaal on liidus, eelisjuurdepääsu tehisintellekti regulatiivliivakastidele, tingimusel et nad vastavad kõlblikkustingimustele ja valikukriteeriumidele, ilma et see välistaks teiste pakkujate ja võimalike pakkujate juurdepääsu regulatiivliivakastidele eeldusel, et nad on täitnud samad tingimused ja kriteeriumid. Liikmesriigid peaksid kasutama olemasolevaid kanaleid, ja kui see on asjakohane, siis looma uusi spetsiaalseid kanaleid suhtlemiseks VKEde, sealhulgas idufirmade, juurutajate, muude innovaatorite ja vajaduse korral kohalike ametiasutustega, et toetada VKEsid kogu nende arendustegevuse jooksul, et anda juhiseid ja vastata päringutele käesoleva määruse rakendamise kohta. Kui see on asjakohane, peaksid need kanalid tegema koostööd, et luua sünergiat ja tagada ühtsus VKEdele, sealhulgas idufirmadele, ja juurutajatele antavates suunistes. Lisaks peaksid liikmesriigid lihtsustama VKEde ja muude asjaomaste sidusrühmade osalemist standardimise arendamise protsessis. Ühtlasi tuleks pakkujatest VKEde, sealhulgas idufirmade, konkreetsete huvide ja vajadustega arvestada siis, kui teada antud asutused määravad kindlaks vastavushindamise tasud. Komisjon peaks korrapäraselt hindama VKEde, sealhulgas idufirmade sertifitseerimis- ja nõuete täitmisega seotud kulusid, kasutades selleks läbipaistvaid konsultatsioone, ning peaks tegema liikmesriikidega koostööd selliste kulude vähendamiseks. Näiteks kohustusliku dokumentatsiooni ja ametiasutustega suhtlemisega seotud tõlkekulud võivad osutuda pakkujate ja muude operaatorite jaoks märkimisväärseks, eriti juhul, kui tegemist on väiksemate ettevõtjatega. Liikmesriigid peaksid võimaluse korral tagama, et üks nende poolt asjaomaste pakkujate dokumentatsiooni ja operaatoritega suhtlemise jaoks kindlaks määratud ja neile vastuvõetavatest keeltest on keel, mis on üldjoontes arusaadav võimalikult suurele arvule piiriülestele juurutajatele. VKEde, sealhulgas idufirmade erivajadustega arvestamiseks peaks komisjon esitama nõukoja taotlusel standardvormid käesoleva määrusega hõlmatud valdkondade jaoks. Lisaks peaks komisjon täiendama liikmesriikide jõupingutusi, luues kõigile pakkujatele ja juurutajatele ühtse teabeplatvormi, mis sisaldab käesoleva määrusega seotud hõlpsasti kasutatavat teavet, korraldades asjakohaseid teavituskampaaniaid, et suurendada teadlikkust käesolevast määrusest tulenevatest kohustustest, ning hinnates ja edendades tehisintellektisüsteemidega seotud riigihankemenetluste parimate tavade lähendamist. Keskmise suurusega ettevõtjatel, kes kvalifitseerusid hiljuti väikeettevõtjateks komisjoni soovituse 2003/361/EÜ (44) lisa tähenduses, peaks olema kõnealustele toetusmeetmetele juurdepääs, kuna neil uutel keskmise suurusega ettevõtjatel võivad mõnikord puududa vajalikud õiguslikud vahendid ja koolitus, et tagada käesoleva määruse nõuetekohane mõistmine ja järgimine.
(143)
Για την προώθηση και την προστασία της καινοτομίας, είναι σημαντικό να λαμβάνονται ιδιαιτέρως υπόψη τα συμφέροντα των ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, που είναι πάροχοι ή φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναπτύξουν πρωτοβουλίες που θα απευθύνονται στους εν λόγω φορείς εκμετάλλευσης, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν στις ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, που έχουν καταστατική έδρα ή υποκατάστημα στην Ένωση, κατά προτεραιότητα πρόσβαση στα ρυθμιστικά δοκιμαστήρια ΤΝ, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν τους όρους επιλεξιμότητας και τα κριτήρια επιλογής και χωρίς να αποκλείουν άλλους παρόχους και μελλοντικούς παρόχους από την πρόσβαση στα δοκιμαστήρια, εφόσον πληρούνται οι ίδιες προϋποθέσεις και τα ίδια κριτήρια. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιούν τους υπάρχοντες διαύλους και, κατά περίπτωση, να θεσπίζουν νέους ειδικούς διαύλους επικοινωνίας με ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, φορείς εφαρμογής, άλλους φορείς καινοτομίας και, κατά περίπτωση, τοπικές δημόσιες αρχές, προκειμένου να στηρίζουν τις ΜΜΕ σε όλη την πορεία ανάπτυξής τους με την παροχή καθοδήγησης και απαντήσεων σε ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Κατά περίπτωση, οι δίαυλοι αυτοί θα πρέπει να συνεργάζονται για τη δημιουργία συνεργειών και τη διασφάλιση ομοιογένειας στην καθοδήγηση που παρέχουν στις ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, και τους φορείς εφαρμογής. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκολύνουν τη συμμετοχή των ΜΜΕ και άλλων σχετικών συμφεροντούχων στις διαδικασίες ανάπτυξης της τυποποίησης. Εξάλλου, τα ειδικά συμφέροντα και οι ανάγκες των παρόχων που είναι ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό των τελών αξιολόγησης της συμμόρφωσης από τους κοινοποιημένους οργανισμούς. Η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί τακτικά το κόστος πιστοποίησης και το κόστος συμμόρφωσης για τις ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, μέσω διαφανών διαβουλεύσεων, και να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη με σκοπό τη μείωση του κόστους αυτού. Παραδείγματος χάριν, οι δαπάνες μετάφρασης που σχετίζονται με την υποχρεωτική τεκμηρίωση και την επικοινωνία με τις αρχές ενδέχεται να αποτελούν σημαντικό κόστος για τους παρόχους και άλλους φορείς εκμετάλλευσης, ιδίως τους φορείς μικρής κλίμακας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει ενδεχομένως να διασφαλίσουν ότι μία από τις γλώσσες που ορίζουν και αποδέχονται για την τεκμηρίωση των σχετικών παρόχων και για την επικοινωνία με τους φορείς εκμετάλλευσης είναι γλώσσα ευρέως κατανοητή από τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό διασυνοριακών φορέων εφαρμογής. Προκειμένου να λαμβάνονται υπόψη οι ειδικές ανάγκες των ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, η Επιτροπή θα πρέπει να παράσχει τυποποιημένα υποδείγματα για τους τομείς που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό, κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου Τεχνητής Νοημοσύνης. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να συμπληρώνει τις προσπάθειες των κρατών μελών παρέχοντας μια ενιαία πλατφόρμα πληροφόρησης με εύχρηστες πληροφορίες όσον αφορά τον παρόντα κανονισμό για όλους τους παρόχους και τους φορείς εφαρμογής, διοργανώνοντας κατάλληλες επικοινωνιακές εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό, και αξιολογώντας και προωθώντας τη σύγκλιση των βέλτιστων πρακτικών στις διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων όσον αφορά τα συστήματα ΤΝ. Οι μεσαίες επιχειρήσεις που μέχρι πρόσφατα χαρακτηρίζονταν μικρές επιχειρήσεις κατά την έννοια του παραρτήματος της σύστασης 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής (44) θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα μέτρα στήριξης, δεδομένου ότι οι εν λόγω νέες μεσαίες επιχειρήσεις ενδέχεται μερικές φορές να μη διαθέτουν τους νομικούς πόρους και την κατάρτιση που απαιτούνται για να εξασφαλίσουν την ορθή κατανόηση του παρόντος κανονισμού και τη συμμόρφωση με αυτόν.
(144)
Innovatsiooni edendamiseks ja kaitsmiseks peaksid tehisintellekti nõudeteenuste platvorm, kõik asjakohased liidu rahastamisprogrammid ja -projektid, nagu programm „Digitaalne Euroopa“ ja programm „Euroopa horisont“, mida rakendavad komisjon ja liikmesriigid vastavalt kas liidu või riiklikul tasandil, aitama kaasa käesoleva määruse eesmärkide saavutamisele.
(144)
Για την προώθηση και την προστασία της καινοτομίας, η πλατφόρμα ΤΝ κατά παραγγελία, όλα τα σχετικά ενωσιακά χρηματοδοτικά προγράμματα και έργα, όπως το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» και το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», τα οποία υλοποιούνται από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη σε ενωσιακό ή εθνικό επίπεδο θα πρέπει, κατά περίπτωση, να συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων του παρόντος κανονισμού.
(145)
Et minimeerida rakendamisega seotud riske, mis tulenevad teadmiste ja oskusteabe puudumisest turul, ja muuta käesolevast määrusest tulenevate kohustuste täitmine pakkujate, eelkõige VKEde, sealhulgas idufirmade, ja teada antud asutuste jaoks hõlpsamaks, peaksid tehisintellekti nõudeteenuste platvorm, Euroopa digitaalse innovatsiooni keskused ning komisjoni ja liikmesriikide poolt liidu või riigi tasandil loodud testimis- ja eksperimenteerimisrajatised võimaluse korral aitama kaasa käesoleva määruse rakendamisele. Oma ülesannete ja pädevusvaldkondade piires on tehisintellekti nõudeteenuste platvorm, Euroopa digitaalse innovatsiooni keskused ning testimis- ja eksperimenteerimisrajatised võimelised andma pakkujatele ja teada antud asutustele eelkõige tehnilist ja teaduslikku tuge.
(145)
Προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι για την εφαρμογή, οι οποίοι προκύπτουν από την έλλειψη γνώσεων και εμπειρογνωσίας στην αγορά, καθώς και για να διευκολυνθεί η συμμόρφωση των παρόχων, ιδίως των ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, και των κοινοποιημένων οργανισμών με τις υποχρεώσεις τους κατά τον παρόντα κανονισμό, η πλατφόρμα ΤΝ κατά παραγγελία, οι ευρωπαϊκοί κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας και οι εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού που συστήνονται από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη σε ενωσιακό ή εθνικό επίπεδο θα πρέπει να συμβάλλουν στην εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Στο πλαίσιο των αντίστοιχων αποστολών και πεδίων αρμοδιοτήτων τους, η πλατφόρμα ΤΝ κατά παραγγελία, οι ευρωπαϊκοί κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας και οι εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού είναι σε θέση να παρέχουν ιδίως τεχνική και επιστημονική υποστήριξη σε παρόχους και κοινοποιημένους οργανισμούς.
(146)
Võttes arvesse mõne operaatori väga väikest suurust ja et tagada proportsionaalsus seoses innovatsioonikuludega, on asjakohane võimaldada mikroettevõtjatel täita ühte kõige kulukamat kohustust, näiteks kohustust kehtestada kvaliteedijuhtimise süsteem, lihtsustatud viisil, kuna see vähendaks nende ettevõtjate halduskoormust ja kulusid, ilma et see mõjutaks kaitse taset ja vajadust täita suure riskiga tehisintellektisüsteemidele kehtestatud nõudeid. Komisjon peaks välja töötama suunised, et täpsustada neid kvaliteedijuhtimise süsteemi elemente, mida mikroettevõtjad saavad lihtsustatud viisil täita.
(146)
Επιπλέον, δεδομένου του πολύ μικρού μεγέθους ορισμένων φορέων εκμετάλλευσης και προκειμένου να διασφαλίζεται αναλογικότητα όσον αφορά το κόστος της καινοτομίας, ενδείκνυται να δοθεί η δυνατότητα στις πολύ μικρές επιχειρήσεις να εκπληρώνουν μία από τις πλέον δαπανηρές υποχρεώσεις, δηλαδή τη θέσπιση συστήματος διαχείρισης της ποιότητας, με απλουστευμένο τρόπο που μειώνει τον διοικητικό φόρτο και το κόστος για τις εν λόγω επιχειρήσεις χωρίς να επηρεάζεται το επίπεδο προστασίας και η ανάγκη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου. Η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές για τον προσδιορισμό των στοιχείων του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας που πρέπει να πληρούνται με αυτόν τον απλουστευμένο τρόπο από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.
(147)
On asjakohane, et komisjon hõlbustab võimaluste piires asjaomaste liidu ühtlustamisõigusaktide kohaselt loodud või akrediteeritud ning nende liidu ühtlustamisõigusaktide kohaldamisalasse kuuluvate toodete või seadmete vastavushindamise raames ülesandeid täitvate organite, rühmade või laborite juurdepääsu testimis- ja eksperimenteerimisrajatistele. Eeskätt kehtib see meditsiiniseadmete valdkonna eksperdirühmade, eksperdilaborite ja referentlaborite kohta vastavalt määrustele (EL) 2017/745 ja (EL) 2017/746.
(147)
Ενδείκνυται η Επιτροπή να διευκολύνει, στο μέτρο του δυνατού, την πρόσβαση σε εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού για τους φορείς, τις ομάδες ή τα εργαστήρια που έχουν συσταθεί ή διαπιστευτεί σύμφωνα με οποιαδήποτε σχετική ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης και τα οποία εκτελούν καθήκοντα στο πλαίσιο της αξιολόγησης της συμμόρφωσης προϊόντων ή συσκευών που καλύπτονται από την εν λόγω ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης. Αυτό ισχύει ειδικότερα όσον αφορά τις ομάδες εμπειρογνωμόνων, τα εργαστήρια εμπειρογνωμόνων και τα εργαστήρια αναφοράς στον τομέα των ιατροτεχνολογικών προϊόντων κατά τους κανονισμούς (ΕΕ) 2017/745 και (ΕΕ) 2017/746.
(148)
Käesoleva määrusega tuleks kehtestada juhtimisraamistik, mis võimaldab koordineerida ja toetada käesoleva määruse kohaldamist riiklikul tasandil ning suurendada suutlikkust liidu tasandil ja lõimida tehisintellekti valdkonna sidusrühmi. Käesoleva määruse tõhusaks rakendamiseks ja jõustamiseks on vaja juhtimisraamistikku, mis võimaldab liidu tasandil keskset oskusteavet koordineerida ja koguda. Tehisintellektiamet loodi komisjoni otsusega (45) ja selle ülesanne on arendada liidus oskusteavet ja suutlikkust tehisintellekti valdkonnas ning aidata kaasa tehisintellekti käsitleva liidu õiguse rakendamisele. Liikmesriigid peaksid hõlbustama tehisintellektiameti ülesannete täitmist, et toetada liidu oskusteabe ja liidu tasandil suutlikkuse arendamist ning tugevdada digitaalse ühtse turu toimimist. Lisaks tuleks luua liikmesriikide esindajatest koosnev nõukoda, teaduskomisjon teadusringkondade integreerimiseks ja nõuandev kogu, et saada sidusrühmadelt panus käesoleva määruse rakendamisse liidu ja riiklikul tasandil. Liidu oskusteabe ja suutlikkuse arendamine peaks hõlmama ka olemasolevate ressursside ja oskusteabe kasutamist, eelkõige koostoime kaudu struktuuridega, mis on loodud liidu tasandil muu õiguse täitmise tagamise kontekstis, ning koostoime kaudu seotud algatustega liidu tasandil, nagu Euroopa kõrgjõudlusega andmetöötluse ühisettevõte ning programmi „Digitaalne Euroopa“ tehisintellekti testimis- ja eksperimenteerimisrajatistega.
(148)
Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να θεσπίσει πλαίσιο διακυβέρνησης που επιτρέπει τόσο τον συντονισμό, όσο και τη στήριξη της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού σε εθνικό επίπεδο, καθώς και την ανάπτυξη ικανοτήτων σε επίπεδο Ένωσης και τη συμπερίληψη των συμφεροντούχων στον τομέα της ΤΝ. Η αποτελεσματική εφαρμογή και επιβολή του παρόντος κανονισμού απαιτούν ένα πλαίσιο διακυβέρνησης που να επιτρέπει τον συντονισμό και την ανάπτυξη κεντρικής εμπειρογνωσίας σε επίπεδο Ένωσης. Η Υπηρεσία ΤΝ συστάθηκε με απόφαση της Επιτροπής (45) και έχει ως αποστολή να αναπτύσσει την εμπειρογνωσία και τις ικανότητες της Ένωσης στον τομέα της ΤΝ και να συμβάλλει στην εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου σχετικά με την ΤΝ. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκολύνουν τα καθήκοντα της Υπηρεσίας ΤΝ με σκοπό να στηρίζουν την ανάπτυξη ενωσιακής εμπειρογνωσίας και ικανοτήτων σε επίπεδο Ένωσης και να ενισχύουν τη λειτουργία της ψηφιακής ενιαίας αγοράς. Επιπλέον, θα πρέπει να συσταθούν Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης αποτελούμενο από εκπροσώπους των κρατών μελών, επιστημονική ομάδα για τη συμπερίληψη της επιστημονικής κοινότητας και συμβουλευτικό φόρουμ για τη συμβολή των συμφεροντούχων στην εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο. Η ανάπτυξη εμπειρογνωσίας και ικανοτήτων της Ένωσης θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει την αξιοποίηση των υφιστάμενων πόρων και της υπάρχουσας εμπειρογνωσίας, ιδίως μέσω συνεργειών με δομές που δημιουργούνται στο πλαίσιο της επιβολής άλλων κανόνων δικαίου σε επίπεδο Ένωσης και συνεργειών με σχετικές πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ένωσης, όπως η κοινή επιχείρηση EuroHPC και οι εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού ΤΝ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη».
(149)
Et hõlbustada käesoleva määruse sujuvat, tulemuslikku ja ühtset rakendamist, tuleks luua nõukoda. Nõukoda peaks kajastama tehisintellekti ökosüsteemi erinevaid huve ja koosnema liikmesriikide esindajatest. Nõukoda peaks vastutama mitmesuguste nõustamisalaste ülesannete eest, sealhulgas arvamuste, soovituste ja nõuannete andmine või osalemine suuniste andmises käesoleva määruse rakendamisega seotud küsimustes, muu hulgas jõustamise, tehniliste kirjelduste või kehtivate standardite kohta, mis puudutavad käesoleva määrusega kehtestatud nõudeid, ning komisjonile ja liikmesriikidele ning nende pädevatele asutustele nõu andmine konkreetsetes tehisintellektiga seotud küsimustes. Selleks et anda liikmesriikidele teatav paindlikkus oma esindajate nimetamisel nõukotta, võivad sellised esindajad olla avaliku sektori üksustesse kuuluvad mis tahes isikud, kellel peaksid olema asjakohased pädevused ja volitused, et hõlbustada koordineerimist riiklikul tasandil ja aidata kaasa nõukoja ülesannete täitmisele. Nõukoda peaks looma kaks alalist allrühma, et luua platvorm turujärelevalveasutuste ja teavitavate asutuste vaheliseks koostööks ja teabevahetuseks vastavalt turujärelevalve ja teada antud asutustega seotud küsimustes. Turujärelevalve alaline allrühm peaks tegutsema käesoleva määruse kohaldamisel halduskoostöörühmana määruse (EL) 2019/1020 artikli 30 tähenduses. Vastavalt kõnealuse määruse artiklile 33 peaks komisjon toetama turujärelevalve alalise allrühma tegevust, viies läbi turuhindamisi või -uuringuid, eelkõige selleks, et teha kindlaks käesoleva määruse aspektid, mis nõuavad turujärelevalveasutuste vahelist konkreetset ja kiiret koordineerimist. Nõukoda võib vastavalt vajadusele moodustada konkreetsete küsimuste uurimiseks muid alalisi või ajutisi allrühmi. Nõukoda peaks tegema vajaduse korral koostööd ka asjakohase liidu õiguse kontekstis tegutsevate asjaomaste liidu asutuste, eksperdirühmade ja võrgustikega, sealhulgas eelkõige nendega, kes tegutsevad andmeid, digitooteid ja -teenuseid käsitleva asjakohase liidu õiguse alusel.
(149)
Προκειμένου να διευκολυνθεί η ομαλή, αποτελεσματική και εναρμονισμένη εφαρμογή του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να συσταθεί Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης. Το Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης θα πρέπει να απηχεί τα διάφορα συμφέροντα του οικοσυστήματος ΤΝ και να απαρτίζεται από εκπροσώπους των κρατών μελών. Το Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης θα πρέπει να είναι αρμόδιο για την εκτέλεση ορισμένων συμβουλευτικών καθηκόντων, συμπεριλαμβανομένων της έκδοσης γνωμών, συστάσεων ή συμβουλών ή της συμβολής στην καθοδήγηση σε θέματα που σχετίζονται με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, μεταξύ άλλων σε σχέση με θέματα επιβολής, τεχνικές προδιαγραφές ή υφιστάμενα πρότυπα όσον αφορά τις απαιτήσεις που θεσπίζονται με τον παρόντα κανονισμό, καθώς και της παροχής συμβουλών στην Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις εθνικές αρμόδιες αρχές τους για συγκεκριμένα ζητήματα που σχετίζονται με την ΤΝ. Προκειμένου να δοθεί κάποια ευελιξία στα κράτη μέλη όσον αφορά τον ορισμό των εκπροσώπων τους στο Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης, οι εκπρόσωποι αυτοί μπορεί να είναι πρόσωπα από δημόσιες οντότητες τα οποία θα πρέπει να διαθέτουν τις σχετικές αρμοδιότητες και εξουσίες για να διευκολύνουν τον συντονισμό σε εθνικό επίπεδο και να συμβάλλουν στην εκπλήρωση των καθηκόντων του Συμβουλίου Τεχνητής Νοημοσύνης. Το Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης θα πρέπει να συγκροτήσει δύο μόνιμες υποομάδες που θα χρησιμεύουν ως πλατφόρμες συνεργασίας και ανταλλαγής απόψεων μεταξύ των αρχών εποπτείας της αγοράς και των κοινοποιουσών αρχών για θέματα που αφορούν αντίστοιχα την εποπτεία της αγοράς και τους κοινοποιημένους οργανισμούς. Η μόνιμη υποομάδα για την εποπτεία της αγοράς θα πρέπει να ενεργεί ως ομάδα διοικητικής συνεργασίας (ομάδα ADCO) για τον παρόντα κανονισμό κατά την έννοια του άρθρου 30 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020. Σύμφωνα με το άρθρο 33 του εν λόγω κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να υποστηρίζει τις δραστηριότητες της μόνιμης υποομάδας για την εποπτεία της αγοράς διενεργώντας αξιολογήσεις ή μελέτες της αγοράς, ιδίως με σκοπό τον προσδιορισμό πτυχών του παρόντος κανονισμού που απαιτούν ειδικό και επείγοντα συντονισμό μεταξύ των αρχών εποπτείας της αγοράς. Το Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να συγκροτεί άλλες μόνιμες ή προσωρινές υποομάδες, εφόσον είναι σκόπιμο για την εξέταση συγκεκριμένων ζητημάτων. Το Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης θα πρέπει επίσης να συνεργάζεται, κατά περίπτωση, με τους αρμόδιους φορείς, τις ομάδες εμπειρογνωμόνων και τα δίκτυα της Ένωσης που δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο του συναφούς ενωσιακού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων ιδίως εκείνων που δραστηριοποιούνται στο πλαίσιο του συναφούς ενωσιακού δικαίου για τα δεδομένα, τα ψηφιακά προϊόντα και τις υπηρεσίες.
(150)
Selleks et tagada sidusrühmade kaasamine käesoleva määruse rakendamisse ja kohaldamisse, tuleks luua nõuandev kogu, et nõustada nõukoda ja komisjoni ning anda neile tehnilist oskusteavet. Selleks et sidusrühmade puhul oleks tagatud mitmekülgne ja tasakaalustatud esindatus ärihuvide ja mitteäriliste huvide vahel ning ärihuvide kategoorias VKEde ja muude ettevõtjate vahel, peaks nõuandev kogu muu hulgas hõlmama tööstust, idufirmasid, VKEsid, akadeemilisi ringkondi, kodanikuühiskonda, sealhulgas sotsiaalpartnereid, samuti Euroopa Liidu Põhiõiguste Ametit, ENISAt, Euroopa Standardikomiteed (CEN), Euroopa Elektrotehnika Standardikomiteed (CENELEC) ja Euroopa Telekommunikatsioonistandardite Instituuti (ETSI).
(150)
Προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμετοχή των συμφεροντούχων στην υλοποίηση και την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να συσταθεί συμβουλευτικό φόρουμ για την παροχή συμβουλών και τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης στο Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης και την Επιτροπή. Για να εξασφαλιστεί διαφοροποιημένη και ισορροπημένη εκπροσώπηση των συμφεροντούχων μεταξύ εμπορικών και μη εμπορικών συμφερόντων και, εντός της κατηγορίας των εμπορικών συμφερόντων, όσον αφορά τις ΜΜΕ και άλλες επιχειρήσεις, το συμβουλευτικό φόρουμ θα πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη βιομηχανία, τις νεοφυείς επιχειρήσεις, τις ΜΜΕ, την ακαδημαϊκή κοινότητα, την κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, καθώς και τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, τον ENISA, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (CEN), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης (CENELEC) και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τηλεπικοινωνιακών Προτύπων (ETSI).
(151)
Selleks et toetada käesoleva määruse rakendamist ja jõustamist, eelkõige tehisintellektiameti järelevalvetegevust seoses üldotstarbeliste tehisintellektimudelitega, tuleks luua sõltumatutest ekspertidest koosnev teaduskomisjon. Teaduskomisjoni kuuluvad sõltumatud eksperdid tuleks valida tehisintellekti valdkonna ajakohase teadusliku või tehnilise oskusteabe põhjal ning nad peaksid täitma oma ülesandeid erapooletult ja objektiivselt ning tagama oma ülesannete ja tegevuse käigus saadud teabe ja andmete konfidentsiaalsuse. Selleks et suurendada käesoleva määruse tõhusaks jõustamiseks vajalikku riiklikku suutlikkust, peaks liikmesriikidel olema võimalik taotleda oma jõustamistegevuseks toetust teaduskomisjoni ekspertide reservist.
(151)
Για τη στήριξη της εφαρμογής και της επιβολής του παρόντος κανονισμού, ιδίως των δραστηριοτήτων παρακολούθησης της Υπηρεσίας ΤΝ όσον αφορά τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού, θα πρέπει να συσταθεί επιστημονική ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων. Οι ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες που συγκροτούν την επιστημονική ομάδα θα πρέπει να επιλέγονται βάσει επικαιροποιημένης επιστημονικής ή τεχνικής εμπειρογνωσίας στον τομέα της ΤΝ και θα πρέπει να εκτελούν τα καθήκοντά τους με αμεροληψία και αντικειμενικότητα και να διασφαλίζουν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών και των δεδομένων που λαμβάνουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων και των δραστηριοτήτων τους. Για να καταστεί δυνατή η ενίσχυση των εθνικών ικανοτήτων που απαιτούνται για την αποτελεσματική επιβολή του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να ζητούν στήριξη από την ομάδα εμπειρογνωμόνων που συγκροτούν την επιστημονική ομάδα όσον αφορά τις δραστηριότητες επιβολής.
(152)
Selleks et toetada tehisintellektisüsteemidega seotud nõuetekohast jõustamist ja tugevdada liikmesriikide suutlikkust, tuleks luua liidu tehisintellekti testimise toetusstruktuurid ja teha need liikmesriikidele kättesaadavaks.
(152)
Προκειμένου να υποστηριχθεί η κατάλληλη επιβολή όσον αφορά τα συστήματα ΤΝ και να ενισχυθούν οι ικανότητες των κρατών μελών, θα πρέπει να δημιουργηθούν ενωσιακές δομές υποστήριξης δοκιμών ΤΝ και να τεθούν στη διάθεση των κρατών μελών.
(153)
Käesoleva määruse kohaldamisel ja täitmise tagamisel on keskne roll liikmesriikidel. Seoses sellega peaks iga liikmesriik määrama vähemalt ühe teavitava asutuse ja vähemalt ühe turujärelevalveasutuse riigi pädevateks asutusteks, eesmärgiga teha järelevalvet käesoleva määruse kohaldamise ja rakendamise üle. Liikmesriigid võivad otsustada määrata vastavalt oma riiklikele organisatsioonilistele iseärasustele ja vajadustele mis tahes avalik-õigusliku üksuse täitma käesoleva määruse tähenduses riigi pädeva asutuse ülesandeid. Selleks et suurendada liikmesriikide töökorralduse tõhusust ja luua ühtne kontaktpunkt suhtlemiseks üldsuse ja muude vastaspooltega liikmesriigi ja liidu tasandil, peaks iga liikmesriik määrama turujärelevalveasutuse, mis toimiks ühtse kontaktpunktina.
(153)
Τα κράτη μέλη διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην εφαρμογή και την επιβολή του παρόντος κανονισμού. Στο πλαίσιο αυτό, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να ορίσει τουλάχιστον μία κοινοποιούσα αρχή και τουλάχιστον μία αρχή εποπτείας της αγοράς ως εθνικές αρμόδιες αρχές για την εποπτεία της εφαρμογής και της υλοποίησης του παρόντος κανονισμού. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να ορίσουν οποιοδήποτε είδος δημόσιας οντότητας για την εκτέλεση των καθηκόντων των εθνικών αρμόδιων αρχών κατά την έννοια του παρόντος κανονισμού, σύμφωνα με τα ειδικά εθνικά οργανωτικά χαρακτηριστικά και τις ανάγκες τους. Προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της οργάνωσης από την πλευρά των κρατών μελών και να δημιουργηθεί ένα ενιαίο σημείο επαφής με το κοινό και άλλους ομολόγους σε επίπεδο κρατών μελών και σε επίπεδο Ένωσης, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να ορίσει μία αρχή εποπτείας της αγοράς η οποία θα λειτουργεί ως ενιαίο σημείο επαφής.
(154)
Riigi pädevad asutused peaksid kasutama oma volitusi sõltumatult, erapooletult ja eelarvamusteta, et järgida oma tegevuse ja ülesannete täitmisel objektiivsuse ja erapooletuse põhimõtteid ning tagada käesoleva määruse kohaldamine ja rakendamine. Nende asutuste liikmed peaksid hoiduma igasugusest tegevusest, mis on vastuolus nende kohustustega, ning nende suhtes tuleks kohaldada käesoleva määruse kohaseid konfidentsiaalsusnõudeid.
(154)
Οι εθνικές αρμόδιες αρχές θα πρέπει να ασκούν τις εξουσίες τους ανεξάρτητα, αμερόληπτα και χωρίς προκαταλήψεις, ώστε να διαφυλάσσουν τις αρχές της αντικειμενικότητας των δραστηριοτήτων και των καθηκόντων τους και να διασφαλίζουν την εφαρμογή και την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού. Τα μέλη των εν λόγω αρχών θα πρέπει να απέχουν από κάθε ενέργεια ασυμβίβαστη με τα καθήκοντά τους και θα πρέπει να υπόκεινται στους κανόνες εμπιστευτικότητας δυνάμει του παρόντος κανονισμού.
(155)
Tagamaks, et suure riskiga tehisintellektisüsteemide pakkujad saavad võtta oma süsteemide ja projekteerimis- ja arendusprotsessi parandamiseks arvesse suure riskiga tehisintellektisüsteemide kasutamise käigus saadud kogemusi või võtta õigeaegselt võimalikke parandusmeetmeid, peaks kõigil pakkujatel olema sisse seatud turustamisjärgse seire süsteem. Asjakohasel juhul peaks turustamisjärgne seire hõlmama analüüsi koostoime kohta muude tehisintellektisüsteemidega, sealhulgas muude seadmete ja tarkvaraga. Turustamisjärgne seire ei peaks hõlmama õiguskaitseasutustest juurutajate tundlikke operatiivandmeid. Selline süsteem on oluline ka selleks, et tõhusamalt ja õigeaegsemalt tegeleda riskidega, mis tulenevad suure riskiga tehisintellektisüsteemidest, mis n-ö õpivad edasi ka pärast turule laskmist või kasutusele võtmist. Seoses sellega tuleks pakkujatelt nõuda ka seda, et neil oleks olemas süsteem, mille abil teatada asjaomastele asutustele kõikidest tõsistest intsidentidest, mis tulenevad nende tehisintellektisüsteemide kasutamisest, st intsidentidest või tõrgetest, mis põhjustavad surma või tõsist tervisekahju, elutähtsa taristu haldamise ja käitamise tõsiseid ja pöördumatuid häireid, põhiõiguste kaitseks ette nähtud liidu õigusest tulenevate kohustuste rikkumist või tõsist kahju varale või keskkonnale.
(155)
Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πάροχοι συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου μπορούν να λαμβάνουν υπόψη την πείρα από τη χρήση συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου για τη βελτίωση των συστημάτων τους και της διαδικασίας σχεδιασμού και ανάπτυξης ή μπορούν να λαμβάνουν εγκαίρως ενδεχόμενα διορθωτικά μέτρα, όλοι οι πάροχοι θα πρέπει να διαθέτουν σύστημα παρακολούθησης μετά τη διάθεση στην αγορά. Κατά περίπτωση, η παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά θα πρέπει να περιλαμβάνει ανάλυση της αλληλεπίδρασης με άλλα συστήματα ΤΝ, συμπεριλαμβανομένων άλλων συσκευών και λογισμικού. Η παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά δεν θα πρέπει να καλύπτει ευαίσθητα επιχειρησιακά δεδομένα φορέων εφαρμογής οι οποίοι είναι αρχές επιβολής του νόμου. Το εν λόγω σύστημα έχει επίσης καίρια σημασία προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι πιθανοί κίνδυνοι που προκύπτουν από συστήματα ΤΝ τα οποία συνεχίζουν να «μαθαίνουν» μετά τη διάθεσή τους στην αγορά ή τη θέση τους σε λειτουργία μπορούν να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικότερα και έγκαιρα. Στο πλαίσιο αυτό, οι πάροχοι θα πρέπει επίσης να υποχρεούνται να διαθέτουν σύστημα για την αναφορά στις αρμόδιες αρχές οποιωνδήποτε σοβαρών περιστατικών που προκύπτουν από τη χρήση των συστημάτων ΤΝ τους, δηλαδή περιστατικού ή δυσλειτουργίας που έχει ως συνέπεια τον θάνατο ή τη σοβαρή βλάβη στην υγεία, τη σοβαρή και μη αναστρέψιμη διαταραχή της διαχείρισης και της λειτουργίας υποδομών ζωτικής σημασίας, τις παραβάσεις υποχρεώσεων που απορρέουν από το δίκαιο της Ένωσης και αποσκοπούν στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων ή τις σοβαρές ζημίες σε περιουσιακά στοιχεία ή στο περιβάλλον.
(156)
Selleks et kindlustada liidu ühtlustamisõigusaktide hulka kuuluvas käesolevas määruses sätestatud nõuete ja kohustuste täitmise asjakohane ja tulemuslik tagamine, tuleks määrusega (EL) 2019/1020 kehtestatud toodete turujärelevalve ja nõuetele vastavuse süsteemi kohaldada täies ulatuses. Käesoleva määruse kohaselt määratud turujärelevalveasutustel peaksid olema kõik käesoleva määruse ja määruse (EL) 2019/1020 kohased täitmise tagamise volitused ning nad peaksid kasutama oma volitusi ja täitma oma kohustusi sõltumatult, erapooletult ja eelarvamusteta. Kuigi enamiku tehisintellektisüsteemide suhtes ei kohaldata käesoleva määruse kohaseid konkreetseid nõudeid ja kohustusi, võivad turujärelevalveasutused võtta meetmeid kõigi tehisintellektisüsteemide suhtes, kui need kujutavad endast ohtu vastavalt käesolevale määrusele. Käesoleva määruse kohaldamisalasse kuuluvate liidu institutsioonide, asutuste ja organite eripära tõttu on asjakohane määrata nende jaoks pädevaks turujärelevalveasutuseks Euroopa Andmekaitseinspektor. See ei tohiks piirata riigi pädevate asutuste nimetamist liikmesriikide poolt. Turujärelevalvetoimingud ei tohiks mõjutada järelevalve alla kuuluvate üksuste võimet täita oma ülesandeid sõltumatult, kui selline sõltumatus on nõutav liidu õiguses.
(156)
Προκειμένου να διασφαλιστεί η κατάλληλη και αποτελεσματική επιβολή των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό, ο οποίος αποτελεί ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης, θα πρέπει να εφαρμόζεται στο σύνολό του το σύστημα εποπτείας της αγοράς και συμμόρφωσης των προϊόντων που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1020. Οι αρχές εποπτείας της αγοράς που ορίζονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να διαθέτουν όλες τις εξουσίες επιβολής που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό και στον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1020 και θα πρέπει να ασκούν τις εξουσίες τους και να εκτελούν τα καθήκοντά τους ανεξάρτητα, αμερόληπτα και χωρίς προκαταλήψεις. Μολονότι τα περισσότερα συστήματα ΤΝ δεν υπόκεινται σε ειδικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις δυνάμει του παρόντος κανονισμού, οι αρχές εποπτείας της αγοράς μπορούν να λαμβάνουν μέτρα σε σχέση με όλα τα συστήματα ΤΝ, όταν παρουσιάζουν κίνδυνο σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Λόγω της ειδικής φύσης των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ενδείκνυται να οριστεί ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων ως οικεία αρμόδια αρχή εποπτείας της αγοράς. Αυτό δεν θα πρέπει να θίγει τον ορισμό εθνικών αρμόδιων αρχών από τα κράτη μέλη. Οι δραστηριότητες εποπτείας της αγοράς δεν θα πρέπει να επηρεάζουν την ικανότητα των εποπτευόμενων οντοτήτων να εκτελούν τα καθήκοντά τους με ανεξαρτησία, όταν η ανεξαρτησία αυτή απαιτείται από το δίκαιο της Ένωσης.
(157)
Käesolev määrus ei piira põhiõigusi kaitsva liidu õiguse kohaldamise järelevalvega tegelevate asjaomaste riiklike ametiasutuste või organite, sealhulgas võrdõiguslikkust edendavate asutuste ja andmekaitseasutuste pädevust, ülesandeid, volitusi ega sõltumatust. Kui see on nende volituste täitmiseks vajalik, peaks neil riiklikel ametiasutustel või organitel olema samuti juurdepääs igasugusele käesoleva määruse alusel koostatud dokumentatsioonile. Tuleks kehtestada konkreetne kaitsemenetlus, et tagada piisav ja õigeaegne täitmise tagamine tehisintellektisüsteemide osas, mis kujutavad endast ohtu tervisele, turvalisusele ja põhiõigustele. Selliste endast riski kujutavate tehisintellektisüsteemide jaoks kehtestatud menetlust tuleks kohaldada suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes, mis kujutavad endast riski, keelatud süsteemide suhtes, mis on turule lastud, kasutusele võetud või mida kasutatakse, rikkudes käesoleva määruse sätteid keelatud kasutusviiside kohta, ning tehisintellektisüsteemide suhtes, mis on tehtud kättesaadavaks käesolevas määruses sätestatud läbipaistvusnõudeid rikkudes ja kujutavad endast riski.
(157)
Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τις αρμοδιότητες, τα καθήκοντα, τις εξουσίες και την ανεξαρτησία των σχετικών εθνικών δημόσιων αρχών ή φορέων που εποπτεύουν την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των φορέων ισότητας και των αρχών προστασίας δεδομένων. Όταν απαιτείται για την άσκηση της εντολής τους, οι εν λόγω εθνικές δημόσιες αρχές ή φορείς θα πρέπει επίσης να έχουν πρόσβαση σε κάθε φάκελο τεκμηρίωσης που δημιουργείται δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Θα πρέπει να θεσπιστεί ειδική διαδικασία διασφαλίσεων για την εξασφάλιση κατάλληλης και έγκαιρης επιβολής έναντι των συστημάτων ΤΝ που παρουσιάζουν κίνδυνο για την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Η διαδικασία για τα εν λόγω συστήματα ΤΝ που παρουσιάζουν κίνδυνο θα πρέπει να εφαρμόζεται στα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που παρουσιάζουν κίνδυνο, στα απαγορευμένα συστήματα που έχουν διατεθεί στην αγορά, τεθεί σε λειτουργία ή χρησιμοποιούνται κατά παράβαση των διατάξεων περί απαγορευμένων πρακτικών που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό και στα συστήματα ΤΝ που έχουν καταστεί διαθέσιμα κατά παράβαση των απαιτήσεων διαφάνειας του παρόντος κανονισμού και παρουσιάζουν κίνδυνο.
(158)
Finantsteenuseid käsitlev liidu õigus sisaldab sisemise juhtimissüsteemi ja riskihalduse kohta käivaid õigusnorme ja nõudeid, mida kohaldatakse reguleeritud finantsasutuste suhtes nende teenuste pakkumise käigus, kaasa arvatud siis, kui nad kasutavad tehisintellektisüsteeme. Käesolevast määrusest tulenevate kohustuste ja finantsteenuseid käsitlevate liidu õigusaktide asjaomaste õigusnormide ja nõuete järjepideva kohaldamise ja täitmise tagamiseks tuleks nende õigusaktide järelevalve ja täitmise tagamise eest vastutavad pädevad asutused, eelkõige pädevad asutused, mis on määratletud Euroopa Parlamendi ja nõukogu määruses (EL) nr 575/2013 (46) ning Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivides 2008/48/EÜ, (47) 2009/138/EÜ, (48) 2013/36/EL, (49) 2014/17/EL (50) ja (EL) 2016/97, (51) määrata nende vastava pädevuse piires pädevateks asutusteks, kes tegelevad käesoleva määruse rakendamise järelevalvega, sealhulgas turujärelevalvega, seoses reguleeritud ja järelevalve all olevate finantsasutuste pakutavate või kasutatavate tehisintellektisüsteemidega, välja arvatud juhul, kui liikmesriigid otsustavad määrata kõnealuseid turujärelevalveülesandeid täitma mõne muu asutuse. Kõnealustel pädevatel asutustel peaksid olema kõik käesolevast määrusest ja määrusest (EL) 2019/1020 tulenevad volitused tagada käesoleva määruse nõuete ja kohustuste täitmine, sealhulgas õigus viia läbi tagantjärele tehtavaid turujärelevalvetoiminguid, mida saab asjakohasel juhul integreerida nende olemasolevatesse, asjaomasest finantsteenuseid käsitlevast liidu õigusest tulenevasse järelevalvemehhanismidesse ja -menetlustesse. Otstarbekas on näha ette, et käesoleva määruse alusel turujärelevalveasutusena tegutsevad riiklikud asutused, kes vastutavad direktiivi 2013/36/EL alusel reguleeritud krediidiasutuste järelevalve eest ja osalevad nõukogu määrusega (EL) nr 1024/2013 (52) loodud ühtses järelevalvemehhanismis, peaksid viivitamata esitama Euroopa Keskpangale turujärelevalvetoimingute käigus kindlaks tehtud teabe, mis võib pakkuda huvi seoses kõnealuses määruses sätestatud Euroopa Keskpanga usaldatavusnõuete täitmise järelevalve ülesannetega. Et veelgi suurendada käesoleva määruse ja direktiivi 2013/36/EL alusel reguleeritud krediidiasutuste suhtes kohaldatavate õigusnormide sidusust, on ühtlasi otstarbekas integreerida pakkujate mõned riskijuhtimise, turustamisjärgse seire ja dokumentatsiooniga seotud menetluslikud kohustused direktiivi 2013/36/EL kohastesse olemasolevatesse kohustustesse ja menetlustesse. Kattuvuse vältimiseks tuleks ette näha ka piiratud erandid seoses pakkujate kvaliteedijuhtimissüsteemidega ja seirekohustusega, mis on pandud suure riskiga tehisintellektisüsteemide juurutajate, niivõrd, kuivõrd neid kohaldatakse direktiiviga 2013/36/EL reguleeritud krediidiasutuste suhtes. Sama korda tuleks kohaldada direktiivi 2009/138/EÜ kohaste kindlustus- ja edasikindlustusandjate ning kindlustusvaldusettevõtjate ning direktiivi (EL) 2016/97 kohaste kindlustusvahendajate suhtes ning muud liiki finantsasutuste suhtes, kes peavad täitma liidu finantsteenuseid käsitleva asjakohase õiguse kohaselt kehtestatud sisemise juhtimissüsteemi, korra või protsessidega seotud nõudeid, et tagada järjepidevus ja võrdne kohtlemine finantssektoris.
(158)
Το δίκαιο της Ένωσης σχετικά με τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες περιλαμβάνει κανόνες και απαιτήσεις εσωτερικής διακυβέρνησης και διαχείρισης κινδύνου που εφαρμόζονται στα ρυθμιζόμενα χρηματοοικονομικά ιδρύματα στο πλαίσιο της παροχής των εν λόγω υπηρεσιών, μεταξύ άλλων όταν χρησιμοποιούνται συστήματα ΤΝ. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεκτική εφαρμογή και επιβολή των υποχρεώσεων δυνάμει του παρόντος κανονισμού και των σχετικών κανόνων και απαιτήσεων των νομικών πράξεων της Ένωσης για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, οι αρχές που είναι αρμόδιες για την εποπτεία και την επιβολή των εν λόγω νομικών πράξεων, ειδικότερα οι αρμόδιες αρχές όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (46) και στις οδηγίες 2008/48/ΕΚ (47), 2009/138/ΕΚ (48), 2013/36/ΕΕ (49), 2014/17/ΕΕ (50) και (ΕΕ) 2016/97 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (51), θα πρέπει να οριστούν, εντός του πεδίου των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, ως αρμόδιες αρχές για την εποπτεία της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, μεταξύ άλλων και για τις δραστηριότητες εποπτείας της αγοράς, όσον αφορά τα συστήματα ΤΝ που παρέχονται ή χρησιμοποιούνται από ρυθμιζόμενα και εποπτευόμενα χρηματοοικονομικά ιδρύματα, εκτός εάν τα κράτη μέλη αποφασίσουν να ορίσουν άλλη αρχή αρμόδια για την εκπλήρωση αυτών των καθηκόντων εποπτείας της αγοράς. Οι εν λόγω αρμόδιες αρχές θα πρέπει να διαθέτουν όλες τις εξουσίες δυνάμει του παρόντος κανονισμού και του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020 για την επιβολή των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων των εξουσιών για τη διεξαγωγή των εκ των υστέρων δραστηριοτήτων εποπτείας της αγοράς που μπορούν να ενσωματώνονται, κατά περίπτωση, στους υφιστάμενους εποπτικούς μηχανισμούς και διαδικασίες τους δυνάμει του σχετικού δικαίου της Ένωσης για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Ενδείκνυται να προβλεφθεί ότι, όταν ενεργούν ως αρχές εποπτείας της αγοράς δυνάμει του παρόντος κανονισμού, οι εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες να εποπτεύουν ρυθμιζόμενα βάσει της οδηγίας 2013/36/ΕΕ πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία συμμετέχουν στον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1024/2013 του Συμβουλίου (52), θα πρέπει να αναφέρουν, χωρίς καθυστέρηση, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κάθε πληροφορία που εντοπίζεται κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων τους εποπτείας της αγοράς και που ενδέχεται να παρουσιάζει ενδιαφέρον για τα καθήκοντα προληπτικής εποπτείας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπως ορίζεται στον εν λόγω κανονισμό. Προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η συνέπεια μεταξύ του παρόντος κανονισμού και των κανόνων που ισχύουν για τα πιστωτικά ιδρύματα που ρυθμίζονται από την οδηγία 2013/36/ΕΕ, είναι επίσης σκόπιμο ορισμένες από τις διαδικαστικές υποχρεώσεις των παρόχων όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνου, την παρακολούθηση μετά τη διάθεση στην αγορά και την τεκμηρίωση να ενσωματωθούν στις υφιστάμενες υποχρεώσεις και διαδικασίες βάσει της οδηγίας 2013/36/ΕΕ. Προκειμένου να αποφευχθούν αλληλεπικαλύψεις, θα πρέπει επίσης να προβλεφθούν περιορισμένες παρεκκλίσεις σε σχέση με το σύστημα διαχείρισης ποιότητας των παρόχων και την υποχρέωση παρακολούθησης που επιβάλλεται σε φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, στον βαθμό που ισχύουν για πιστωτικά ιδρύματα που ρυθμίζονται από την οδηγία 2013/36/ΕΕ. Το ίδιο καθεστώς θα πρέπει να ισχύει για τις ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις και τις ασφαλιστικές εταιρείες χαρτοφυλακίου βάσει της οδηγίας 2009/138/ΕΚ και για τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές βάσει της οδηγίας (ΕΕ) 2016/97, καθώς και για άλλα είδη χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων που υπόκεινται σε απαιτήσεις όσον αφορά την εσωτερική διακυβέρνηση, τις ρυθμίσεις ή τις διαδικασίες που θεσπίζονται δυνάμει του σχετικού δικαίου της Ένωσης για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, ώστε να διασφαλίζονται η συνέπεια και η ίση μεταχείριση στον χρηματοοικονομικό τομέα.
(159)
Igal käesoleva määruse lisas loetletud biomeetriliste andmete valdkonnaga seotud suure riskiga tehisintellektisüsteemide turujärelevalveasutusel, kui neid süsteeme kasutatakse õiguskaitseks, rände-, varjupaiga- ja piirikontrollihalduseks või õigusemõistmiseks ja demokraatlikeks protsessideks, peaksid olema tõhusad uurimis- ja parandusvolitused, sealhulgas vähemalt õigus saada juurdepääs kõigile töödeldavatele isikuandmetele ja kogu teabele, mis on vajalik tema ülesannete täitmiseks. Turujärelevalveasutustel peaks olema võimalik kasutada oma volitusi täiesti sõltumatult. Käesoleva määrusega kehtestatud tundlikele operatiivandmetele juurdepääsu piirangud ei tohiks piirata neile asutustele direktiiviga (EL) 2016/680 antud volitusi. Ükski käesoleva määruse kohane erand, mis puudutab andmete avaldamist riiklikele andmekaitseasutustele, ei tohiks mõjutada nende asutuste praeguseid või tulevasi volitusi väljaspool käesoleva määruse kohaldamisala.
(159)
Κάθε αρχή εποπτείας της αγοράς για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου στον τομέα της βιομετρίας, όπως απαριθμούνται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού, εφόσον τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούνται για σκοπούς επιβολής του νόμου, διαχείρισης της μετανάστευσης, του ασύλου και των συνοριακών ελέγχων ή απονομής δικαιοσύνης και δημοκρατικών διαδικασιών, θα πρέπει να διαθέτει ουσιαστικές εξουσίες διερεύνησης και διόρθωσης, συμπεριλαμβανομένης τουλάχιστον της εξουσίας να αποκτά πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που υποβάλλονται σε επεξεργασία και σε όλες τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την εκτέλεση των καθηκόντων της. Οι αρχές εποπτείας της αγοράς θα πρέπει να είναι σε θέση να ασκούν τις εξουσίες τους ενεργώντας με πλήρη ανεξαρτησία. Οποιοιδήποτε περιορισμοί της πρόσβασής τους σε ευαίσθητα επιχειρησιακά δεδομένα βάσει του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να θίγουν τις εξουσίες που τους ανατίθενται από την οδηγία (ΕΕ) 2016/680. Καμία εξαίρεση ως προς τη γνωστοποίηση δεδομένων στις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων βάσει του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να θίγει τις τρέχουσες ή μελλοντικές εξουσίες των εν λόγω αρχών πέραν του πεδίου εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.
(160)
Turujärelevalveasutused ja komisjon peaksid saama teha ettepanekuid ühismeetmete, sealhulgas ühiste uurimiste kohta, mida viivad läbi turujärelevalveasutused või turujärelevalveasutused koos komisjoniga ja mille eesmärk on edendada nõuetele vastavust, teha kindlaks mittevastavus, suurendada teadlikkust ja anda suuniseid käesoleva määruse kohta seoses selliste suure riskiga tehisintellektisüsteemide konkreetsete kategooriatega, mille puhul on leitud, et need kujutavad endast tõsist riski kahes või enamas liikmesriigis. Nõuete täitmise edendamiseks tuleks võtta ühismeetmeid kooskõlas määruse (EL) 2019/1020 artikliga 9. Ühisuurimiste koordineerimistoe peaks tagama tehisintellektiamet.
(160)
Οι αρχές εποπτείας της αγοράς και η Επιτροπή θα πρέπει να είναι σε θέση να προτείνουν κοινές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων κοινών ερευνών, οι οποίες θα διεξάγονται από τις αρχές εποπτείας της αγοράς ή τις αρχές εποπτείας της αγοράς από κοινού με την Επιτροπή, με στόχο την προώθηση της συμμόρφωσης, τον εντοπισμό περιπτώσεων μη συμμόρφωσης, την ευαισθητοποίηση και την παροχή καθοδήγησης σε σχέση με τον παρόντα κανονισμό όσον αφορά ειδικές κατηγορίες συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που διαπιστώνεται ότι παρουσιάζουν σοβαρό κίνδυνο σε δύο ή περισσότερα κράτη μέλη. Οι κοινές δραστηριότητες για την προώθηση της συμμόρφωσης θα πρέπει να διεξάγονται σύμφωνα με το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020. Η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να παρέχει συντονιστική υποστήριξη για τις κοινές έρευνες.
(161)
On vaja selgitada liidu ja liikmesriikide tasandi kohustusi ja pädevusi seoses üldotstarbelistel tehisintellektimudelitel põhinevate tehisintellektisüsteemidega. Pädevuste kattumise vältimiseks peaks juhul, kui tehisintellektisüsteem põhineb üldotstarbelisel tehisintellektimudelil ning mudelit ja süsteemi pakub sama pakkuja, toimuma järelevalve liidu tasandil tehisintellektiameti kaudu, kellel peaks selleks olema turujärelevalveasutuse volitused määruse (EL) 2019/1020 tähenduses. Kõigil muudel juhtudel vastutavad tehisintellektisüsteemide järelevalve eest riiklikud turujärelevalveasutused. Selliste üldotstarbeliste tehisintellektisüsteemide puhul, mida juurutajad saavad kasutada otse vähemalt ühel eesmärgil, mis on liigitatud suure riskiga eesmärgiks, peaksid turujärelevalveasutused tegema tehisintellektiametiga koostööd, et hinnata nõuetele vastavust ning teavitada sellest nõukoda ja teisi turujärelevalveasutusi. Lisaks peaks turujärelevalveasutustel olema võimalik taotleda tehisintellektiametilt abi, kui turujärelevalveasutusel ei ole võimalik suure riskiga tehisintellektisüsteemi uurimist lõpule viia, kuna sellel puudub juurdepääs teatavale teabele, mis on seotud üldotstarbelise tehisintellektimudeliga, millel suure riskiga tehisintellektisüsteem põhineb. Sellistel juhtudel tuleks kohaldada määruse (EL) 2019/1020 VI peatükis sätestatud menetlust, mis käsitleb piiriülest vastastikust abi, mutatis mutandis.
(161)
Είναι αναγκαίο να αποσαφηνιστούν οι ευθύνες και οι αρμοδιότητες σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο όσον αφορά τα συστήματα ΤΝ που βασίζονται σε μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού. Για να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη αρμοδιοτήτων, όταν ένα σύστημα ΤΝ βασίζεται σε μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού και το μοντέλο και το σύστημα παρέχονται από τον ίδιο πάροχο, η εποπτεία θα πρέπει να πραγματοποιείται σε επίπεδο Ένωσης μέσω της Υπηρεσίας ΤΝ, η οποία θα πρέπει να έχει τις εξουσίες αρχής εποπτείας της αγοράς κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020 για τον σκοπό αυτό. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, οι εθνικές αρχές εποπτείας της αγοράς παραμένουν υπεύθυνες για την εποπτεία των συστημάτων ΤΝ. Ωστόσο, για τα συστήματα ΤΝ γενικού σκοπού που μπορούν να χρησιμοποιηθούν απευθείας από τους φορείς εφαρμογής για τουλάχιστον ένα σκοπό που ταξινομείται ως υψηλού κινδύνου, οι αρχές εποπτείας της αγοράς θα πρέπει να συνεργάζονται με την Υπηρεσία ΤΝ για τη διενέργεια αξιολογήσεων της συμμόρφωσης και να ενημερώνουν σχετικά το Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης και άλλες αρχές εποπτείας της αγοράς. Επιπλέον, οι αρχές εποπτείας της αγοράς θα πρέπει να είναι σε θέση να ζητούν συνδρομή από την Υπηρεσία ΤΝ, όταν η αρχή εποπτείας της αγοράς δεν είναι σε θέση να ολοκληρώσει έρευνα σχετικά με σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου λόγω της αδυναμίας της να έχει πρόσβαση σε ορισμένες πληροφορίες σχετικές με το μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού στο οποίο έχει βασιστεί το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου. Στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να εφαρμόζεται κατ’ αναλογία η διαδικασία διασυνοριακής αμοιβαίας συνδρομής που προβλέπεται στο κεφάλαιο VI του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020.
(162)
Selleks et liidu keskset oskusteavet ja koostoimet liidu tasandil parimal viisil ära kasutada, peaksid üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujate kohustuste järelevalve ja täitmise tagamise volitused kuuluma komisjoni pädevusse. Tehisintellektiametil peaks olema võimalik võtta kõik vajalikud meetmed, et jälgida käesoleva määruse tõhusat rakendamist seoses üldotstarbeliste tehisintellektimudelitega. Ametil peaks olema võimalik uurida üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujaid käsitlevate õigusnormide võimalikke rikkumisi nii omal algatusel, järelevalvetegevuse tulemuste põhjal kui ka turujärelevalveasutuste taotlusel kooskõlas käesolevas määruses sätestatud tingimustega. Selleks et toetada tehisintellektiameti tõhusat järelevalvet, peaks see nägema ette võimaluse, et järgmise etapi pakkujad saavad esitada kaebusi üldotstarbeliste tehisintellektimudelite ja -süsteemide pakkujaid käsitlevate õigusnormide võimaliku rikkumise kohta.
(162)
Για τη βέλτιστη αξιοποίηση της συγκεντρωμένης ενωσιακής εμπειρογνωσίας και των συνεργειών σε επίπεδο Ένωσης, οι εξουσίες εποπτείας και επιβολής των υποχρεώσεων των παρόχων μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να αποτελούν αρμοδιότητα της Επιτροπής. Η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να είναι σε θέση να εκτελεί όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την παρακολούθηση της αποτελεσματικής εφαρμογής του παρόντος κανονισμού όσον αφορά τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού. Θα πρέπει να είναι σε θέση να διερευνά πιθανές παραβάσεις των κανόνων που επιβάλλονται στους παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού είτε με δική της πρωτοβουλία, μετά τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων παρακολούθησης αυτής, είτε κατόπιν αιτήματος των αρχών εποπτείας της αγοράς σε ευθυγράμμιση με τους όρους που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Για την υποστήριξη της αποτελεσματικής παρακολούθησης εκ μέρους της Υπηρεσίας ΤΝ, θα πρέπει να προβλέπεται η δυνατότητα οι κατάντη πάροχοι να υποβάλλουν καταγγελίες σχετικά με πιθανές παραβάσεις των κανόνων που επιβάλλονται στους παρόχους μοντέλων και συστημάτων ΤΝ γενικού σκοπού.
(163)
Üldotstarbeliste tehisintellektimudelite juhtimissüsteemide täiendamiseks peaks teaduskomisjon toetama tehisintellektiameti seiretegevust ja võib teatavatel juhtudel edastada tehisintellektiametile kvalifitseeritud hoiatusteateid, mille põhjal alustatakse järelkontrolle, näiteks uurimisi. See peaks olema nii juhul, kui teaduskomisjonil on põhjust kahtlustada, et üldotstarbeline tehisintellektimudel kujutab endast konkreetset ja tuvastatavat riski liidu tasandil. Lisaks peaks see nii olema juhul, kui teaduskomisjonil on põhjust kahtlustada, et üldotstarbeline tehisintellektimudel vastab kriteeriumidele, mis annaksid alust liigitada see süsteemse riskiga üldotstarbeliseks tehisintellektimudeliks. Selleks et anda teaduskomisjonile teavet, mis on vajalik nende ülesannete täitmiseks, tuleks ette näha mehhanism, mille abil teaduskomisjon saab taotleda, et komisjon nõuaks pakkujalt dokumentatsiooni või teavet.
(163)
Προκειμένου να συμπληρωθούν τα συστήματα διακυβέρνησης για μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού, η επιστημονική ομάδα θα πρέπει να υποστηρίζει τις δραστηριότητες παρακολούθησης της Υπηρεσίας ΤΝ και μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να παρέχει ειδικές προειδοποιήσεις στην Υπηρεσία ΤΝ, οι οποίες ενεργοποιούν επακόλουθες ενέργειες, όπως έρευνες. Αυτό θα ισχύει όταν η επιστημονική ομάδα έχει λόγους να υποπτεύεται ότι ένα μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού συνιστά συγκεκριμένο και αναγνωρίσιμο κίνδυνο σε επίπεδο Ένωσης, καθώς και όταν η επιστημονική ομάδα έχει λόγους να υποπτεύεται ότι ένα μοντέλο ΤΝ γενικού σκοπού πληροί τα κριτήρια που συνεπάγονται την ταξινόμησή του ως μοντέλου ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο. Προκειμένου η επιστημονική ομάδα να έχει στη διάθεσή της τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την εκτέλεση των καθηκόντων αυτών, θα πρέπει να υπάρχει μηχανισμός βάσει του οποίου η επιστημονική ομάδα θα μπορεί να ζητεί από την Επιτροπή να απαιτεί από πάροχο τεκμηρίωση ή πληροφορίες.
(164)
Tehisintellektiametil peaks olema võimalik võtta vajalikke meetmeid, et jälgida käesolevas määruses sätestatud üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujate kohustuste tõhusat rakendamist ja täitmist. Tehisintellektiametil peaks olema võimalik uurida võimalikke rikkumisi kooskõlas käesolevas määruses sätestatud volitustega, sealhulgas nõudes dokumentatsiooni ja teavet, viies läbi hindamisi ning nõudes üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujatelt meetmete võtmist. Selleks et kasutada sõltumatut oskusteavet, peaks tehisintellektiametil olema võimalik kaasata hindamise käigus sõltumatuid eksperte, kes hindamisi ameti nimel läbi viivad. Kohustuste täitmine peaks olema tagatud, muu hulgas nõudes asjakohaste meetmete võtmist, sealhulgas riskimaandusmeetmeid tuvastatud süsteemsete riskide korral, ning piirates mudeli turul kättesaadavaks tegemist, võttes selle turult tagasi või nõudes tagasi. Kui see on lisaks käesolevas määruses sätestatud menetlusõigustele vajalik, peaksid üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujatel olema kaitsemeetmena määruse (EL) 2019/1020 artiklis 18 sätestatud menetlusõigused, mida tuleks kohaldada mutatis mutandis, ilma et see piiraks käesolevas määruses sätestatud konkreetsemaid menetlusõigusi.
(164)
Η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να είναι σε θέση να προβαίνει στις αναγκαίες ενέργειες για την παρακολούθηση της αποτελεσματικής εφαρμογής και της συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις των παρόχων μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού που ορίζονται στον παρόντα κανονισμό. Η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να είναι σε θέση να διερευνά πιθανές παραβάσεις σύμφωνα με τις εξουσίες που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, μεταξύ άλλων ζητώντας τεκμηρίωση και πληροφορίες, διενεργώντας αξιολογήσεις, καθώς και ζητώντας τη λήψη μέτρων από παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού. Κατά τη διεξαγωγή των αξιολογήσεων, ενόψει της αξιοποίησης της ανεξάρτητης εμπειρογνωμοσύνης, η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να είναι σε θέση να εξασφαλίζει τη συμμετοχή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων για τη διενέργεια των αξιολογήσεων εξ ονόματός της. Η συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις θα πρέπει να είναι εκτελεστή, μεταξύ άλλων, μέσω αιτημάτων για τη λήψη κατάλληλων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων μετριασμού του κινδύνου σε περίπτωση εντοπισμένων συστημικών κινδύνων, καθώς και μέσω του περιορισμού της διαθεσιμότητας στην αγορά, της απόσυρσης ή της ανάκλησης του μοντέλου. Ως εγγύηση, όταν απαιτείται πέραν των διαδικαστικών δικαιωμάτων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, οι πάροχοι μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να έχουν τα διαδικαστικά δικαιώματα που προβλέπονται στο άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/1020, τα οποία θα πρέπει να εφαρμόζονται κατ’ αναλογία, με την επιφύλαξη ειδικότερων διαδικαστικών δικαιωμάτων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό.
(165)
Muude tehisintellektisüsteemide kui suure riskiga tehisintellektisüsteemide arendamine kooskõlas käesoleva määruse nõuetega võib aidata kaasa eetilise ja usaldusväärse tehisintellekti laialdasemale levikule liidus. Muude kui suure riskiga tehisintellektisüsteemide pakkujaid tuleks julgustada koostama käitumisjuhendeid, sealhulgas nendega seotud juhtimismehhanisme, mille eesmärk on edendada suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes kohaldatavate mõne või kõigi kohustuslike nõuete vabatahtlikku kohaldamist, mida on kohandatud vastavalt süsteemide sihtotstarbele ja väiksemale kaasnevale riskile ning võttes arvesse kättesaadavaid tehnilisi lahendusi ja tööstuse parimaid tavasid, nagu mudeli- ja andmekaardid. Kõigi tehisintellektisüsteemide, olgu need siis suure riskiga või mitte, ja tehisintellektimudelite pakkujaid ja vajaduse korral juurutajaid tuleks samuti julgustada vabatahtlikult kohaldama täiendavaid nõudeid, mis on seotud näiteks liidu usaldusväärse tehisintellekti eetikasuunistes sätestatud elementidega, keskkonnakestlikkusega, tehisintellektipädevuse meetmetega, tehisintellektisüsteemide kaasava ja mitmekesise projekteerimise ja arendamisega, sealhulgas tähelepanu pööramisega vähekaitstud isikutele ja juurdepääsetavusega puuetega inimeste jaoks, sidusrühmade osalemisega, kaasates vajaduse korral asjaomaseid sidusrühmi, nagu äri- ja kodanikuühiskonna organisatsioonid, akadeemilised ringkonnad, teadusorganisatsioonid, ametiühingud ja tarbijakaitseorganisatsioonid tehisintellektisüsteemide projekteerimisse ja arendamisse, ning arendusmeeskondade mitmekesisusega, sealhulgas soolise tasakaaluga. Vabatahtlike tegevusjuhendite tõhususe tagamiseks peaksid need põhinema selgetel eesmärkidel ja peamistel tulemusnäitajatel, et mõõta nende eesmärkide saavutamist. Samuti tuleks neid vajaduse korral töötada välja kaasaval viisil, kaasates asjaomaseid sidusrühmi, nagu äri- ja kodanikuühiskonna organisatsioonid, akadeemilised ringkonnad, teadusorganisatsioonid, ametiühingud ja tarbijakaitseorganisatsioonid. Komisjon võib töötada välja algatusi, sealhulgas valdkondlikke algatusi, et aidata vähendada tehnilisi tõkkeid, mis takistavad tehisintellekti arendamise jaoks toimuvat piiriülest andmevahetust, keskendudes muu hulgas andmetele juurdepääsu taristule ning eri andmeliikide semantilisele ja tehnilisele koostalitlusvõimele.
(165)
Η ανάπτυξη συστημάτων ΤΝ εκτός των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού μπορεί να οδηγήσει στην ευρύτερη υιοθέτηση δεοντολογικής και αξιόπιστης ΤΝ στην Ένωση. Οι πάροχοι συστημάτων ΤΝ τα οποία δεν είναι υψηλού κινδύνου θα πρέπει να ενθαρρύνονται να δημιουργούν κώδικες δεοντολογίας, συμπεριλαμβανομένων σχετικών μηχανισμών διακυβέρνησης, με σκοπό την προώθηση της οικειοθελούς εφαρμογής ορισμένων ή όλων των υποχρεωτικών απαιτήσεων που ισχύουν για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, προσαρμοσμένων συναρτήσει του επιδιωκόμενου σκοπού των συστημάτων και του χαμηλότερου σχετικού κινδύνου και λαμβάνοντας υπόψη τις διαθέσιμες τεχνικές λύσεις και τις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου, όπως τα μοντέλα και οι κάρτες δεδομένων. Οι πάροχοι και, κατά περίπτωση, οι φορείς εφαρμογής όλων των συστημάτων ΤΝ, υψηλού κινδύνου ή μη, και των μοντέλων ΤΝ θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνονται να εφαρμόζουν σε προαιρετική βάση πρόσθετες απαιτήσεις που αφορούν, για παράδειγμα, τα στοιχεία των ενωσιακών κατευθυντήριων γραμμών δεοντολογίας για αξιόπιστη ΤΝ, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, μέτρα για τον γραμματισμό στον τομέα της ΤΝ, συμπεριληπτικό και διαφοροποιημένο σχεδιασμό και ανάπτυξη συστημάτων ΤΝ που, μεταξύ άλλων, δίνει προσοχή στα ευάλωτα άτομα και προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία, τη συμμετοχή συμφεροντούχων με την εμπλοκή, κατά περίπτωση, σχετικών συμφεροντούχων όπως οι επιχειρηματικές οργανώσεις και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι ερευνητικοί οργανισμοί, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι ενώσεις προστασίας των καταναλωτών στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη συστημάτων ΤΝ, καθώς και την πολυμορφία των ομάδων ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων. Οι προαιρετικοί κώδικες δεοντολογίας, για να είναι αποτελεσματικοί, θα πρέπει να βασίζονται σε σαφείς στόχους και βασικούς δείκτες επιδόσεων για τη μέτρηση της επίτευξης των στόχων. Θα πρέπει επίσης να αναπτυχθούν με συμπεριληπτικό τρόπο, κατά περίπτωση, με τη συμμετοχή σχετικών συμφεροντούχων, όπως οι επιχειρηματικές οργανώσεις και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι ερευνητικοί οργανισμοί, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι ενώσεις προστασίας των καταναλωτών. Η Επιτροπή μπορεί να αναπτύξει πρωτοβουλίες, μεταξύ άλλων τομεακού χαρακτήρα, για να διευκολύνει τη μείωση των τεχνικών φραγμών που εμποδίζουν τη διασυνοριακή ανταλλαγή δεδομένων για την ανάπτυξη ΤΝ, μεταξύ άλλων όσον αφορά την υποδομή πρόσβασης σε δεδομένα, και τη σημασιολογική και τεχνική διαλειτουργικότητα των διάφορων ειδών δεδομένων.
(166)
On oluline, et tehisintellektisüsteemid, mis on seotud toodetega, mis ei ole käesoleva määruse alusel suure riskiga ja mis seega ei pea vastama suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes sätestatud nõuetele, oleksid siiski ohutud, kui need turule lastakse või kasutusele võetakse. Selle eesmärgi saavutamiseks kohaldatakse turvaabinõuna Euroopa Parlamendi ja nõukogu määrust (EL) 2023/988 (53).
(166)
Είναι σημαντικό τα συστήματα ΤΝ που σχετίζονται με προϊόντα τα οποία δεν είναι υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και, ως εκ τούτου, δεν απαιτείται να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που ορίζονται για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου να είναι, παρόλα αυτά, ασφαλή κατά τη διάθεσή τους στην αγορά ή τη θέση τους σε λειτουργία. Για να προωθηθεί η επίτευξη αυτού του στόχου, ο κανονισμός (ΕΕ) 2023/988 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (53) θα εφαρμόζεται ως δίχτυ ασφαλείας.
(167)
Pädevate asutuste usaldusliku ja konstruktiivse koostöö tagamiseks liidu ja riikide tasandil peaksid kõik käesoleva määruse kohaldamises osalejad austama oma ülesannete täitmise käigus saadud teabe ja andmete konfidentsiaalsust kooskõlas liidu või riigisisese õigusega. Nad peaksid täitma oma ülesandeid ja tegutsema viisil, mis kaitseb eelkõige intellektuaalomandi õigusi, konfidentsiaalset äriteavet ja ärisaladusi, käesoleva määruse tõhusat rakendamist, avaliku ja riigi julgeolekuga seotud huve, kriminaal- ja haldusmenetluste terviklust ning salastatud teabe terviklust.
(167)
Προκειμένου να διασφαλιστεί η αξιόπιστη και εποικοδομητική συνεργασία των αρμόδιων αρχών σε ενωσιακό και σε εθνικό επίπεδο, όλα τα μέρη που συμμετέχουν στην εφαρμογή του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να τηρούν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών και των δεδομένων που λαμβάνονται κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο. Θα πρέπει να εκτελούν τα καθήκοντα και τις δραστηριότητές τους κατά τρόπο ώστε να προστατεύουν, ειδικότερα, τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, τις εμπιστευτικές επιχειρηματικές πληροφορίες και το εμπορικό απόρρητο, την αποτελεσματική εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, τα συμφέροντα δημόσιας και εθνικής ασφάλειας, την ακεραιότητα των ποινικών και διοικητικών διαδικασιών και την ακεραιότητα των διαβαθμισμένων πληροφοριών.
(168)
Käesoleva määruse järgimine peaks olema tagatud karistuste määramise ja muude täitemeetmete abil. Liikmesriigid peaksid võtma kõik vajalikud meetmed, et tagada käesoleva määruse sätete rakendamine, sealhulgas kehtestades mõjusad, proportsionaalsed ja hoiatavad karistused nende rikkumise eest, ning järgides ne bis in idem põhimõtet. Käesoleva määruse rikkumise eest määratavate halduskaristuste tugevdamiseks ja ühtlustamiseks tuleks kehtestada teatavate konkreetsete rikkumiste eest määratavate haldustrahvide ülemmäärad. Trahvisummade hindamisel peaksid liikmesriigid võtma igal üksikjuhul arvesse kõiki konkreetse olukorra asjakohaseid asjaolusid, võttes nõuetekohaselt arvesse eelkõige rikkumise laadi, raskusastet ja kestust ning selle tagajärgi ja pakkuja suurust, eelkõige juhul, kui pakkuja on VKE, sealhulgas idufirma. Euroopa Andmekaitseinspektoril peaks olema õigus määrata trahve käesoleva määruse kohaldamisalasse kuuluvatele liidu institutsioonidele, asutustele ja organitele.
(168)
Η συμμόρφωση με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να επιβάλλεται μέσω της επιβολής κυρώσεων και άλλων μέτρων επιβολής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίζουν την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος κανονισμού, μεταξύ άλλων θεσπίζοντας αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις για την παράβασή τους, και για να τηρούν την αρχή ne bis in idem. Προκειμένου να ενισχυθούν και να εναρμονιστούν οι διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να προβλέπονται ανώτατα όρια για τον καθορισμό των διοικητικών προστίμων για ορισμένες συγκεκριμένες παραβάσεις. Κατά την εκτίμηση του ύψους των προστίμων, τα κράτη μέλη θα πρέπει, σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση, να λαμβάνουν υπόψη όλες τις σχετικές περιστάσεις της συγκεκριμένης κατάστασης, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη ιδίως τη φύση, τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της παράβασης και των συνεπειών της, καθώς και το μέγεθος του παρόχου, ιδίως εάν ο πάροχος είναι ΜΜΕ, μεταξύ άλλων νεοφυής επιχείρηση. Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων θα πρέπει να έχει την εξουσία να επιβάλλει πρόστιμα σε θεσμικά και λοιπά όργανα και οργανισμούς της Ένωσης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.
(169)
Käesoleva määrusega kehtestatud üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujate kohustuste täitmine peaks olema tagatud muu hulgas trahvide abil. Selleks tuleks ette näha ka asjakohased trahvimäärad nende kohustuste rikkumise eest, sealhulgas komisjoni poolt käesoleva määruse kohaselt nõutud meetmete täitmata jätmise eest, kohaldades kooskõlas proportsionaalsuse põhimõttega asjakohaseid aegumistähtaegu. Kõik komisjoni poolt käesoleva määruse alusel tehtud otsused vaatab ELi toimimise lepingu kohaselt läbi Euroopa Liidu Kohus, sealhulgas seoses Euroopa Liidu Kohtu täieliku pädevusega karistuse määramisel ELi toimimise lepingu artikli 261 kohaselt.
(169)
Η συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις των παρόχων μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού οι οποίες επιβάλλονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να επιβάλλεται, μεταξύ άλλων, μέσω της επιβολής προστίμων. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει επίσης να καθοριστούν κατάλληλα επίπεδα προστίμων για παράβαση των εν λόγω υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένης της μη συμμόρφωσης με τα μέτρα που ζητεί η Επιτροπή σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, με την επιφύλαξη κατάλληλων προθεσμιών παραγραφής σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας. Όλες οι αποφάσεις που λαμβάνει η Επιτροπή δυνάμει του παρόντος κανονισμού υπόκεινται στον έλεγχο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με τη ΣΛΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου σχετικά με τις κυρώσεις κατά το άρθρο 261 ΣΛΕΕ.
(170)
Liidu ja liikmesriigi õiguses on juba ette nähtud tõhusad õiguskaitsevahendid füüsilistele ja juriidilistele isikutele, kelle õigusi ja vabadusi tehisintellektisüsteemide kasutamine kahjustab. Ilma et see piiraks nimetatud õiguskaitsevahendite kohaldamist, peaks igal füüsilisel või juriidilisel isikul, kellel on alust arvata, et käesolevat määrust on rikutud, olema õigus asjaomasele turujärelevalveasutusele kaebus esitada.
(170)
Το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο ήδη παρέχουν αποτελεσματικά μέσα έννομης προστασίας σε φυσικά και νομικά πρόσωπα των οποίων τα δικαιώματα και οι ελευθερίες θίγονται δυσμενώς από τη χρήση συστημάτων ΤΝ. Με την επιφύλαξη των εν λόγω μέσων έννομης προστασίας, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει λόγους να θεωρεί ότι έχει γίνει παράβαση του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να υποβάλει καταγγελία στην αρμόδια αρχή εποπτείας της αγοράς.
(171)
Mõjutatud isikutel peaks olema õigus selgitusele, kui juurutaja otsus põhineb peamiselt teatavate käesoleva määruse kohaldamisalasse kuuluvate suure riskiga tehisintellektisüsteemide väljundil ja kui see otsus tekitab õiguslikke tagajärgi või mõjutab neid isikuid sarnaselt märkimisväärselt viisil, mis nende arvates avaldab kahjulikku mõju nende tervisele, turvalisusele või põhiõigustele. See selgitus peaks olema selge ja sisukas ning andma aluse, mille põhjal saavad mõjutatud isikud oma õigusi kasutada. Õigust saada selgitust ei tohiks kohaldada selliste tehisintellektisüsteemide kasutamise suhtes, mille suhtes kehtivad liidu või liikmesriigi õigusest tulenevad erandid või piirangud, ning seda õigust tuleks kohaldada ainult siis, kui see ei ole liidu õiguses juba ette nähtud.
(171)
Τα θιγόμενα πρόσωπα θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν επεξήγηση όταν η απόφαση του φορέα εφαρμογής λαμβάνεται κυρίως με βάση τα στοιχεία εξόδου ορισμένων συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού και όταν η εν λόγω απόφαση παράγει έννομα αποτελέσματα ή επηρεάζει σημαντικά με παρόμοιο τρόπο τα θιγόμενα πρόσωπα κατά τρόπο που θεωρούν ότι υφίστανται δυσμενείς συνέπειες για την υγεία, την ασφάλεια ή τα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Η επεξήγηση αυτή θα πρέπει να είναι σαφής και ουσιαστική και να παρέχει βάση επί της οποίας τα θιγόμενα πρόσωπα είναι σε θέση να ασκήσουν τα δικαιώματά τους. Το δικαίωμα επεξήγησης δεν θα πρέπει να ισχύει για τη χρήση συστημάτων ΤΝ για τα οποία απορρέουν εξαιρέσεις ή περιορισμοί από το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο και θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο στον βαθμό που το δικαίωμα αυτό δεν προβλέπεται ήδη από το δίκαιο της Ένωσης.
(172)
Isikuid, kes tegutsevad käesoleva määruse rikkumisest teatajatena, tuleks liidu õiguse alusel kaitsta. Seega tuleks käesoleva määruse rikkumisest teatamise ja sellistest rikkumisest teatajate kaitse suhtes kohaldada Euroopa Parlamendi ja nõukogu direktiivi (EL) 2019/1937 (54).
(172)
Τα πρόσωπα που ενεργούν ως μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος σχετικά με παραβιάσεις του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να προστατεύονται από το δίκαιο της Ένωσης. Η οδηγία (ΕΕ) 2019/1937 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (54) θα πρέπει συνεπώς να ισχύει για την αναφορά παραβιάσεων του παρόντος κανονισμού και για την προστασία των προσώπων που αναφέρουν τις παραβιάσεις αυτές.
(173)
Tagamaks, et õigusraamistikku saab vajaduse korral kohandada, peaks komisjonil olema õigus võtta kooskõlas ELi toimimise lepingu artikliga 290 vastu delegeeritud õigusakte, et muuta tingimusi, mille alusel tehisintellektisüsteemi ei käsitata suure riskiga tehisintellektisüsteemina; suure riskiga tehisintellektisüsteemide loetelu; tehnilist dokumentatsiooni käsitlevaid sätteid; ELi vastavusdeklaratsiooni sisu; vastavushindamismenetlusi käsitlevaid sätteid; sätteid, millega määratakse kindlaks need suure riskiga tehisintellektisüsteemid, mille suhtes tuleks kohaldada kvaliteedijuhtimissüsteemi ja tehnilise dokumentatsiooni hindamisel põhinevat vastavushindamist; künnist, võrdlusaluseid ja näitajaid süsteemse riskiga üldotstarbeliste tehisintellektimudelite liigitamise õigusnormides, sealhulgas neid võrdlusaluseid ja näitajaid täiendades; kriteeriume süsteemse riskiga üldotstarbeliste tehisintellektimudelite liigitamiseks; üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujate tehnilist dokumentatsiooni ja üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujatele esitatavat läbipaistvusteavet.. On eriti oluline, et komisjon viiks oma ettevalmistava töö käigus läbi asjakohaseid konsultatsioone, sealhulgas ekspertide tasandil, ja et kõnealused konsultatsioonid viidaks läbi kooskõlas 13. aprilli 2016. aasta institutsioonidevahelises parema õigusloome kokkuleppes (55) sätestatud põhimõtetega. Eelkõige selleks, et tagada delegeeritud õigusaktide ettevalmistamises võrdne osalemine, saavad Euroopa Parlament ja nõukogu kõik dokumendid liikmesriikide ekspertidega samal ajal ning nende ekspertidel on pidev juurdepääs komisjoni eksperdirühmade koosolekutele, millel arutatakse delegeeritud õigusaktide ettevalmistamist.
(173)
Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το κανονιστικό πλαίσιο μπορεί να προσαρμόζεται όταν απαιτείται, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ με τις οποίες θα τροποποιούνται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες ένα σύστημα ΤΝ δεν πρέπει να θεωρείται υψηλού κινδύνου, ο κατάλογος των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, οι διατάξεις που αφορούν τον τεχνικό φάκελο, το περιεχόμενο της δήλωσης συμμόρφωσης ΕΕ, οι διατάξεις που αφορούν τις διαδικασίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης, οι διατάξεις για τον καθορισμό των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου στα οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται η διαδικασία αξιολόγησης της συμμόρφωσης βάσει αξιολόγησης του συστήματος διαχείρισης της ποιότητας και αξιολόγησης του τεχνικού φακέλου, το κατώτατο όριο, τα κριτήρια αναφοράς και οι δείκτες, μεταξύ άλλων με τη συμπλήρωση αυτών των κριτηρίων αναφοράς και δεικτών, στους κανόνες ταξινόμησης των μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο, τα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού με συστημικό κίνδυνο, ο τεχνικός φάκελος για τους παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού και οι πληροφορίες διαφάνειας για τους παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (55). Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ίση συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.
(174)
Võttes arvesse tehnoloogia kiiret arengut ja käesoleva määruse tõhusaks kohaldamiseks vajalikku tehnilist oskusteavet, peaks komisjon käesolevat määrust hindama ja vaatama selle läbi hiljemalt 2. augustiks 2029 ja seejärel iga nelja aasta järel ning esitama Euroopa Parlamendile ja nõukogule aruande. Võttes arvesse mõju käesoleva määruse kohaldamisalale, peaks komisjon lisaks kord aastas hindama vajadust muuta suure riskiga tehisintellektisüsteemide loetelu ja keelatud kasutusviiside loetelu. Lisaks peaks komisjon hiljemalt 2. augustiks 2028 ja seejärel iga nelja aasta järel hindama vajadust muuta käesoleva määruse lisas esitatud suure riskiga valdkondade rubriikide loetelu, läbipaistvuskohustuste kohaldamisalasse kuuluvaid tehisintellektisüsteeme, järelevalve- ja juhtimissüsteemi tõhusust ning üldotstarbeliste tehisintellektimudelite energiatõhusat arendamist käsitlevate standardimisdokumentide väljatöötamisel tehtud edusamme, sealhulgas vajadust täiendavate meetmete või tegevuste järele, ning esitama Euroopa Parlamendile ja nõukogule selle kohta aruande. Samuti peaks komisjon hiljemalt 2. augustiks 2028 ja pärast seda iga kolme aasta järel hindama, kui mõjusalt ja tulemuslikult on vabatahtlikkusel põhinevad käitumisjuhendid edendanud suure riskiga tehisintellektisüsteemidele kehtestatud nõuete kohaldamist tehisintellektisüsteemide puhul, mis ei ole suure riskiga tehisintellektisüsteemid, ja võimalik, et ka muude täiendavate nõuete kohaldamist selliste tehisintellektisüsteemide puhul.
(174)
Λόγω των ταχέων τεχνολογικών εξελίξεων και της τεχνικής εμπειρογνωσίας που απαιτείται για την αποτελεσματική εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει και να επανεξετάσει τον παρόντα κανονισμό έως τις 2 Αυγούστου 2029 και στη συνέχεια ανά τετραετία και να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργεί αξιολόγηση της ανάγκης τροποποίησης του καταλόγου συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου και του καταλόγου απαγορευμένων πρακτικών μία φορά ετησίως. Επιπλέον, έως τις 2 Αυγούστου 2028 και στη συνέχεια ανά τετραετία, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί και να υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την ανάγκη τροποποίησης του καταλόγου τομέων υψηλού κινδύνου στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού, τα συστήματα ΤΝ που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των υποχρεώσεων διαφάνειας, την αποτελεσματικότητα του συστήματος εποπτείας και διακυβέρνησης και την πρόοδο όσον αφορά την ανάπτυξη παραδοτέων τυποποίησης για την ενεργειακά αποδοτική ανάπτυξη μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για περαιτέρω μέτρα ή δράσεις. Τέλος, έως τις 2 Αυγούστου 2028 και στη συνέχεια ανά τριετία, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί τον αντίκτυπο και την αποτελεσματικότητα των προαιρετικών κωδίκων δεοντολογίας για την προώθηση της εφαρμογής των απαιτήσεων που προβλέπονται για συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου σε περίπτωση συστημάτων ΤΝ που δεν είναι συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου και ενδεχομένως άλλων πρόσθετων απαιτήσεων για τέτοια συστήματα ΤΝ.
(175)
Selleks et tagada käesoleva määruse ühetaolised rakendamistingimused, tuleks komisjonile anda rakendamisvolitused. Neid volitusi tuleks teostada kooskõlas Euroopa Parlamendi ja nõukogu määrusega (EL) nr 182/2011 (56).
(175)
Προκειμένου να διασφαλιστούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (56).
(176)
Kuna käesoleva määruse eesmärki, nimelt parandada siseturu toimimist ning edendada inimkeskse ja usaldusväärse tehisintellekti laialdast kasutuselevõttu, tagades samal ajal tervise, turvalisuse ja põhiõiguste hartas sätestatud põhiõiguste, sealhulgas demokraatia, õigusriigi põhimõtte, kõrgel tasemel kaitse ja keskkonnakaitse tehisintellektisüsteemide kahjuliku mõju vastu liidus ning toetades innovatsiooni, ei suuda liikmesriigid piisavalt saavutada, küll aga saab seda meetme ulatuse või toime tõttu paremini saavutada liidu tasandil, võib liit võtta meetmeid kooskõlas ELi lepingu artiklis 5 sätestatud subsidiaarsuse põhimõttega. Kõnealuses artiklis sätestatud proportsionaalsuse põhimõtte kohaselt ei lähe käesolev määrus nimetatud eesmärgi saavutamiseks vajalikust kaugemale.
(176)
Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και η προώθηση της υιοθέτησης ανθρωποκεντρικής και αξιόπιστης ΤΝ, με παράλληλη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας, της ασφάλειας, των θεμελιωδών δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Χάρτη, συμπεριλαμβανομένης της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και της προστασίας του περιβάλλοντος από τις επιβλαβείς συνέπειες των συστημάτων ΤΝ στην Ένωση, και τη στήριξη της καινοτομίας, δεν μπορεί να επιτευχθεί ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, μπορεί όμως, εξαιτίας της κλίμακας και των επιπτώσεων της δράσης, να επιτευχθεί καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 ΣΕΕ. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του στόχου αυτού.
(177)
Selleks et tagada õiguskindlus, tagada operaatoritele asjakohane kohanemisaeg ja vältida turuhäireid, sealhulgas tagades tehisintellektisüsteemide kasutamise järjepidevuse, on asjakohane, et käesolevat määrust kohaldatakse suure riskiga tehisintellektisüsteemide suhtes, mis on turule lastud või kasutusele võetud enne käesoleva määruse üldist kohaldamiskuupäeva, ainult juhul, kui pärast nimetatud kuupäeva muudetakse oluliselt nende projekti või sihtotstarvet. On asjakohane selgitada, et sellega seoses tuleks olulise muutmise mõistet käsitada sisuliselt samaväärsena olulise muudatuse mõistega, mida kasutatakse ainult käesoleva määruse kohaste suure riskiga tehisintellektisüsteemide puhul. Erandkorras ja avaliku sektori vastutust silmas pidades peaksid käesoleva määruse lisas loetletud õigusaktidega loodud suuremahuliste IT-süsteemide komponentideks olevate tehisintellektisüsteemide operaatorid ja avaliku sektori asutustele kasutamiseks mõeldud suure riskiga tehisintellektisüsteemide operaatorid võtma vajalikud meetmed, et täita käesoleva määruse nõuded 2030. aasta lõpuks ja hiljemalt 2. augustiks 2030.
(177)
Για λόγους ασφάλειας δικαίου, προκειμένου να διασφαλιστεί κατάλληλη περίοδος προσαρμογής για τους φορείς εκμετάλλευσης και να αποφευχθεί διαταραχή της αγοράς, μεταξύ άλλων με τη διασφάλιση της συνέχειας της χρήσης των συστημάτων ΤΝ, ενδείκνυται ο παρών κανονισμός να εφαρμόζεται στα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου που έχουν διατεθεί στην αγορά ή έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από τη γενική ημερομηνία εφαρμογής του, μόνο εάν, από την ημερομηνία αυτή, τα εν λόγω συστήματα υπόκεινται σε σημαντικές αλλαγές όσον αφορά τον σχεδιασμό ή τον επιδιωκόμενο σκοπό τους. Ενδείκνυται να διευκρινιστεί ότι, στο πλαίσιο αυτό, η έννοια της σημαντικής αλλαγής θα πρέπει να νοείται ως κατ’ ουσίαν ισοδύναμη με την έννοια της ουσιαστικής τροποποίησης, η οποία χρησιμοποιείται όσον αφορά μόνο τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Κατ’ εξαίρεση και υπό το πρίσμα της δημόσιας λογοδοσίας, οι φορείς εκμετάλλευσης συστημάτων ΤΝ που αποτελούν κατασκευαστικά στοιχεία των συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας που θεσπίζονται με τις νομικές πράξεις που απαριθμούνται σε παράρτημα του παρόντος κανονισμού και οι φορείς εκμετάλλευσης συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν από δημόσιες αρχές θα πρέπει, αντίστοιχα, να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού έως το τέλος του 2030 και έως τις 2 Αυγούστου 2030.
(178)
Suure riskiga tehisintellektisüsteemide pakkujaid julgustatakse hakkama vabatahtlikult täitma käesoleva määruse asjakohaseid kohustusi juba üleminekuperioodi jooksul.
(178)
Οι πάροχοι συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου παροτρύνονται να αρχίσουν να συμμορφώνονται, οικειοθελώς, με τις σχετικές υποχρεώσεις του παρόντος κανονισμού ήδη κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου.
(179)
Käesolevat määrust tuleks kohaldada alates 2. augustist 2026. Võttes aga arvesse vastuvõetamatut riski, mis on seotud tehisintellekti teatavate kasutusviisidega, tuleks keelde ja käesoleva määruse üldsätteid kohaldada juba alates 2. veebruarist 2025. Kuigi nende keeldude täielik mõju saavutatakse käesoleva määruse kohase juhtimise kehtestamise ja määruse jõustamisega, on oluline hakata keeldusid kohaldama juba varem, et võtta arvesse vastuvõetamatuid riske ja mõjutada muid menetlusi, näiteks tsiviilõiguses. Veelgi enam, juhtimise ja vastavushindamissüsteemiga seotud taristu tuleks tööle rakendada juba enne 2. augustit 2026 ning seepärast tuleks teada antud asutusi ja juhtimisstruktuuri käsitlevaid sätteid kohaldada alates 2. augustist 2025. Arvestades tehnoloogia kiiret arengut ja üldotstarbeliste tehisintellektimudelite kasutuselevõttu, tuleks üldotstarbeliste tehisintellektimudelite pakkujate kohustusi kohaldada alates 2. augustist 2025. Tegevusjuhendid peaksid olema valmis hiljemalt 2. maiks 2025, et võimaldada pakkujatel nõuetele vastavust õigeaegselt tõendada. Tehisintellektiamet peaks tagama, et liigitamise reeglid ja menetlused on tehnoloogia arengut silmas pidades ajakohased. Lisaks peaksid liikmesriigid nägema ette õigusnormid karistuste, kaasa arvatud haldustrahvide kohta, teatama neist komisjonile ning tagama, et need õigusnormid on käesoleva määruse kohaldamise kuupäevaks nõuetekohaselt ja tulemuslikult rakendatud. Seepärast tuleks karistusi käsitlevaid sätteid hakata kohaldama alates 2. augustist 2025.
(179)
Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται από τις 2 Αυγούστου 2026. Ωστόσο, λαμβανομένου υπόψη του απαράδεκτου κινδύνου που συνδέεται με τη χρήση της ΤΝ από ορισμένες απόψεις, οι απαγορεύσεις καθώς και οι γενικές διατάξεις του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να εφαρμόζονται ήδη από τις 2 Φεβρουαρίου 2025. Ενώ η πλήρης ισχύς των απαγορεύσεων αυτών απορρέει από τη θέσπιση της διακυβέρνησης και της επιβολής του παρόντος κανονισμού, η πρόβλεψη της εφαρμογής των απαγορεύσεων είναι σημαντική προκειμένου να ληφθεί υπόψη ο απαράδεκτος κίνδυνος και να υπάρξει αντίκτυπος σε άλλες διαδικασίες, όπως στο αστικό δίκαιο. Εξάλλου, η υποδομή που σχετίζεται με τη διακυβέρνηση και το σύστημα αξιολόγησης της συμμόρφωσης θα πρέπει να έχουν τεθεί σε λειτουργία πριν από τις 2 Αυγούστου 2026, συνεπώς οι διατάξεις για τους κοινοποιημένους οργανισμούς και τη δομή διακυβέρνησης θα πρέπει να εφαρμόζονται από τις 2 Αυγούστου 2025. Λόγω του ταχέος ρυθμού των τεχνολογικών εξελίξεων και της υιοθέτησης μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού, οι υποχρεώσεις για τους παρόχους μοντέλων ΤΝ γενικού σκοπού θα πρέπει να εφαρμόζονται από τις 2 Αυγούστου 2025. Οι κώδικες πρακτικής θα πρέπει να είναι έτοιμοι έως τις 2 Μάϊου 2025, ώστε να μπορούν οι πάροχοι να αποδεικνύουν εγκαίρως τη συμμόρφωση. Η Υπηρεσία ΤΝ θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι κανόνες και οι διαδικασίες ταξινόμησης είναι επικαιροποιημένοι ενόψει των τεχνολογικών εξελίξεων. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν και να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή κανόνες σχετικά με τις κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών προστίμων, και να διασφαλίσουν την ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή τους κατά την ημερομηνία εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Ως εκ τούτου, οι διατάξεις σχετικά με τις κυρώσεις θα πρέπει να εφαρμόζονται από τις 2 Αυγούστου 2025.
(180)
Euroopa Andmekaitseinspektori ja Euroopa Andmekaitsenõukoguga konsulteeriti kooskõlas määruse (EL) 2018/1725 artikli 42 lõigetega 1 ja 2 ning nad esitasid oma ühisarvamuse 18. juunil 2021,
(180)
Ζητήθηκε, σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1725, η γνώμη του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Προστασίας Δεδομένων, που γνωμοδότησαν από κοινού στις 18 Ιουνίου 2021,
ON VASTU VÕTNUD KÄESOLEVA MÄÄRUSE:
ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:
1. Käesolevat määrust kohaldatakse järgmise suhtes:
1. Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται σε:
a)
pakkujad, kes tegelevad liidus tehisintellektisüsteemide turule laskmise või kasutusele võtmisega või üldotstarbeliste tehisintellektimudelite turule laskmisega, olenemata sellest, kas pakkuja on asutatud või asub liidus või kolmandas riigis;
α)
παρόχους που διαθέτουν στην αγορά ή θέτουν σε λειτουργία συστήματα ΤΝ ή διαθέτουν στην αγορά μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού στην Ένωση, ανεξάρτητα από το αν οι εν λόγω πάροχοι είναι εγκατεστημένοι ή βρίσκονται εντός της Ένωσης ή σε τρίτη χώρα·
b)
liidus asutatud või asuvad tehisintellektisüsteemide juurutajad;
β)
φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ που έχουν τον τόπο εγκατάστασής τους ή βρίσκονται εντός της Ένωσης·
c)
kolmandates riikides asutatud või asuvad tehisintellektisüsteemide pakkujad ja juurutajad, kui tehisintellektisüsteemi väljundit kasutatakse liidus;
γ)
παρόχους και φορείς εφαρμογής συστημάτων ΤΝ που έχουν τον τόπο εγκατάστασής τους ή βρίσκονται σε τρίτη χώρα, όταν τα στοιχεία εξόδου που παράγει το σύστημα ΤΝ χρησιμοποιούνται στην Ένωση·
d)
tehisintellektisüsteemide importijad ja turustajad;
δ)
εισαγωγείς και διανομείς συστημάτων ΤΝ·
e)
toote valmistajad, kes lasevad turule või võtavad kasutusele tehisintellektisüsteemi koos oma tootega ja oma nime või kaubamärgi all;
ε)
κατασκευαστές προϊόντων που διαθέτουν στην αγορά ή θέτουν σε λειτουργία σύστημα ΤΝ μαζί με το προϊόν τους και υπό τη δική τους επωνυμία ή εμπορικό σήμα·
f)
pakkujate volitatud esindajad, kes ei ole asutatud liidus;
στ)
εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους παρόχων, οι οποίοι δεν είναι εγκατεστημένοι στην Ένωση·
g)
liidus asuvad mõjutatud isikud.
ζ)
θιγόμενα πρόσωπα που βρίσκονται στην Ένωση.
2. Artikli 6 lõike 1 kohaselt suure riskiga tehisintellektisüsteemideks liigitatud süsteemide puhul, mis on seotud I lisa B jaos loetletud liidu ühtlustamisõigusaktidega hõlmatud toodetega, kohaldatakse üksnes artiklit 6, artikleid 102-109 ja artiklit 112. Artiklit 57 kohaldatakse üksnes niivõrd, kuivõrd käesoleva määruse kohased suure riskiga tehisintellektisüsteemidele esitatavad nõuded on nendesse liidu ühtlustamisõigusaktidesse integreeritud.
2. Σε ό,τι αφορά τα συστήματα ΤΝ που ταξινομούνται ως συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1 σχετικά με προϊόντα τα οποία καλύπτονται από την ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης που παρατίθεται στο παράρτημα I τμήμα Β, εφαρμόζονται μόνο το άρθρο 6 παράγραφος 1, τα άρθρα 102 έως 109 και το άρθρο 112. Το άρθρο 57 εφαρμόζεται μόνο στον βαθμό που οι απαιτήσεις για τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου δυνάμει του παρόντος κανονισμού έχουν ενσωματωθεί στην εν λόγω ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης.
3. Käesolevat määrust ei kohaldata valdkondade suhtes, mis ei kuulu liidu õiguse kohaldamisalasse, ning see ei mõjuta ühelgi juhul liikmesriikide pädevust seoses riikliku julgeolekuga, olenemata üksuse liigist, kellele liikmesriigid on usaldanud nende pädevustega seotud ülesannete täitmise.
3. Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε τομείς εκτός του πεδίου εφαρμογής του ενωσιακού δικαίου και σε κάθε περίπτωση δεν θίγει τις αρμοδιότητες των κρατών μελών όσον αφορά την εθνική ασφάλεια, ανεξάρτητα από το είδος της οντότητας στην οποία τα κράτη μέλη αναθέτουν την εκτέλεση καθηκόντων που σχετίζονται με τις εν λόγω αρμοδιότητες.
Käesolevat määrust ei kohaldata tehisintellektisüsteemide suhtes üksnes siis ja niivõrd, kuivõrd need lastakse turule, võetakse kasutusele või neid kasutatakse muudatustega või ilma muudatusteta üksnes sõjalisel, kaitse- või riikliku julgeoleku eesmärgil, olenemata seda tegevust teostava üksuse liigist.
Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε συστήματα ΤΝ εάν και εφόσον διατίθενται στην αγορά, τίθενται σε λειτουργία ή χρησιμοποιούνται με ή χωρίς τροποποίηση αποκλειστικά για στρατιωτικούς και αμυντικούς σκοπούς ή σκοπούς εθνικής ασφάλειας, ανεξάρτητα από το είδος της οντότητας που εκτελεί τις εν λόγω δραστηριότητες.
Käesolevat määrust ei kohaldata tehisintellektisüsteemide suhtes, mida ei lasta turule ega võeta kasutusele liidus, kui väljundit kasutatakse liidus üksnes sõjalise, kaitse- või riikliku julgeoleku eesmärgil, olenemata seda tegevust teostava üksuse liigist.
Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε συστήματα ΤΝ τα οποία δεν διατίθενται στην αγορά ούτε τίθενται σε λειτουργία στην Ένωση, όταν τα στοιχεία εξόδου χρησιμοποιούνται στην Ένωση αποκλειστικά για στρατιωτικούς και αμυντικούς σκοπούς ή σκοπούς εθνικής ασφάλειας, ανεξάρτητα από το είδος της οντότητας που εκτελεί τις εν λόγω δραστηριότητες.
4. Käesolevat määrust ei kohaldata kolmanda riigi ametiasutuste ega vastavalt lõikele 1 käesoleva määruse kohaldamisalasse kuuluvate rahvusvaheliste organisatsioonide suhtes, kui need asutused või organisatsioonid kasutavad tehisintellektisüsteeme liidu või ühe või mitme liikmesriigiga sõlmitud rahvusvahelise koostöö või õiguskaitse ja õigusalase koostöö alaste lepingute raames, tingimusel et selline kolmas riik või rahvusvaheline organisatsioon pakub piisavaid kaitsemeetmeid üksikisikute põhiõiguste ja -vabaduste kaitseks.
4. Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε δημόσιες αρχές τρίτης χώρας ούτε σε διεθνείς οργανισμούς που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού σύμφωνα με την παράγραφο 1, όταν οι εν λόγω αρχές ή οργανισμοί χρησιμοποιούν συστήματα ΤΝ στο πλαίσιο διεθνούς συνεργασίας ή διεθνών συμφωνιών για την επιβολή του νόμου και τη δικαστική συνεργασία με την Ένωση ή με ένα ή περισσότερα κράτη μέλη, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω τρίτη χώρα ή ο εν λόγω διεθνής οργανισμός παρέχει επαρκείς διασφαλίσεις όσον αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών των ατόμων.
5. Käesolev määrus ei mõjuta määruse (EL) 2022/2065 II peatükis sätestatud vahendusteenuste osutajate vastutust käsitlevate sätete kohaldamist.
5. Ο παρών κανονισμός δεν θίγει την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με την ευθύνη των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών, όπως καθορίζονται στο κεφάλαιο II του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065.
6. Käesolevat määrust ei kohaldata tehisintellektisüsteemide või -mudelite, sealhulgas nende väljundite suhtes, mis on spetsiaalselt välja töötatud ja kasutusele võetud üksnes teadus- ja arendustegevuse eesmärgil.
6. Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται στα συστήματα ΤΝ ή τα μοντέλα ΤΝ, περιλαμβανομένων των στοιχείων εξόδου τους, που αναπτύσσονται ειδικά και τίθενται σε λειτουργία με αποκλειστικό σκοπό την επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη.
7. Käesolevas määruses sätestatud õiguste ja kohustustega seoses töödeldavate isikuandmete suhtes kohaldatakse isikuandmete kaitset, eraelu puutumatust ja side konfidentsiaalsust käsitlevat liidu õigust. Käesolev määrus ei mõjuta määrusi (EL) 2016/679 ja (EL) 2018/1725 ega direktiive 2002/58/EÜ ja (EL) 2016/680, ilma et see piiraks käesoleva määruse artikli 10 lõike 5 ja artikli 59 kohaldamist.
7. Στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα οποία υποβάλλονται σε επεξεργασία σε σχέση με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό εφαρμόζεται το ενωσιακό δίκαιο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, της ιδιωτικής ζωής και του απορρήτου των επικοινωνιών. Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 ή (ΕΕ) 2018/1725 ή την οδηγία 2002/58/ΕΚ ή (ΕΕ) 2016/680, με την επιφύλαξη του άρθρου 10 παράγραφος 5 και του άρθρου 59 του παρόντος κανονισμού.
8. Käesolevat määrust ei kohaldata tehisintellektisüsteemide või tehisintellektimudelitega seotud teadus-, testimis- või arendustegevuse suhtes enne nende turule laskmist või kasutusele võtmist. Selline tegevus toimub kooskõlas kohaldatava liidu õigusega. See väljajätmine ei hõlma tegelikes tingimustes testimist.
8. Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε καμία δραστηριότητα έρευνας, δοκιμής ή ανάπτυξης όσον αφορά συστήματα ΤΝ ή μοντέλα ΤΝ πριν από τη διάθεση τους στην αγορά ή τη θέση τους σε λειτουργία. Οι δραστηριότητες αυτές διεξάγονται σύμφωνα με το εφαρμοστέο ενωσιακό δίκαιο. Οι δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες δεν καλύπτονται από αυτήν την εξαίρεση.
9. Käesolev määrus ei piira muudes tarbijakaitset ja tooteohutust käsitlevates liidu õigusaktides sätestatud õigusnormide kohaldamist.
9. Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τους κανόνες που καθορίζονται σε άλλες ενωσιακές νομικές πράξεις σχετικά με την προστασία των καταναλωτών και την ασφάλεια των προϊόντων.
10. Käesolevat määrust ei kohaldata isikliku, mitte kutsetegevuse käigus tehisintellektisüsteeme kasutavate füüsilistest isikutest juurutajate kohustuste suhtes.
10. Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται στις υποχρεώσεις των φορέων εφαρμογής που είναι φυσικά πρόσωπα και χρησιμοποιούν συστήματα ΤΝ στο πλαίσιο αμιγώς προσωπικής μη επαγγελματικής δραστηριότητας.
11. Käesolev määrus ei takista liidul või liikmesriikidel säilitamast või kehtestamast õigus- ja haldusnorme, mis on töötajatele soodsamad, et kaitsta nende õigusi seoses tehisintellektisüsteemide kasutamisega tööandjate poolt, või soodustamast või lubamast töötajate jaoks soodsamate kollektiivlepingute kohaldamist.
11. Ο παρών κανονισμός δεν εμποδίζει την Ένωση ή τα κράτη μέλη να διατηρούν ή να θεσπίζουν νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις που είναι ευνοϊκότερες για τους εργαζομένους ως προς την προστασία των δικαιωμάτων τους όσον αφορά τη χρήση συστημάτων ΤΝ από τους εργοδότες ή να ενθαρρύνουν ή να επιτρέπουν την εφαρμογή ευνοϊκότερων συλλογικών συμβάσεων για τους εργαζομένους.
12. Käesolevat määrust ei kohaldata tehisintellektisüsteemide suhtes, mis on tarbimisse lubatud vaba ja avatud lähtekoodiga litsentside alusel, välja arvatud juhul, kui need lastakse turule või võetakse kasutusele suure riskiga tehisintellektisüsteemidena või artikli 5 või 50 kohaldamisalasse kuuluva tehisintellektisüsteemina.
12. Ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται στα συστήματα ΤΝ που διατίθενται βάσει δωρεάν αδειών ανοικτού κώδικα, εκτός εάν διατίθενται στην αγορά ή τίθενται σε λειτουργία ως συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου ή ως σύστημα ΤΝ που εμπίπτει στο άρθρο 5 ή 50.
Tehisintellekti keelatud kasutusviisid
Απαγορευμένες πρακτικές ΤΝ
1. Järgmised tehisintellekti kasutusviisid on keelatud:
1. Απαγορεύονται οι ακόλουθες πρακτικές ΤΝ:
a)
selliste tehisintellektisüsteemide turule laskmine, kasutusele võtmine või kasutamine, milles on kasutatud inimese teadvusest kaugemale ulatuvale alalävisele tajule suunatud võtteid või sihilikult manipuleerivaid või petlikke võtteid, mille eesmärk või tagajärg on isiku või isikute rühma käitumise oluline moonutamine, kahjustades oluliselt nende võimet teha teadlik otsus ja pannes nad seeläbi tegema otsuse, mida nad ei oleks muul juhul teinud, viisil, mis põhjustab või mõistliku tõenäosusega põhjustab sellele isikule, teisele isikule või isikute rühmale olulist kahju;
α)
η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία ή η χρήση συστήματος ΤΝ που εφαρμόζει τεχνικές οι οποίες απευθύνονται στο υποσυνείδητο ενός προσώπου υπερκεράζοντας το συνειδητό του ή σκόπιμα χειριστικές ή παραπλανητικές τεχνικές, με σκοπό ή με αποτέλεσμα να στρεβλώσει ουσιωδώς τη συμπεριφορά ενός προσώπου ή μιας ομάδας προσώπων υποβαθμίζοντας σημαντικά την ικανότητά τους να λάβουν τεκμηριωμένη απόφαση, με επακόλουθο να λάβουν μια απόφαση που διαφορετικά δεν θα είχαν λάβει κατά τρόπο που προκαλεί ή εύλογα ενδέχεται να προκαλέσει στο εν λόγω πρόσωπο, σε άλλο πρόσωπο ή σε ομάδα προσώπων σημαντική βλάβη·
b)
selliste tehisintellektisüsteemide turule laskmine, kasutusele võtmine või kasutamine, mis kasutavad ära füüsilise isiku või konkreetse isikute rühma mis tahes haavatavusi, mis tulenevad nende vanusest, puudest või konkreetsest sotsiaalsest või majanduslikust olukorrast ning mille eesmärk või tagajärg on oluliselt moonutada selle isiku või sellesse rühma kuuluva isiku käitumist viisil, mis põhjustab või mõistliku tõenäosusega põhjustab sellele või mõnele teisele isikule olulist kahju;
β)
η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία ή η χρήση συστήματος ΤΝ που εκμεταλλεύεται οποιοδήποτε από τα τρωτά σημεία ενός φυσικού προσώπου ή μιας συγκεκριμένης ομάδας προσώπων λόγω της ηλικίας τους, της αναπηρίας τους ή συγκεκριμένης κοινωνικής ή οικονομικής τους κατάστασης, με σκοπό ή με αποτέλεσμα να στρεβλώσει ουσιωδώς τη συμπεριφορά του εν λόγω προσώπου ή προσώπου που ανήκει στην εν λόγω ομάδα κατά τρόπο που προκαλεί ή εύλογα ενδέχεται να προκαλέσει στο εν λόγω πρόσωπο ή σε άλλο πρόσωπο σημαντική βλάβη·
c)
selliste tehisintellektisüsteemide turule laskmine, kasutusele võtmine või kasutamine, millega hinnatakse või liigitatakse füüsilisi isikuid või isikute rühmi teatava aja jooksul, tuginedes nende sotsiaalsele käitumisele või teadaolevatele, tuletatud või prognoositud isiku- või iseloomuomadustele, kusjuures sotsiaalpunktide tulemuseks on üks või mõlemad järgmisest:
γ)
η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία ή η χρήση συστημάτων ΤΝ για την αξιολόγηση ή την ταξινόμηση φυσικών προσώπων ή ομάδων προσώπων για ορισμένο χρονικό διάστημα με βάση την κοινωνική τους συμπεριφορά ή γνωστά, συναγόμενα ή προβλεπόμενα προσωπικά χαρακτηριστικά τους ή χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, με κοινωνική βαθμολογία η οποία οδηγεί σε ένα ή σε αμφότερα από τα ακόλουθα:
i)
teatavaid füüsilisi isikuid või isikute rühmi kahjustav või nende suhtes ebasoodne kohtlemine sotsiaalses kontekstis, mis ei ole seotud kontekstiga, milles andmed algselt loodi või koguti;
i)
επιζήμια ή δυσμενή μεταχείριση ορισμένων φυσικών προσώπων ή ομάδων προσώπων σε κοινωνικά πλαίσια τα οποία δεν σχετίζονται με το πλαίσιο στο οποίο παρήχθησαν ή συλλέχθηκαν αρχικά τα δεδομένα·
ii)
teatavaid füüsilisi isikuid või isikute rühmi kahjustav või nende ebasoodne kohtlemine, mis ei ole põhjendatud või on ebaproportsionaalne võrreldes nende sotsiaalse käitumise või selle kaalukusega;
ii)
επιζήμια ή δυσμενή μεταχείριση ορισμένων φυσικών προσώπων ή ομάδων προσώπων η οποία είναι αδικαιολόγητη ή δυσανάλογη προς την κοινωνική συμπεριφορά τους ή τη σοβαρότητά της·
d)
tehisintellektisüsteemide turule laskmine või kasutusele võtmine sellel konkreetsel eesmärgil või nende kasutamine füüsiliste isikute riskihindamiste tegemiseks, et hinnata või prognoosida riski, et füüsiline isik paneb toime kuriteo, tuginedes üksnes füüsilise isiku profiilianalüüsile või tema isikuomaduste ja erijoonte hindamisele; seda keeldu ei kohaldata tehisintellektisüsteemide suhtes, mida kasutatakse selleks, et toetada inimhinnangut isiku kuritegelikus tegevuses osalemise kohta, mis juba tugineb kuritegeliku tegevusega otseselt seotud objektiivsetele ja kontrollitavatele faktidele;
δ)
η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία για τον συγκεκριμένο αυτό σκοπό ή η χρήση συστήματος ΤΝ για τη διενέργεια εκτιμήσεων κινδύνου φυσικών προσώπων προκειμένου να εκτιμηθεί ή να προβλεφθεί ο κίνδυνος τέλεσης αξιόποινης πράξης από φυσικό πρόσωπο, με βάση αποκλειστικά την κατάρτιση προφίλ ενός φυσικού προσώπου ή την αξιολόγηση των γνωρισμάτων και των χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς του· η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει για συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται για να υποστηριχθεί η ανθρώπινη αξιολόγηση της συμμετοχής ενός προσώπου σε εγκληματική δραστηριότητα, η οποία βασίζεται ήδη σε αντικειμενικά και επαληθεύσιμα περιστατικά που συνδέονται άμεσα με εγκληματική δραστηριότητα·
e)
selliste tehisintellektisüsteemide turule laskmine või kasutusele võtmine sellel konkreetsel eesmärgil või nende kasutamine, mis loovad või laiendavad näotuvastuse andmebaase internetist või videovalve salvestistest näokujutiste kindla suunitluseta ekstraheerimise kaudu;
ε)
η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία για τον συγκεκριμένο αυτό σκοπό ή η χρήση συστημάτων ΤΝ που δημιουργούν ή επεκτείνουν βάσεις δεδομένων αναγνώρισης προσώπου μέσω της μη στοχευμένης εξαγωγής εικόνων προσώπου από το διαδίκτυο ή βίντεο CCTV·
f)
tehisintellektisüsteemide turule laskmine või kasutusele võtmine sellel konkreetsel eesmärgil või nende kasutamine füüsilise isiku emotsioonide tuletamiseks töökoha ja haridusasutustega seoses, välja arvatud juhul, kui tehisintellektisüsteemi kavatsetakse kasutusele võtta või turule viia meditsiinilistel või ohutusega seotud põhjustel;
στ)
η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία για τον συγκεκριμένο αυτό σκοπό ή η χρήση συστημάτων ΤΝ για τη συναγωγή συναισθημάτων φυσικού προσώπου στους τομείς του χώρου εργασίας και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, εκτός εάν η χρήση του συστήματος ΤΝ προορίζεται να τεθεί σε λειτουργία ή να διατεθεί στην αγορά για ιατρικούς λόγους ή λόγους ασφαλείας·
g)
selliste biomeetrilise liigitamise süsteemide turule laskmine või kasutuselevõtmine sellel konkreetsel eesmärgil või nende kasutamine, mis liigitavad füüsilisi isikuid individuaalselt nende biomeetriliste andmete alusel, et tuletada või järeldada nende rassi, poliitilisi vaateid, ametiühingusse kuulumist, usulisi või filosoofilisi veendumusi, seksuaalelu või seksuaalset sättumust; see keeld ei hõlma seaduslikult saadud biomeetriliste andmete, näiteks biomeetrilistel andmetel põhinevate piltide märgistamist või filtreerimist või biomeetriliste andmete kategoriseerimist õiguskaitse valdkonnas;
ζ)
η διάθεση στην αγορά, η θέση σε λειτουργία για τον συγκεκριμένο αυτό σκοπό ή η χρήση συστημάτων βιομετρικής κατηγοριοποίησης που κατηγοριοποιούν με μεμονωμένο τρόπο φυσικά πρόσωπα με βάση τα βιομετρικά δεδομένα τους για να εξαχθούν ή να συναχθούν συμπεράσματα σχετικά με τη φυλή, τα πολιτικά φρονήματα, τη συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, τις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, τη σεξουαλική ζωή ή τον γενετήσιο προσανατολισμό τους· η απαγόρευση αυτή δεν καλύπτει οποιαδήποτε επισήμανση ή φιλτράρισμα συνόλων βιομετρικών δεδομένων που έχουν αποκτηθεί νόμιμα, όπως εικόνες, με βάση βιομετρικά δεδομένα ή κατηγοριοποίηση βιομετρικών δεδομένων στον τομέα της επιβολής του νόμου·
h)
avalikult juurdepääsetavas ruumis reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemide kasutamine õiguskaitse jaoks, välja arvatud juhul, kui selline kasutamine on vajalik rangelt ainult ühel järgmistest eesmärkidest, ja ainult selleks vajalikus ulatuses:
η)
η χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο», σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για τους σκοπούς της επιβολής του νόμου, εκτός εάν και στον βαθμό που η χρήση αυτή είναι απολύτως αναγκαία για έναν από τους ακόλουθους στόχους:
i)
konkreetsete inimröövi, inimkaubanduse või seksuaalse ärakasutamise ohvrite sihipärane otsimine ning kadunud isikute otsimine;
i)
τη στοχευμένη αναζήτηση συγκεκριμένων θυμάτων απαγωγής, εμπορίας ανθρώπων ή σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανθρώπων, καθώς και την αναζήτηση εξαφανισθέντων προσώπων·
ii)
füüsiliste isikute elu või füüsilist turvalisust ähvardava konkreetse, suure ja vahetu ohu või tegeliku ja olemasoleva või tegeliku ja prognoositava terrorirünnaku ohu ärahoidmine;
ii)
την πρόληψη συγκεκριμένης, ουσιαστικής και επικείμενης απειλής κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας φυσικών προσώπων ή πραγματικής και υπαρκτής ή πραγματικής και προβλέψιμης απειλής τρομοκρατικής επίθεσης·
iii)
kuriteo toimepanemises kahtlustatava isiku asukoha kindlaks tegemine või tuvastamine kriminaaluurimise või süüdistuse esitamise või kriminaalkaristuse täitmisele pööramise eesmärgil II lisas osutatud kuritegude eest, mis on asjaomases liikmesriigis karistatavad vabadusekaotuse või vabadust piirava julgeolekumeetmega, mille maksimaalne pikkus on vähemalt neli aastat.
iii)
τον εντοπισμό ή την ταυτοποίηση προσώπου ύποπτου για την τέλεση αξιόποινης πράξης, για τον σκοπό της διεξαγωγής ποινικής έρευνας ή δίωξης ή εκτέλεσης ποινικής ποινής για αξιόποινες πράξεις που αναφέρονται στο παράρτημα II και τιμωρούνται στο οικείο κράτος μέλος με στερητική της ελευθερίας ποινή ή στερητικό της ελευθερίας μέτρο ασφάλειας ανώτατης διάρκειας τουλάχιστον τεσσάρων ετών.
Esimese lõigu punkt h ei piira määruse (EL) 2016/679 artikli 9 kohaldamist biomeetriliste andmete töötlemise suhtes muudel kui õiguskaitse eesmärkidel.
Το πρώτο εδάφιο στοιχείο η) εφαρμόζεται με την επιφύλαξη του άρθρου 9 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 για την επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων για σκοπούς άλλους από την επιβολή του νόμου.
2. Kui kasutatakse reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse jaoks ükskõik millisel lõike 1 esimese lõigu punktis h osutatud eesmärgil, toimub kasutus selles punktis sätestatud eesmärkidel üksnes selleks, et kinnitada konkreetselt sihtmärgiks oleva isiku isikusamasust, ning selle puhul võetakse arvesse järgmisi elemente:
2. Η χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για τους σκοπούς της επιβολής του νόμου, για οποιονδήποτε από τους στόχους που αναφέρονται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο η), εφαρμόζεται για τους σκοπούς που καθορίζονται στο εν λόγω στοιχείο, ώστε μόνο να επιβεβαιωθεί η ταυτότητα του ειδικά στοχευόμενου ατόμου, και λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα στοιχεία:
a)
millist laadi on olukord, kus süsteemi võidakse kasutada; eeskätt see, milline oleks kahju raskusaste, tõenäosus ja ulatus juhul, kui süsteemi ei kasutataks;
α)
τη φύση της κατάστασης που οδηγεί στην πιθανή χρήση, ειδικότερα τη σοβαρότητα, την πιθανότητα και το μέγεθος της βλάβης που θα μπορούσε να προκληθεί εάν δεν είχε χρησιμοποιηθεί το σύστημα·
b)
millised on süsteemi kasutamise tagajärjed kõigi asjaomaste isikute õiguste ja vabaduste seisukohast; eeskätt see, milline on tagajärgede raskusaste, tõenäosus ja ulatus.
β)
τις συνέπειες της χρήσης του συστήματος για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες όλων των ενδιαφερόμενων προσώπων, ειδικότερα τη σοβαρότητα, την πιθανότητα και την έκταση των εν λόγω συνεπειών.
Ühtlasi peab reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi kasutamine avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse jaoks ükskõik millisel käesoleva artikli lõike 1 esimese lõigu punktis h osutatud eesmärgil olema vastavuses kasutamise suhtes kehtivate vajalike ja proportsionaalsete kaitsemeetmete ja tingimustega kooskõlas selle kasutamist lubava siseriikliku õigusega ning seda eeskätt ajaliste, geograafiliste ja isikutega seotud piirangute osas. Reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi kasutamine avalikult juurdepääsetavas ruumis on lubatud üksnes juhul, kui õiguskaitseasutus on viinud lõpule põhiõigustele avalduva mõju hindamise, nagu on sätestatud artiklis 27 ja on registreerinud süsteemi ELi andmebaasis vastavalt artiklile 49. Põhjendatud kiireloomulistel juhtudel võib selliseid süsteeme siiski hakata kasutama ilma neid ELi andmebaasis registreerimata, eeldusel et sellist luba taotletakse põhjendamatu viivituseta.
Επιπλέον, η χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για τους σκοπούς της επιβολής του νόμου για οποιονδήποτε από τους στόχους που αναφέρονται στο στοιχείο η) του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου συμμορφώνεται με τις αναγκαίες και αναλογικές διασφαλίσεις και προϋποθέσεις σχετικά με τη χρήση σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο που επιτρέπει τη χρήση αυτήν, ιδίως όσον αφορά τους χρονικούς και γεωγραφικούς περιορισμούς, καθώς και τους περιορισμούς σχετικά με πρόσωπα. Η χρήση του συστήματος εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους επιτρέπεται μόνο εάν η αρχή επιβολής του νόμου έχει ολοκληρώσει εκτίμηση επιπτώσεων στα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 27, και έχει καταχωρίσει το σύστημα στη βάση δεδομένων της ΕΕ σύμφωνα με το άρθρο 49. Ωστόσο, σε δεόντως αιτιολογημένες επείγουσες περιπτώσεις, η χρήση τέτοιων συστημάτων μπορεί να αρχίσει χωρίς την καταχώριση στη βάση δεδομένων της ΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω καταχώριση θα ολοκληρωθεί χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.
3. Lõike 1 esimese lõigu punkti h ja lõike 2 kohaldamisel on reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi igaks kasutamiseks avalikult juurdepääsetavas ruumis vaja eelnevat luba, mille annab selle liikmesriigi, kus kasutamine hakkab toimuma, õigusasutus või sõltumatu haldusasutus, kelle otsus on siduv, ja mis antakse põhjendatud taotluse põhjal kooskõlas lõikes 5 osutatud üksikasjalike siseriiklike õigusnormidega. Põhjendatud kiireloomulistel juhtudel võib siiski hakata sellist süsteemi kasutama ilma loata, tingimusel et sellist luba taotletakse põhjendamatu viivituseta ja hiljemalt 24 tunni jooksul. Kui selline luba lükatakse tagasi, lõpetatakse kasutamine viivitamata ning kõik andmed ning selle kasutamise tulemused ja väljundid jäetakse viivitamata kõrvale ja kustutatakse.
3. Για τους σκοπούς της παραγράφου 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο η) και της παραγράφου 2, κάθε χρήση συστήματος εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για τους σκοπούς της επιβολής του νόμου υπόκειται σε προηγούμενη άδεια που χορηγείται από δικαστική αρχή ή ανεξάρτητη διοικητική αρχή της οποίας η απόφαση είναι δεσμευτική του κράτους μέλους στο οποίο πρόκειται να πραγματοποιηθεί η χρήση και η οποία εκδίδεται κατόπιν αιτιολογημένου αιτήματος και σύμφωνα με τους λεπτομερείς κανόνες του εθνικού δικαίου που αναφέρονται στην παράγραφο 5. Ωστόσο, σε δεόντως αιτιολογημένες επείγουσες περιπτώσεις, η χρήση του εν λόγω συστήματος μπορεί να αρχίσει χωρίς άδεια, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω άδεια θα ζητηθεί χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και το αργότερο εντός εικοσιτεσσάρων ωρών. Εάν η εν λόγω άδεια απορριφθεί, η χρήση διακόπτεται αμέσως και το σύνολο των δεδομένων, καθώς και τα αποτελέσματα και τα στοιχεία εξόδου αυτής της χρήσης, απορρίπτονται και διαγράφονται αμέσως.
Pädev õigusasutus või sõltumatu haldusasutus, kelle otsus on siduv, annab loa üksnes juhul, kui on talle esitatud objektiivsete tõendite või selgete asjaolude põhjal veendunud, et kõnealuse reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi kasutamine on vajalik ja proportsionaalne mõne lõike 1 esimese lõigu punktis h täpsustatud ja taotluses nimetatud eesmärgi saavutamiseks, ning et eelkõige piirdub süsteemi kasutamine sellega, mis on rangelt vajalik seoses ajavahemiku ning geograafilise ja isikulise kohaldamisalaga. Kõnealune asutus võtab taotluse kohta otsuse tegemisel arvesse lõikes 2 osutatud elemente. Ühtki isiku suhtes kahjulikke õiguslikke tagajärgi põhjustavat otsust ei tohi teha üksnes reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi tulemuste põhjal.
Η αρμόδια δικαστική αρχή ή η ανεξάρτητη διοικητική αρχή της οποίας η απόφαση είναι δεσμευτική χορηγεί την άδεια μόνο εφόσον έχει πειστεί, με βάση αντικειμενικά στοιχεία ή σαφείς ενδείξεις που της προσκομίζονται, ότι η χρήση του εν λόγω συστήματος εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» είναι αναγκαία και αναλογική για την επίτευξη ενός από τους στόχους που καθορίζονται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο η), όπως προσδιορίζονται στο αίτημα, και, ιδίως, περιορίζεται σε ό,τι είναι απολύτως αναγκαίο όσον αφορά τη χρονική περίοδο, καθώς και το γεωγραφικό και προσωπικό πεδίο εφαρμογής. Κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με το αίτημα, η εν λόγω αρχή λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία που αναφέρονται στην παράγραφο 2. Δεν επιτρέπεται να λαμβάνεται απόφαση που έχει δυσμενείς νομικές συνέπειες για ένα πρόσωπο αποκλειστικά με βάση τα στοιχεία εξόδου του συστήματος εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο».
4. Ilma et see piiraks lõike 3 kohaldamist, teavitatakse asjaomast turujärelevalveasutust ja riiklikku andmekaitseasutust igast reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi kasutamisest avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse eesmärgil kooskõlas lõikes 5 osutatud siseriiklike õigusnormidega. Teates esitatakse vähemalt lõikes 6 täpsustatud teave ning teade ei sisalda tundlikke operatiivandmeid.
4. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 3, κάθε χρήση συστήματος εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου κοινοποιείται στην αρμόδια αρχή εποπτείας της αγοράς και στην εθνική αρχή προστασίας δεδομένων σύμφωνα με τους εθνικούς κανόνες που αναφέρονται στην παράγραφο 5. Η κοινοποίηση περιέχει τουλάχιστον τις πληροφορίες που καθορίζονται στην παράγραφο 6 και δεν περιλαμβάνει ευαίσθητα επιχειρησιακά δεδομένα.
5. Liikmesriik võib otsustada näha ette võimaluse täielikult või osaliselt lubada reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemi kasutamist avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse jaoks lõike 1 esimese lõigu punktis h ning lõigetes 2 ja 3 loetletud piirides ja tingimustel. Asjaomased liikmesriigid kehtestavad oma siseriiklikus õiguses lõikes 3 osutatud lubade taotlemise, andmise ja kasutamise ning nende lubadega seotud järelevalve ja aruandluse jaoks vajalikud üksikasjalikud õigusnormid. Kõnealustes õigusnormides tuleb täpsustada, milliste lõike 1 esimese lõigu punktis h loetletud eesmärkide, sealhulgas milliste punkti h alapunktis iii osutatud kuritegude puhul võib anda pädevatele asutustele loa kasutada neid süsteeme õiguskaitse jaoks. Liikmesriigid teatavad nendest õigusnormidest komisjonile hiljemalt 30 päeva jooksul pärast nende vastuvõtmist. Liikmesriigid võivad kooskõlas liidu õigusega kehtestada biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemide kasutamise kohta piiravamaid õigusakte.
5. Ένα κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να προβλέψει τη δυνατότητα πλήρους ή μερικής έγκρισης της χρήσης συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για τους σκοπούς της επιβολής του νόμου εντός των ορίων και υπό τις προϋποθέσεις που απαριθμούνται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο η) και στις παραγράφους 2 και 3. Τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη θεσπίζουν στο εθνικό τους δίκαιο τους αναγκαίους λεπτομερείς κανόνες σχετικά με την υποβολή αιτήματος για τις άδειες που αναφέρονται στην παράγραφο 3, την έκδοση και τη χρήση αυτών, καθώς και την εποπτεία αυτών και την υποβολή αναφορών όσον αφορά αυτές τις άδειες. Οι εν λόγω κανόνες προσδιορίζουν επίσης σε σχέση με ποιους από τους στόχους που απαριθμούνται στην παράγραφο 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο η), μεταξύ άλλων για ποια από τις αξιόποινες πράξεις που αναφέρονται στο στοιχείο η) σημείο iii) αυτού, μπορεί να επιτραπεί στις αρμόδιες αρχές να χρησιμοποιούν τα εν λόγω συστήματα για τους σκοπούς της επιβολής του νόμου. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τους εν λόγω κανόνες το αργότερο τριάντα ημέρες μετά την έγκρισή τους. Τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίζουν, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, πιο περιοριστική νομοθεσία σχετικά με τη χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης.
6. Riiklikud turujärelevalveasutused ja liikmesriikide riiklikud andmekaitseasutused, keda on lõike 4 kohaselt teavitatud reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemide kasutamisest avalikult juurdepääsetavas ruumis õiguskaitse eesmärkidel, esitavad komisjonile sellise kasutamise kohta aastaaruanded. Selleks esitab komisjon liikmesriikidele ning riiklikele turujärelevalve- ja andmekaitseasutustele vormi, mis sisaldab teavet pädevate õigusasutuste või sõltumatu haldusasutuse poolt, kelle otsus on siduv, lõike 3 kohaste loataotluste suhtes tehtud otsuste arvu ja nende tulemuste kohta.
6. Οι εθνικές αρχές εποπτείας της αγοράς και οι εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων των κρατών μελών στις οποίες έχει κοινοποιηθεί η χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου δυνάμει της παραγράφου 4 υποβάλλουν στην Επιτροπή ετήσιες εκθέσεις σχετικά με την εν λόγω χρήση. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή παρέχει στα κράτη μέλη και στις εθνικές αρχές εποπτείας της αγοράς και προστασίας δεδομένων υπόδειγμα, το οποίο περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των αποφάσεων που λαμβάνονται από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές ή από ανεξάρτητη διοικητική αρχή της οποίας η απόφαση είναι δεσμευτική, κατόπιν αιτημάτων αδειοδότησης σύμφωνα με την παράγραφο 3, και το αποτέλεσμά τους.
7. Komisjon avaldab lõikes 6 osutatud aastaaruannete põhjal aastaaruanded reaalajas toimuva biomeetrilise kaugtuvastamise süsteemide kasutamise kohta avalikult juurdepääsetavates ruumides õiguskaitse eesmärgil, tuginedes liikmesriikide koondandmetele. Nimetatud aastaaruanded ei sisalda asjaomase õiguskaitsealase tegevuse tundlikke operatiivandmeid.
7. Η Επιτροπή δημοσιεύει ετήσιες εκθέσεις σχετικά με τη χρήση συστημάτων εξ αποστάσεως βιομετρικής ταυτοποίησης «σε πραγματικό χρόνο» σε δημόσια προσβάσιμους χώρους για σκοπούς επιβολής του νόμου, με βάση ομαδοποιημένα δεδομένα στα κράτη μέλη, οι οποίες βασίζονται στις ετήσιες εκθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 6. Οι εν λόγω ετήσιες εκθέσεις δεν περιλαμβάνουν ευαίσθητα επιχειρησιακά δεδομένα των σχετικών δραστηριοτήτων επιβολής του νόμου.
8. Käesolev artikkel ei mõjuta keelde, mida kohaldatakse juhul, kui tehisintellektiga seotud tegevus rikub muud liidu õigust.
8. Το παρόν άρθρο δεν θίγει τις απαγορεύσεις που ισχύουν όταν μια πρακτική ΤΝ παραβαίνει άλλους κανόνες ενωσιακού δικαίου.
Suure riskiga tehisintellektisüsteemide liigitamise reeglid
Κανόνες ταξινόμησης για συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου
1. Olenemata sellest, kas tehisintellektisüsteem lastakse turule või võetakse kasutusse punktides a ja b osutatud toodetest sõltumatult, peetakse seda tehisintellektisüsteemi suure riskiga süsteemiks, kui täidetud on mõlemad järgmised tingimused:
1. Ανεξαρτήτως του αν ένα σύστημα ΤΝ διατίθεται στην αγορά ή τίθεται σε λειτουργία ανεξάρτητα από τα προϊόντα που αναφέρονται στα στοιχεία α) και β), το συγκεκριμένο σύστημα ΤΝ θεωρείται υψηλού κινδύνου όταν πληρούνται αμφότερες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
a)
tehisintellektisüsteem on mõeldud kasutamiseks toote turvakomponendina või tehisintellektisüsteem on ise toode, mis on hõlmatud I lisas loetletud liidu ühtlustamisõigusaktidega;
α)
το σύστημα ΤΝ προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως κατασκευαστικό στοιχείο ασφάλειας ενός προϊόντος ή το σύστημα ΤΝ είναι το ίδιο προϊόν που καλύπτεται από την ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης που παρατίθεται στο παράρτημα Ι·
b)
toode, mille turvakomponent tehisintellektisüsteem vastavalt punktile a on, või tehisintellektisüsteem ise kui toode peab läbima kolmanda isiku tehtava vastavushindamise, et selle saaks turule lasta või kasutusele võtta vastavalt I lisas loetletud liidu ühtlustamisõigusaktidele.
β)
το προϊόν του οποίου κατασκευαστικό στοιχείο ασφάλειας σύμφωνα με το στοιχείο α) είναι το σύστημα ΤΝ ή το ίδιο το σύστημα ΤΝ ως προϊόν απαιτείται να υποβληθεί σε αξιολόγηση της συμμόρφωσης από τρίτο μέρος με σκοπό τη διάθεση του εν λόγω προϊόντος στην αγορά ή τη θέση του σε λειτουργία, δυνάμει της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης που παρατίθεται στο παράρτημα I.
2. Lisaks lõikes 1 osutatud suure riskiga tehisintellektisüsteemidele peetakse suure riskiga süsteemideks ka III lisas osutatud tehisintellektisüsteeme.
2. Πέραν των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που αναφέρονται στην παράγραφο 1, θεωρούνται υψηλού κινδύνου και τα συστήματα ΤΝ που αναφέρονται στο παράρτημα III.
3. Erandina lõikest 2 ei peeta III lisas osutatud tehisintellektisüsteemi suure riskiga süsteemiks, kui see ei ohusta oluliselt füüsiliste isikute tervist, ohutust või põhiõigusi, sealhulgas ei mõjuta oluliselt otsuste tegemise tulemust.
3. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2, σύστημα ΤΝ που αναφέρεται στο παράρτημα ΙΙΙ δεν θεωρείται υψηλού κινδύνου, εάν δεν ενέχει σημαντικό κίνδυνο βλάβης για την υγεία, την ασφάλεια ή τα θεμελιώδη δικαιώματα φυσικών προσώπων, μεταξύ άλλων μην επηρεάζοντας ουσιωδώς το αποτέλεσμα της λήψης αποφάσεων.
Esimest lõiget kohaldatakse siis, kui on täidetud ükskõik milline järgmistest tingimustest:
Το πρώτο εδάφιο εφαρμόζεται όταν πληρούται οποιαδήποτε από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
a)
tehisintellektisüsteem on ette nähtud täitma kitsast menetlusülesannet;
α)
το σύστημα ΤΝ προορίζεται να εκτελεί μια περιορισμένη διαδικαστική εργασία·
b)
tehisintellektisüsteem on ette nähtud parandama varem lõpetatud inimtegevuse tulemusi;
β)
το σύστημα ΤΝ προορίζεται να βελτιώνει το αποτέλεσμα μιας ανθρώπινης δραστηριότητας που έχει ολοκληρωθεί προηγουμένως·
c)
tehisintellektisüsteem on ette nähtud tuvastama otsustuste tegemise mustreid või kõrvalekaldeid varasematest otsustusmustritest ning see ei ole mõeldud varem lõpetatud inimhinnangu asendamiseks või mõjutamiseks ilma nõuetekohase inimkontrollita, või
γ)
το σύστημα ΤΝ προορίζεται να εντοπίζει μοτίβα λήψης αποφάσεων ή αποκλίσεις από προηγούμενα μοτίβα λήψης αποφάσεων και δεν αποσκοπεί να αντικαταστήσει ή να επηρεάσει την προηγουμένως ολοκληρωθείσα ανθρώπινη αξιολόγηση, χωρίς κατάλληλη ανθρώπινη επανεξέταση· ή
d)
tehisintellektisüsteem on ette nähtud III lisas loetletud kasutusjuhtumite puhul asjakohase hindamise ettevalmistava ülesande täitmiseks.
δ)
το σύστημα ΤΝ προορίζεται να εκτελέσει προπαρασκευαστικό καθήκον αξιολόγησης για τους σκοπούς των περιπτώσεων χρήσης που απαριθμούνται στο παράρτημα III.
Olenemata esimesest lõigust käsitatakse III lisas osutatud tehisintellektisüsteemi alati suure riskiga tehisintellektisüsteemina, kui tehisintellektisüsteem teeb füüsiliste isikute profiilianalüüsi.
Κατά παρέκκλιση από το πρώτο εδάφιο, ένα σύστημα ΤΝ που αναφέρεται στο παράρτημα III θεωρείται σε κάθε περίπτωση υψηλού κινδύνου, όταν το σύστημα ΤΝ διενεργεί κατάρτιση προφίλ φυσικών προσώπων.
4. Pakkuja, kes leiab, et III lisas osutatud tehisintellektisüsteem ei ole suure riskiga, dokumenteerib oma hinnangu enne selle süsteemi turule laskmist või kasutusele võtmist. Sellise pakkuja suhtes kohaldatakse artikli 49 lõikes 2 sätestatud registreerimiskohustust. Riigi pädevate asutuste taotluse korral esitab pakkuja hindamise dokumendid.
4. Ο πάροχος που θεωρεί ότι ένα σύστημα ΤΝ το οποίο αναφέρεται στο παράρτημα III δεν είναι υψηλού κινδύνου, τεκμηριώνει την αξιολόγησή του πριν από τη διάθεση του εν λόγω συστήματος στην αγορά ή τη θέση του σε λειτουργία. Ο εν λόγω πάροχος υπόκειται στην υποχρέωση καταχώρισης που καθορίζεται στο άρθρο 49 παράγραφος 2. Κατόπιν αιτήματος των εθνικών αρμόδιων αρχών, ο πάροχος παρέχει την τεκμηρίωση της αξιολόγησης.
5. Komisjon esitab pärast konsulteerimist Euroopa tehisintellekti nõukojaga (edaspidi „nõukoda“) ja hiljemalt 2. veebruariks 2026 suunised, milles täpsustatakse käesoleva artikli praktilist rakendamist kooskõlas artikliga 96, koos põhjaliku loeteluga nii suure riskiga kui ka muude tehisintellektisüsteemide kasutusjuhtumite praktiliste näidete kohta.
5. Η Επιτροπή, κατόπιν διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης («Συμβούλιο Τεχνητής Νοημοσύνης») και το αργότερο τη 2α Φεβρουαρίου 2026, παρέχει κατευθυντήριες γραμμές που εξειδικεύουν την πρακτική εφαρμογή του παρόντος άρθρου σε ευθυγράμμιση με το άρθρο 96, καθώς και ολοκληρωμένο κατάλογο πρακτικών παραδειγμάτων περιπτώσεων χρήσης συστημάτων ΤΝ υψηλού και μη υψηλού κινδύνου.
6. Komisjonil on õigus võtta kooskõlas artikliga 97 vastu delegeeritud õigusakte, et muuta käesoleva artikli lõike 3 teist lõiku, lisades selles sätestatud tingimustele uusi tingimusi või neid muuta, kui on konkreetseid ja usaldusväärseid tõendeid selliste tehisintellektisüsteemide olemasolu kohta, mis kuuluvad III lisa kohaldamisalasse, kuid ei kujuta endast märkimisväärset ohtu füüsiliste isikute tervisele, ohutusele või põhiõigustele.
6. Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 97 προκειμένου να τροποποιεί το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου προσθέτοντας νέες προϋποθέσεις σε εκείνες που καθορίζονται εκεί ή τροποποιώντας τες, όταν υπάρχουν συγκεκριμένα και αξιόπιστα στοιχεία για την ύπαρξη συστημάτων ΤΝ που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παραρτήματος III αλλά δεν ενέχουν σημαντικό κίνδυνο βλάβης για την υγεία, την ασφάλεια ή τα θεμελιώδη δικαιώματα φυσικών προσώπων.
7. Komisjon võtab kooskõlas artikliga 97 vastu delegeeritud õigusaktid, et muuta käesoleva artikli lõike 3 teist lõiku, jättes välja kõik selles sätestatud tingimused, kui on olemas konkreetsed ja usaldusväärsed tõendid selle kohta, et see on vajalik käesolevas määruses sätestatud tervise, ohutuse ja põhiõiguste kaitse taseme säilitamiseks.
7. Η Επιτροπή εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 97 προκειμένου να τροποποιεί το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου διαγράφοντας οποιαδήποτε από τις προϋποθέσεις που καθορίζονται εκεί, όταν υπάρχουν συγκεκριμένα και αξιόπιστα στοιχεία ότι αυτό είναι αναγκαίο για τη διατήρηση του επιπέδου προστασίας της υγείας, της ασφάλειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό.
8. Ükski lõike 3 teises lõigus sätestatud tingimuste muudatus, mis on vastu võetud käesoleva artikli lõigete 6 ja 7 kohaselt, ei tohi vähendada käesolevas määruses sätestatud tervise, ohutuse ja põhiõiguste kaitse üldist taset ning peab tagama järjepidevuse kooskõlas artikli 7 lõike 1 kohaselt vastu võetud delegeeritud õigusaktidega ning võtma arvesse turu ja tehnoloogia arengut.
8. Οποιαδήποτε τροποποίηση των προϋποθέσεων που καθορίζονται στην παράγραφο 3 δεύτερο εδάφιο η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τις παραγράφους 6 και 7 του παρόντος άρθρου δεν μειώνει το συνολικό επίπεδο προστασίας της υγείας, της ασφάλειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό και διασφαλίζει τη συνοχή με τις κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 και λαμβάνει υπόψη τις εξελίξεις της αγοράς και της τεχνολογίας.
Τροποποιήσεις του παραρτήματος IIΙ
1. Komisjonil on õigus võtta kooskõlas artikliga 97 vastu delegeeritud õigusakte, et muuta III lisa, lisades sellesse suure riskiga tehisintellektisüsteeme või muutes nende kasutusjuhtumeid, kui täidetud on mõlemad järgmised tingimused:
1. Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 97 προκειμένου να τροποποιεί το παράρτημα ΙΙΙ με την προσθήκη ή την τροποποίηση περιπτώσεων χρήσης συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, όταν πληρούνται αμφότερες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
a)
tehisintellektisüsteemid on mõeldud kasutamiseks III lisas loetletud valdkondades;
α)
τα συστήματα ΤΝ προορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε οποιονδήποτε από τους τομείς που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ·
b)
tehisintellektisüsteemid võivad kahjustada tervist ja ohutust või avaldada negatiivset mõju põhiõigustele ning selline risk on samaväärne või suurem kui III lisas juba osutatud suure riskiga tehisintellektisüsteemide põhjustatud kahju või negatiivse mõju riski puhul.
β)
τα συστήματα ΤΝ ενέχουν κίνδυνο βλάβης για την υγεία και την ασφάλεια ή δυσμενείς επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα και ο κίνδυνος αυτός είναι ισοδύναμος ή μεγαλύτερος από τον κίνδυνο βλάβης ή δυσμενών επιπτώσεων που ενέχουν τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου τα οποία αναφέρονται ήδη στο παράρτημα III.
2. Lõike 1 punkti b kohase tingimuse hindamisel võtab komisjon arvesse järgmisi kriteeriume:
2. Κατά την αξιολόγηση της προϋπόθεσης της παραγράφου 1 στοιχείο β), η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια:
a)
mis on tehisintellektisüsteemi sihtotstarve;
α)
τον επιδιωκόμενο σκοπό του συστήματος ΤΝ·
b)
millises ulatuses on tehisintellektisüsteemi kasutatud või tõenäoliselt kasutatakse;
β)
τον βαθμό στον οποίο ένα σύστημα ΤΝ έχει χρησιμοποιηθεί ή είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί·
c)
tehisintellektisüsteemis töödeldavate ja kasutatavate andmete laad ja hulk, eelkõige see, kas töödeldakse isikuandmete eriliike;
γ)
τη φύση και την ποσότητα των δεδομένων που υποβάλλονται σε επεξεργασία και χρησιμοποιούνται από το σύστημα ΤΝ, ιδίως εάν υποβάλλονται σε επεξεργασία ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα·
d)
mil määral toimib tehisintellektisüsteem autonoomselt ja milline on inimese võimalus eirata otsust või soovitusi, mis võivad põhjustada võimalikku kahju;
δ)
τον βαθμό στον οποίο το σύστημα ΤΝ ενεργεί αυτόνομα και τη δυνατότητα ενός ανθρώπου να παρακάμψει μια απόφαση ή συστάσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν σε πιθανή βλάβη·
e)
millises ulatuses on tehisintellektisüsteemi kasutamine juba teinud kahju tervisele ja ohutusele või avaldanud negatiivset mõju põhiõigustele või tekitanud tõsist muret seoses sellise kahju või negatiivse mõju tekkimise võimalusega, nagu on näidanud näiteks riikide pädevatele asutustele esitatud aruanded või dokumenteeritud väited või muud aruanded, kui see on asjakohane;
ε)
τον βαθμό στον οποίο η χρήση ενός συστήματος ΤΝ έχει ήδη προκαλέσει βλάβη στην υγεία και την ασφάλεια, έχει δυσμενείς επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα ή έχει εγείρει σοβαρές ανησυχίες σε σχέση με την πιθανότητα επέλευσης αυτής της βλάβης ή αυτών των δυσμενών επιπτώσεων, όπως καταδεικνύεται, για παράδειγμα, από αναφορές ή τεκμηριωμένους ισχυρισμούς που υποβάλλονται στις εθνικές αρμόδιες αρχές ή από άλλες αναφορές, κατά περίπτωση·
f)
milline oleks sellise kahju või negatiivse mõju võimalik ulatus, eeskätt intensiivsus ja võime mõjutada paljusid isikuid või ebaproportsionaalselt mõjutada üht kindlat isikute rühma;
στ)
τη δυνητική έκταση της εν λόγω βλάβης ή των εν λόγω δυσμενών επιπτώσεων, ιδίως όσον αφορά την ένταση και την ικανότητά τους να επηρεάζουν πλήθος προσώπων ή να επηρεάζουν δυσανάλογα μια συγκεκριμένη ομάδα προσώπων·
g)
millises ulatuses sõltuvad potentsiaalselt kahjustatud või negatiivselt mõjutatud isikud tulemusest, milleni on jõutud tehisintellektisüsteemi abil, eeskätt seetõttu, et praktilistel või õiguslikel põhjustel ei ole mõistlikult võimalik loobuda selle tulemuse rakendamisest;
ζ)
τον βαθμό στον οποίο τα δυνητικά ζημιωθέντα ή δυσμενώς θιγόμενα πρόσωπα εξαρτώνται από το αποτέλεσμα που παράγεται με ένα σύστημα ΤΝ, ιδίως διότι για πρακτικούς ή νομικούς λόγους δεν είναι ευλόγως δυνατό να εξαιρεθούν από το εν λόγω αποτέλεσμα·
h)
mil määral esineb võimu ebavõrdsus, või on potentsiaalselt kahjustatud või negatiivselt mõjutatud isikud tehisintellektisüsteemi juurutaja suhtes kaitsetus olukorras, eelkõige staatuse, autoriteedi, teadmiste, majanduslike või sotsiaalsete olude või vanuse tõttu;
η)
τον βαθμό στον οποίο υπάρχει ανισορροπία ισχύος ή τα δυνητικά ζημιωθέντα ή δυσμενώς θιγόμενα πρόσωπα βρίσκονται σε ευάλωτη θέση σε σχέση με τον φορέα εφαρμογής ενός συστήματος ΤΝ, ιδίως λόγω κατάστασης, εξουσίας, γνώσεων, οικονομικών ή κοινωνικών περιστάσεων ή ηλικίας·
i)
millises ulatuses on tehisintellektisüsteemi kaasamisel saavutatud tulemus kergesti parandatav või tagasipööratav, võttes arvesse selle parandamiseks või tagasipööramiseks kättesaadavaid tehnilisi lahendusi, kusjuures tulemust, millel on negatiivne mõju tervisele, ohutusele või põhiõigustele ei peeta kergesti parandatavaks või tagasipööratavaks;
θ)
τον βαθμό στον οποίο το αποτέλεσμα που παράγεται με τη συμμετοχή ενός συστήματος ΤΝ είναι εύκολα διορθώσιμο ή αναστρέψιμο, λαμβανομένων υπόψη των τεχνικών λύσεων που είναι διαθέσιμες για τη διόρθωση ή την αντιστροφή του, οπότε τα αποτελέσματα που έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, την ασφάλεια ή τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν θεωρούνται εύκολα διορθώσιμα ή αναστρέψιμα·
j)
tehisintellektisüsteemi juurutamisest üksikisikutele, rühmadele või ühiskonnale laiemalt tuleneva kasu suurus ja tõenäosus, sealhulgas võimalik tooteohutuse parendamine;
ι)
το μέγεθος και την πιθανότητα οφέλους από την εφαρμογή του συστήματος ΤΝ για άτομα, ομάδες ή την κοινωνία γενικότερα, περιλαμβανομένων των δυνατών βελτιώσεων στην ασφάλεια των προϊόντων·
k)
millises ulatuses on kehtiva liidu õigusega ette nähtud:
ια)
τον βαθμό στον οποίο το ισχύον ενωσιακό δίκαιο προβλέπει:
i)
mõjusad õiguskaitsevahendid seoses tehisintellektisüsteemist tulenevate riskidega, välja arvatud kahjunõuded;
i)
αποτελεσματικά μέτρα επανόρθωσης σε σχέση με τους κινδύνους που ενέχει ένα σύστημα ΤΝ, με εξαίρεση τις αξιώσεις αποζημίωσης·
ii)
mõjusad meetmed, et neid riske ära hoida või neid oluliselt vähendada.
ii)
αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη ή την ουσιαστική ελαχιστοποίηση των εν λόγω κινδύνων.
3. Komisjonil on õigus võtta kooskõlas artikliga 97 vastu delegeeritud õigusakte, et muuta III lisas esitatud loetelu, jättes sellest välja suure riskiga tehisintellektisüsteeme, kui täidetud on mõlemad järgmised tingimused:
3. Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 97 προκειμένου να τροποποιεί τον κατάλογο του παραρτήματος ΙΙΙ αφαιρώντας συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου, όταν πληρούνται αμφότερες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
a)
asjaomane suure riskiga tehisintellektisüsteem ei tekita enam olulisi riske põhiõigustele, tervisele või ohutusele, võttes arvesse lõikes 2 loetletud kriteeriume;
α)
το σχετικό σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου δεν ενέχει πλέον σημαντικούς κινδύνους για τα θεμελιώδη δικαιώματα, την υγεία ή την ασφάλεια, λαμβανομένων υπόψη των κριτηρίων που παρατίθενται στην παράγραφο 2·
b)
väljajätmine ei vähenda liidu õiguse kohase tervise, ohutuse ja põhiõiguste kaitse üldist taset.
β)
η διαγραφή δεν μειώνει το συνολικό επίπεδο προστασίας της υγείας, της ασφάλειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων βάσει του ενωσιακού δικαίου.
Συμμόρφωση με τις απαιτήσεις
1. Suure riskiga tehisintellektisüsteemid peavad vastama käesolevas jaos sätestatud nõuetele, võttes arvesse nende sihtotstarvet ning tehisintellekti ja tehisintellektiga seotud tehnoloogiate üldtunnustatud tehnika taset. Nendele nõuetele vastavuse tagamisel võetakse arvesse artiklis 9 osutatud riskijuhtimissüsteemi.
1. Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο παρόν τμήμα, λαμβανομένου υπόψη του επιδιωκόμενου σκοπού τους, καθώς και της γενικώς αναγνωρισμένης τεχνολογίας αιχμής για την ΤΝ και τις συναφείς με την ΤΝ τεχνολογίες. Το σύστημα διαχείρισης κινδύνου που αναφέρεται στο άρθρο 9 λαμβάνεται υπόψη κατά τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις εν λόγω απαιτήσεις.
2. Kui toode sisaldab tehisintellektisüsteemi, mille suhtes kohaldatakse nii käesoleva määruse nõudeid kui ka I lisa A jaos loetletud liidu ühtlustamisõigusaktide nõudeid, vastutavad pakkujad selle eest, et nende toode vastab täielikult kõigile kohaldatavate liidu ühtlustamisõigusaktide kohastele kohaldatavatele nõuetele. Selleks et tagada lõikes 1 osutatud suure riskiga tehisintellektisüsteemide vastavus käesolevas jaos sätestatud nõuetele ning et tagada järjepidevus, vältida dubleerimist ja minimeerida lisakoormust, peab pakkujatel olema võimalus asjakohasel juhul integreerida oma toote kohta esitatavad vajalikud testimis- ja aruandlusprotsessid, teave ja dokumentatsioon I lisa A jaos loetletud liidu ühtlustamisõigusaktide kohaselt nõutavatesse juba olemasolevatesse dokumentidesse ja menetlustesse.
2. Όταν ένα προϊόν περιέχει σύστημα ΤΝ, στο οποίο εφαρμόζονται οι απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού, καθώς και οι απαιτήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης που παρατίθεται στο παράρτημα I τμήμα Α, οι πάροχοι οφείλουν να διασφαλίζουν ότι το προϊόν τους συμμορφώνεται πλήρως με όλες τις εφαρμοστέες απαιτήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης. Για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που αναφέρονται στην παράγραφο 1 με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο παρόν τμήμα και προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέπεια, να αποφευχθεί η επικάλυψη και να ελαχιστοποιηθούν οι πρόσθετες επιβαρύνσεις, οι πάροχοι έχουν την επιλογή να ενσωματώνουν, κατά περίπτωση, τις αναγκαίες διαδικασίες δοκιμών και υποβολής αναφορών, τις πληροφορίες και την τεκμηρίωση που παρέχουν σχετικά με το προϊόν τους στην τεκμηρίωση και στις διαδικασίες που υφίστανται ήδη και απαιτούνται βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας εναρμόνισης που παρατίθεται στο παράρτημα I τμήμα Α.
Σύστημα διαχείρισης κινδύνου
1. Suure riskiga tehisintellektisüsteemide jaoks luuakse riskijuhtimissüsteem, seda rakendatakse ja see dokumenteeritakse ning seda hoitakse alal.
1. Θεσπίζεται, υλοποιείται, τεκμηριώνεται και διατηρείται σύστημα διαχείρισης κινδύνου σε σχέση με τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου.
2. Riskijuhtimissüsteemi käsitatakse pidevalt korduva protsessina, mida kavandatakse ja käitatakse suure riskiga tehisintellektisüsteemi kogu elutsükli jooksul ning mida tuleb korrapäraselt läbi vaadata ja süstemaatiliselt ajakohastada. See peab sisaldama järgmisi etappe:
2. Ως σύστημα διαχείρισης κινδύνου νοείται μια συνεχής επαναληπτική διαδικασία που σχεδιάζεται και διατρέχει όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου και η οποία απαιτεί τακτική συστηματική επανεξέταση και επικαιροποίηση. Περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενέργειες:
a)
selliste teadaolevate ja mõistlikult prognoositavate riskide kindlakstegemine ja analüüs, mida suure riskiga tehisintellektisüsteem võib kujutada tervisele, ohutusele või põhiõigustele, kui suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutatakse kooskõlas selle sihtotstarbega;
α)
τον προσδιορισμό και την ανάλυση των γνωστών και ευλόγως προβλέψιμων κινδύνων που μπορεί να ενέχει το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου για την υγεία, την ασφάλεια ή τα θεμελιώδη δικαιώματα, όταν το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου χρησιμοποιείται σύμφωνα με τον επιδιωκόμενο σκοπό του·
b)
selliste riskide prognoosimine ja hindamine, mis võivad tekkida, kui suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutatakse vastavalt selle sihtotstarbele, aga ka mõistlikult prognoositava väärkasutamise tingimustes;
β)
την εκτίμηση και την αξιολόγηση των κινδύνων που ενδέχεται να προκύψουν όταν το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου χρησιμοποιείται σύμφωνα με τον επιδιωκόμενο σκοπό του και υπό συνθήκες ευλόγως προβλέψιμης κακής χρήσης·
c)
muude tekkida võivate riskide hindamine artiklis 72 osutatud turustamisjärgse seire süsteemist saadud andmete analüüsi põhjal;
γ)
την αξιολόγηση άλλων δυνητικών κινδύνων με βάση την ανάλυση των δεδομένων που συλλέγονται από το σύστημα παρακολούθησης μετά τη διάθεση στην αγορά που αναφέρεται στο άρθρο 72·
d)
asjakohaste ja sihipäraste riskijuhtimismeetmete vastuvõtmine punkti a kohaselt kindlaks tehtud riskide käsitlemiseks.
δ)
τη θέσπιση κατάλληλων και στοχευμένων μέτρων διαχείρισης κινδύνου για την αντιμετώπιση των κινδύνων που εντοπίζονται κατ’ εφαρμογή του στοιχείου α).
3. Käesolevas artiklis osutatud riskid hõlmavad ainult neid riske, mida on võimalik mõistlikult maandada või kõrvaldada suure riskiga tehisintellektisüsteemi arendamise või projekteerimise või piisava tehnilise teabe esitamise abil.
3. Το παρόν άρθρο αφορά μόνο όσους κινδύνους μπορούν εύλογα να μετριαστούν ή να εξαλειφθούν μέσω της ανάπτυξης ή του σχεδιασμού του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου ή της παροχής επαρκών τεχνικών πληροφοριών.
4. Lõike 2 punktis d osutatud riskijuhtimismeetmetes võetakse nõuetekohaselt arvesse käesolevas jaos sätestatud nõuete kombineeritud kohaldamisest tulenevat mõju ja võimalikku koostoimet, pidades silmas riskide tõhusamat minimeerimist, saavutades samas asjakohase tasakaalu nende nõuete täitmiseks võetavate meetmete rakendamisel.
4. Τα μέτρα διαχείρισης κινδύνου που αναφέρονται στην παράγραφο 2 στοιχείο δ) λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις επιπτώσεις και την ενδεχόμενη αλληλεπίδραση που προκύπτουν από τη συνδυασμένη εφαρμογή των απαιτήσεων που καθορίζονται στο παρόν τμήμα, με στόχο να ελαχιστοποιηθούν αποτελεσματικότερα οι κίνδυνοι, επιτυγχάνοντας παράλληλα κατάλληλη ισορροπία κατά την εφαρμογή των μέτρων για την εκπλήρωση των απαιτήσεων αυτών.
5. Lõike 2 punktis d osutatud riskijuhtimismeetmed on sellised, et iga ohuga seotud asjakohast jääkriski ja suure riskiga tehisintellektisüsteemide üldist jääkriski peetakse vastuvõetavaks.
5. Τα μέτρα διαχείρισης κινδύνου που αναφέρονται στην παράγραφο 2 στοιχείο δ) είναι τέτοια, ώστε ο σχετικός υπολειπόμενος κίνδυνος που συνδέεται με κάθε παράγοντα κινδύνου, καθώς και ο συνολικός υπολειπόμενος κίνδυνος των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου, να κρίνονται αποδεκτοί.
Kõige asjakohasemate riskijuhtimismeetmete kindlaksmääramisel tuleb tagada järgmine:
Κατά τον προσδιορισμό των καταλληλότερων μέτρων διαχείρισης κινδύνου, εξασφαλίζονται τα εξής:
a)
lõike 2 kohaselt tuvastatud ja hinnatud riskide kõrvaldamine või vähendamine nii palju kui tehniliselt võimalik suure riskiga tehisintellektisüsteemi sobiva projekteerimise ja arendamise abil;
α)
εξάλειψη ή μείωση των κινδύνων που εντοπίζονται και αξιολογούνται κατ’ εφαρμογή της παραγράφου 2, στον βαθμό που αυτό είναι τεχνικά εφικτό, μέσω επαρκούς σχεδιασμού και ανάπτυξης του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου·
b)
asjakohasel juhul sobivate riskimaandamis- ja kontrollimeetmete rakendamine, et käsitleda selliseid riske, mida ei saa kõrvaldada;
β)
κατά περίπτωση, εφαρμογή κατάλληλων μέτρων μετριασμού και ελέγχου για την αντιμετώπιση κινδύνων που δεν μπορούν να εξαλειφθούν·
c)
artikli 13 kohaselt nõutava teabe andmine ning asjakohasel juhul juurutajate koolitamine.
γ)
παροχή των πληροφοριών που απαιτούνται δυνάμει του άρθρου 13 και, κατά περίπτωση, κατάρτιση των φορέων εφαρμογής.
Suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutamisega seotud riskide kõrvaldamisel või vähendamisel võetakse nõuetekohaselt arvesse juurutajalt eeldatavaid tehnilisi teadmisi, kogemusi, haridust ja koolitust, ning eeldatavat kasutuskonteksti, milles kasutamiseks on süsteem mõeldud.
Για να εξαλειφθούν ή να μειωθούν οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη χρήση του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου, λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι τεχνικές γνώσεις, η πείρα, η εκπαίδευση, η κατάρτιση που αναμένονται από τον φορέα εφαρμογής και το πιθανό πλαίσιο στο οποίο προορίζεται να χρησιμοποιηθεί το σύστημα.
6. Suure riskiga tehisintellektisüsteeme testitakse, et teha kindlaks kõige asjakohasemad ja sihipäraseid riskijuhtimismeetmed. Testimisega tagatakse, et suure riskiga tehisintellektisüsteemid töötavad oma sihtotstarbe seisukohast järjepidevalt ning vastavad käesolevas jaos sätestatud nõuetele.
6. Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου υποβάλλονται σε δοκιμή για τον σκοπό του προσδιορισμού των πιο κατάλληλων και στοχευμένων μέτρων διαχείρισης κινδύνου. Η δοκιμή διασφαλίζει ότι τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου λειτουργούν με συνέπεια για τον επιδιωκόμενο σκοπό τους και ότι συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο παρόν τμήμα.
7. Testimismenetlused võivad hõlmata tegelikes tingimustes testimist kooskõlas artikliga 60.
7. Οι διαδικασίες δοκιμής μπορούν να περιλαμβάνουν τη διενέργεια δοκιμών σε πραγματικές συνθήκες σύμφωνα με το άρθρο 60.
8. Suure riskiga tehisintellektisüsteemide testimine toimub vastavalt vajadusele mis tahes ajal kogu arendusprotsessi jooksul ja igal juhul enne nende turule laskmist või kasutusele võtmist. Testimiseks kasutatakse eelnevalt kindlaks määratud parameetreid ja tõenäosuskünniseid, mis on suure riskiga tehisintellektisüsteemi sihtotstarbe seisukohast sobivad.
8. Η δοκιμή συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου διενεργείται, κατά περίπτωση, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας ανάπτυξης και, σε κάθε περίπτωση, πριν από τη διάθεσή τους στην αγορά ή τη θέση τους σε λειτουργία. Η δοκιμή πραγματοποιείται βάσει προκαθορισμένων δεικτών μέτρησης και πιθανολογικών ορίων που είναι κατάλληλα για τον επιδιωκόμενο σκοπό του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου.
9. Lõigetes 1–7 sätestatud riskijuhtimissüsteemi rakendamisel pööravad pakkujad tähelepanu sellele, kas suure riskiga tehisintellektisüsteem võib oma sihtotstarvet silmas pidades avaldada kahjulikku mõju alla 18-aastastele isikutele, ja kui see on asjakohane, muudele kaitsetutele rühmadele.
9. Κατά την εφαρμογή του συστήματος διαχείρισης κινδύνου όπως προβλέπεται στις παραγράφους 1 έως 7, οι πάροχοι εξετάζουν αν, δεδομένου του επιδιωκόμενου σκοπού του, το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου είναι πιθανό να έχει δυσμενείς επιπτώσεις σε άτομα ηλικίας κάτω των 18 ετών και, κατά περίπτωση, σε άλλες ευάλωτων ομάδες.
10. Suure riskiga tehisintellektisüsteemide pakkujate jaoks, kes peavad täitma liidu muu asjaomase õiguse alusel sisemisi riskijuhtimisprotsesse käsitlevaid nõudeid, võivad lõigetes 1–9 kirjeldatud aspektid olla kõnealuse õiguse kohaselt loodud riskijuhtimismenetluste osa või nendega kombineeritud.
10. Για τους παρόχους συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που υπόκεινται σε απαιτήσεις σχετικά με τις εσωτερικές διαδικασίες διαχείρισης κινδύνου βάσει άλλων συναφών διατάξεων του ενωσιακού δικαίου, οι πτυχές που προβλέπονται στις παραγράφους 1 έως 9 μπορούν να αποτελούν μέρος των διαδικασιών διαχείρισης κινδύνου που θεσπίζονται σύμφωνα με το εν λόγω δίκαιο ή να συνδυάζονται με αυτές.
Δεδομένα και διακυβέρνηση δεδομένων
1. Kui tegemist on suure riskiga tehisintellektisüsteemidega, milles kasutatavad meetodid hõlmavad mudelite treenimist andmetega, tuleb nende süsteemide arendamiseks kasutada treenimis-, valideerimis- ja testimisandmestikke, mis vastavad lõigetes 2–5 osutatud kvaliteedikriteeriumidele, kui selliseid andmestikke kasutatakse.
1. Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου τα οποία χρησιμοποιούν τεχνικές οι οποίες περιλαμβάνουν την εκπαίδευση μοντέλων ΤΝ με δεδομένα αναπτύσσονται βάσει συνόλων δεδομένων εκπαίδευσης, επικύρωσης και δοκιμής που πληρούν τα αναφερόμενα στις παραγράφους 2 έως 5 κριτήρια, όποτε χρησιμοποιούνται τέτοια σύνολα δεδομένων.
2. Treenimis-, valideerimis- ja testimisandmestike suhtes kohaldatakse suure riskiga tehisintellektisüsteemi sihtotstarbe seisukohast asjakohaseid andmehaldus- ja juhtimistavasid. Need tavad puudutavad eeskätt järgmist:
2. Τα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης, επικύρωσης και δοκιμής υπόκεινται σε πρακτικές διακυβέρνησης και διαχείρισης δεδομένων οι οποίες ενδείκνυνται για τον επιδιωκόμενο σκοπό του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου. Οι πρακτικές αυτές αφορούν ειδικότερα:
a)
asjakohased projekteerimise käigus tehtavad valikud;
α)
τις σχετικές επιλογές σχεδιασμού·
b)
andmete kogumise protsessid ja andmete päritolu ning isikuandmete puhul andmete kogumise algne eesmärk;
β)
διαδικασίες συλλογής δεδομένων και την προέλευση των δεδομένων και, στην περίπτωση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τον αρχικό σκοπό της συλλογής δεδομένων·
c)
andmevalmenduseks tehtavad asjakohased töötlemistoimingud, näiteks kommenteerimine, märgendamine, puhastamine, ajakohastamine, rikastamine ja koondamine;
γ)
σχετικές εργασίες επεξεργασίας της προετοιμασίας των δεδομένων, όπως σχολιασμός, επισήμανση, καθαρισμός, επικαιροποίηση, εμπλουτισμός και ομαδοποίηση·
d)
eelduste sõnastamine, eeskätt seoses teabega, mida andmed peaksid mõõtma ja kajastama;
δ)
τη διατύπωση παραδοχών, ιδίως όσον αφορά τις πληροφορίες τις οποίες πρέπει να μετρούν και να αντιπροσωπεύουν τα δεδομένα·
e)
vajalike andmestike kättesaadavuse, koguste ja sobivuse hindamine;
ε)
αξιολόγηση της διαθεσιμότητας, της ποσότητας και της καταλληλότητας των απαιτούμενων συνόλων δεδομένων·
f)
läbi vaatamine, pidades silmas võimalikku kallutatust, mis tõenäoliselt mõjutab inimeste tervist ja ohutust, mõjutab negatiivselt põhiõigusi või põhjustab diskrimineerimist, mis on liidu õigusega keelatud, eriti kui andmeväljundid mõjutavad sisendeid tulevaste toimingute jaoks;
στ)
εξέταση έναντι πιθανών περιπτώσεων μεροληψίας που ενδέχεται να επηρεάσουν την υγεία και την ασφάλεια των προσώπων, να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα ή να οδηγήσουν σε διακρίσεις που απαγορεύονται βάσει του ενωσιακού δικαίου, ιδίως όταν τα δεδομένα εξόδου επηρεάζουν τα δεδομένα εισόδου για μελλοντικές εργασίες·
g)
asjakohased meetmed punkti f kohaselt kindlaks tehtud võimaliku kallutatuse avastamiseks, ennetamiseks ja leevendamiseks;
ζ)
κατάλληλα μέτρα για την ανίχνευση, την πρόληψη και τον μετριασμό πιθανών περιπτώσεων μεροληψίας που εντοπίζονται σύμφωνα με το στοιχείο στ)·
h)
käesoleva määruse järgimist takistavate asjakohaste andmelünkade või puuduste kindlakstegemine ja võimalused nende lünkade ja puuduste kõrvaldamiseks.
η)
τον εντοπισμό σχετικών κενών ή ελλείψεων δεδομένων που παρεμποδίζουν τη συμμόρφωση με τον παρόντα κανονισμό και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αντιμετωπιστούν τα εν λόγω κενά και ελλείψεις.
3. Treenimis-, valideerimis- ja testimisandmestikud peavad olema asjakohased, piisavalt representatiivsed ning võimalikult suurel määral vigadeta ja täielikud, pidades silmas nende sihtotstarvet. Neid peavad iseloomustama asjakohased statistilised omadused, sealhulgas kohaldataval juhul seoses isikute või isikute rühmadega, kelle suhtes kavatsetakse suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutada. Need andmestiku omadused võivad olla täidetud üksikute andmestike või nende kombinatsiooni tasandil.
3. Τα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης, επικύρωσης και δοκιμής είναι συναφή, επαρκώς αντιπροσωπευτικά και, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, πλήρη και χωρίς σφάλματα έναντι του επιδιωκόμενου σκοπού. Έχουν τις κατάλληλες στατιστικές ιδιότητες, μεταξύ άλλων, κατά περίπτωση, όσον αφορά τα πρόσωπα ή τις ομάδες προσώπων σε σχέση με τα οποία προορίζεται να χρησιμοποιηθεί το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου. Αυτά τα χαρακτηριστικά των συνόλων δεδομένων μπορούν να πληρούνται σε επίπεδο μεμονωμένων συνόλων δεδομένων ή συνδυασμού αυτών.
4. Andmestikes tuleb sihtotstarbe jaoks vajalikus ulatuses võtta arvesse omadusi või elemente, mis iseloomustavad konkreetset geograafilist, kontekstuaalset, käitumuslikku või funktsionaalset keskkonda, kus kavatsetakse suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutada.
4. Τα σύνολα δεδομένων λαμβάνουν υπόψη, στον βαθμό που απαιτείται από τον επιδιωκόμενο σκοπό, τα χαρακτηριστικά ή τα στοιχεία που προσιδιάζουν σε συγκεκριμένο γεωγραφικό, συγκυριακό, συμπεριφορικό ή λειτουργικό περιβάλλον εντός του οποίου προορίζεται να χρησιμοποιηθεί το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου.
5. Niivõrd kui see on rangelt vajalik selleks, et tagada kallutatuse avastamine ja korrigeerimine suure riskiga tehisintellektisüsteemide puhul kooskõlas käesoleva artikli lõike 2 punktidega f ja g, võivad selliste süsteemide pakkujad erandkorras töödelda isikuandmete eriliike, kohaldades asjakohaseid kaitsemeetmeid füüsiliste isikute põhiõiguste ja -vabaduste kaitseks. Lisaks määruste (EL) 2016/679 ja (EL) 2018/1725 ning direktiivi (EL) 2016/680 sätetele peab selline töötlemine vastama kõigile järgmistele tingimustele:
5. Στον βαθμό που είναι απολύτως αναγκαίο για τον σκοπό της διασφάλισης της ανίχνευσης και της διόρθωσης περιπτώσεων μεροληψίας σε σχέση με τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τα στοιχεία στ) και ζ) της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, οι πάροχοι των εν λόγω συστημάτων μπορούν κατ’ εξαίρεση να επεξεργάζονται ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, με την επιφύλαξη κατάλληλων διασφαλίσεων για τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών προσώπων. Πέραν των διατάξεων που καθορίζονται στους κανονισμούς (ΕΕ) 2016/679 και (ΕΕ) 2018/1725 και στην οδηγία (ΕΕ) 2016/680, για την εν λόγω επεξεργασία πρέπει να πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
a)
kallutatuse tuvastamist ja parandamist ei ole võimalik tulemuslikult saavutada muude andmete, sealhulgas tehisandmete või anonüümitud andmete töötlemisega;
α)
η ανίχνευση και η διόρθωση περιπτώσεων μεροληψίας δεν μπορούν να επιτευχθούν αποτελεσματικά με την επεξεργασία άλλων δεδομένων, περιλαμβανομένων των συνθετικών ή των ανωνυμοποιημένων δεδομένων·
b)
isikuandmete eriliikide suhtes kehtivad isikuandmete taaskasutamise tehnilised piirangud ning tipptasemel turva- ja privaatsuse säilitamise meetmed, sealhulgas pseudonüümimine;
β)
οι ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα υπόκεινται σε τεχνικούς περιορισμούς όσον αφορά την περαιτέρω χρήση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και σε προηγμένα μέτρα ασφάλειας και προστασίας της ιδιωτικής ζωής, περιλαμβανομένης της ψευδωνυμοποίησης·
c)
isikuandmete eriliikide suhtes kohaldatakse meetmeid, millega tagatakse töödeldavate isikuandmete turvalisus, kaitse ja asjakohased kaitsemeetmed, sealhulgas juurdepääsu range kontroll ja dokumenteerimine, et vältida väärkasutamist ja tagada, et ainult volitatud isikutel, kellel on asjakohased konfidentsiaalsuskohustused, on juurdepääs kõnealustele isikuandmetele;
γ)
οι ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα υπόκεινται σε μέτρα που διασφαλίζουν ότι τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που υποβάλλονται σε επεξεργασία είναι ασφαλισμένα, προστατεύονται και υπόκεινται σε κατάλληλες διασφαλίσεις, περιλαμβανομένων αυστηρών ελέγχων και τεκμηρίωσης της πρόσβασης, ώστε να αποφεύγεται η κακή χρήση και να διασφαλίζεται ότι μόνο εξουσιοδοτημένα πρόσωπα έχουν πρόσβαση στα εν λόγω δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα με κατάλληλες υποχρεώσεις εμπιστευτικότητας·
d)
isikuandmete eriliike ei tohi edastada ega üle anda ning need ei tohi olla teistele isikutele muul moel kättesaadavad;
δ)
οι ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα δεν διαβιβάζονται, ούτε μεταφέρονται ή προσπελάζονται με άλλον τρόπο από άλλα μέρη·
e)
isikuandmete eriliigid kustutatakse, kui kallutatus on parandatud või kui isikuandmete säilitamisperiood saab läbi, olenevalt sellest, kumb saabub varem;
ε)
οι ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα διαγράφονται μόλις διορθωθεί η μεροληψία ή τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα φθάσουν στο τέλος της περιόδου διατήρησής τους, όποιο από τα δύο συμβεί πρώτο·
f)
määruste (EL) 2016/679 ja (EL) 2018/1725 ning direktiivi (EL) 2016/680 kohane isikuandmete töötlemise toimingute registreerimine hõlmab põhjuseid, miks isikuandmete eriliikide töötlemine oli rangelt vajalik kallutatuse avastamiseks ja parandamiseks ning miks seda eesmärki ei olnud võimalik saavutada muude andmete töötlemisega.
στ)
τα αρχεία των δραστηριοτήτων επεξεργασίας σύμφωνα με τους κανονισμούς (ΕΕ) 2016/679 και (ΕΕ) 2018/1725 και την οδηγία (ΕΕ) 2016/1725 περιλαμβάνουν αιτιολόγηση των λόγων για τους οποίους η επεξεργασία ειδικών κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα ήταν απολύτως αναγκαία για την ανίχνευση και τη διόρθωση περιπτώσεων μεροληψίας και ο στόχος αυτός δεν μπόρεσε να επιτευχθεί με την επεξεργασία άλλων δεδομένων.
6. Nende suure riskiga tehisintellektisüsteemide arendamisel, mille puhul ei kasutata tehisintellektimudelite treenimist hõlmavaid meetodeid, kohaldatakse lõikeid 2–5 üksnes testimisandmestike suhtes.
6. Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου που δεν χρησιμοποιούν τεχνικές οι οποίες περιλαμβάνουν την εκπαίδευση μοντέλων ΤΝ, οι παράγραφοι 2 έως 5 εφαρμόζονται μόνο στα σύνολα δεδομένων δοκιμής.
Tehniline dokumentatsioon
1. Suure riskiga tehisintellektisüsteemi tehniline dokumentatsioon koostatakse enne süsteemi turule laskmist või kasutusele võtmist ning see hoitakse ajakohasena.
1. Ο τεχνικός φάκελος ενός συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου καταρτίζεται πριν από τη διάθεση του εν λόγω συστήματος στην αγορά ή τη θέση του σε λειτουργία και επικαιροποιείται συνεχώς.
Tehniline dokumentatsioon koostatakse selliselt, et see tõendaks suure riskiga tehisintellektisüsteemi vastavust käesolevas jaos sätestatud nõuetele ja annaks riikide pädevatele asutustele ja teada antud asutustele selgel ja terviklikul kujul teabe, mis on vajalik, et hinnata tehisintellektisüsteemi vastavust neile nõuetele. Dokumentatsioon peab sisaldama vähemalt IV lisas loetletud elemente. VKEd, sealhulgas idufirmad, võivad esitada IV lisas täpsustatud tehnilise dokumentatsiooni elemente lihtsustatud viisil. Selleks kehtestab komisjon väikeste ja mikroettevõtjate vajadustele vastava lihtsustatud tehnilise dokumentatsiooni vormi. Kui VKE, sealhulgas idufirma, otsustab esitada IV lisas nõutud teabe lihtsustatud korras, kasutab ta käesolevas lõikes osutatud vormi. Teada antud asutused peavad seda vormi vastavushindamise tegemisel arvestama.
Ο τεχνικός φάκελος καταρτίζεται κατά τρόπο που να αποδεικνύει ότι το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του παρόντος τμήματος και παρέχει στις εθνικές αρμόδιες αρχές και στους κοινοποιημένους οργανισμούς τις απαραίτητες πληροφορίες με σαφή και ολοκληρωμένη μορφή για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης του συστήματος ΤΝ με τις εν λόγω απαιτήσεις. Περιέχει τουλάχιστον τα στοιχεία που καθορίζονται στο παράρτημα ΙV. Οι ΜΜΕ, περιλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, μπορούν να παρέχουν τα στοιχεία του τεχνικού φακέλου που καθορίζονται στο παράρτημα IV με απλουστευμένο τρόπο. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή θεσπίζει απλουστευμένο έντυπο τεχνικού φακέλου με στόχο τις ανάγκες των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Όταν μια ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένης νεοφυούς επιχείρησης, επιλέγει να παράσχει τις πληροφορίες που απαιτούνται στο παράρτημα IV με απλουστευμένο τρόπο, χρησιμοποιεί το έντυπο που αναφέρεται στην παρούσα παράγραφο. Οι κοινοποιημένοι οργανισμοί αποδέχονται το έντυπο για τους σκοπούς της αξιολόγησης της συμμόρφωσης.
2. Kui turule lastakse või kasutusele võetakse suure riskiga tehisintellektisüsteem, mis on seotud tootega, mille suhtes kohaldatakse I lisa A osas loetletud liidu ühtlustamisõigusakte, koostatakse ühtne tehniline dokumentatsioon, mis sisaldab nii kogu lõikes 1 esitatud teavet kui ka nimetatud õigusaktide kohaselt nõutavat teavet.
2. Όταν ένα σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου που σχετίζεται με προϊόν το οποίο καλύπτεται από την ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης που παρατίθεται στο παράρτημα I τμήμα Α διατίθεται στην αγορά ή τίθεται σε λειτουργία, καταρτίζεται ενιαίος τεχνικός φάκελος που περιέχει όλες τις πληροφορίες που καθορίζονται στην παράγραφο 1, καθώς και τις πληροφορίες που απαιτούνται βάσει των εν λόγω νομικών πράξεων.
3. Komisjon võtab kooskõlas artikliga 97 vastu delegeeritud õigusakte, et muuta IV lisa, kui see on vajalik selle tagamiseks, et tehniline dokumentatsioon sisaldab tehnika arengut arvestades kogu vajalikku teavet, et hinnata süsteemi vastavust käesolevas jaos sätestatud nõuetele.
3. Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 97, προκειμένου να τροποποιεί το παράρτημα IV, όταν απαιτείται, ώστε να εξασφαλίζεται ότι, λαμβανομένης υπόψη της τεχνικής προόδου, ο τεχνικός φάκελος παρέχει όλες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης του συστήματος με τις απαιτήσεις του παρόντος τμήματος.
Läbipaistvus ja juurutajate teavitamine
Διαφάνεια και πληροφόρηση των φορέων εφαρμογής
1. Suure riskiga tehisintellektisüsteeme tuleb projekteerida ja arendada selliselt, et oleks tagatud nende toimimise piisav läbipaistvus selleks, et juurutajad saaksid tõlgendada süsteemi väljundit ja seda asjakohaselt kasutada. Tagada tuleb käesolevas 3. jaos sätestatud pakkuja ja juurutaja asjaomaste kohustuste täitmiseks asjakohast liiki ja asjakohasel tasemel läbipaistvus.
1. Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου σχεδιάζονται και αναπτύσσονται κατά τρόπο που διασφαλίζει ότι η λειτουργία τους είναι επαρκώς διαφανής, ώστε οι φορείς εφαρμογής να είναι σε θέση να ερμηνεύουν τα στοιχεία εξόδου ενός συστήματος και να τα χρησιμοποιούν κατάλληλα. Διασφαλίζεται ο κατάλληλος τύπος και βαθμός διαφάνειας με σκοπό την επίτευξη συμμόρφωσης με τις σχετικές υποχρεώσεις του παρόχου και του φορέα εφαρμογής οι οποίες καθορίζονται στο τμήμα 3.
2. Suure riskiga tehisintellektisüsteemiga peab kaasas olema sobivas digivormingus või muus vormis kasutusjuhend, mis sisaldab kokkuvõtlikku, täielikku, täpset ja selget teavet, mis on juurutajatele oluline, kättesaadav ja mõistetav.
2. Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου συνοδεύονται από οδηγίες χρήσης σε κατάλληλο ψηφιακό μορφότυπο ή με άλλο τρόπο, οι οποίες περιλαμβάνουν συνοπτικές, πλήρεις, ορθές και σαφείς πληροφορίες που είναι συναφείς, προσβάσιμες και κατανοητές από τους φορείς εφαρμογής.
3. Kasutusjuhend peab sisaldama vähemalt järgmist teavet:
3. Οι οδηγίες χρήσης περιλαμβάνουν τουλάχιστον τις ακόλουθες πληροφορίες:
a)
pakkuja ning kohaldataval juhul tema volitatud esindaja nimi ja kontaktandmed;
α)
την ταυτότητα και τα στοιχεία επικοινωνίας του παρόχου και, κατά περίπτωση, του εξουσιοδοτημένου αντιπροσώπου του·
b)
suure riskiga tehisintellektisüsteemi omadused, funktsioonid ja toimimispiirangud, muu hulgas:
β)
τα χαρακτηριστικά, τις ικανότητες και τους περιορισμούς των επιδόσεων του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου, μεταξύ άλλων:
i)
τον επιδιωκόμενο σκοπό του·
ii)
artiklis 15 osutatud täpsuse, sealhulgas süsteemi parameetrite, stabiilsuse ja küberturvalisuse tase, millest lähtudes on suure riskiga tehisintellektisüsteemi testitud ja see on valideeritud ning mida võib eeldada, samuti kõik teadaolevad ja prognoositavad asjaolud, mis võivad seda täpsuse, stabiilsuse ja küberturvalisuse taset mõjutada;
ii)
το επίπεδο ακρίβειας, περιλαμβανομένων των δεικτών μέτρησης, της στιβαρότητας και της κυβερνοασφάλειας, που αναφέρεται στο άρθρο 15 και με βάση το οποίο έχει δοκιμαστεί και επικυρωθεί το σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου και το οποίο μπορεί να αναμένεται, καθώς και κάθε γνωστή και προβλέψιμη περίσταση που μπορεί να έχει αντίκτυπο στο εν λόγω αναμενόμενο επίπεδο ακρίβειας, στιβαρότητας και κυβερνοασφάλειας·
iii)
kõik teadaolevad või prognoositavad asjaolud, mis on seotud suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutamisega vastavalt selle sihtotstarbele või mõistlikult prognoositava väärkasutamise tingimustes, mis võib seada ohtu artikli 9 lõikes 2 osutatud tervise ja ohutuse või põhiõigused;
iii)
οποιαδήποτε γνωστή ή προβλέψιμη περίσταση που σχετίζεται με τη χρήση του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου σύμφωνα με τον επιδιωκόμενο σκοπό του ή υπό συνθήκες ευλόγως προβλέψιμης κακής χρήσης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια ή για τα θεμελιώδη δικαιώματα που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφος 2·
iv)
kui see on kohaldatav, suure riskiga tehisintellektisüsteemi tehniline võimekus ja omadused, et anda teavet, mis on oluline selle väljundi selgitamiseks;
iv)
κατά περίπτωση, τις τεχνικές ικανότητες και τα χαρακτηριστικά του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου για την παροχή πληροφοριών που είναι σημαντικές για την επεξήγηση των στοιχείων εξόδου του·
v)
kui see on asjakohane, siis süsteemi toimimine seoses konkreetsete isikute või isikute rühmadega, kelle peal kavatsetakse süsteemi kasutada;
v)
κατά περίπτωση, τις επιδόσεις του όσον αφορά συγκεκριμένα πρόσωπα ή ομάδες προσώπων στα οποία προορίζεται να χρησιμοποιηθεί το σύστημα·
vi)
kui see on asjakohane, siis sisendandmete spetsifikatsioonid või muu asjakohane teave kasutatud treenimis-, valideerimis- ja testimisandmestike kohta, võttes arvesse suure riskiga tehisintellektisüsteemi sihtotstarvet;
vi)
κατά περίπτωση, προδιαγραφές για τα δεδομένα εισόδου ή οποιαδήποτε άλλη σχετική πληροφορία όσον αφορά τα σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης, επικύρωσης και δοκιμής που χρησιμοποιούνται, δεδομένου του επιδιωκόμενου σκοπού του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου·
vii)
kohaldataval juhul teave, mis võimaldab juurutajatel suure riskiga tehisintellektisüsteemi väljundit tõlgendada ja seda asjakohaselt kasutada;
vii)
κατά περίπτωση, πληροφορίες που επιτρέπουν στους φορείς εφαρμογής να ερμηνεύουν τα στοιχεία εξόδου του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου και να τα χρησιμοποιούν κατάλληλα·
c)
suure riskiga tehisintellektisüsteemi ja selle toimimise muudatused, mille pakkuja on esialgse vastavushindamise ajal eelnevalt kindlaks määranud, kui neid on;
γ)
τις αλλαγές στο σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου και τις επιδόσεις του, όπως έχουν προκαθοριστεί από τον πάροχο κατά τη στιγμή της αρχικής αξιολόγησης της συμμόρφωσης, εάν υπάρχουν·
d)
artiklis 14 osutatud inimjärelevalve meetmed, kaasa arvatud tehnilised meetmed, mis on kehtestatud selleks, et juurutajatel oleks lihtsam suure riskiga tehisintellektisüsteemide väljundit tõlgendada;
δ)
τα μέτρα ανθρώπινης εποπτείας που αναφέρονται στο άρθρο 14, περιλαμβανομένων των τεχνικών μέτρων που εφαρμόζονται για να διευκολυνθεί η ερμηνεία των στοιχείων εξόδου των συστημάτων ΤΝ υψηλού κινδύνου από τους φορείς εφαρμογής·
e)
vajalikud arvutus- ja riistvararessursid, suure riskitasemega tehisintellektisüsteemi eeldatav eluiga ning mis tahes hooldus- ja järelevalvemeetmed, mis on vajalikud, et tagada tehisintellektisüsteemi tõrgeteta toimimine, muu hulgas tarkvarauuenduste vallas, ning nende meetmete sagedus;
ε)
τους αναγκαίους υπολογιστικούς πόρους και πόρους υλισμικού, την αναμενόμενη διάρκεια ζωής του συστήματος ΤΝ υψηλού κινδύνου και τυχόν απαραίτητα μέτρα συντήρησης και φροντίδας, περιλαμβανομένης της συχνότητάς τους, για να διασφαλιστεί η ορθή λειτουργία του εν λόγω συστήματος ΤΝ, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις επικαιροποιήσεις του λογισμικού·
f)
kui see on asjakohane, selliste suure riskiga tehisintellektisüsteemi kuuluvate mehhanismide kirjeldus, mis võimaldavad juurutajatel logisid nõuetekohaselt koguda, salvestada ja tõlgendada vastavalt artikli 12 lõikele 1.
στ)
κατά περίπτωση, περιγραφή των μηχανισμών που περιλαμβάνονται στο σύστημα ΤΝ υψηλού κινδύνου η οποία επιτρέπει στους φορείς εφαρμογής να συλλέγουν, να αποθηκεύουν και να ερμηνεύουν ορθά τα αρχεία καταγραφής σύμφωνα με το άρθρο 12.
1. Suure riskiga tehisintellektisüsteeme projekteeritakse ja arendatakse selliselt, et füüsilised isikud saaksid teha süsteemide kasutamise ajal nende üle reaalset järelevalvet, muu hulgas asjakohaste inimene-masin kasutajaliideste abil.
1. Τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου σχεδιάζονται και αναπτύσσονται κατά τέτοιο τρόπο, μεταξύ άλλων με κατάλληλα εργαλεία διεπαφής ανθρώπου-μηχανής, ώστε να μπορούν να εποπτεύονται αποτελεσματικά από φυσικά πρόσωπα κατά τη διάρκεια της περιόδου χρήσης τους.
2. Inimjärelevalve eesmärk on hoida ära või minimeerida tervist, ohutust või põhiõigusi ähvardavaid riske, mis võivad tekkida, kui suure riskiga tehisintellektisüsteemi kasutatakse vastavalt selle sihtotstarbele või mõistlikult prognoositava väärkasutamise tingimustes, eeskätt juhul, kui sellised riskid jäävad alles ka siis, kui kohaldatakse muid käesolevas jaos sätestatud nõudeid.
2. Η ανθρώπινη εποπτεία αποσκοπεί στην πρόληψη ή την ελαχιστοποίηση των κινδύνων για την υγεία, την ασφάλεια ή τα θεμελιώδη δικαιώματα που ε